Đo lường điện - Bài 2: Khuôn lõi thép, ghép lõi máy biến áp (4 giờ)

Bài 2. Khuôn lõi thép, ghép lõi máy biến áp (4 giờ) Bước 1. Chuẩn bị a. Lý thuyết liên quan Phân loại và công dụng * Phân loại: + Theo công dụng: máy biến áp chia thành các loại sau: - Máy biến ps điện lực: Gồm máy biiến áp truyền tải và máy biến áp phân phối điện năng, dùng để tăng hoặc giảm điện áp trong nhà máy điện và trên lưới điện, những máy biến áp này có công suất lớn và điện áp cao. - Máy biến áp nguồn. - Máy biến áp hàn - Máy biến áp đo lường : Gồm có máy biến áp và máy biến dòng. - Máy biến áp tự ngẫu : Dùng để điều chỉnh điện áp. - Máy biến áp an toàn. + Theo số pha : Máy biến áp có thể là máy biến áp một pha, 2 pha, 3 pha tuỳ theo nguồn điện xoay chiều mà nó có thể biến đổi. + Phân loại theo phương pháp làm mát có các loại máy biến áp sau: - Máy biến áp kiểu khô: Là những máy biến áp được làm mát tự nhiên bằng không khí, những máy biến áp loại này thường có công suất nhỏ, điện áp thấp. - Máy biến áp làm mát trong dầu: Lỗi sắt và cuộn dây của biến áp được ngâm trong dầu biến áp, nhiệt lượng toả ra sẽ truyền cho ống tản nhiệt của thùng dầunhờ sự đối lưu của dầu biến áp có tính năng cách điện tốt. - Máy biến áp kiểu dầu tuần hoàn cưỡng bức: Dỗu làm mát được bơm cưỡng bức qua bộ phận làm mát có thểlàm mát dầu bằng nước lạnh hoặc làm mát bằng gió. - Máy biến áp kiểu thông gió mạnh: Chung quanh vỏ máy biến áp kiểu ngâm dầu có đặt quạt gió làm tăng sự đối lưu của không khí, làm tản nhiệt nhanh cho máy biến áp. Các kiểu làm mát bằng dàu trên thường dùng cho các máy biến áp điện lực công suất lớn điện áp cao. * Ứng dụng của máy biến áp Máy biến áp có rất nhiều ứng dụng, trước hết, tong việc truyền tải điện năng. máy biến áp đóng vai trò rất quan trọng khicần truyền tải công suất trên đường đây dài từ nhà máy sản xuất điện đến nơi tiêu thụ, nếu tăng điện áp đường dây lên cao, thì tổn thất công suất và tổn thất điện áp trên đường dây giảm đi và tiết diện dây dẫn nhỏ đi thực vậy từ biểu thức tính công sút: cos.3 dd IUP  ta rút ra: cos.3 d U P I d  Như vậy nếu cùng công suất cần truyền tải mà điện áp Ud cao thì dòng điện chạy trên đường dây sẽ giảm xuống, dòng điện giảm nên có thể chọn tiết diện dây nhỏ, từ đó tiết kiệm kim loại màu, giảm chi phí vật tư, chi phí lắp đặt đường dây. Mặt khác, vì dòng điện Id giảm, thì tổn hao công suất trên điện trở của đường dây giảm và điện áp rơi trên đường dây cũng giảm. Từ nhận xét đó, ở đầu đường dây đặt máy biến áp tăng áp và cuối đường dây đặt máy biến áp giảm áp để cung cấp điện áp phug hợp với điện áp định mức sử dụng của tải. Ngoài ứng dụng của máy biến áp trong truyền tải điện năng, người ta còn chế tạo nhiều loại máy biến áp đặc biệt dùng vàơ các mục đích khác nhau như biến áp hàn điện, máy biến áp tự ngẫu để điều chỉnh điện áp, máy biến áp đo lường... * Kiến thức về