Kiến trúc & môi trường

1KIẾN TRÚC VÀ MÔI TRƯỜNG KIẾN TRÚC & MÔI TRƯỜNG ThS. KTS. LÝ KHÁNH TÂM THẢO ĐẠI HỌC DÂN LẬP VĂN LANG KHOA KIẾN TRÚC-XÂY DỰNG thaolkt@gmail.com KIẾN TRÚC VÀ MÔI TRƯỜNG Dẫn nhập Kiến thức của người kiến trúc sư “Trước trồng cau, sau trồng chuối”? Nhà Việt Nam có số gian thế nào? Tháp chùa Việt Nam có số tầng thế nào? Cầu thang nhà mồ (Tây Nguyên) số bậc thế nào? … Kiến thức văn hóa – xã hội – nghệ thuật Mondrian - Composition De Stijl – Schroder House KIẾN TRÚC VÀ MÔI TRƯỜNG Dẫn nhập Kiến thức của người kiến trúc sư Thiết kế dân dụng: - Cấu tạo - Kết cấu - Kỹ thuật xây dựng - Vật liệu - Kỹ thuật công trình (điện, nước, nhiệt, chiếu sáng…)… Thiết kế công nghiệp: - Công nghệ, dây chuyền sản xuất - Kỹ thuật xây dựng đặc thù - Đặc thù vận chuyển-lưu thông… Thiết kế quy hoạch: - Điều kiện tự nhiên - Kỹ thuật hạ tầng đô thị - Chiến lược phát triển đô thị… Kiến thức khoa học–kỹ thuật KIẾN TRÚC VÀ MÔI TRƯỜNG Dẫn nhập Kiến trúc trong bối cảnh hiện tại và tương lai KIẾN TRÚC VÀ MÔI TRƯỜNG Dẫn nhập Vai trò của kiến trúc sư trong bối cảnh mới - Là người chủ trì chính nên phải có tầm nhìn bao quát và cấp tiến - Là người có khả năng hiện thực những chiến lược phát triển KIẾN TRÚC VÀ MÔI TRƯỜNG Dẫn nhập Một số ví dụ Ken Yeang Renzo Piano – Postdamer Platz Hồ cảnh quan (thu nước mưa – xử lý nước) Năng lượng mặt trời trên mái 2KIẾN TRÚC VÀ MÔI TRƯỜNG N Ộ I D U N G GiảngBài 6. Kiến trúc sinh thái10 Thuyết trìnhThuyết trình BTL 4: Kiến trúc tiết kiệm năng lượng9 GiảngBài 5. Lịch sử kiến trúc xanh8 Thuyết trìnhThuyết trình BTL 3: Kiến trúc trong bối cảnh môi trường xung quanh7 GiảngBài 4. Tính bền vững trong kiến trúc Ra đề BTL 4. Kiến trúc tiết kiệm năng lượng 6 GiảngBài 3. Các vấn đề môi trường do KT-XD và một số giải pháp khắc phục trong KT-XD Ra đề BTL 3. Kiến trúc trong bối cảnh môi trường xung quanh 5 Thuyết trìnhThuyết trình BTL2: Các vấn đề môi trường TP 4 Thuyết trìnhThuyết trình BTL1: Kiến trúc dân gian VN3 Nghỉ Tết Nguyên đán GiảngBài 2. Đô thị hóa và những vấn đề môi trường đô thị Ra đề BTL 2. Đánh giá các vấn đề môi trường đô thị TP.HCM 2 GiảngBài 1. Mở đầu – Khái niệm Môi trường Ra đề BTL 1. Kiến trúc dân gian Việt Nam phù hợp điều kiện địa phương (khí hậu, vật liệu…) 1 Nội dungTuần KIẾN TRÚC VÀ MÔI TRƯỜNG Bài tập lớn • Lớp chia thành 16-18 nhóm, mỗi nhóm 4 SV. • Bao gồm 4 bài tập lớn, mỗi BTL có thời gian thực hiện khoảng 2-3 tuần (theo kế hoạch). Các chủ đề cần được GV thông qua 1 tuần sau khi ra đề. • Các nhóm bốc thăm chọn BTL. Các nhóm có thể đổi cho nhau và thống nhất danh sách ngay trong Tuần 1. • BTL được trình bày bằng powerpoint; thời gian trình bày mỗi nhóm 15-20 phút; thời gian trao đổi với lớp 10-15 phút. KIẾN TRÚC VÀ MÔI TRƯỜNG • Dự lớp: ít nhất 80% giờ giảng lý thuyết để được thi cuối học kỳ. • Bài tập lớn: tính như điểm thi giữa kỳ (khoảng 35%) • Thi cuối học kỳ: 65% điểm cuối học phần Đ Á N H G I Á KIẾN TRÚC VÀ MÔI TRƯỜNG Môi trường thiên nhiên các nhân tố thiên nhiên, vật lý, hóa học, sinh học tồn tại khách quan ngoài ý muốn con người/ít chịu sự chi phối con người Môi trường xã hội tổng thể các môi trường quan hệ giữa các cá thể con người với cộng đồng; từ đó tạo thành các hình thái tổ chức, các thể chế kinh tế-xã hội Môi trường Tài nguyên và Phát triển Là tổng hợp tất cả các yếu tố vật chất bao quanh và có ảnh hưởng tới đời sống và sự phát triển của mọi sinh vật Môi trường Môi trường nhân tạo các nhân tố thiên nhiên, vật lý, hóa học, sinh học do con người tạo nên KIẾN TRÚC VÀ MÔI TRƯỜNG Môi trường Tài nguyên và Phát triển Ô nhiễm môi trường là sự thay đổi tính chất của môi trường theo hướng suy giảm chất lượng môi