Bài giảng Cấu trúc vốn và đòn bẩy tài chính

LOGO MÔN HỌC QUẢN TRỊ TÀI CHÍNH NÂNG CAO 1 GV : TS NGUYỄN NGỌC HUY HP : 0906787221 Email : nnhuy@uel.edu.vn LOGO Cấu trúc vốn và đòn bẩy tài chính LOGO ĐÒN BẨY HOẠT ĐỘNG VÀ ĐÒN BẨY TÀI CHÍNH  Giới thiệu tổng quát, cơ cấu vốn mục tiêu  Rủi ro kinh doanh và rủi ro tài chính  Phân tích hòa vốn  Đòn bẩy kinh doanh  Đòn bẩy tài chính  Đòn bẩy tổng hợp LOGO GIỚI THIỆU TỔNG QUÁT Mục đích: nghiên cứu ảnh hưởng của phương thức sản xuất, cách thức đầu tư và chính sách tài trợ đến lợi nhuận và rủi ro của doanh nghiệp.  Một sự thay đổi của WACC cĩ thể ảnh hưởng đến quyết định đầu tư của DN và ảnh hưởng đến giá trị của cơng ty.  Cĩ nhiều yếu tố ảnh hưởng đến cơ cấu vốn : việc xác định cơ cấu vốn tối ưu khơng phải là một khoa học chính xác LOGO Cơ cấu vốn và cơ cấu vốn mục tiêu Cơ cấu vốn tối ưu- Optimal capital structure : một cơ cấu vốn làm tối đa hóa giá cổ phiếu của công ty. Cơ cấu vốn mục tiêu- Target capital structure : một sự kết hợp giữa nợ vay, cổ phần ưu đãi và cổ phần phổ thông mà công ty hoạch định để huy động thêm vốn. Sử dụng nợ vay : rủi ro và lợi ích mang lại? 5 LOGO Cơ cấu vốn và cơ cấu vốn mục tiêu Bốn yếu tố chính ảnh hưởng đến cơ cấu vốn là : Rủi ro kinh doanh Mức thuế thu nhập của công ty Sự linh hoạt về tài chính Sự bảo thủ hay năng nổ trong quản lý ảnh hưởng đến cơ cấu vốn mục tiêu 6 LOGO RỦI RO KINH DOANH VÀ RỦI RO TÀI CHÍNH Rủi ro là sự không chắn chắc về mức lợi nhuận của doanh nghiệp dự kiến đạt được trong tương lai. Hai loại rủi ro doanh nghiệp thường phải đối phó: 1. Rủi ro kinh doanh và 2. rủi ro tài chính LOGO RỦI RO KINH DOANH VÀ RỦI RO TÀI CHÍNH Rủi ro kinh doanh: Là loại rủi ro tiềm tàng trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, là tính không chắn chắn của EBIT của doanh nghiệp khi có các yếu tố liên quan hđ sản xuất kinh doanh tác động. LOGO Rủi ro kinh doanh 9 Rủi ro KD phụ thuộc vào nhiều yếu tố : Sự biến động của cầu Sự biến động của doanh số Sự biến động của chi phí đầu vào Khả năng điều chỉnh giá đầu ra đối với thay đổi giá đầu vào Khả năng phát triển sản phẩm mới đúng lúc và có chi phí hợp lý Rủi ro từ nước ngoài Quy mô của chi phí cố định : đòn bẩy hoạt động LOGO RỦI RO KINH DOANH VÀ RỦI RO TÀI CHÍNH Rủi ro tài chính: Là sự gia tăng rủi ro của các cổ đơng trên mức rủi ro kinh doanh cơ bản của cty, là kết quả của việc sử dụng địn bẩy tài chính ,loại rủi ro các cổ đông thường (CSH) gánh chịu khi DN không tạo EBIT đủ để chi trả lãi vay và cổ tức cổ phiếu ưu đãi. LOGO GIỚI THIỆU TỔNG QUÁT Chi phí trong kỳ Biến phí: Là những chi phí thay đổi theo sự thay đổi của sản lượng hoặc doanh thu Định phí: Là những chi phí không thay đổi khi sản lượng hoặc doanh thu thay đổi LOGO 1. oanh thuD 2. Bieán phí 3. Laõi goäp tröùôc ñònh phí 4. Ñònh phí 5. Lôïi nhuaän tröôùc thueá 6. Thueá TNDN 7. Laõi roøng BÁO CÁO THU NHẬP GIỚI THIỆU TỔNG QUÁT LOGO GIỚI THIỆU TỔNG QUÁT Phân tích hịa vốn: Xem xét ảnh hưởng của định phí đến lợi nhuận và rủi ro chung của công ty Phân tích đòn bẩy: Đòn bẩy được tạo ra từ những chi phí cố định (định phí ). Phân tích tác động của từng loại định phí đến lợi nhuận và rủi ro của công ty LOGO GIỚI THIỆU TỔNG QUÁT Định phí Định phí hoạt động: Định phí phát sinh cho việc sx và tt sản phẩm. Do ngành nghề kd, cách thức sx, cách thức đầu tư TS quyết định. Định phí tài chính: Phát sinh do DN huy động các nguồn tài trợ làm phát sinh chi phí TC cố định. Do phương thức tài trợ quyết định. LOGO GIỚI THIỆU TỔNG QUÁT ĐÒN BẨY Đòn bẩy hoạt động: Tỷ lệ sử dụng định phí hoạt động trong tổng chi phí Đòn bẩy tài chính: Tỷ lệ sử dụng nợ vay và cổ phiếu ưu đãi trong tài trợ tài chính LOGO 1. oanh thuD 2. Bieán phí 3. Laõi goäp tröùôc ñònh phí 4. Ñònh phí hoaït ñoäng 5. Lôïi nhuaän tröôùc laõi vay vaø thueá ( )EBI T 6. Laõi vay 7. Lôïi nhuaän tröôùc thueá 8. Thueá TNDN 9. Laõi roøng 10. Coå töùc öu ñaõi 11. Lôïi nhuaän cuûa coå ñoâng thöôøng 12. Soá löôïng coå phaàn 13. Lôïi nhuaän moät coå phaàn ()EPS DT EBIT EPS Đòn bẩy hoạt động Operating leverage Đòn bẩy tài chính Financial leverage GIỚI THIỆU TỔNG QUÁT LOGO Đòn bẩy hoạt động tác động đến lợi nhuận trước thuế và lãi vay(EBIT) khi sản lượng hoặc doanh thu thay đổi và tác động đến rủi ro kinh doanh của doanh nghiệp. Đòn bẩy tài chính tác động đến thu nhập trên mỗi cổ phần (EPS) khi EBIT thay đổi và tác động đến rủi ro tài chính của doanh nghiệp. LOGO Điểm hòa vốn (sản lượng) Cách xác định điểm hòa vốn: E = P(Q) - V(Q) - FC E = Q(P - V) - FC P = đơn giá bán V = biến phí đơn vị FC = Tổng định phí Q = sản lượng Điểm hòa vốn – Mức sản lượng hay doanh thu đạt được để tổng doanh thu bằng tổng chi phí LOGO Sản lượng hòa vốn Tại điểm hòa vốn E = 0 Q (P - V) - FC = E QBE (P - V) - FC = 0 QBE (P - V) = FC QBE = FC / (P - V) LOGO Doanh thu hòa vốn Cách tính doanh thu hòa vốn: SBE = FC + (VCBE) SBE = FC + (QBE )(V) hay SBE * = FC / [1 - (VC / S) ] LOGO Ví dụ xác định điểm hòa vốn Xác định sản lượng và doanh thu hòa vốn cho công ty BW biết:  Định phí = $100.000  Đơn giá bán = $43,75  Biến phí /đơn vị = $18,75 LOGO Điểm hòa vốn Tại điểm hòa vốn: QBE = FC / (P - V) QBE = $100.000 / ($43,75 - $18,75) QBE = 4.000 SP