điện cơ sở * Kiến thức về an toàn b. Trình tự thực hiện * Điều kiện thực hiện - Thiết bị: + Bộ lõi thép máy biến áp 1 pha hoàn chỉnh - Dụng cụ: + Đồng hồ vạn năng. + Bộ dụng cụ cơ khí +Ampe kìm. + Megaôm. + Dao, kéo. + Thước lá + Mỏ hàn. + Máy mài + Máy khoan. - Vật tư: + Ghen. + Giấy ráp. + Thiếc hàn. + Nhựa thông. + Nguồn điện 220V-50Hz + Giấy, bút. + Dây súp. + Gỗ làm lõi, má ốp. + Mũi khoan gỗ 10. Nội dung thực hiện bước 1 NỘI DUNG YÊU CẦU GHI CHÚ Kiểm tra mỏ hàn, máy quấn dây, máy khoan, máy mài Mỏ hàn tay cầm không nứt vỡ Mặt đồng hồ đếm số vòng dây của máy quấn dây rõ ràng Kiểm tra đồng hồ vạn năng Sạch sẽ, khô ráo Vỏ, mặt không nứt vỡ Nút điều chỉnh chắc chắn, không kẹt Que đo chắc chắn, không đứt, gãy Pin đủ điện áp Kiểm tra Ampe kìm Sạch sẽ, khô ráo Vỏ, mặt không nứt vỡ Nút điều chỉnh chắc chắn, không kẹt Bộ phận kìm đóng mở nhẹ nhàng, ăn khớp chắc chẵn Chập kim để kiểm tra Que đo chắc chắn, không đứt, gãy Pin đủ điện áp Kiểm tra nguồn điện Điện áp 220V– 50Hz Tiết diện dây dẫn đủ lớn, chiều dài không quá lớn Ổ cắm sạch sẽ, khô ráo, không nứt vỡ Cầu chì của ổ cắm hoạt động tốt Sắp xếp các dụng cụ cần dùng tại vị trí thực hành Theo từng nhóm 01 bộ dụng cụ cho mỗi nhóm c. Hình thức tổ chức - Học viên luyện tập các nội dung được hướng dẫn theo nhóm, mỗi nhóm 5 học viên. - Giáo viên quan sát, uốn nắn và rút kinh nghiệm khi buổi luyện tập kết thúc. Bước 2. Chế tạo khuôn quấn a. Lý thuyết liên quan Khuôn quấn được chế tạo sẵn bằng nhựa hoặc chế tạo bằng bìa cứng có độ dày khoảng 1mm dựa vào kích thước của lõi thép MBA và được chế tạo gồm 2 phần chính: b h c a c - Phần thân khuôn: được chế tạo như hình vẽ sau: a b a+ 1 b + 2 ≤a cao tai: 510 cm - Phần mặt bích: 2 mặt bích dùng để định vị thân khuôn, được chế tạo như hình vẽ sau: b. Trình tự thực hiện * Điều kiện thực hiện - Thiết bị: + Bộ lõi thép máy biến áp 1 pha - Dụng cụ: + Thước lá + Dao + Kéo - Vật tư: + Băng dính + Bìa cách điện + Giấy, bút Nội dung thực hiện bước 2 h c (1,52) c c a+2 3a+4 NỘI DUNG YÊU CẦU GHI CHÚ Lấy mẫu khuôn quấn từ lõi máy biến áp Chính xác Khi xác định kích thước khuôn phải cộng thêm 1 đến 2 mm phần nếp gấp Chế tạo phần thân khuôn Đúng kích thước Bìa cứng có độ dày 1mm Đảm bảo chắc chắn Các cạnh vuông để ghép lõi thép dễ dàng Chế tạo phần mặt bích Đúng kích thước Các cạnh của mặt bích cùng với thân khuôn tạo thành khối chắc chắn Các cạnh vuông góc c. Hình thức tổ chức - Học viên luyện tập các nội dung được hướng dẫn theo nhóm, mỗi nhóm 5 học viên - Giáo viên quan sát, uốn nắn và rút kinh nghiệm khi buổi luyện tập kết thúc Bước 3. Chế tạo lõi khuôn quấn và má ốp a. Lý thuyết liên quan Lõi được làm bằng gỗ Xác định kích thước lõi phụ thuộc vào lõi thép b. Trình tự thực hiện * Điều kiện thực hiện - Thiết bị: + Bộ lõi thép máy biến áp 1 pha + Bộ khuôn đã chế tạo - Dụng cụ: + Thước lá + Dao + Cưa + Máy khoan