Quản lý nợ có vấn đề

CHƯƠNG XI. QUẢN LÝ NỢ CÓ VẤN ĐỀ Sổ tay Tín dụng Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam CTF Ltd. 339 CHƯƠNG XI. QUẢN LÝ NỢ CÓ VẤN ĐỀ A. CƠ CẤU CHƯƠNG I. Giới thiệu về quản lý nợ có vấn đề II. Phân loại khoản vay như là phương pháp hỗ trợ quản lý nợ có vấn đề III. Phương pháp và quy trình quản lý nợ có vấn đề và xử lý tổn thất tín dụng 1. Phòng ngừa nợ có vấn đề 2. Quy tr×nh theo dõi và xử lý c¸c kho¶n vay cã vÊn ®Ò IV. Trích lập và sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro 1. Héi ®ång xö lý rñi ro 2. Ph©n cÊp rñi ro 3. TrÝch lËp ®Ó xö lý rñi ro 4. §èi t−îng vµ hå s¬ xö lý rñi ro CHƯƠNG XI. QUẢN LÝ NỢ CÓ VẤN ĐỀ Sổ tay Tín dụng Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam CTF Ltd. 340 B. NỘI DUNG CHƯƠNG 1. Giới thiệu về quản lý nợ có vấn đề Nợ có vấn đề là các khoản tín dụng cấp cho khách hàng không thu hồi được hoặc có dấu hiệu có thể không thu hồi được theo đúng cam kết trong hợp đồng tín dụng. Nợ có vấn đề được hiểu theo nghĩa rộng không chỉ những khoản vay đã quá hạn thanh toán, thanh toán không đúng kỳ hạn (nợ quá hạn thông thường, nợ khó đòi, nợ chờ xử lý, nợ khoanh, nợ tồn đọng) mà bao gồm cả những khoản vay trong hạn nhưng có những dấu hiệu không an toàn có thể dẫn tới rủi ro. Quản lý nợ có vấn đề là toàn bộ quá trình phòng ngừa, kiểm tra, giám sát và các biện pháp xử lý đối với những khoản nợ có vấn đề nhằm giảm thiểu mức độ rủi ro có thể xảy ra, nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng, tiến tới quản lý nợ có vấn đề theo tiêu chuẩn thống nhất phù hợp với các chuẩn mực và thông lệ quốc tế. Để quản lý nợ có vấn đề có hiệu quả, điều quan trọng đối với các nhà quản lý ngân hàng là phải sớm nhận biết những khoản nợ có vấn đề, từ đó phân loại khoản vay vµ có những biện pháp phòng ngừa và xử lý kịp thời. 2. Phân loại khoản vay là phương pháp quan trọng để quản lý nợ có vấn đề Việc phân loại khoản vay sẽ giúp cho ngân hàng dễ dàng quản lý danh mục đầu tư tín dụng của mình. Từ đó có thể xác định chính xác mức độ rủi ro để có biện pháp quản lý, phòng ngừa kịp thời và biện pháp xử lý thích hợp nhằm giảm thiểu rủi ro. Các khoản vay được phân loại như sau: Hạng Tiªu chÝ Hạng I (chất lượng cao nhất) - Những khoản vay có khả năng thanh khoản cao, điều kiện tài chính hoàn hảo, thu nhập ổn định trong quá khứ và có thể dự đoán trong tương lai, sẵn có nguồn vốn thay thế, quản lý mạnh, có xu hướng phát triển