SBE =(QBE )(V) + FC SBE =(4.000 )($18,75) + $100.000 SBE = $175.000 LOGO Đồ thị hòa vốn Sản lượng sản xuất và tiêu thụ 0 1,000 2,000 3,000 4,000 5,000 6,000 7,000 Tổng DT Lời Định phí Biến phíLỗD oa nh t h u D oa nh t h u và và c h i ch i ph í ph í ((n gà n ng àn U S D ) U S D ) 175 250 100 50 Tổng CP LOGO PHÂN TÍCH HÒA VỐN Chú ý: Có hai cách xác định điểm hòa vốn Điểm hòa vốn: Dthu = chi phí hoạt động. EBIT = 0 Điểm hòa vốn: Doanh thu = tổng chi phí. EBT = 0 LOGO ĐÒN BẨY HOẠT ĐỘNG Operating Leverage Taùc ñoäng cuûa ñoøn baåy hoaït ñoäng: thay ñoåi 1%doanh thu seõ mang laïi söï thay ñoåi vôùi tyû leä bao nhiêu % lôùn hôn cuûa lôïi nhuaän ( ).EBIT Đòn bẩy hoạt động – tỷ lệ sử dụng định phí hoạt động/tổng chi phí LOGO Aûnh hưởng của đòn bẩy hoạt động đến EBIT Coâng ty A Coâng ty B Ñònh phí hñ Bieán phí ñôn vò Ñôn giaù baùn .60 000 ,0 8 ,2 0 .12 000 ,1 6 ,2 0 Ví dụ 1: LOGO Aûnh hưởng của đòn bẩy hoạt động đến lợi nhuận tyC A (ngaøn )USD tyC B (ngaøn )USD Saûn löôïng (sp) oanhD thu Toång BP CPHÑ EBI T Toång BP CPHÑ EBI T .20 000 .30 000 .40 000 .50 000 .60 000 .80 000 .100 000 40 60 80 100 120 160 200 16 24 32 40 48 64 80 76 84 92 100 108 124 140 - 36 - 24 - 12 0 12 36 60 32 48 64 80 96 126 160 44 60 76 92 108 140 172 - 4 0 4 8 12 20 28 LOGO Aûnh hưởng của đòn bẩy hoạt động đến lợi nhuận  Sản lượng hòa vốn của công ty A cao hơn sản lượng hòa vốn của công ty B  Lợi nhuận của công ty A nhạy cảm với sự biến động của doanh thu hơn công ty B.  Công ty A có khả năng đạt lợi nhuận cao hơn công ty B nhưng rủi ro cũng cao hơn. LOGO Aûnh hưởng của đòn bẩy hoạt động đến lợi nhuận Coâng ty A Coâng ty B Doanh thu taêng EBI T taêng ,%25 00 ,%66 67 * ,%25 00 ,%40 00 * Tại mức sản lượng 80.000 sản phẩm (mức doanh thu 160 ngàn USD). Nếu sản luợng tăng đến mức 100.000 Sp (tăng 25%) *(60 – 36)/36 *(28 – 20)/20 LOGO Aûnh hưởng của đòn bẩy hoạt động đến lợi nhuận Khi moät doanh nghieäp coù tyû leä ñònh phí cao trong toång chi phí thì lôïi nhuaän seõ raát nhaïy caûm vôùi bieán ñoäng cuûa doanh thu. LOGO Mức độ đòn bẩy hoạt động - Degree of Operating Leverage (DOL) DOL tại mức sản lượng Q (hay DT) Mức độ đòn bẩy hoạt động – Thể hiện tỷ lệ % thay đổi của lợi nhuận hoạt động do doanh thu (sản lượng) thay đổi 1%. = Tỷ lệ % thay đổi lợi nhuận hoạt động (EBIT) Tỷ lệ %thay đổi sản lượng (hoặc doanh thu)) LOGO Công thức tính DOL DOLQ Tính DOL cho một sản phẩm hoặc cho công ty sản xuất một loại sản phẩm. = Q (P - V) Q (P - V) - FC LOGO Công thức tính DOL DOLS Tính DOL cho công ty sản xuất kinh doanh nhiểu loại sản phẩm. = S - VC S - VC - FC = EBIT + FC EBIT LOGO Ví dụ tính DOL Tính DOL cho hai công ty A và B tại mức sản lượng 80.000 sản phẩm Coâng ty A Coâng ty B Ñònh phí hñ Bieán phí ñôn vò Ñôn giaù baùn . $60 000 ,0 8 ,2 0 .12 000 ,1 6 ,2 0 LOGO Ví dụ tính DOL DOL A80.000 SP = 80.000(2 - 0,8) 80.000(2 - 0,8) - 60.000 = 2,67 DOL B80.000 SP = 80.000(2 - 1,6) 80.000(2 - 1,6) – 12.000 = 1,6 LOGO Ý nghĩa của DOL Công ty A: Từ mức sản lượng 80.000 SP, 1% thay đổi trong doanh thu hoặc sản lượng sẽ làm cho EBIT thay đổi 2,67%. Công ty B: Từ mức sản lượng 80.000 SP, 1% thay đổi trong doanh thu hoặc sản lượng sẽ làm cho EBIT thay đổi 1,6%. LOGO Ý nghĩa DOL DOL laø chæ tieâu ño löôøng ñoä nhaïy caûm cuûa lôïi nhuaän hoaït ñoäng theo söï thay ñoåi cuûa doanh thu. Khi so saùnh, doanh nghieäp coù DOL cao nhaát laø doanh nghieäp nhaïy caûm nhaát theo söï thay ñoåi cuûa doanh thu. LOGO DOL và Rủi ro kinh doanh  DOL chỉ là một thành phần của rủi ro kinh doanh và chỉ tác động trong trường hợp doanh thu và chi phí sản xuất biến động..  DOL khuyếch đại sự biến động của lợi nhuận hoạt động, do đó khuyếch đại rủi ro kinh doanh. Rủi ro kinh doanh: – Sự không chắc chắn hiện hữu trong hoạt động của doanh nghiệp. LOGO ĐÒN BẨY TÀI CHÍNH  Đòn bẩy tài chính đạt được do việc lựa chọn nguồn tài trợ từ vay nợ.  làm tăng mức sinh lời trên vốn chủ sở hữu.  Rủi ro cao nếu mất khả năng thanh toán Đòn bẩy tài chính – Chỉ việc sử dụng các nguồn tài trợ từ vay nợ hay cổ phiếu ưu đãi LOGO PHÂN TÍCH EBIT- EPS Công thức tính EPS tại mức EBIT cho trước ứng với một cấu trúc vốn cho trước. Phân tích EBIT-EPS – Phân tích ảnh hưởng của các phương thức tài trợ đến EPS.. (EBIT - I) (1 - t) – cổ tức ưu đãi. Số lượng CP lưu hành EPS = LOGO Ví dụ phân tích EBIT - EPS Coâng ty A ñang coù keá hoaïch môû roäng saûn xuaát, phöông aùn saûn xuaát môùi mang laïi ñònh phí hoaït ñoäng haøng naêm laø 60. 000 USD, bieán phí ñôn vò: 0,8 USD, giaù baùn saûn phaåm 2 USD. Toång taøi saûn laø 200. 000 USD Coâng ty ñang löïa choïn phöông thöùc taøi trôï cho döï aùn môùi. Coù 3 phöông aùn ñöôïc ñöa ra nhö sau: LOGO Ví dụ phân tích EBIT - EPS PA 1 PA 2 PA 3 Voán CP Soá löôïng CP Nôï vay ( 8%) Tyû troïng nôï .200 000 .40 000 .50 000 %0 .100 000 .20 000 .100 000 %50 .50 000 .10 000 .150 000 %75 Toång voán .200 000 .2000 000 .200 000 LOGO Phân tích EBIT – EPS Phương án 1 EBI T/Toång taøi saûn -%6 %4 %8 %18 %30 EBI T Laõi suaát(%)8 EBT Thueá TNDN Laõi roøng ROE Soá löôïng CP EPS -.12 000 0 -.12 000 -.6 000 -.6 000 -%3 .40 000 -,0 15 .8 000 0 .8 000 .4 000 .4 000 %2 .40 000 ,0 1 .16 000 0 .16 000 .8 000 .8 000 %4 .40 000 ,0 2 .36 