Duy trì và mở rộng thị trường hàng hóa

Thị trường ra đời gắn liền với nền sản xuất hàng hoá, nó là môi trường để tiến hành các hoạt động giao dịch mang tính chất thương mại của mọi doanh nghiệp công nghiệp. Trong một xã hội phát triển, thị trường không nhất thiết chỉ là địa điểm cụ thể gặp gỡ trực tiếp giữa người mua và người bán mà doanh nghiệp và khách hàng có thể chỉ dao dịch thoả thuận với nhau thông qua các phương tiện thông tin viễn thông hiện đại. Cùng với sự phát triển của sản xuất hàng hoá, khái niệm về thị trường ngày càng chở nên phong phú. Có một số khái niệm phổ biến về thị trường như sau

doc57 trang | Chia sẻ: haohao89 | Lượt xem: 1770 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Duy trì và mở rộng thị trường hàng hóa, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
PhÇn i Duy tr× vµ më réng thÞ tr­êng lµ nh©n tè c¬ b¶n t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nhgiªp tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong c¬ chÕ thÞ tr­êng I Quan ®iÓm c¬ b¶n vÒ thÞ tr­êng 1 C¸c kh¸i niÖm vÒ thÞ tr­êng ThÞ tr­êng ra ®êi g¾n liÒn víi nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸, nã lµ m«i tr­êng ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng giao dÞch mang tÝnh chÊt th­¬ng m¹i cña mäi doanh nghiÖp c«ng nghiÖp. Trong mét x· héi ph¸t triÓn, thÞ tr­êng kh«ng nhÊt thiÕt chØ lµ ®Þa ®iÓm cô thÓ gÆp gì trùc tiÕp gi÷a ng­êi mua vµ ng­êi b¸n mµ doanh nghiÖp vµ kh¸ch hµng cã thÓ chØ dao dÞch tho¶ thuËn víi nhau th«ng qua c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin viÔn th«ng hiÖn ®¹i. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt hµng ho¸, kh¸i niÖm vÒ thÞ tr­êng ngµy cµng chë nªn phong phó. Cã mét sè kh¸i niÖm phæ biÕn vÒ thÞ tr­êng nh­ sau Theo C¸c M¸c hÔ ë ®©u vµ khi nµo cã sù ph©n c«ng lao ®éng x· héi vµ cã s¶n xuÊt hµng ho¸ th× ë ®ã vµ khi Êy sÏ cã thÞ tr­êng. ThÞ tr­êng ch¼ng qua lµ sù biÓu hiÖn cña ph©n c«ng lao ®éng x· héi vµ do ®ã cã thÓ ph¸t triÓn v« cïng tËn Theo David Beg th× thÞ tr­êng lµ tËp hîp c¸c sù tho¶ m·n th«ng qua ®ã ng­êi b¸n vµ ng­êi mua tiÕp xóc víi nhau ®Ó chao ®æi hµng ho¸ vµ dÞch vô Theo quan ®iÓm cña Marketing hiÖn ®¹i: ThÞ tr­êng bao gåm nh÷ng kh¸ch hµng tiÒm Èn cïng cã mét nhu cÇu hay mong muèn cô thÓ; s½n sµng cã kh¶ n¨ng tham gia chao ®æi ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu vµ mong muèn ®ã Theo quan ®iÓm chung th× thÞ tr­êng bao gåm toµn bé c¸c ho¹t ®éng chao ®æi hµng ho¸ ®­îc diÔn ra trong sù thèng nhÊt h÷u c¬ víi c¸c mèi quan hÖ do chóng ph¸t sinh vµ g¾n liÒn víi mét kh«ng gian nhÊt ®Þnh 2 Vai trß vµ chøc n¨ng cña thÞ tr­êng 2.1 Vai trß cña thÞ tr­êng ThÞ tr­êng cã vai trß quan träng ®èi víi s¶n xuÊt hµng ho¸, kinh doanh vµ qu¶n lÝ kinh tÕ BÊt kú qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hµng ho¸ nµo còng ®Òu qua kh©u l­u th«ng vµ ph¶i qua thÞ tr­êng. Nh­ vËy thÞ tr­êng lµ kh©u tÊt yÕu cña s¶n xuÊt hµng ho¸. ThÞ tr­êng chØ mÊt khi s¶n xuÊt hµng ho¸ kh«ng cßn. Nh­ vËy, kh«ng thÓ coi ph¹m trï thÞ tr­êng chØ g¾n víi nÒn s¶n xuÊt t­ b¶n chñ nghÜa. ThÞ tr­êng