Tỷ giá và chính sách tỷ giá

Viện Ngân hàng - Tài chính - Đại học Kinh tế quốc dân TỶ GIÁ VÀ CHÍNH SÁCH TỶ GIÁ ThS. Phan Thị Thanh Hương ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN VIỆN NGÂN HÀNG - TÀI CHÍNH Hà nội, tháng 08/2013 Nội dung chính  Khái niệm, phân loại tỷ giá  Cơ sở xác định tỷ giá  Ý nghĩa tỷ giá  Yết tỷ giá  Xác định tỷ giá chéo  Chính sách tỷ giá  Bài tập Viện Ngân hàng - Tài chính - Đại học Kinh tế quốc dân 2 Tỷ giá  Tỷ giá = Tỷ số? Của giá trị?  -Bid - Ask  -Bank note - Transfer rate  -Spot - Forward  -Opening - Closing  -Official market - Black market  -Nominal – Real (NBER, RBER, NEER, REER) Viện Ngân hàng - Tài chính - Đại học Kinh tế quốc dân 3 Nội dung chính  Khái niệm, phân loại tỷ giá  Cơ sở xác định tỷ giá  Ý nghĩa tỷ giá  Yết tỷ giá  Xác định tỷ giá chéo  Chính sách tỷ giá  Bài tập Viện Ngân hàng - Tài chính - Đại học Kinh tế quốc dân 4 Quy luật một giá The law of one price:  Một hàng hóa/dịch vụ được bán tại 2 thị trường khác nhau  không chi phí giao dịch, không rào cản thương mại  bán như thế nào tại 2 thị trường? Viện Ngân hàng - Tài chính - Đại học Kinh tế quốc dân 5 Ngang giá sức mua (PPP)  Tỷ giá giao ngay được xác định như thế nào?  Ví dụ: “Hamburger standard” Big Mac  Giá bán tại Châu Âu: 2.92 EUR, tại Mỹ: 3.06 USD. Viện Ngân hàng - Tài chính - Đại học Kinh tế quốc dân 6 Ngang giá sức mua tương đối  Trên thực tế, PPP không thể quyết định chính xác tỷ giá giao ngay là bao nhiêu.  Tuy nhiên, sự thay đổi tương đối về mức giá cả ở 2 quốc gia quyết định sự thay đổi tỷ giá trong thời kỳ đó.  Nếu tỷ giá giao ngay đang ở trạng thái cân bằng, mức thay đổi tỷ lệ lạm phát kỳ vọng = mức thay đổi của tỷ giá giao ngay, theo chiều ngược lại.  Ví dụ Viện Ngân hàng - Tài chính - Đại học Kinh tế quốc dân 7 Học thuyết ngang bằng lãi suất  Học thuyết ngang bằng lãi suất được hình thành trên cơ sở kinh doanh chênh lệch lãi suất trên thị trường tiền tệ  Quy luật ngang giá lãi suất có bảo hiểm: Mức lãi suất là như nhau trong việc sử dụng các đồng tiền khác nhau  Quy luật ngang giá lãi suất không có bảo hiểm: Mức chênh lệch lãi suất giữa hai đồng tiền phản ánh tỷ lệ biến động của tỷ giá trao ngay Tỷ giá Ý nghĩa tỷ giá  Khái niệm, phân loại tỷ giá  Cơ sở xác định tỷ giá  Ý nghĩa tỷ giá  Yết tỷ giá  Xác định tỷ giá chéo  Chính sách tỷ giá  Bài tập Viện Ngân hàng - Tài chính - Đại học Kinh tế quốc dân 9 Ý nghĩa tỷ giá  Tỷ giá: biến số quan trọng đối với Chính phủ, NHTM, nhà đầu tư, doanh nghiệp, cá nhân.  3 chức năng cơ bản:  - SS ???  - KK ???  - PP ??? Viện Ngân hàng - Tài chính - Đại học Kinh tế quốc dân 10 Nội dung chính  Khái niệm, phân loại tỷ giá  Cơ sở xác định tỷ giá  Ý nghĩa tỷ giá  Yết tỷ giá  Xác định tỷ giá chéo  Chính sách tỷ giá  Bài tập Viện Ngân hàng - Tài chính - Đại học Kinh tế quốc dân 11 Yết tỷ giá  Cách viết nào đúng:  USD/VND =21.000  hay VND/USD = 21.000 ?  Quy ước: - Đồng tiền đứng trước = đồng yết giá - Đồng tiền đứng sau = đồng định giá Viện Ngân hàng - Tài chính - Đại học Kinh tế quốc dân 12 Yết tỷ giá (tiếp)  2 cách yết giá:  Đồng tiền luôn luôn yết giá trực tiếp đối với các đồng tiền còn lại? USD???  5 quốc gia và khu vực yết giá gián tiếp? Viện Ngân hàng - Tài chính - Đại học Kinh tế quốc dân 13 Yết tỷ giá (tiếp)  Điểm tỷ giá – Point: số cuối cùng của tỷ giá 1 EUR = 1,4557 USD 1 point = ? USD 1 USD = 108,35 JPY 1 point = ? JPY 1 USD = 21000 VND 1 point = ? VND  Viết và hiểu thế nào? Dollar Tokyo = 108,35/95 Dollar Stockhom = 6,3091/91 Sterling Dollar = 1,8260/20 Euro Dollar = 1,3185/05 Dollar Hanoi = 21820/20  1 số ví dụ Viện Ngân hàng - Tài chính - Đại học Kinh tế quốc dân 14 Yết tỷ giá (tiếp)  Ví dụ: Tỷ giá giao ngay trên thị trường quốc tế  USD/JPY = 108,35/95  USD/SEK = 6,3091/91  GBP/USD = 1,8260/20  USD/VND = 21820/20  EUR/USD = 1,3185/05 Viện Ngân hàng - Tài chính - Đại học Kinh tế quốc dân 15 Tỷ giá chéo (Cross rate)  What Cross rate?  USD/CHF = 1,0878/68  USD/VND = 21820/20  Why Cross rate?  How Cross rate? DN Việt nam nhập 2000 đồng hồ từ Thụy Sỹ, 150 CHF/chiếc, phải thanh toán bao nhiêu VND? Viện Ngân hàng - Tài chính - Đại học Kinh tế quốc dân 16 Tỷ giá chéo (tiếp) Viện Ngân hàng - Tài chính - Đại học Kinh tế quốc dân 17 Tỷ giá chéo (tiếp)  Ví dụ: tỷ giá giao ngay trên thị trường quốc tế  USD/JPY = 108,35/95  USD/SEK = 6,3091/91  GBP/USD = 1,8260/20  USD/VND = 21820/20  EUR/USD = 1,3185/05 Viện Ngân hàng - Tài chính - Đại học Kinh tế quốc dân 18 Nội dung chính  Khái niệm, phân loại tỷ giá  Cơ sở xác định tỷ giá  Ý nghĩa tỷ giá  Yết tỷ giá  Xác định tỷ giá chéo  Chính sách tỷ giá  Bài tập Viện Ngân hàng - Tài chính - Đại học Kinh tế quốc dân 19 Chính sách tỷ giá  Khái niệm:  Mục tiêu của CSTT quốc gia: Viện Ngân hàng - Tài chính - Đại học Kinh tế quốc dân 20  Khái niệm về chính sách tỷ giá  Cơ sở xác định và điều tiết  Mục tiêu  Cơ chế điều chỉnh  Mục tiêu của chính sách tỷ giá  Ổn định tỷ giá trong phạm vi một biên độ giao động nhất định nhằm góp phần ổn định thương mại, đầu tư và cán cân thanh toán quốc tế: chủ động với sự di chuyển của các luồng vốn  Góp phần vào thực hiện các chuyển dịch cơ cấu kinh tế và mục tiêu của các chính sách kinh tế vĩ mô khác  Đảm bảo sự ổn định dự trữ quốc gia để thực hiện các nghĩa vụ tài chính quốc tế Chính sách tỷ giá Viện Ngân hàng - Tài chính - Đại học Kinh tế quốc dân 22 Nhân tố ảnh hưởng