000 0 .36 000 .18 000 .18 000 %9 .40 000 ,0 45 .60 000 0 .60 000 .30 000 .30 000 %15 .40 000 ,0 75 LOGO Phân tích EBIT – EPS Phương án 2 EBI T/Toång taøi saûn -%6 %4 %8 %18 %30 EBI T Laõi vay(%)8 EBT Thueá TNDN Laõi roøng ROE Soá löôïng CP EPS -.12 000 .8 000 -.20 000 -.10 000 -.10 000 -%4 .20 000 -,0 5 .8 000 .8 000 0 0 0 %0 .20 000 0 .16 000 .8 000 .8 000 .4 000 .4 000 %4 .20 000 ,0 2 .36 000 .8 000 .28 000 .14 000 .14 000 %14 .20 000 ,0 7 .60 000 .8 000 .52 000 .26 000 .26 000 %26 .20 000 ,1 3 LOGO Phân tích EBIT – EPS Phương án 3 EBI T/Toång taøi saûn -%6 %4 %8 %18 %30 EBI T Laõi vay(%)8 EBT Thueá TNDN Laõi roøng ROE Soá löôïng CP EPS -.12 000 .12 000 -.24 000 -.12 000 -.12 000 -%24 .40 000 -,1 2 .8 000 .12 000 -.4 000 -.2 000 -.2 000 -%4 .40 000 -,0 2 .16 000 .12 000 .4 000 .2 000 .2 000 %4 .40 000 ,0 2 .36 000 .12 000 .24 000 .12 000 .12 000 %24 .40 000 ,1 2 .60 000 .12 000 .48 000 .24 000 .24 000 %48 .40 000 ,2 4 LOGO Kết luận phân tích EBIT - EPS  Khi EBIT/ Toång taøi saûn nhoû hôn laõi suaát cho vay, söû duïng nôï gaây baát lôïi cho doanh nghieäp.  Khi EBIT/ toång taøi saûn baèng laõi suaát cho vay, söû duïng nôïï khoâng aûnh höôûng ñeán doanh lôïi voán chuû sôû höõu.  EBIT/ toång taøi saûn lôùn hôn laõi suaát cho vay, söû duïng nôï coù taùc duïng khuyeách ñaïi doanh lôïi voán chuû sôû höõu, ROE vaø EPS gia taêng cuøng vôùi vieäc söû duïng nôï. LOGO Đồ thị EBIT - EPS TÖÔNG QUA N GI ÖÕA EBIT V AØ EPS ÖÙNG V ÔÙI CAÙC PHÖÔNG AÙN TAØI TRÔÏ -1 -0,5 0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 0 4.000 8.000 12.000 16.000 20.000 24.000 28.000 32.000 36.000 40.000 44.000 48.000 52.000 56.000 60.000 EBIT E P S 75% NỢ 50% NỢ 0% NỢ LOGO Mức độ đòn bẩy tài chính (DFL) DFL tại mức EBIT Mức độ đòn bẩy tài chính- DFL (Degree of Financial Leverage) : Tỷ lệ % thay đổi EPS từ 1% thay đổi trong lợi nhuận hoạt động (EBIT). = Tỷ lệ % thay đổi lợi nhuận một cổ phần (EPS) Tỷ lệ % thay đổi lợi nhuận hoạt động (EBIT) LOGO Công thức tính DFL DFL Q = Q(p –v) - F Q(p –v) - F- I - [ PD / (1 - t) ] Q số lượng sản phẩm P Đơn giá bán V Biến phí đơn vị F Định phí hoạt động I Lãi vay PD Cổ tức ưu đãi t Thuế suất thuế TNDN LOGO Công thức tính DFL DFL EBIT = EBIT EBIT - I - [ PD / (1 - t) ] EBIT = Lợi nhuận trước lãi vay và thuế I = Lãi vay PD = Cổ tức ưu đãi t = Thuế suất thuế TNDN LOGO Ví dụ tính DFL DFL 36.000 Tính DFL cho phương án 1 tại mức EBIT = 36.000 = 36.000 36.000 – 0- {0/(1-0,5)} = 1.00 LOGO Ví dụ tính DFL DFL 36.000 Tính DFL cho phương án 2 tại mức EBIT = 36.000 = 36.000 36.000 – 8.000- {0/(1-0,5)} = 1.29 LOGO Ví dụ tính DFL DFL 36.000 Tính DFL cho phương án 3 tại mức EBIT = 36.000 = 36.000 36.000 - 12.000- {0/(1-0,5)} = 1.5 LOGO Sự thay đổi EPS PA 1: EBIT thay đổi 1% thì EPS thay đổi 1% PA 2: EBIT thay đổi 1% thì EPS thay đổi 1,29% PA 3: EBIT thay đổi 1% thì EPS thay đổi 1,5%. DFL0% nợ = 1,00, DFL 50% nợ = 1,29 DFL75% nợ = 1,5 LOGO Rủi ro tài chính  Nợ làm tăng khả năng mất khả năng thanh toán bằng tiền mặt so với sử dụng vốn cổ phần.  Nợ cũng làm gia tăng sự biến động của EPS Rủi ro tài chính – Sự biến động tăng thêm trong lợi nhuận một cổ phần (EPS) và rủi ro mất khả năng chi trả gây ra bỡi việc sử dụng đòn bẩy tài chính LOGO TỔNG RỦI RO CỦA DN Rủi ro tổng thể – Sự biến động trong lợi nhuận một cổ phần (EPS). Rủi ro tổng thể là tổng hợp của rủi ro kinh doanh và rủi ro tài chính. Tổng rủi ro = RR kinh doanh + RR tài chính LOGO Mức độ đòn bẩy tổng hợp- Degree of Total Leverage DTL taïi SLQ hoaëc taïi DT S Mức độ đòn bẩy tổng hợp – Tỷ lệ % thay đổi lợi nhuận một cổ phần (EPS) do doanh thu thay đổi 1% = Tỷ lệ % thay đổi trong lợi nhuận một CP (EPS) Tỷ lệ % thay đổi trong sản lượng (hoặc doanh thu) LOGO Mức độ đòn bẩy tổng hợp- Degree of Total Leverage Tỷ lệ % thay đổi trong lợi nhuận một CP (EPS) Tỷ lệ % thay đổi trong sản lượng (hoặc doanh thu) Tỷ lệ % thay đổi trong lợi nhuận hoạt động (EBIT) Tỷ lệ % thay đổi trong sản lượng (hoặc doanh thu) Tỷ lệ % thay đổi trong lợi nhuận một CP (EPS) Tỷ lệ % thay đổi trong lợi nhuận hoạt động (EBIT) x = LOGO Công thức tính DTL DTL DT S DTL SL Q (DT S) = ( DOL SL Q (DT S) ) x ( DFL SL Q ( or EBIT) = EBIT + FC EBIT - I - [ PD / (1 - t) ] DTL SL Q Q (P - V) Q (P - V) - FC - I - [ PD / (1 - t) ] = LOGO Ví dụ tính DTL Tính DFL cho công ty A tại mức sản lượng 80.000 SP, hoặc doanh thu 160.000, EBIT là 36.000 Định phí là 60.000 USD Đơn giá bán 2 USD Biến phí đơn vị: 0,8 USD LOGO Phương án tài trợ 1 DTL DT 160.000 = 36.000 + 60.000 36.000 - 0 - [ 0 / (1 - .5) ] DTLDT S = (DOL DT S) x (DFLEBIT) DTL160 .000 = (2,67 ) x ( 1.0* ) = 2,67 = 2,67 LOGO Phương án tài trợ 2 DTL DT 160.000 = 36.000 + 60.000 36.000 – 8.000 - [ 0 / (1 - .5) ] DTLDT S = (DOL DT S) x (DFLEBIT) DTL160 .000 = (2,67 ) x ( 1.29* ) = 3,44 = 3,44 LOGO Phương án tài trợ 3 DTL DT 160.000 = 36.000 + 60.000 36.000 – 12.000 - [ 0 / (1 - .5) ] DTLDT S = (DOL DT S) x (DFLEBIT) DTL160 .000 = (2,67 ) x ( 1.5* ) = 4,00 = 4,00 LOGO RỦI RO VÀ LỢI NHUẬN So sánh EPS và DTL ở 3 phương án tài trợ. PA tài trợ E(EPS) DTL 0% nợ 0,45 2,67 50% nợ 0,7 3,44 75% nợ 1,2 4,00 LơÏi nhuận kỳ vọng càng cao (EPS cao hơn) đến cùng với rủi ro cao hơn (DTLcao hơn)!