thuận lợi. - Các khoản vay hoàn hảo về hồ sơ cho vay, hoàn chỉnh về quyền lợi bảo đảm đối với tài sản bảo đảm có khả năng thanh khoản cao: bảo đảm đầy đủ bằng chứng chỉ tiền gửi, chứng khoán chính phủ, giá trị tiền mặt của bảo hiểm, v.v.. Hạng II (chất lượng tốt) - Những khoản vay được mô tả ở hạng I. Tuy nhiên, một số đặc điểm không thật sự mạnh, ví dụ như thu nhập có tính chu kỳ hơn, và kém sẵn có nguồn vốn thay thế trong CHƯƠNG XI. QUẢN LÝ NỢ CÓ VẤN ĐỀ Sổ tay Tín dụng Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam CTF Ltd. 341 những giai đoạn suy thoái kinh tế. - Tài sản bảo đảm có khả năng thanh khoản thấp hơn như bất động sản, cổ phiếu công ty mạnh. - Tiềm năng thu nhập hiện tại và tương lai mạnh. Hạng III (chất lượng chấp nhận được hay đạt yêu cầu) - Có khả năng thanh khoản tương đối và điều kiện tài chính hợp lý. - Thu nhập có thể thất thường và khả năng thanh toán đầy đủ nhưng không đảm bảo trong mọi điều kiện. - Khoản vay được đảm bảo bằng các khoản phải thu và hàng lưu kho mà việc chuyển đổi thành tiền mặt là khó khăn và không chắc chắn. - Những nguồn vốn thay thế thường hay bị hạn chế. Hạng IV (chất lượng dưới mức trung bình cần theo dõi) - Khả năng thanh khoản thấp, thu nhập thất thường hoặc lỗ. - Nguồn trả nợ không rõ ràng, và tài sản thế chấp là nguồn trả nợ duy nhất - Thông tin trong hồ sơ tín dụng không đầy đủ để đưa bất kỳ một kết luận nào về chất lượng. - Không tuân thủ lịch trình trả nợ, có dấu hiệu trả nợ không đúng kỳ hạn. Hạng V (các khoản vay chất lượng thấp) - Tài sản bảo đảm, khả năng thanh toán và lưu chuyển tiền mặt không đủ để hỗ trợ mức vốn vay. - Các nguồn trả nợ không được xác định rõ ràng. Nếu không có sự giám sát thường xuyên chặt chẽ, khả năng tổn thất một phần hoặc toàn bộ là hoàn toàn có thể xảy ra. - Trả nợ không đúng kỳ hạn, nếu không có sự giám sát thường xuyên, chặt chẽ khả năng tổn thất một phần hoặc toàn bộ là hoàn toàn có thể xảy ra. - Phải có thêm tài sản bảo đảm và khả năng tổn thất là rõ ràng CHƯƠNG XI. QUẢN LÝ NỢ CÓ VẤN ĐỀ Sổ tay Tín dụng Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam CTF Ltd. 342 - Trả nợ không đúng kỳ hạn, có thể phải áp dụng các biện pháp điều chỉnh kỳ hạn nợ, gia hạn nợ, …. Hạng VI (các khoản vay khó đòi) - Trả nợ không đúng kỳ hạn nợ - Nguồn trả nợ chỉ còn tài sản đảm bảo (nếu có) - Có thể phải sử dụng đến các biện pháp điều chỉnh kỳ hạn nợ, gia hạn nợ, giãn nợ, v.v... đặc biệt có thể cả