Đề tài Sản xuất phân hữu cơ sinh học từ rác thải hữu cơ sinh hoạt và phế thải nông nghiệp để dùng làm phân bón cho rau sạch vùng ngoại vi thành phố

1. Đề tài nghiên cứu đã đ-ợc hoàn thành đúng thời hạn từ 2003-2005 với các nội dung nghiên cứu theo hợp đồng quy định và nguồn kinh phí 700 triệu đồng đ-ợc cấp trong 3 năm. 2. Các kết quả nghiên cứu KH&CN đã đ-ợc trình bày trong các báo cáo thể hiện tập thể cán bộ nghiên cứu của đềtài đã hhoàn thành tốt các nội dung nghiên cứu và các kết quả nghiên cứu của 3 đềtài nhánh có ý nghĩa khoahọc và thực tiễn cao. • Đề tài đã góp phần giải quyết đ-ợc một phần vấn đề bức xúc hiện này là giảm ô nhiễm rác thải sinh hoạt bằng biện pháp tuyên truyền khuyến cáo cộng đồng tham gia thu gom, phân loại rác thải hữu cơ sinh hoạt và phế thải nông nghiệp làm phân bón hữu cơ, giảm diện tích chôn rác gây ô nhiễm môi tr-ờng sản xuất

pdf42 trang | Chia sẻ: lylyngoc | Lượt xem: 2148 | Lượt tải: 1download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Sản xuất phân hữu cơ sinh học từ rác thải hữu cơ sinh hoạt và phế thải nông nghiệp để dùng làm phân bón cho rau sạch vùng ngoại vi thành phố, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
0 Bộ Giáo dục và đào tạo Tr−ờng Đại học nông nghiệp I ---------------------------------------------------------------------- báo cáo tổng kết đề tài THựC HIệN nhiệm vụ hợp tác quốc tế về khoa học và công nghệ THEO NGHị ĐịNH THƯ VớI CộNG hoà italy GIAI ĐOạN 2003 - 2005 Tên đề tài: Sản xuất phân hữu cơ sinh học từ rác thải hữu cơ sinh hoạt và phế thải nông nghiệp để dùng làm phân bón cho rau sạch vùng ngoại vi thành phố 6212 24/11/2006 Hà Nội - 2006 1 Tên đề tài: “ Sản xuất phân hữu cơ từ rác thải hữu cơ sinh hoạt và phế thải nông nghiệp để dùng làm phân bón cho rau sạch vùng ngoại vi thành phố " Mã số: Thuộc ch−ơng trình nhiệm vụ Hợp tác Quốc tế về Khoa học & Công nghệ Theo nghị định t− ký với Cộng hoà Italy 2003 - 2005 Thời gian thực hiện: Từ tháng 6/2003 đến tháng 12/2005 Đối tác Việt Nam a. Tên cơ quan chủ trì Việt Nam: Tr−ờng Đại học Nông nghiệp I Hà Nội Địa Chỉ: Thị trấn Trâu Quỳ, huyện Gia Lâm, Thành phố Hà Nội Điện thoại: 8276346, Fax: 8276554 b. Chủ nhiệm đề tài: PGS. TS. Đào Châu Thu Điện thoại cơ quan: 8765992, Fax: 8276554 E-mail: chauthu-hau@fpt.vn, ĐTD Đ: 0913275527 c. 10 cán bộ khác trực tiếp tham gia nghiên cứu: • KS. Phạm Quang Việt • KS. Trần Thị Thiêm • TS. Đỗ Nguyên Hải • TS. Nguyễn ích Tân • GVC. Nghiêm Thị Bích Hà • ThS. Lê Thị Hồng Xuân • ThS. Nguyễn Thị Minh • KS. Lê Anh Tùng • KS. Vũ Thị Len • ThS. Tr−ơng Thị Toàn Điện thoại cơ quan: 8765992, Fax: 8276554, E-mail: Sardc@hau1.edu.vn Đối tác n−ớc ngoài a. Tên cơ quan đối tác nghiên cứu n−ớc ngoài: Tr−ờng Đại học Udine, Italy Địa chỉ: Via della scienze, 208, Post code: 33100, Udine, Italy b. Chủ nhiệm đề tài: GS. TS. Mario Gregori Điện thoại: +390432558306, Fax: +390432558302 c. 02 cán bộ khác trực tiếp nghiên cứu: GS.TS. Maria Noboli và TS. Elisa Napoletina, tr−ờng Đại học Udine 2 Kinh phí phía Việt Nam: a. Tổng kinh phí • Tổng kinh phí: 700 triệu đồng VN trong 3 năm • Kinh phí đ−ợc hỗ trợ từ ngân sách Nhà n−ớc: 700 triệu đồng Việt Nam b. Kinh phí đ∙ chi: 700 triệu đồng VN Kinh phí của đối tác n−ớc ngoài: khoảng 25.000 EURO • Kinh phí của Bộ Ngoại giao Italy: 16.000 EURO • Kinh phí của tr−ờng Đại học Udine: khoảng 9.000 EURO 3 i. tổng quan vấn đề nghiên cứu 1.Tình hình nghiên cứu ở ngoài n−ớc: - Hiện nay rác thải sinh hoạt và phế thải nông công nghiệp là một thảm họa khó l−ờng trong sự phát triển mạnh mẽ của quá trình sản xuất, chế biến nông công nghiệp và hoạt động của toàn xã hội. Phế thải không chỉ làm ô nhiễm môi tr−ờng sinh thái, ô nhiễm nguồn n−ớc, ô nhiễm đất, gây độc hại đến sức khỏe con ng−ời, vật nuôi và cây trồng, mà còn làm mất đi cảnh quan văn hóa đô thị và nông thôn. - ở các n−ớc phát triển nh− EU - Mỹ - úc - Nhật Bản - Singapo đều có hệ thống thu gom và phân loại rác thải gia đình, nơi công cộng ngay cả ở các vùng nông thôn. Sau đó tái chế phần rác thải hữu cơ thành phân hữu cơ bón cho cây trồng. - Tại nhiều n−ớc đang phát triển của Châu á nh−: Thái Lan, Inđônêsia, Malaysia cũng đã có nhiều ch−ơng trình giáo dục và nghiên cứu khoa học về thu gom rác thải hữu cơ tại gia và nơi công cộng của thị trấn, thành phố, góp phần làm sạch môi tr−ờng và tạo nguồn phân hữu cơ bằng công nghệ sinh học cho sản xuất nông nghiệp. - Tại các n−ớc phát triển - Châu Âu và các n−ớc đang phát triển - Thái Lan, Malaysia, ấn Độ đã xây dựng nhiều cơ sở chế biến rác thải hữu cơ sinh hoạt và phế thải nông nghiệp bằng công nghệ sinh học để sản xuất phân hữu cơ bón cho rau, hoa cây cảnh đem lại hiệu quả kinh tế cao. - ở úc, ấn Độ, Thái Lan, Malaysia…đã thu gom tàn d− thực vật trên đồng ruộng dùng chế phẩm vi sinh vật xử lý thành phân hữu cơ tại chỗ để trả lại cho đất, làm sạch đồng ruộng và chống ô nhiễm môi tr−ờng - ở Đài Loan với công nghệ sản xuất phân hữu cơ vi sinh từ phế thải mùn rác, phế thải chăn nuôi công suất hàng trăm ngàn tấn/ năm (Lei Chu Enterprise Co., Ltd 2000) - ở ấn Độ dùng công nghệ vi sinh vật xử lý hèm r−ợu, bã bùn lọc trong quá trình sản xuất đ−ờng để thành phân hữu cơ bón cho cây trồng với công suất hàng chục ngàn tấn/ năm (Công nghệ Bioearth của Alfa- Lavan Ltd, 1998) 2. Tình hình nghiên cứu ở trong n−ớc ở Việt Nam vấn đề chống ô nhiễm môi tr−ờng mới đ−ợc nghiên cứu nhiều vào cuối thập kỷ 90 với các ch−ơng trình, các đề tài Nhà n−ớc: - Đề tài KHCN 02- 04 (A,B) giai đoạn 1996- 2000 do GS Lê Văn Nh−ơng chủ trì xử lý phế thải hữu cơ rắn (lá mía, vỏ cà phê…) băng công nghệ sinh học chống ô nhiễm môi tr−ờng - Đề tài cấp bộ: B 99-32-46; B 001- 32- 09 giai đoạn 1999- 2001 do PGS Nguyễn Xuân Thành chủ trì xử lý phế thải mùn mía, bùn mía bằng công nghệ vi sinh thành phân hữu cơ bón cho cây mía đ−ờng - Đề tài cấp Tổng công ty: Xử lý phế thải của nhà máy đ−ờng bằng công nghệ sinh học do PGS Nguyễn Xuân Thành, PGS Nguyễn Đình Mạnh phối hợp với tổng công ty mía đ−ờng Việt Nam, tổng công ty mía đ−ờng Lam Sơn - Thanh Hóa để thành phân hữu cơ bón cho cây trồng 4 - Đề tài Phân loại rác thải sinh hoạt và tái chế rác thải hữu cơ bằng công nghệ vi sinh thành phân hữu cơ bón cho cây trồng do PGS Đào Châu Thu chủ trì thực hiện tại tr−ờng Đại học Nông nghiệp I - Hà Nội 2001 - 2002 - Thu gom phân loại rác thải hữu cơ tại một số thị xã, thành phố lớn ở Việt Nam đã và đang đ−ợc triển khai do Công ty vệ sinh Môi tr−ờng đô thị chịu trách nhiệm. ở Hà Nội đã có những Dự án thử nghiệm thu gom và phân loại rác thải tại một số xã, ph−ờng (Công ty vệ sinh môi tr−ờng Cầu Diễn; xã Gia Thụy, tr−ờng ĐHNN I Hà Nội). Hiện nay với sự giúp đỡ của các chuyên gia, các nhà khoa học đã có một số cơ sở là công ty hay HTX tổ chức sản xuất phân bón từ nguyên liệu chất hữu cơ bằng công nghệ vi sinh nh−: Các xí nghiệp chế biến rác thải, công ty sản xuất phân hữu cơ vi sinh sông Gianh, công ty Tiến Nông thành phố Thanh Hóa sản xuất phân vi sinh, HTX Gia Thuỵ - Hà Nội , các xí nghiệp của các nhà máy đ−ờng thuộc tổng công ty mía đ−ờng Việt Nam. Nhìn chung kết quả nghiên cứu của các đề tài, các dự án cho thấy có nhiều triển vọng tốt, đã góp phần vào việc xử lý phế thải công nông nghiệp chống ô nhiễm môi tr−ờng. Tuy nhiên, những cơ sở sản xuất chế biến này còn manh mún. đặc biệt cho thấy trong quy trình công nghệ xử lý phế thải còn gặp rất nhiều khó khăn do ch−a phân loại rác thải, còn lẫn quá nhiều tạp chất rắn, mà trong công nghệ ch−a thể giải quyết đ−ợc. Những đề tài đ−ợc thực hiện trong năm qua ch−a tập trung nhiều vào khâu nghiên cứu phân loại rác thải sinh hoạt, ch−a có quy trình xử