trường, gây ảnh hưởng xấu đến toàn hệ thống và những cá thể và hoạt động trong đó KIẾN TRÚC VÀ MÔI TRƯỜNG Môi trường Tài nguyên và Phát triển Tài nguyên Là bao gồm tất cả các nguồn vật chất có trên trái đất và trong không gian vũ trụ liên quan mà con người có thể sử dụng phục vụ cuộc sống và sự phát triển của mình phân loại Tài nguyên thiên nhiên Tài nguyên con người Tài nguyên tái tạo được (Renewable energy): tự duy trì hoặc tự bổ sung một cách liên tục - mặt trời, nước, gió, không khí.. Tài nguyên không tái tạo được (Unrenewable energy) tồn tại một cách hữu hạn, sẽ mất đi hoặc hoàn toàn biến đổi - khoáng sản, nhiên liệu khoáng 3KIẾN TRÚC VÀ MÔI TRƯỜNG Môi trường Tài nguyên và Phát triển Phát triển kinh tế-xã hội Gọi tắt là phát triển, là quá trình nâng cao điều kiện sống về vật chất và tinh thần của con người, bằng phát triển lực lượng sản xuất, thay đổi quan hệ sản xuất, quan hệ xã hội, nâng cao chất lượng hoạt động văn hóa. KIẾN TRÚC VÀ MÔI TRƯỜNG Môi trường Tài nguyên và Phát triển Phát triển kinh tế-xã hội (tt) -Là xu thế tự nhiên của mỗi con người hoặc cộng đồng -Mỗi một quốc gia có một mục tiêu phát triển nhất định, tiêu biểu cho mức sống vật chất-tinh thần của người dân quốc gia đó -Các mục tiêu phát triển tùy thuộc vào hoàn cảnh kinh tế, chính trị, tôn giáo và hoàn cảnh lịch sử từng quốc gia -Các mục tiêu được cụ thể hóa bằng những chỉ tiêu như: lương thực, nhà ở, năng lượng, văn hóa, nghệ thuật, tự do chính trị… KIẾN TRÚC VÀ MÔI TRƯỜNG Môi trường Tài nguyên và Phát triển Quan hệ giữa môi trường và phát triển HỆ THỐNG KINH TẾ- XÃ HỘI HỆ THỐNG MÔI TRƯỜNG TÀI NGUYÊN CHẤT THẢI CHẤT THẢI XỬ LÝ sử dụng lại thải bỏ KIẾN TRÚC VÀ MÔI TRƯỜNG Môi trường Tài nguyên và Phát triển Quan hệ giữa môi trường và phát triển (tt) Phát triển Bền vững (Sustainable Development) là phát triển đáp ứng nhu cầu của hiện tại mà không làm giảm đi khả năng thỏa mãn nhu cầu của thế hệ tương lai (WCED 1987, Our Common Future) KIẾN TRÚC VÀ MÔI TRƯỜNG Hệ thống dễ tổn thương và Hệ thống bền vững của một siêu đô thị, đối với dòng lưu chuyển đối ngoại và đối nội Nhu cầu cao về tài nguyên Ô nhiễm nặng Nhu cầu ít về tài nguyên Ô nhiễm nhẹ Hệ thống dễ tổn thương Hệ thống bền vững Môi trường Tài nguyên và Phát triển Quan hệ giữa môi trường và phát triển (tt) KIẾN TRÚC VÀ MÔI TRƯỜNG Môi trường Tài nguyên và Phát triển Quan hệ giữa môi trường và phát triển (tt) Hội nghị Rio de Janiero (1992) Những quan điểm chủ yếu: - Kết hợp hài hòa giữa môi trường và phát triển - Tiến tới lối sản xuất và tiêu thụ lâu bền - Sử dụng hợp lý có hiệu quả tài nguyên thiên nhiên - Giải quyết vấn đề ô nhiễm và bảo vệ môi trường Môi Trường có 3 chức năng: 1. là nơi sinh sống của con người 2. là nơi chứa đựng tài nguyên cần thiết cho đời sống và sản xuất 3. là nơi tiếp nhận phế liệu thải ra từ quá trình sinh sống và sản xuất 4KIẾN TRÚC VÀ MÔI TRƯỜNG Tài liệu tham khảo -Nguyễn Khắc Cường 2003, Môi Trường trong Xây Dựng, NXB. Đại Học Quốc Gia TP.HCM. -Lý Khánh Tâm Thảo 2003, Public Space in Hochiminh City: Toward Sustainability. MSc Thesis, Wageningen University. -WCED 1987, Our Common Future. World Commission on Environment and Development, Oxford University Press. KIẾN TRÚC VÀ MÔI TRƯỜNG Bài tập lớn 1. Kiến trúc dân gian Việt Nam phù hợp điều kiện địa phương 1. Các giải pháp kiến trúc, phân tích ví dụ cụ thể… kiến trúc dân gian (truyền thống) Việt Nam phù hợp điều kiện đặc thù của địa phương: – Khí hậu – Thổ nhưỡng (đất đai), thủy văn… – Vật liệu địa phương (đất, đá, tre, gỗ…) – Tập quán sinh hoạt – … ở góc độ: - Công trình; - Cụm công trình, làng xã… 2. Phương pháp: – sưu tầm tài liệu; – phân tích/đánh giá…