khoanh nợ, xử lý rủi ro. - Nợ quá hạn dưới 360 ngày - Phải áp dụng các biện pháp thu hồi nợ. Hạng VII (các khoản vay tồn đọng). - Nợ khoanh, nợ xóa chưa có nguồn, nợ quá hạn trên 360 ngày. - Không còn khả năng trả nợ. - Còn tài sản bảo đảm nh-ng không còn đối tượng để thu. - Không còn tài sản đảm bảo và không còn đối tượng để thu. - Không còn tài sản đảm bảo, con nợ vẫn còn tồn tại đang hoạt động nhưng thua lỗ kéo dài, không còn khả năng trả nợ. - Phải sử dụng tới các biện pháp để thu hồi nợ. 3. Phương pháp và quy trình quản lý nợ có vấn đề và xử lý tổn thất tín dụng 3.1. Phòng ngừa nợ có vấn đề a) CBTD cã tr¸ch nhiÖm: - Phân tích chất lượng tín dụng, phân loại khoản vay theo nguyên tắc thuộc phần 2 nãi trªn để đưa ra kế hoạch kiểm tra, phòng ngừa và xử lý. - Kiểm tra sau khi cho vay: møc ®é tuân thủ theo đúng cam kết trong hợp đồng tín dụng, tình hình sản xuất kinh doanh của khách hàng, phát hiện những dấu hiệu tiềm ẩn (Xin xem chi tiÕt ë phÇn 3.2. Quy tr×nh theo dõi và xử lý c¸c kho¶n vay cã vÊn ®Ò) CHƯƠNG XI. QUẢN LÝ NỢ CÓ VẤN ĐỀ Sổ tay Tín dụng Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam CTF Ltd. 343 Các cấp quản lý của cán bộ cho vay, đặc biệt là cấp quản lý trực tiếp chủ động ngăn ngừa, phát hiện những mối quan hệ bất bình thường giữa cán bộ cho vay và khách hàng; sự trung thực trong những báo cáo về khoản vay do cán bộ quản lý khoản vay đệ trình; tinh thần trách nhiệm với công việc. b) CBTD tiÕn hµnh thu thập và xử lý thông tin phòng ngừa tõ hệ thống thông tin và phòng ngừa rủi ro của Trung tâm PN & XLRR NHNo & PTNT VN hoặc thông tin phòng ngừa rủi ro của NHNN VN (CIC). - Thông tin phòng ngừa do Trung tâm PN & XLRR NHNo & PTNT VN cung cấp: + Tình hình thị trường sản phẩm, dự báo sự biến động của giá cả, thị phần + Những lĩnh vực đang có sự biến động lớn (thuận lợi, khó khăn) + Ảnh hưởng của thời tiết + Xu thế giải thể, sáp nhập - Yêu cầu cung cấp các thông tin đột xuất về khách hàng vay: độ tin cậy của những báo cáo tài chính, lĩnh vực đầu tư, uy tín của khách hàng: qua làm việc trực tiếp, các luồng thông tin khác nhau, trong đó có sự hỗ trợ của Thông tin phòng ngừa rủi ro của Trung tâm Phòng ngừa và xử lý rủi ro NHNo & PTNT VN hoặc NHNN VN. - Thường xuyên nắm bắt thông tin và xử lý thông tin trực tiếp về khách hàng vay và những thông tin liên quan. CHƯƠNG XI. QUẢN LÝ NỢ CÓ VẤN ĐỀ Sổ tay Tín dụng Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam CTF