lý rác thải sinh hoạt khu gia đình và công đồng, ch−a tuyên truyền sâu rộng cho ng−ời dân hiểu rõ những tác hại của rác thải sinh hoạt, dẫn đến ch−a có ý thức về phân loại rác thải. Chính vì vậy ch−a tiết kiệm đ−ợc công lao động, gây nhiều khó khăn và tốn kém trong công tác xử lý phế thải. Các cơ sở xử lý rác thải, chế biến thành phân hữu cơ theo công nghệ tiên tiến nh−ng với quy mô nhỏ, thích hợp cho cơ sở sản xuất cấp xã vùng nông thôn ch−a đ−ợc chú trọng đúng mức, mới mang tính chất tự phát ở một số nơi vì vậy hiện t−ợng ô nhiễm nông thôn, mất cảnh quan môi tr−ờng do việc vứt rác bừa bãi ngày càng gia tăng và thực sự là vấn đề bức xúc hiện nay Việc xử lý rác thải hữu cơ và tái chế thành phân hữu cơ bón cho rau để đóng góp thiết thực cho vùng sản xuất rau sạch của các vùng ven đô trong những năm qua còn ch−a đ−ợc đề cập đến. 3. Danh mục các công trình nghiên cứu có liên quan: 1. Đề tài cấp Nhà n−ớc: 52D01- 03; KC 08- 01; KC 08- 20; KHCN 02- 04; KHCN 02- 06 2. Đề tài cấp Bộ : B 99- 32- 46; B 001- 32 - 09 3. Đề tài nhiệm vụ HTQT về KHCNMT với Italy ( 2003-2005 ) 5 II. ph−ơng pháp nghiên cứu 1. Ph−ơng pháp giáo dục - truyền thông khuyến cáo cộng đồng trong thu gom rác hữu cơ thông qua việc tổ chức lớp học, tập huấn, tuyên truyền quảng cáo, băng zôn, tờ rơi…. 2. Ph−ơng pháp điều tra nhanh nông thôn (RRA) và ph−ơng pháp điều tra có sự tham gia của ng−ời dân (PRA) 3. ứng dụng công nghệ vi sinh ủ rác thải hữu cơ của nhóm nghiên cứu trong pha 1 (bộ môn vi sinh vật - tr−ờng ĐHNN I kết hợp với chuyên gia Italy và áo theo ph−ơng pháp bán hiếu khí có tham khảo quy trình của đề tài KHCN 02- 04; B 99- 32- 46; KHCN 02- 06) 4. Ph−ơng pháp phân tích chất l−ợng phân hữu cơ sinh học tại bộ môn Thổ nh−ỡng Nông hoá - tr−ờng ĐHNN I kết hợp với chuyên gia Italy. 5. Ph−ơng pháp cùng tham gia thử nghiệm bón phân hữu cơ cho sản xuất rau sạch (giữa cán bộ nghiên cứu của tr−ờng ĐHNN I và nông dân trồng rau vùng ngoại thành Hà Nội) theo quy trình sản xuất rau sạch của sở nông nghiệp & PTNT Hà Nội và Bộ NN & PTNT 2000. iII. Nội dung nghiên cứu chính của đề tài 1. Mục tiêu nghiên cứu: • Tuyên truyền h−ớng dẫn cộng đồng khu dân c− làng xã có ý thức và thói quen thu gom phân loại rác thải hữu cơ sinh hoạt tại nguồn nhằm giảm ô nhiễm môi tr−ờng khu dân sinh và tạo nguồn hữu cơ cho sản xuất phân hữu cơ sinh học. • Nghiên cứu và ứng dụng quy trình xử lý rác thải và phế thải nông nghiệp bằng công nghệ vi sinh bán hiêú khí nhằm sản xuất đ−ợc phân hữu cơ sinh học an toàn, có chất l−ợng đối với các