tới tỷ giá Viện Ngân hàng - Tài chính - Đại học Kinh tế quốc dân 23 Công cụ CSTG Phá giá/Nâng giá Nghiệp vụ TTNH Lãi suất Biên độ dao động Dự trữ ngoại hối Viện Ngân hàng - Tài chính - Đại học Kinh tế quốc dân 24 Các công cụ của chính sách tỷ giá 1- Các công cụ trực tiếp  Xác lập các hạn mức, định mức về sử dụng, dự trữ và lưu thông ngoại tệ  Can thiệp trực tiếp vào cung cầu ngoại tệ  Quy định biên độ giao động 2- Các công cụ gián tiếp  Thông qua cung cầu tiền tệ, thay đổi lãi suất  Thông qua chính sách thương mại quốc tế  Thông qua việc tác động vào sự di chuyển của các luồng vốn Chính sách tỷ giá Chính sách tỷ giá hoàn thiện Viện Ngân hàng - Tài chính - Đại học Kinh tế quốc dân 26 Điều kiện hoàn thiện chính sách tỷ giá  Sự độc lập tương đối của NHTW  Chính sách tài khóa tin cậy  Hệ thống NHTM và TCTD lành mạnh  Năng lực sản xuất trong nước  Năng lực dự báo của NHTW và cơ quan quản lý nhà nước Viện Ngân hàng - Tài chính - Đại học Kinh tế quốc dân 27 Chế độ tỷ giá 1989-1995; Neo tỷ giá với biên độ hẹp 1995-2000: Neo cố định và neo có biên độ điều chỉnh 2000-2006: Neo với biên độ hẹp 2006-nay: Neo với biên độ điều chỉnh Viện Ngân hàng - Tài chính - Đại học Kinh tế quốc dân 28 Giai đoạn 2004 – nay Nguồn SBV Viện Ngân hàng - Tài chính - Đại học Kinh tế quốc dân 29 Kiểm định hiệu ứng trung chuyển của tỷ giá Viện Ngân hàng - Tài chính - Đại học Kinh tế quốc dân 30 Dự trữ ngoại hối Viện Ngân hàng - Tài chính - Đại học Kinh tế quốc dân 31 Nguồn Bộ Công Thương Kết quả đạt được Lạm phát giảm Thâm hụt CCVL giảm Sự quyết tâm và chủ động bước đầu của Ngân hàng NN Viện Ngân hàng - Tài chính - Đại học Kinh tế quốc dân 32 Hạn chế - nguyên nhân Viện Ngân hàng - Tài chính - Đại học Kinh tế quốc dân 33 Hoàn thiện CSTG ở Việt Nam Với NHNN Neo tỷ giá với rổ tiền tệ vào 2014 và tiến tới thả nổi tỷ giá vào 2018; khi lựa chọn đồng tiền trong rổ cần xem xét nợ nước ngoài của Việt Nam và lạm phát nhập khẩu vào Việt Nam chủ yếu gắn với quốc gia nào, để tập trung nghiên cứu mức độ rủi ro của quốc gia đó  Đề xuất tự do hóa tài khoản vốn chỉ được tiến hành khi ngân hàng nhà nước (NHNN) đã thực hiện chuyển đổi chế độ tỷ giá, do dự trữ ngoại hối mỏng, thị trường ngoại hối và hệ thống ngân hàng chưa thực sự vững mạnh  Đề xuất NHNN không phá giá nội tệ; nới rộng biên độ, dừng việc hạ lãi suất tiền gửi ngắn hạn ở 8%/năm trong 2012 để tránh sự náo loạn của thị trường khi cung cầu ngoại tệ trở nên căng thẳng. Với Chính Phủ / Bộ, ngành  Giao Ủy ban Giám sát Tài chính quốc gia xây dựng hệ thống cảnh báo sớm về tiền tệ, đặc biệt cần quan tâm tới chỉ tiêu “tự do hóa tài chính”. Viện Ngân hàng - Tài chính - Đại học Kinh tế quốc dân 34