gỗ + Máy mài - Vật tư: + Giấy ráp + Gỗ + Bút chì + Mũi khoan gỗ 10 Nội dung thực hiện bước 3 NỘI DUNG YÊU CẦU GHI CHÚ Lấy mẫu lõi khuôn quấn Chính xác Chế tạo lõi khuôn quấn Chính xác Bề mặt nhẵn, các cạnh hình vát vo tròn Chiều dài của lõi khuôn bằng chiều dài của khuôn quấn Khoan lỗ đúng tâm theo chiều dài của khuôn Tạo các cạnh vát, vo tròn bằng máy mài Mũi khoan 10 Chế tạo má ốp Bề dày từ 1 đến 1,5 cm Rộng hơn về mỗi phía của khuôn quấn dây khoảng 3 đến 4 cm Xẻ các rãnh để đưa dây vào ra Bề mặt nhẵn, không cong vênh c. Hình thức tổ chức - Học viên luyện tập các nội dung được hướng dẫn theo nhóm, mỗi nhóm 5 học viên - Giáo viên quan sát, uốn nắn và rút kinh nghiệm khi buổi luyện tập kết thúc Bước 4. Ghép lõi thép máy biến áp a. Lý thuyết liên quan. - Ghép các mạch từ hình chữ E trước, mạch từ hình chữ I sau - Ghép từng mạch từ một, từng chiếc một ghép đối diện nhau. - Sau khi ghép song phải dùng búa, đệm gỗ để gõ cho phẳng đều mạch từ. b. Trình tự thực hiện - Thiết bị: + Máy biến áp 1 pha - Dụng cụ: + Đồng hồ vạn năng. + Bộ dụng cụ cơ khí. + Búa sắt. + Tuốcnơvít 2 cạnh, 4 cạnh + Kìm - Vật tư: + Bulông + êcu Nội dung thực hiện bước 4 NỘI DUNG YÊU CẦU GHI CHÚ Ghép lõi thép chữ E Ghép từng chiếc một Ghép đối diện nhau Chắc chắn, khít nhau Dùng búa đệm gỗ gõ cho mạch từ phẳng Ghép lõi thép chữ I Sau khi ghép xong lõi chữ E Chắc chắn, khít nhau An toàn Lắp đặt gông từ Chắc chắn An toàn c. Hình thức tổ chức - Học viên luyện tập các nội dung được hướng dẫn theo nhóm, mỗi nhóm 5 học viên - Giáo viên quan sát, uốn nắn và rút kinh nghiệm khi buổi luyện tập kết thúc Tổng hợp các các bước thực hiện TT CÁC BƯỚC THỰC HIỆN CÔNG VIỆC THIẾT BỊ, DỤNG CỤ, VẬT TƯ TIÊU CHUẨN THỰC HIỆN CÁC LỖI THƯỜNG GẶP AN TOÀN LAO ĐỘNG 1 Chuẩn bị Bộ lõi thép máy biến áp 1 pha hoàn chỉnh Đồng hồ vạn năng. Bộ dụng cụ cơ khí Ampe kìm. Megaôm. Dao, kéo. Thước lá Mỏ hàn. Máy mài Máy khoan. Ghen. Giấy ráp. Thiếc hàn. Nhựa thông. Giấy, bút. Dây súp Gỗ làm lõi, má ốp. Mũi khoan gỗ 10. Đúng chủng loại Đảm bảo chất lượng Đảm bảo thông số kỹ thuật Số lượng thiếu Không đạt chất lượng và thông số kỹ thuật Rơi, đổ vỡ thiết bị, dụng cụ Đảm bảo nguồn điện không rò hở 2 Chế tạo khuôn quấn Bộ lõi thép máy biến áp 1 pha Thước lá Dao Kéo Băng dính Bìa cách điện Giấy, bút Đúng các kích thước của lõi thép Bề mặt nhẵn Không đúng kích thước của lõi thép Rơi, đổ vỡ thiết bị, dụng cụ 3 Chế tạo lõi khuôn quấn và má ốp Bộ lõi thép máy biến áp 1 pha Bộ khuôn đã chế tạo Thước lá Dao Cưa Máy khoan gỗ Máy mài Giấy ráp Gỗ Bút chì Mũi khoan gỗ 10 Đảm bảo kích thước Bề mặt nhẵn Lỗ khuôn đồng tâm Không đúng kích thước Các bề mặt, cạnh gồ gề Rơi, đổ vỡ thiết bị, dụng cụ 4 Ghép lõi thép Bộ lõi thép Búa Đồng hồ vạn năng Tuốcnơvít 2 cạnh, 4 cạnh Kìm Ghép mạch từ hình chữ E trước, mạch từ hình chữ I sau Ghép đối diện nhau Ghép không theo quy luật An toàn