loại cây trồng phù hợp với điều kiện và quy mô cấp thôn xã. • Xây dựng các thử nghiệm đồng ruộng sử dụng phân hữu cơ sinh học cho rau nhằm góp phần khuyến cáo ng−ời nông dân thấy rõ tác dụng của phân hữu cơ sinh học và cùng tham gia sản xuất loại phân này phục vụ nông nghiệp an toàn và bền vững. 2. Hoạt động nghiên cứu đề tài: Đề tài đ−ợc chia thành 3 đề tài nhánh để thoả mãn mục tiêu nghiên cứu: • Tuyên truyền, h−ớng dẫn cộng đồng thu gom và phân loại rác sinh hoạt hữu cơ và phế thải nông nghiệp làm vật liệu sản xuất phân hữu cơ • Nghiên cứu mô hình sản xuất phân hữu cơ sinh học từ rác sinh hoạt hữu cơ và phế thải nông nghiệp theo quy trình ủ phân bằng công nghệ vi sinh bán hiêú khí • Thử nghiệm đồng ruộng bón phân hữu cơ sinh học cho 3 loại rau (ăn lá, quả, củ) • Các hoạt động khác liên quan đến nội dung chính của đề tài + Tổ chức các lớp tập huấn chuyển giao tiến bộ kỹ thuật đến cộng đồng + Tổ chức các cuộc họp, hội thảo trao đổi khoa học trong n−ớc và Quốc tế + Đào tạo đ−ợc đội ngũ cán bộ theo các nội dung của đề tài nghiên cứu 6 Iv. Các kết quả nghiên cứu Đã hoàn thành đầy đủ nội dung nghiên cứu của 3 đề tài nhánh 1. Đề tài nhánh 1: “Tuyên truyền h−ớng dẫn cộng đồng phân loại rác thải sinh hoạt hữu cơ và phế thải nông nghiệp” Cán bộ nghiên cứu: PGS.TS. Nguyễn Tr−ờng Sơn, TS Nguyễn ích Tân, PGS.TS. Đào Châu Thu, KS Phạm Quang Việt, KS Vũ Thị Len, KS. Lê Anh Tùng 1.1 Nội dung nghiên cứu chính: • Tổ chức giáo dục, tuyên truyền, vận động các hộ gia đình tại khu vực nghiên cứu thu gom và phân loại rác thải sinh hoạt hữu cơ tại gia đình • Tổ chức kiểm tra, giám sát hoạt động thu gom và phân loại rác thải • Tổ chức vận chuyển rác hữu cơ đến nhà ủ phân • Tổ chức lớp tập huấn về ph−ơng pháp thu gom, phân loại rác thải sinh hoạt hữu cơ tại gia đình và khu dân c− 1.2 Tóm tắt kết quả nghiên cứu: 1.2.1 Kết quả tình hình thu gom, phân loại rác thải * Tình hình thu gom, phân loại rác ở khu dân c− I-khu 16 hộ và đ−ờng F tr−ờng Đại học Nông nghiệp I 98,6 99,0 99,7 99,9 95,0 95,5 96,0 96,5 97,0 97,5 98,0 98,5 99,0 99,5 100,0 Tuần 1 Tuần 2 Tuần 3 Tuần 4 T ỷ lệ rá c hữ u cơ (% ) Đồ thị 1- Tỷ lệ rác hữu cơ ở khu I ● Ghi chú: C cá hộ gia đình đều tham gia phân loại rá c tốt, tỷ lệ rá c hữu cơ ở c cá tuần đạt >95,0%. Do vậy chọn 95,0% là giá trị nhỏ nhất + Về l−ợng rác hữu cơ sinh hoạt trung bình của một ng−ời/ một ngày: L−ợng rác hữu cơ nhiều hay ít phụ thuộc vào nhu cầu sinh hoạt theo từng ngày ở mỗi hộ gia đình. Do vậy, l−ợng rác hữu cơ sinh hoạt của một ng−ời/một ngày là khác