Ltd. 344 3.2. Quy tr×nh theo dâi v xử lý c¸c kho¶n vay cã vÊn ®Ò Sơ đồ quản lý nợ có vấn đề Phòng ngừa Phát hiện Thu thập thông tin Phân tích tình hình Kế hoạch hành động Xử lý dựa trên thương thảo Thanh lý Thu tài sản bảo đảm Đưa ra toà án kinh tế Xử lý bằng nguồn dự phòng rủi ro CHƯƠNG XI. QUẢN LÝ NỢ CÓ VẤN ĐỀ Sổ tay Tín dụng Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam CTF Ltd. 345 3.2.1. Bước 1. Nhận biết các dấu hiệu vµ nguyªn nh©n cña nợ có vấn đề C¸c chuyÕn th¨m kh¸ch hµng th−êng xuyªn lµ c¸ch tèt nhÊt ®Ó ph¸t hiÖn nhanh chãng nh÷ng dÊu hiÖu nµy. Nh÷ng chuyÕn th¨m nµy lu«n ph¶i cã viÖc kiÓm tra t×nh h×nh thùc tÕ vµ sæ s¸ch cña kh¸ch hµng. Sau ®©y lµ nh÷ng dÊu hiÖu th−êng thÊy nhÊt: 3.2.1.1. Các dấu hiệu từ phía khách hàng Nãi chung c¸c dÊu hiÖu cÇn ph¶i ®−îc kiÓm tra ®Çu tiªn bao gåm: - Kh¸ch hµng cã ý l¶ng tr¸nh hoÆc tho¸i th¸c tr¶ lêi c¸n bé ng©n hµng - Doanh thu b¸n hµng gi¶m - Kh«ng ®¸p øng ®−îc nh÷ng ®¬n ®Æt hµng - C¸c kho¶n thu tiÒn vÒ chËm. - NhiÒu tµi s¶n kh«ng ho¹t ®éng (nhµn rçi) - Hµng tån kho gÇn nh− kh«ng b¸n ®−îc - Nhê cËy vµo chØ mét kh¸ch hµng hoÆc mét nhµ cung cÊp - ¸p dông chÝnh s¸ch chiÕt khÊu bÊt b×nh th−êng - XuÊt hiÖn nh÷ng kh¸c biÖt ®¸ng kÓ gi÷a ho¹t ®éng kinh doanh vµ ng©n sách - L−u chuyÓn tiÒn mÆt rßng gi¶m - Lîi nhuËn gi¶m - Gi¸ trÞ cña tµi s¶n gi¶m - Sao nh·ng vµ thiÕu nh÷ng cuéc th¶o luËn tr−íc chuÈn bÞ cho viÖc thanh to¸n c¸c kho¶n ph¶i tr¶ theo kú Mét dÊu hiÖu cã thÓ lµ kh«ng ®¸ng kÓ nh−ng khi mét sè dÊu hiÖu x¶y ra, rÊt cã thÓ kho¶n vay lµ cã vÊn ®Ò. CHƯƠNG XI. QUẢN LÝ NỢ CÓ VẤN ĐỀ Sổ tay Tín dụng Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam CTF Ltd. 346 Mét c¸ch cô thÓ, chóng ta cã thÓ ph©n lo¹i nh÷ng dÊu hiÖu nh− sau: - Tõ b¸o c¸o tµi chÝnh + Tõ B¶ng tæng kÕt tµi s¶n
Ng©n hµng kh«ng nhËn ®−îc c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh tõ ng−êi vay mét c¸ch kÞp thêi
Chu kú c¸c kho¶n ph¶i thu ng¾n ®i
TiÒn mÆt cña kh¸ch hµng gi¶m
Gi¸ trÞ tuyÖt ®èi vµ t−¬ng ®èi cña c¸c kho¶n ph¶i thu t¨ng mét c¸ch ®ét biÕn
Hệ số tµi s¶n ng¾n h¹n tÝnh trªn tæng tµi s¶n gi¶m
Kh¶ n¨ng thanh kho¶n/vèn l−u ®éng gi¶m
Nh÷ng thay ®æi râ rÖt vÒ c¬ cÊu tµi s¶n dùng cho kinh doanh
Nh÷ng thay ®æi nhanh chãng cña tµi s¶n cè ®Þnh
C¸c kho¶n dù tr÷ t¨ng m¹nh víi l−îng lín
C«ng ty tËp trung ®Çu t− vµo tµi s¶n phi ng¾n h¹n, nh−ng kh«ng ph¶i lµ tµi s¶n cè ®Þnh
Møc ®é tËp trung cao vµo tµi s¶n v« h×nh
