Bài giảng môn kiểm toán

HỌC VIỆN CÔNG NGHỆ BƯU CHÍNH VIỄN THÔNG BÀI GIẢNG MÔN KIỂM TOÁN Giảng viên: CN. NGUYỄN THỊ CHINH LAM Điện thoại/E-mail: ngchinhlam@yahoo.com Bộ môn: Kinh tế - Khoa QTKD1 Học kỳ/Năm biên soạn:Học kỳ 1/2009 BÀI GIẢNG MÔN KIỂM TOÁN www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: CN. NGUYỄN THỊ CHINH LAM BỘ MÔN: KINH TẾ - KHOA QTKD1 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ KIỂM TOÁN CHƯƠNG 2: CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN SỬ DỤNG TRONG KIỂM TOÁN CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP KIỂM TOÁN CHƯƠNG 4: TRÌNH TỰ KIỂM TOÁN CHƯƠNG 5: TỔ CHỨC KIỂM TOÁN CHƯƠNG 6: THỰC HÀNH KIỂM TOÁN BÀI GIẢNG MÔN KIỂM TOÁN www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: CN. NGUYỄN THỊ CHINH LAM BỘ MÔN: KINH TẾ - KHOA QTKD1 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ KIỂM TOÁN 1.1. NGUỒN GỐC HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA KIỂM TOÁN - NGUỒN GỐC HÌNH THÀNH - SỰ PHÁT TRIỂN CỦA KIỂM TOÁN TRÊN THẾ GIỚI - SỰ PHÁT TRIỂN CỦA KIỂM TOÁN Ở VIỆT NAM BÀI GIẢNG MÔN KIỂM TOÁN www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: CN. NGUYỄN THỊ CHINH LAM BỘ MÔN: KINH TẾ - KHOA QTKD1 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ KIỂM TOÁN 1.2. BẢN CHẤT CỦA KIỂM TOÁN - KHÁI NIỆM KIỂM TOÁN Kiểm toán là một quá trình trong đó kiểm toán viên là các chuyên gia độc lập căn cứ vào các cơ sở chuẩn mực có tính thống nhất để đưa ra ý kiến của mình về đối tượng kiểm toán BÀI GIẢNG MÔN KIỂM TOÁN www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: CN. NGUYỄN THỊ CHINH LAM BỘ MÔN: KINH TẾ - KHOA QTKD1 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ KIỂM TOÁN 1.2. BẢN CHẤT CỦA KIỂM TOÁN - BẢN CHẤT CỦA KIỂM TOÁN: Được bộc lộ thông qua 5 yếu tố sau: + KIỂM TOÁN VIÊN: Là các chuyên gia hoạt động độc lập + CHỦ THỂ KIỂM TOÁN: Đơn vị, tổ chức cung cấp (thực hiện) dịch vụ kiểm toán + KHÁCH THỂ KIỂM TOÁN: Đơn vị, tổ chức, bộ phận tiếp nhận dịch vụ kiểm toán BÀI GIẢNG MÔN KIỂM TOÁN www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: CN. NGUYỄN THỊ CHINH LAM BỘ MÔN: KINH TẾ - KHOA QTKD1 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ KIỂM TOÁN 1.2. BẢN CHẤT CỦA KIỂM TOÁN - BẢN CHẤT CỦA KIỂM TOÁN: Được bộc lộ thông qua 5 yếu tố sau: + CƠ SỞ KIỂM TOÁN: Chuẩn mực, quy định được chấp nhận rộng rãi, thống nhất + ĐỐI TƯỢNG KIỂM TOÁN: Giấy tờ, tài liệu, thông tin, các quá trình hoạt động cần xem xét, đánh giá BÀI GIẢNG MÔN KIỂM TOÁN www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: CN. NGUYỄN THỊ CHINH LAM BỘ MÔN: KINH TẾ - KHOA QTKD1 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ KIỂM TOÁN 1.2. BẢN CHẤT CỦA KIỂM TOÁN BẢN CHẤT CỦA KIỂM TOÁN: Mối quan hệ giữa 5 yếu tố : CƠ SỞ KIỂM TOÁN KIỂM TOÁN VIÊN KHÁCH THỂ KIỂM TOÁN CHỦ THỂ KIỂM TOÁN Ý KIẾN VỀ ĐỐI TƯỢNG KIỂM TOÁN BÀI GIẢNG MÔN KIỂM TOÁN www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: CN. NGUYỄN THỊ CHINH LAM BỘ MÔN: KINH TẾ - KHOA QTKD1 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ KIỂM TOÁN 1.3 LĨNH VỰC KIỂM TOÁN: Tương đối phong phú và đa dạng không chỉ bao gồm riêng lĩnh vực kế toán, có thể khái quát thành 4 lĩnh vực chủ yếu sau: - Kiểm toán thông tin - Kiểm toán quy tắc - Kiểm toán hiệu quả - Kiểm toán hiệu năng BÀI GIẢNG MÔN KIỂM TOÁN www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: CN. NGUYỄN THỊ CHINH LAM BỘ MÔN: KINH TẾ - KHOA QTKD1 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ KIỂM TOÁN 1.3 LĨNH VỰC KIỂM TOÁN: * Kiểm toán thông tin: Đánh giá xem xét độ chính xác, trung thực của các thông tin đưa ra. Ví dụ: Doanh thu của công ty A năm 2008 là 50 tỷ VNĐ BÀI GIẢNG MÔN KIỂM TOÁN www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: CN. NGUYỄN THỊ CHINH LAM BỘ MÔN: KINH TẾ - KHOA QTKD1 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ KIỂM TOÁN 1.3 LĨNH VỰC KIỂM TOÁN: * Kiểm toán quy tắc (Kiểm toán tuân thủ): Đánh giá xem xét mức độ chấp hành các văn bản có tính quy định, quy tắc Ví dụ: Đánh giá mức độ chấp hành quy trình bán hàng của nhân viên bán hàng tại các cửa hàng bán hàng. BÀI GIẢNG MÔN KIỂM TOÁN www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: CN. NGUYỄN THỊ CHINH LAM BỘ MÔN: KINH TẾ - KHOA QTKD1 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ KIỂM TOÁN 1.3 LĨNH VỰC KIỂM TOÁN: * Kiểm toán hiệu quả: Đánh giá xem xét tính hiệu quả của quá trình sản xuất kinh doanh của 1đơn vị, tổ chức, tính hiệu quả của 1 dự án, chương trình Ví dụ: Đánh giá tính hiệu quả sản xuất kinh doanh năm 2008 tại BĐT X BÀI GIẢNG MÔN KIỂM TOÁN www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: CN. NGUYỄN THỊ CHINH LAM BỘ MÔN: KINH TẾ - KHOA QTKD1 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ KIỂM TOÁN 1.4 CHỨC NĂNG KIỂM TOÁN: • CHỨC NĂNG XÁC MINH: - Khái niệm: Hướng tới mục đích kiểm tra, xem xét độ chính xác, độ trung thực của đối tượng kiểm toán - Đặc điểm: Là một thuộc tính cố hữu của kiểm toán. Chức năng xác minh quyết định sự tồn tại và phát triển của kiểm toán. - Kết quả của chức năng: “Báo cáo kiểm toán” BÀI GIẢNG MÔN KIỂM TOÁN www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: CN. NGUYỄN THỊ CHINH LAM BỘ MÔN: KINH TẾ - KHOA QTKD1 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ KIỂM TOÁN 1.4 CHỨC NĂNG KIỂM TOÁN: • CHỨC NĂNG BÀY TỎ Ý KIẾN: - Điều kiện để thực hiện chức năng: Sau khi đã có kết quả của chức năng xác minh. - Khái niệm: Tư vấn, trợ giúp cho nhà quản trị đơn vị cách thức, phương pháp hoàn thiện các hoạt động tại đơn vị khách thể. BÀI GIẢNG MÔN KIỂM TOÁN www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: CN. NGUYỄN THỊ CHINH LAM BỘ MÔN: KINH TẾ - KHOA QTKD1 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ KIỂM TOÁN 1.4 CHỨC NĂNG KIỂM TOÁN: • CHỨC NĂNG BÀY TỎ Ý KIẾN: - Đặc điểm của chức năng: Ra đời và phát triển trong nền kinh thế thị trường. - Kết quả của chức năng: “Thư quản lý” => Những ý kiến tư vấn trợ giúp được viết như một bức thư gửi cho nhà quản lý đơn vị khách thể. BÀI GIẢNG MÔN KIỂM TOÁN www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: CN. NGUYỄN THỊ CHINH LAM BỘ MÔN: KINH TẾ - KHOA QTKD1 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ KIỂM TOÁN 1.5 PHÂN LOẠI KIỂM TOÁN A, Phân loại kiểm toán theo đối tượng kiểm toán - Đối tượng kiểm toán là gì? - Có 3 loại kiểm toán: * Kiểm toán báo cáo tài chính * Kiểm toán nghiệp vụ * Kiểm toán liên kết BÀI GIẢNG MÔN KIỂM TOÁN www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: CN. NGUYỄN THỊ CHINH LAM BỘ MÔN: KINH TẾ - KHOA QTKD1 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ KIỂM TOÁN 1.5 PHÂN LOẠI KIỂM TOÁN A, Phân loại kiểm toán theo đối tượng kiểm toán • Kiểm toán báo cáo tài chính: + Hệ thống báo cáo tài chính: Bảng cân đối kế toán Báo cáo kết quả kinh doanh Báo cáo