nhau ở các tuần. Chỉ tiêu này đạt cao nhất ở tuần 3 (0,35 kg) và đạt thấp nhất ở tuần 1 (0,33 kg). Trung bình l−ợng rác hữu cơ của một ng−ời/một ngày ở khu I là 0,34 kg. 7 + Tỷ lệ rác hữu cơ thu đ−ợc (đồ thị 1): Việc phân loại rác hữu cơ sinh hoạt không tốt sẽ ảnh h−ởng đến tỷ lệ rác hữu cơ-làm nguyên liệu quan trọng cho việc sản xuất phân hữu cơ vi sinh. ở tuần thứ nhất tỷ lệ rác hữu cơ cho giá trị thấp nhất (98,6%) và chỉ tiêu này tăng dần ở các tuần sau đó nh−ng ch−a đạt 100%. Trung bình tỷ lệ rác hữu cơ ở khu I đạt 99,3%. *Tình hình thu gom, phân loại rác khu dân c− II-đ−ờng T tr−ờng ĐHNN I 93,0 96,8 98,9 99,6 90,0 91,0 92,0 93,0 94,0 95,0 96,0 97,0 98,0 99,0 100,0 Tuần 1 Tuần 2 Tuần 3 Tuần 4 T ỷ lệ rá c hữ u cơ (% ) Đồ thị 2- Tỷ lệ rác hữu cơ ở khu II ● Ghi chú: ở khu II tỷ lệ rá c hữu cơ của c cá tuần đạt >90,0%. Do vậy chọn 90,0% là giá trị nhỏ nhất + Tỷ lệ rác hữu cơ ở khu II (đồ thị 2): ở đồ thị 2 cho thấy chỉ tiêu về tỷ lệ rác hữu cơ cũng khác nhau ở các tuần. ở tuần thứ nhất, do ng−ời dân ch−a có thói quen phân loại rác nên tỷ lệ rác hữu cơ thu đ−ợc còn thấp (93%). Sau khi đ−ợc cán bộ ch−ơng trình th−ờng xuyên đi kiểm tra và nhắc nhở thì tỷ lệ rác tăng lên và đạt cao nhất ở tuần thứ t− (99,6%). Trung bình tỷ lệ rác hữu cơ của khu II đạt 97,1%. Tình hình thu gom, phân loại rác ở khu III-đ−ờng S tr−ờng ĐHNNI + L−ợng rác hữu cơ trung bình của một ng−ời/một ngày ở mỗi tuần là khác nhau. ở tuần thứ hai cho kết quả cao nhất ( 0,34 kg) và thấp nhất ở tuần thứ nhất (0,29 kg). Trung bình l−ợng rác hữu cơ ở khu III của một ng−ời/một ngày là 0,32 kg. + Tỷ lệ rác hữu cơ: Cũng nh− ở khu vực I, II, tỷ lệ rác ở khu vực III (đồ thị 3) thấp nhất ở tuần thứ nhất (92,2%), chỉ tiêu này có xu h−ớng tăng dần ở các tuần sau. Trung bình tỷ lệ rác hữu cơ ở khu III đạt (96,5%). 8 92,2 96,5 98,2 99,3 90,0 91,0 92,0 93,0 94,0 95,0 96,0 97,0 98,0 99,0 100,0 Tuần 1 Tuần 2 Tuần 3 Tuần 4 T ỷ lệ rá c hữ u cơ ( % ) Đồ thị 3-Tỷ lệ rác hữu cơ ở khu III ● Ghi chú: Trung bình tỷ lệ rác hữu cơ ở các tuần đạt > 90,0%. Do vậy chọn 90,0% là giá trị nhỏ nhất Tình hình thu gom, phân loại rác ở 3 khu: - L−ợng rác hữu cơ ở từng khu không chênh lệch nhau nhiều, mỗi ng−ời dân trung bình thải ra một ngày dao động là 0,32-0,35 kg rác hữu cơ sinh hoạt. - Về tỷ lệ rác hữu cơ: ở khu I-khu 16 hộ và đ−ờng F, ng−ời dân có ý thức phân loại rác cao. đa số ng−ời dân trong khu th−ờng mang rác ra đổ khi có ng−ời đi thu rác và tỷ lệ rác hữu cơ gần nh− đạt 100%. Một số ít hộ gia đình, không có nhà ở thời điểm ng−ời