Sù thiÕu c©n ®èi gia t¨ng cña c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n
Nh÷ng gia t¨ng ®¸ng kÓ cña c¸c kho¶n nî dµi h¹n
Nh÷ng thay ®æi ®¸ng kÓ trong c¬ cÊu b¶ng tæng kÕt tµi s¶n
XuÊt hiÖn nh÷ng kho¶n nî mµ c«ng ty vay hoÆc cho vay c¸n bé hoÆc cæ ®«ng cña c«ng ty
Thay ®æi tµi kho¶n ng©n hµng
Thêi gian trung b×nh cña c¸c kho¶n ph¶i thu t¨ng lªn
Nh÷ng thay ®æi trong chÝnh s¸ch mua b¸n chÞu
XuÊt hiÖn thªm c¸c ®iÒu kiÖn gia h¹n
Thay thÕ tµi kho¶n c¸c kho¶n ph¶i thu th−¬ng m¹i b»ng c¸c kho¶n ph¶i thu kh¸c
TËp trung doanh sè vo mét mÆt hµng nhÊt ®Þnh
XuÊt hiÖn nh÷ng tho¶ hiÖp cho nh÷ng kho¶n ph¶i thu
TËp trung vµo c¸c kho¶n ph¶i thu ®· qu¸ h¹n ë møc nghiªm träng tõ c¸c c«ng ty con + Tõ B¸o c¸o l·i lç
Doanh sè b¸n hµng gi¶m
Doanh sè b¸n hµng gia t¨ng mét c¸ch nhanh chãng CHƯƠNG XI. QUẢN LÝ NỢ CÓ VẤN ĐỀ Sổ tay Tín dụng Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam CTF Ltd. 347
Møc ®é chªnh lÖch lín gi÷a tæng doanh thu vµ doanh thu rßng
Tû lÖ phÇn tr¨m cña chi phÝ trªn tæng doanh thu t¨ng lªn/ møc l·i gi¶m ®i
Doanh thu b¸n hµng t¨ng lªn nh−ng lîi nhuËn gi¶m ®i
C¸c kho¶n lç tõ nî qu¸ h¹n t¨ng lªn
Sù gia t¨ng kh«ng c©n xøng cña chi phÝ qu¶n lý so víi møc t¨ng cña doanh thu b¸n hµng
Tæng tµi s¶n Cã gia t¨ng so víi mức độ tăng của tû suÊt Doanh thu b¸n hµng/Lîi nhuËn
XuÊt hiÖn các khoản lç tõ ho¹t ®éng kinh doanh - Tõ ho¹t ®éng kinh doanh
Thay ®æi vÒ ph¹m vi kinh doanh
Sè liÖu tµi chÝnh nghÌo nµn vµ qu¶n lý ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶
Bè trÝ nhµ m¸y vµ thiÕt bÞ kh«ng hîp lý
Sö dông kÐm cái nguån nh©n lùc
MÊt m¸t nh÷ng d©y chuyÒn s¶n xuÊt chÝnh, quyÒn ph©n phèi s¶n phÈm hoÆc nguån cung cÊp
MÊt mét hay nhiÒu kh¸ch hµng cã n¨ng lùc tµi chÝnh tèt hoÆc mÊt nhµ cung øng chÝnh.
Sù thay ®æi ®¸ng kÓ vÒ gi¸ trÞ cña tõng ®¬n ®Æt hµng hoÆc hîp ®ång mµ cã thÓ lµm mÊt c©n b»ng n¨ng lùc s¶n xuÊt hiÖn hµnh
XuÊt hiÖn nh÷ng vô mua hµng tån kho mang tÝnh ®Çu c¬ n»m ngoµi nguyªn t¾c mua hµng th«ng th−êng cña c«ng ty
KÐm cái trong viÖc duy tr× vËn hµnh vµ b¶o hµnh m¸y mãc thiÕt bÞ
ViÖc thay thÕ nh÷ng thiÕt bÞ m¸y mãc lçi thêi diÔn ra chËm ch¹p
Nh÷ng dÊu hiÖu vÒ hµng tån kho kÐm chÊt l−îng, l−u hµng tån kho víi sè l−îng lín hoÆc c¬ cÊu hµng tån kho l−u kho kh«ng phï hîp - Nh÷ng dÊu hiÖu liªn quan ®Õn giao dÞch ng©n hµng
Sè d− tµi kho¶n t¹i ng©n hµng gi¶m
C«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ tµi chÝnh cho c¸c nhu cÇu vÒ tµi s¶n cè ®Þnh hoÆc c¸c nhu cÇu vÒ vèn l−u ®éng thÓ hiÖn sù ®¬n gi¶n vµ kÐm cái