lưu chuyển tiền tệ Thuyết minh báo cáo tài chính (Báo cáo thu chi sự nghiệp) BÀI GIẢNG MÔN KIỂM TOÁN www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: CN. NGUYỄN THỊ CHINH LAM BỘ MÔN: KINH TẾ - KHOA QTKD1 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ KIỂM TOÁN 1.5 PHÂN LOẠI KIỂM TOÁN A, Phân loại kiểm toán theo đối tượng kiểm toán • Kiểm toán báo cáo tài chính: + Đặc điểm của hệ thống báo cáo tài chính: Được Bộ Tài chính quy định thống nhất về mẫu biểu, phương pháp lập cho các đơn vị việc xây dựng cơ sở thực hiện kiểm toán các báo cáo tài chính thường dễ dàng, có thể thực hiện tại hầu hết các đơn vị mà không phải thiết lập lại khi tiến hành một cuộc kiểm toán mới. BÀI GIẢNG MÔN KIỂM TOÁN www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: CN. NGUYỄN THỊ CHINH LAM BỘ MÔN: KINH TẾ - KHOA QTKD1 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ KIỂM TOÁN 1.5 PHÂN LOẠI KIỂM TOÁN A, Phân loại kiểm toán theo đối tượng kiểm toán • Kiểm toán báo cáo tài chính: + Mục đích kiểm toán báo cáo tài chính: - Kiểm tra về việc sử dụng các mẫu biểu báo cáo - Kiểm tra nguồn số liệu lập các báo cáo - Kiểm tra phương pháp tổng hợp số liệu để lên các chỉ tiêu trong báo cáo BÀI GIẢNG MÔN KIỂM TOÁN www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: CN. NGUYỄN THỊ CHINH LAM BỘ MÔN: KINH TẾ - KHOA QTKD1 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ KIỂM TOÁN 1.5 PHÂN LOẠI KIỂM TOÁN A, Phân loại kiểm toán theo đối tượng kiểm toán • Kiểm toán nghiệp vụ: + Nghiệp vụ: các hoạt động diễn ra tại một tổ chức, một đơn vị. Ví dụ: nghiệp vụ bán hàng, nghiệp vụ Marketing, lập kế hoạch + Đặc điểm của kiểm toán nghiệp vụ: Do các nghiệp vụ hết sức đa dạng, phong phú và có sự khác biệt ở các đơn vị khác nhau => Kiểm toán viên khó khăn trong việc thiết lập cơ sở kiểm toán BÀI GIẢNG MÔN KIỂM TOÁN www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: CN. NGUYỄN THỊ CHINH LAM BỘ MÔN: KINH TẾ - KHOA QTKD1 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ KIỂM TOÁN 1.5 PHÂN LOẠI KIỂM TOÁN A, Phân loại kiểm toán theo đối tượng kiểm toán • Kiểm toán nghiệp vụ: + Mục đích của kiểm toán nghiệp vụ: Đánh giá việc chấp hành tuân thủ các quy định, quy tắc điều hành hoạt động. Tuỳ thuộc vào từng nghiệp vụ khác nhau mà mục đích cụ thể khác nhau và phương pháp tiến hành cũng khác nhau. BÀI GIẢNG MÔN KIỂM TOÁN www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: CN. NGUYỄN THỊ CHINH LAM BỘ MÔN: KINH TẾ - KHOA QTKD1 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ KIỂM TOÁN 1.5 PHÂN LOẠI KIỂM TOÁN A, Phân loại kiểm toán theo đối tượng kiểm toán • Kiểm toán liên kết: Quá trình kết hợp giữa kiểm toán báo cáo tài chính và kiểm toán nghiệp vụ. Mục đích của kiểm toán báo cáo tài chính và kiểm toán nghiệp được song song tiến hành. BÀI GIẢNG MÔN KIỂM TOÁN www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: CN. NGUYỄN THỊ CHINH LAM BỘ MÔN: KINH TẾ - KHOA QTKD1 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ KIỂM TOÁN 1.5 PHÂN LOẠI KIỂM TOÁN B, Phân loại kiểm toán theo chủ thể kiểm toán - Chủ thể kiểm toán là gì? - Có 3 loại kiểm toán: * Kiểm toán Nhà nước * Kiểm toán độc lập * Kiểm toán nội bộ BÀI GIẢNG MÔN KIỂM TOÁN www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: CN. NGUYỄN THỊ CHINH LAM BỘ MÔN: KINH TẾ - KHOA QTKD1 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ KIỂM TOÁN 1.5 PHÂN LOẠI KIỂM TOÁN B, Phân loại kiểm toán theo chủ thể kiểm toán - Kiểm toán Nhà nước: Khái niệm: Là cơ quan quản lý Nhà nước thực hiện kiểm toán tại các đơn vị, tổ chức có sử dụng vốn và kinh phí của Nhà nước. Khách thể của kiểm toán Nhà nước: Doanh nghiệp Nhà nước, đơn vị hành chính sự nghiệp, chương trình dự án của Chính phủ BÀI GIẢNG MÔN KIỂM TOÁN www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: CN. NGUYỄN THỊ CHINH LAM BỘ MÔN: KINH TẾ - KHOA QTKD1 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ KIỂM TOÁN 1.5 PHÂN LOẠI KIỂM TOÁN B, Phân loại kiểm toán theo chủ thể kiểm toán - Mục đích của kiểm toán Nhà nước: + Đánh giá tính tuân thủ, chấp hành của các đơn vị, tổ chức với các chính sách, quy định của Nhà nước ban hành. + Đánh giá quá trình (định mức, mục đích, hiệu quả) sử dụng vốn, kinh phí của Nhà nước tại các đơn vị BÀI GIẢNG MÔN KIỂM TOÁN www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: CN. NGUYỄN THỊ CHINH LAM BỘ MÔN: KINH TẾ - KHOA QTKD1 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ KIỂM TOÁN 1.5 PHÂN LOẠI KIỂM TOÁN B, Phân loại kiểm toán theo chủ thể kiểm toán - Kiểm toán độc lập: Khái niệm: Đơn vị, tổ chức được thành lập với mục đích kinh doanh kiếm lời cung cấp dịch vụ kiểm toán là chủ yếu, được pháp luật thừa nhận và bảo hộ. Khách thể của kiểm toán độc lập: Không bị giới hạn, khi xem xét khách hàng phù hợp với khả năng của công ty kiểm toán thì công ty sẽ chấp nhận yêu cầu của khách hàng. BÀI GIẢNG MÔN KIỂM TOÁN www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: CN. NGUYỄN THỊ CHINH LAM BỘ MÔN: KINH TẾ - KHOA QTKD1 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ KIỂM TOÁN 1.5 PHÂN LOẠI KIỂM TOÁN B, Phân loại kiểm toán theo chủ thể kiểm toán - Kiểm toán nội bộ: Khái niệm: Bộ phận nằm trong cơ cấu tổ chức của đơn vị khách thể và thực hiện hoạt động kiểm toán cho chính khách thể đó. Khách thể của kiểm toán nội bộ: Có tính giới hạn, kiểm toán nội bộ chỉ thực hiện tại đơn vị không cung cấp dịch vụ kiểm toán cho các đơn vị khác. BÀI GIẢNG MÔN KIỂM TOÁN www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: CN. NGUYỄN THỊ CHINH LAM BỘ MÔN: KINH TẾ - KHOA QTKD1 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ KIỂM TOÁN 1.5 PHÂN LOẠI KIỂM TOÁN B, Phân loại kiểm toán theo chủ thể kiểm toán - Kiểm toán nội bộ: Chú ý: Bộ phận kiểm toán nội bộ không phải là bộ phận bắt buộc phải có trong cơ cấu tổ chức, việc thành lập bộ phận này tuỳ thuộc vào nhu cầu của nhà quản trị đơn vị BÀI GIẢNG MÔN KIỂM TOÁN www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: CN. NGUYỄN THỊ CHINH LAM BỘ MÔN: KINH TẾ - KHOA QTKD1 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ KIỂM TOÁN THẢO LUẬN: - Phân biệt giữa kiểm tra và kiểm toán? - Hãy cho biết các chức năng của kiểm toán được phát triển như thế nào tại khu vực kinh tế kinh doanh và khu vực kinh tế công cộng? - So sánh giữa các loại kiểm toán Nhà nước, kiểm toán độc lập, kiểm toán nội bộ? BÀI GIẢNG MÔN KIỂM TOÁN www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: CN. NGUYỄN THỊ CHINH LAM BỘ MÔN: KINH TẾ - KHOA QTKD1 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ KIỂM TOÁN THẢO LUẬN: So sánh giữa các loại kiểm toán Nhà nước, kiểm toán độc lập, kiểm toán nội bộ: Phí kiểm toán5 Chức năng cung cấp chủ yếu 4 Đối tượng kiểm toán chủ yếu 3 Tính độc lập2 Chủ thể - khách thể1 KT nội bộKT Độc lậpKT Nhà nước Tiêu thứcSTT