đi thu rác nên họ để rác ở ngoài đ−ờng nh−ng l−ợng rác hữu cơ này vẫn đ−ợc họ phân loại tốt. Do vậy, tỷ lệ rác hữu cơ ở khu I là cao nhất (99,3%) trong ba khu (đồ thị 4). Còn ở khu II và khu III, lúc đầu ng−ời dân do ch−a thấy đ−ợc mục đích và tầm quan trọng của việc phân loại rác nên rác hữu cơ đ−ợc phân loại vẫn bị lẫn rác vô cơ. Nh−ng sau khi đ−ợc chúng tôi th−ờng xuyên đi kiểm tra, nhắc nhở cũng nh− trình bày mục đích của việc phân loại rác thì tỷ lệ rác hữu cơ tăng lên rõ rệt. 1.2.2 Các hoạt động phục vụ cho công tác tuyên truyền cộng đồng • Đã tổ chức các cuộc họp tuyên truyền, phát động sự cùng tham gia thu gom, phân loại rác thải của cộng đồng khu dân c− điểm nghiên cứu • Thiết kế, in ấn các tờ dơi, áp phích tuyên truyền h−ớng dẫn cộng đồng • Đã tổ chức các lớp tập huấn và tài liệu tập huấn h−ớng dẫn cộng đồng thu gom, phân loại rác thải tại khu dân c− • Thành lập đội sinh viên tình nguyện của tr−ờng ĐHNNI và đội xã viên HTX NN Đặng Xá cùng cán bộ nghiên cứu của Trung tâm th−ờng xuyên đến các gia đình tuyên truyền nhắc nhở, giám sát và cùng phân loại rác thải, chhuyên chở rác đến trạm ủ phân. 9 2. Đề tài nhánh 2. “Nghiên cứu mô hình sản xuất phân hữu cơ sinh học theo quy trình ủ phân bằng công nghệ vi sinh bán hiếu khí” Cán bộ nghiên cứu: PGS.TS. Nguyên Xuân Thành, TS. Đỗ Nguyên Hải, Th.S. Nguyễn Thị Minh, ThS. Lê Thị Hồng Xuân, KS Phạm Quang Việt, ThS. Tr−ơng Thị Toàn Sinh Viên Tốt Nghiệp: Lê Anh Tùng, Vũ Thị Len, Nguyễn Quang Vinh, Nguyễn Thị Hằng, Nguyễn Đình C−ơng, Hà Văn Khanh 2.1 Nội dung nghiên cứu chính: • Sản xuất chế phẩm vi sinh vật để xử lý rác thải hữu cơ và phế thải nông nghiệp thành phân hữu cơ sinh học. • Nghiên cứu và thử nghiệm quy trình xử lý rác thải sinh hoạt hữu cơ đã đ−ợc phân loại theo công nghệ vi sinh bán hiêú khí. • Phân tích, đánh giá chất l−ợng phân hữu cơ sinh học sau khi ủ rác thải và phế thải nông nghiệp. 2.2 Tóm tắt kết quả nghiên cứu 2.2.1 Sản xuất chế phẩm vi sinh Thu thập và tuyển chọn các chủng giống VSV có khả năng phân giải chất hữu cơ N1 N2 N3 N4 N5 N6 VK1 VK2 VK3 VK4 VK5 VK6 XK1 XK2 XK3 Phân giải Xenlulo Phân giải Xenlulo Phân giải Tinh bột Phân giải Tinh bột Phân giải Prôtêin Phân giải Prôtêin Phân giải Xenlulo Phân giải Xenlulo Phân giải Tinh bột Phân giải Tinh bột Phân giải Prôtêin Phân giải Prôtêin Phân giải Xenlulo Phân giải Xenlulo Phân giải Tinh bột Bộ môn NH - VSV Bộ môn NH - VSV Bộ môn NH - VSV Bộ môn NH - VSV Bộ môn NH - VSV Bộ môn NH - VSV Bộ môn NH - VSV Bộ môn NH - VSV Bộ môn NH - VSV Bộ môn NH - VSV