§Æt niÒm tin/nhê cËy nhiÒu vµo c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n
Nh÷ng thay ®æi ®¸ng kÓ ë gãc ®é thêi h¹n cho c¸c ®Ò nghÞ vay vèn theo mïa CHƯƠNG XI. QUẢN LÝ NỢ CÓ VẤN ĐỀ Sổ tay Tín dụng Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam CTF Ltd. 348
XuÊt hiÖn ë c¸c kho¶n vay cã nhiÒu nguån tr¶ nî (nh− theo ®Ò nghÞ vay vèn) nh−ng l¹i khã cã thÓ nhËn thÊy dÔ dµng chóng
XuÊt hiÖn nh÷ng chñ nî kh¸c, ®Æc biÖt nh÷ng chñ nî nhËn tµi s¶n b¶o ®¶m. - Nh÷ng dÊu hiÖu liªn quan ®Õn qu¶n trÞ c«ng ty
Thay ®æi trong th¸i ®é/ thãi quen c¸ nh©n cña nh÷ng ng−êi chñ chèt cña c«ng ty
Thay ®æi trong th¸i ®é ®èi víi ng©n hµng/c¸n bé ng©n hµng, ®Æc biÖt lµ khi hä t¹o c¶m gi¸c thiÕu tÝnh hîp t¸c
T¸i diÔn nh÷ng vÊn ®Ò trôc trÆc nh−ng l¹i tỏ ra qu¸ tù tin lµ cã thÓ gi¶i quyÕt ®−îc
Kh«ng cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn kÕ ho¹ch
B¸o c¸o vµ qu¶n lý tµi chÝnh kÐm cái
C¸c chøc n¨ng ®iÒu hµnh vµ ph©n c«ng xö lý c«ng viÖc thÓ hiÖn sù ch¾p v¸
M¹o hiÓm khi mua b¸n, khi thùc hiÖn c«ng viÖc kinh doanh míi, t¹i khu vùc kinh doanh míi hoÆc víi d©y chuyÒn s¶n xuÊt míi
Mong muèn vµ kh¨ng kh¨ng ®ßi "®¸nh b¹c" víi kinh doanh cã nh÷ng rñi ro qu¸ møc
§Æt gi¸ b¸n hµng ho¸ vµ dÞch vô mét c¸ch kh«ng thùc tÕ
Nh÷ng nh©n vËt chñ chèt cña c«ng ty èm hoÆc chÕt
Kh«ng cã kh¶ n¨ng ®¸p øng ®−îc c¸c cam kÕt nh− kÕ ho¹ch ®· ®Æt ra
Nh÷ng thay ®æi trong qu¶n lý, quyÒn së h÷u hoÆc nh÷ng nh©n vËt chñ chèt
TÝnh kh«ng liªn tôc cña c¸c d©y chuyÒn tiªu chuÈn sinh lêi
ChËm trÔ trong viÖc ph¶n øng l¹i víi sù ®i xuèng cña thÞ tr−êng hoÆc c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ
ThiÕu nh÷ng thµnh c«ng trong qu¶n lý cã thÓ nhËn thÊy ®−îc 3.2.1.2. Các nguyªn nh©n từ phía ngân hàng - Quy trình cho vay không được tuân thủ theo đúng quy định của ngân hàng - Cán bộ tín dụng có mối quan hệ đặc biệt với khách hàng - Sự giám sát của các cấp quản lý trong ngân hàng là thiếu sát sao. - Lãnh đạo ngân hàng quá độc đoán khi phê duyệt khoản vay. CHƯƠNG XI. QUẢN LÝ NỢ CÓ VẤN ĐỀ Sổ tay Tín dụng Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam CTF Ltd. 349 - Bỏ qua tình trạng thấu chi, không coi đó là một tín hiệu bất ổn về tài chính của người vay. - Không thể kiểm tra định kỳ/đột xuất tài sản kinh doanh của người vay. - Cho vay dựa trên giá trị sổ sách giả của doanh nghiệp, không kiểm toán và xác minh báo cáo tài chính của người vay. - Không thể thu nhập hoặc bỏ qua những báo cáo của bộ phận thông tin tín dụng hoặc những nguồn tham khảo tín dụng khác. - Không thể đòi lại khoản vay mµ trong suy nghÜ cã thÓ nhanh chóng bù đắp bằng tài sản thế chấp khi tình hình của khoản vay trở nên không thể cứu vãn - Không thể đánh giá chÝnh x¸c/®ánh giá quá cao/ không quản lý hợp lý tài sản thế chấp - Giải ngân trước khi hoàn thành chứng từ. - Cán bộ thực hiện khoản vay một cách không hợp lý, bỏ qua héi ®ång tÝn dông, chỉ dựa vào quan hệ giữa cán bộ cho vay và người vay. - Khoản vay thực hiện với doanh nghiệp mới có chủ sở hữu - người lãnh đạo thiếu kinh nghiệm. - Cho vay mới với giá trị cao hơn nhưng không có thªm tài sản thế chấp thÝch ®¸ng. - Đảo nợ - Không phân tích lưu chuyển tiền mặt và khả năng trả nợ của người vay - Cán bộ cho vay không thể kiểm tra tình trạng khoản vay thường xuyên - Vốn không được sử dụng như dự kiến; chuyển sang sử dụng vào mục đích cá nhân của người vay (CBTD không cố gắng xác định xem mục đích vay là gì) - Vốn được sử dụng ngoài khu vực thị trường thông thường của ngân hàng; chất lượng trao đổi thông tin với khách hàng kém - Kế hoạch trả nợ không rõ ràng và không được quy định bằng văn bản - Người vay gây khó khăn cho viÖc kiểm soát được tài sản thế chấp 3.2.1.3. Các nguyªn nh©n từ khoản vay CHƯƠNG XI. QUẢN LÝ NỢ CÓ VẤN ĐỀ Sổ tay Tín dụng Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam CTF Ltd. 350 - Hồ sơ cho vay thiếu sự chặt chẽ; độ tin cậy của những thông tin trong bộ hồ sơ cho vay bị nghi ngê. - Gía trị khả mại của tài sản bảo đảm thấp - Lịch trình hoàn trả và nguồn hoàn trả không hợp lý 3.2.1.4. Các nguyªn nh©n khác - Do thay đổi của cơ chế chính sách - Thay đổi giá cả thị trường ảnh hưởng trực tiếp đến đầu ra của sản phẩm mà khoản vay đó đầu tư. - Khoản vay ưu đãi, chỉ định của Chính phủ. - Khoản vay theo chương trình kinh tế. 3.2.2. Bước 2: KiÓm tra hå s¬ c¸c kho¶n vay cã vÊn ®Ò Th¸i ®é hîp t¸c ë cuéc gÆp gì ®Çu tiªn sÏ më ®−êng cho nh÷ng cuéc gÆp sau, nh−ng trong phÇn lín c¸c tr−êng hîp, th× tèt nhÊt lµ kh¸ch hµng sÏ rêi cuéc gÆp gì mµ kh«ng lµm ng©n hµng nghi ngê g× vÒ nh÷ng suy nghÜ hiÖn t¹i vÒ kh¸ch hµng vµ nh÷ng g× ng©n hµng mong chê sÏ ®¹t ®−îc môc ®Ých cña m×nh. 3.2.1.1. Kiểm tra hồ sơ khoản vay Ngay khi ph¸t hiÖn ra nh÷ng dÊu hiÖu vµ kiÓm tra c¸c nguyªn nh©n tiÒm tµng nãi trªn, CBTD ph¶i lËp tøc tiÕn hµnh kiÓm tra hå s¬ kho¶n vay ®Ó ch¾c ch¾n r»ng: - Hå s¬ kho¶n vay mµ ng©n hµng l−u lµ ®Çy ®ñ vµ cËp nhËt: + Nh÷ng thay ®æi gÇn ®©y nhÊt + Hå s¬ vay lµ nguyªn vÑn vµ ®−îc l−u gi÷ ®óng c¸ch thøc - Kh«ng cã ®iÒu g× trong hå s¬ cã thÓ g©y nguy hiÓm cho ng©n hµng - Hå s¬ vay cña ng©n hµng cã thÓ ®−îc ®−a ra nh− lµ b»ng chøng t¹i toµ vµ do ®ã CBTD ph¶i ch¾c ch¾n r»ng hå s¬ vay chØ chøa ®ùng nh÷ng th«ng tin thùc. - Nh÷ng l−u ý trong hå s¬ vay cña kh¸ch hµng ph¶i thÓ hiÖn lÞch sö cña c¸c quan hÖ giao dÞch ng©n hµng cña ng−êi vay - Ch¾c ch¾n r»ng mäi x¸c nhËn ®−îc lÊy tõ ng−êi vay. CHƯƠNG XI. QUẢN LÝ NỢ CÓ VẤN ĐỀ Sổ tay Tín dụng Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam CTF Ltd. 351 - NÕu nh− kh¸ch hµng vay vèn liªn quan ®Õn bÊt kú mét tho¶ −íc vay kh¸c víi ng©n hµng, th× nh÷ng th«ng tin nµy ph¶i ®−îc ghi l¹i trong hå s¬ kh¸ch hµng theo tiªu ®Ò riªng. Trong tr−êng hîp c¸n bé tÝn dông nhËn thÊy kh¸ch hµng vay cã mèi quan hÖ víi bé phËn kh¸c cña ng©n hµng, th× ph¶i cung cÊp ®Çy ®ñ chi tiÕt vÒ t×nh h×nh hiÖn t¹i vµ møc ®é rñi ro cña kh¸ch hµng cho bé phËn ®ã. - Xem xÐt l¹i nh÷ng tiÖn Ých hiÖn t¹i cña kh¸ch hµng vay nÕu nh− cã kh¶ n¨ng gi¶m møc ®é rñi ro cña ng©n hµng qua viÖc gi¶m h¹n møc tÝn dông ch−a dïng ®Õn. Mét ®iÒu hÕt søc quan träng lµ sù cÇn thiÕt ph¶i cã tÊt c¶ nh÷ng tho¶ thuËn vµ c¸c quyÕt ®Þnh liªn quan ®Õn quan hÖ ng©n hµng ®−îc l−u tr÷ cÈn thËn chÝnh x¸c trong hå s¬ vay vµ ®−îc x¸c nhËn b»ng v¨n b¶n ®èi víi kh¸ch hµng. Nh÷ng th«ng tin nµy lµ v« gi¸ khi mµ nh÷ng vÊn ®Ò ph¸p luËt ph¸t sinh trong t−¬ng lai. 3.2.2.2. KiÓm tra hå s¬ TSB§ TÊt c¶ nh÷ng giÊy tê liªn quan ®Õn tµi s¶n b¶o ®¶m ph¶i ®−îc kiÓm tra ®Ó ch¾c ch¾n r»ng - chóng hoµn chØnh, ®Çy ®ñ, cã thÓ ®em thi hµnh (theo ph¸n quyÕt cña toµ) vµ ng©n hµng cã thÓ n¾m gi÷ ®−îc nh÷ng tµi s¶n m×nh yªu cÇu. - toµn bé tµi s¶n b¶o ®¶m ®ang ®−îc b¶o ®¶m b»ng nh÷ng hîp ®ång b¶o hiÓm hiÖn t¹i ViÖc kiÓm tra nh÷ng hå s¬ vÒ tµi s¶n b¶o ®¶m cÇn cã sù cã mÆt cña: - Mét chuyªn viªn ng©n hµng cã kinh nghiÖm chuyªn m«n trong lÜnh vùc b¶o ®¶m tiÒn vay - T− vÊn ph¸p luËt bªn ngoµi ng©n hµng - C¸n bé tÝn dông phô tr¸ch kho¶n vay nµy Nªn l−u ý r»ng nÕu ng©n hµng cÇn cã sù hîp t¸c cña ng−êi vay ®Ó hoµn chØnh hå s¬ vay vèn, th× ®iÒu nµy cã thÓ lµm cho ng©n hµng ph¶i ®iÒu chØnh những −u ®·i dành cho kh¸ch hµng nh»m duy tr× sù hîp t¸c ®ã. 3.2.2.3. §Þnh gi¸ tµi s¶n b¶o ®¶m CHƯƠNG XI. QUẢN LÝ NỢ CÓ VẤN ĐỀ Sổ tay Tín dụng Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam CTF Ltd. 352 §Þnh gi¸ chÝnh x¸c gi¸ trÞ cña tµi s¶n b¶o ®