Bộ môn NH - VSV Bộ môn NH - VSV Bộ môn NH - VSV Bộ môn NH - VSV Bộ môn NH - VSV 10 Các đặc tính sinh học của các chủng VSV đ−ợc tuyển chọn Chủng VSV Thời gian mọc (giờ) Kích th−ớc khẩn lạc sau5 ngày nuôi cấy (cm) Khoảng thích ứng pH Khả năng kháng kháng sinh Khoảng nhiệt độ thích ứng (0C) N1 N2 N3 N4 N5 N6 VK1 VK2 VK3 VK4 VK5 VK6 XK1 XK2 XK3 38 36 45 60 72 36 72 20 60 26 48 50 72 36 48 3,0 3,5 4,0 1,3 2,0 2,5 0,5 1,1 0,4 0,9 1,2 1,0 0,5 1,2 1,0 4 - 9 4 - 8 5 - 9 5 - 8 5 - 8 4 - 9 5 - 8 5 - 9 4 - 7 5 - 8 5 - 8 4 - 9 5 - 8 4 - 9 4 - 8 300-1000 300-800 300-1000 300-800 300-500 300-1000 300-800 300-1000 300-500 300-1000 300-800 300-1000 300-500 300-1000 300-800 25 - 42 35 - 55 25 - 42 28 - 35 28 - 42 25 - 42 28 - 42 25 - 50 25 - 42 25 - 42 25 - 50 25 - 42 28-35 28 - 50 35 - 55 Ghi chú: 300, 500, 800, 1000 là các nồng độ Streptomyxin/1 lil môi tr−ờng nuôi cấy. Sản xuất chế phẩm vi sinh vật từ các tổ hợp VSV đ∙ tuyển chọn - Giống Vi sinh vật: Giống Vi sinh vật đ−ợc nhân trên môi tr−ờng đặc đối với (Nấm + Xạ khuẩn), đối với Vi khuẩn đ−ợc nhân trên môi tr−ờng dịch thể trên máy lắc 150 vòng/phút (48-72 giờ tuỳ từng chủng). - Chất mang: Chất mang là môi tr−ờng để VSV sống, tồn tại và phát triển trong một thời gian nhất định. Chất mang đ−ợc chúng tôi sử dụng là hỗn hợp chất hữu cơ gồm cám trấu, gạo, mùn c−a, than bùn và một số phụ gia. Hỗn hợp chất mang phải đ−ợc tiệt trùng ở 1210C qua 1 giờ, sau đó để nguội và tiến hành sản xuất chế phẩm VSV đ−ợc thực hiện theo sơ đồ 1. 11 Kết quả phân tích một số chỉ tiêu dinh d−ờng trong chất mang. Chỉ tiêu phân tích Đơn vị tính Kết quả phân tích Độ xốp % 67,9 Độ ẩm % 37,3 OM % 23,5 pHKCl 7,0 N % 1,09 P2O5 % 0,72 K2O % 5,6 P2O5 dễ tiêu mg/100g chất mang 29,6 K2O dễ tiêu mg/100g chất mang 33,4 Sơ đồ 1: Quy trình sản xuất chế phẩm vi sinh vật dùng để xử lý phế thải hữu cơ Chủng giống VSV Nhóm I (Vi khuẩn) Nhóm II (nấm, xạ khuẩn) Từng chủng đ−ợc nhân sinh khố riêng rẽ ở dạng dịch thể trong 48 giờ trên máy lắc 150 vòng/phút Từng chủng đ−ợc nhân sinh khối riêng rẽ ở dạng khuẩn lạc bào tử trên môi tr−ờng đặc trong vòng 120 giờ. Phối trộn ủ sinh khối trong vòng 1 tuần Chế phẩm Nấm, Xạ khuẩn dạng chất mang Chế phẩm vi sinh vật dạng lỏng (Dịch thể) Hỗn hợp chất mang (gồm mùn c−a, cám gạo…) đã xử lý tiệt trùng ở 1210C trong vòng 30 phút, có bổ sung chất phụ gia. Đem xử lý rác thải 12 2.2.2 Đánh giá hiệu quả xử lý chất thải hữu cơ sinh hoạt và phế thải nông nghiệp của chế phẩm VSV. Tiến hành xử lý rác thải hữu cơ và phế thải nông nghiệp và đánh g