lµ chiÕc “cÇu nèi “ cña s¶n xuÊt vµ tiªu dïng. ThÞ tr­êng lµ môc tiªu cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hµng ho¸ ( hiÓu theo nghÜa réng ). ThÞ tr­êng lµ kh©u quan träng nhÊt cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt hµng ho¸. §Ó s¶n xuÊt hµng ho¸, X· héi ph¶i chi phÝ s¶n xuÊt, chi phÝ l­u th«ng. ThÞ tr­êng lµ n¬i kiÓm nghiÖm c¸c chi phÝ ®ã vµ thùc hiÖn yªu cÇu quy luËt tiÕt kiÖm lao ®éng x· héi ThÞ tr­êng kh«ng chØ lµ n¬i diÔn ra c¸c ho¹t ®éng mua b¸n nã cßn thÓ hiÖn c¸c quan hÖ hµng ho¸ tiÒn tÖ. Do ®ã thÞ tr­êng ®­îc coi lµ m«i tr­êng cña kinh doanh, kÝch thÝch më réng nhu cÇu vÒ hµng ho¸ vµ dÞch vô tõ ®ã më réng s¶n xuÊt, thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn. ThÞ tr­êng ph¸ vì danh giíi vÒ s¶n xuÊt tù nhiªn, tù cÊp, tù tóc, chuyÓn nÒn kinh tÕ nµy sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ThÞ tr­êng h­íng dÉn s¶n suÊt kinh doanh th«ng qua sù biÓu hiÖn vÒ cung cÇu – gi¸ c¶ trªn thÞ tr­êng. C¸c nhµ s¶n xuÊt kinh doanh nghiªn cøu nh÷ng biÓu hiÖn ®ã ®Ó x¸c ®Þnh nhu cÇu cña kh¸ch hµng tõ ®ã t×m c¸ch gi¶i quyÕt ba vÊn ®Ò kinh tÕ c¬ b¶n cña m×nh lµ: S¶n xuÊt c¸i g× ? Cho ai ? B»ng c¸ch nµo ? Do vËy thÞ tr­êng ®­îc coi lµ “ tÊm g­¬ng” ®Ó c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh nhËn biÕt ®­îc nhu cÇu cña x· héi vµ ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña chÝnh b¶n th©n m×nh. ThÞ tr­êng lµ th­íc ®o kh¸ch quan cña mäi c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh Trong qu¶n lÝ kinh tÕ thÞ tr­êng cã vai trß v« cïng quan träng. ThÞ tr­êng lµ ®èi t­îng, lµ c¨n cø cña kÕ ho¹ch ho¸. ThÞ tr­êng lµ c«ng cô bæ xung cho c¸c c«ng cô ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ cña nhµ n­íc. ThÞ tr­êng lµ m«i tr­êng kinh doanh, lµ n¬i nhµ n­íc t¸c ®éng vµo qu¸ tr×nh kinh doanh c¬ së 2.2 Chøc n¨ng cña thÞ tr­êng Chøc n¨ng cña thÞ tr­êng lµ nh÷ng t¸c ®éng kh¸ch quan vèn cã b¾t nguån tõ b¶n chÊt cña thÞ tr­êng tíi qu¸ tr×nh s¶n suÊt vµ ®êi sèng kinh tÕ x· héi. ThÞ tr­êng cã mét sè chøc n¨ng c¬ b¶n sau a Chøc n¨ng thõa nhËn Hµng ho¸ ®­îc s¶n xuÊt ra , ng­êi s¶n xuÊt ph¶i b¸n nã. ViÖc b¸n hµng ®­îc thùc hiÖn th«ng qua chøc n¨ng thõa nhËn cña thÞ tr­êng. ThÞ tr­êng thõa nhËn chÝnh lµ ng­êi mua chÊp nhËn th× còng cã nghÜa lµ vÒ c¬ b¶n qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi sña hµng ho¸ ®· ®­îc hoµn thµnh. Bëi v× b¶n th©n viÖc tiªu dïng s¶n phÈm vµ c¸c chi phÝ tiªu dïng còng kh¼ng ®Þnh trªn thÞ tr­êng hµng ho¸ ®· ®­îc b¸n ThÞ tr­êng thõa nhËn tæng khèi l­îng hµng ho¸ ®­a ra thÞ tr­êng, c¬ cÊu cña cung cÇu, quan hÖ cung cÇu ®èi víi tõng hµng ho¸, thõa nh©n gi¸ trÞ sö dông vµ gi¸ trÞ cña hµng ho¸, chuyÓn gi¸ trÞ sö dông vµ gi¸ trÞ c¸ biÖt thµnh gi¸ trÞ sö dông vµ gi¸ trÞ x· héi, thõa nhËn c¸c gi¸ trÞ mua vµ b¸n ... ThÞ tr­êng kh«ng ph¶i chØ thõa nhËn thô ®éng c¸c kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt, qu¸ tr×nh mua b¸n mµ th«ng qua sù ho¹t ®éng cña c¸c quy luËt kinh tÕ trªn thÞ tr­êng vµ thÞ tr­êng cßn kiÓm nghiÖm qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt, qu¸ tr×nh mua b¸n ®ã b Chøc n¨ng thùc hiÖn Ho¹t ®éng mua b¸n lµ ho¹t ®éng lín nhÊt, bao trïm c¶ thÞ tr­êng. Thùc hiÖn ho¹t ®éng nµy lµ c¬ së quan träng cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®èi víi viÖc thùc hiÖn c¸c quan hÖ vµ ho¹t ®éng kh¸c ThÞ tr­êng thùc hiÖn bao gåm: Hµnh vi trao ®æi hµng ho¸, thùc hiÖn tæng sè cung vµ tæng sè cÇu trªn thÞ tr­êng thùc hiÖn c©n b»ng cung – cÇu tõng thø hµng ho¸, thùc hiÖn gi¸ trÞ ( th«ng qua gi¸ c¶ ) thùc hiÖn trao ®æi gi¸ trÞ. Th«ng qua chøc n¨ng thùc hiÖn cña thÞ tr­êng, c¸c hµng ho¸ h×nh thµnh nªn c¸c gi¸ trÞ chao ®æi cña m×nh. Gi¸ trÞ trao ®æi lµ c¬ së v« cïng quan träng ®Ó h×nh thµnh nªn c¬ cÊu s¶n phÈm, c¸c quan hÖ tû lÖ vµ kinh tÕ trªn thÞ tr­êng c Chøc n¨ng ®iÒu tiÕt, kÝch thÝch Chøc n¨ng ®iÒu tiÕt vµ kÝch thÝch thÓ hiÖn ë chç: Th«ng qua nhu cÇu cña thÞ tr­êng ng­êi s¶n xuÊt tù ®éng di chuyÓn t­ liÖu s¶n xuÊt, vèn vµ lao ®éng tõ ngµnh nµy sang ngµnh kh¸c, tõ s¶n suÊt s¶n phÈm nµy sang s¶n xuÊt s¶n phÈm kh¸c ®Ó thu lîi nhuËn cao h¬n Th«ng qua c¸c ho¹t ®éng cña c¸c quy luËt kinh tÕ thÞ tr­êng, ng­êi s¶n suÊt cã lîi thÕ trong c¹nh tranh sÏ tËn dông kh¶ n¨ng cña m×nh ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt Th«ng qua sù ho¹t ®éng cña c¸c qui luËt kinh tÕ trªn thÞ tr­êng ng­êi tiªu dïng buéc ph¶i c©n nh¾c, tÝnh to¸n gi¸ thµnh tiªu dïng cña m×nh. Do ®ã thÞ tr­êng cã vai trß to lín ®èi víi viÖc h­íng dÉn ng­êi tiªu dïng Trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n suÊt, kh«ng ph¶i ng­êi s¶n xuÊt tù thùc hiÖn l­u th«ng, tù ®Æt ra møc chi phÝ thÊp h¬n hoÆc b»ng møc trung b×nh cña x· héi. Do ®ã thÞ tr­êng cã vai trß v« cïng quan träng ®èi víi kÝch thÝch tiÕt kiÖm chi phÝ, tiÕt kiÖm lao ®éng d Chøc n¨ng th«ng tin Th«ng tin thÞ tr­êng vÒ tæng sè cung vµ tæng sè cÇu, c¬ cÊu cung cÇu, quan hÖ cung cÇu vÒ tõng lo¹i hµng ho¸, gi¸ c¶,thÞ tr­êng, c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn thÞ tr­êng, ®Õn mua vµ b¸n, c¸c quan hÖ vÒ tû lÖ ®èi víi tõng lo¹i s¶n phÈm Th«ng tin thÞ tr­êng cã vai trß v« cïng quan träng ®èi víi qu¶n lÝ kinh tÕ. Trong qu¶n lÝ kinh tÕ, mét trong nh÷ng néi dung quan träng nhÊt lµ ra quyÕt ®Þnh. ®Ó cã quyÕt ®Þnh th× ph¶i cã th«ng tin. C¸c th«ng tin quan träng nhÊt lµ c¸c th«ng tin tõ thÞ tr­êng. Bëi v× c¸c th«ng tin ®ã lµ kh¸ch quan, ®­îc x· héi thõa nhËn 3 C¸c c¸ch ph©n lo¹i thÞ tr­êng Mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn c¬ b¶n ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ lµ daonh nghiÖp hiÓu biÕt vÒ thÞ tr­êng vµ viÖc nghiªn cøu ph©n lo¹i thÞ tr­êng lµ rÊt cÇn thiÕt. Cã bèn c¸ch ph©n lo¹i thÞ tr­êng nh­ sau 3.1 Ph©n lo¹i theo ph¹m vi l·nh thæ -ThÞ tr­êng ®Þa ph­¬ng: Bao gåm tËp hîp kh¸ch hµng trong ph¹m vi ®Þa ph­¬ng n¬i thuéc ®Þa phËn ph©n bè cña doanh nghiÖp -ThÞ tr­êng vïng: Bao gåm tËp hîp c¸c kh¸ch hµng ë mét vïng ®Þa lÝ nhÊt ®Þnh. Vïng nµy ®­îc hiÓu nh­ mét khu vùc ®Þa lÝ réng lín cã sù ®ång nhÊt vÒ kinh tÕ – x· héi -ThÞ tr­êng toµn quèc: Hµng ho¸ vµ dÞch vô ®­îc l­u th«ng trªn tÊt c¶ c¸c vïng, c¸c ®Þa ph­¬ng cña mét n­íc -ThÞ tr­êng quèc tÕ: Lµ n¬i diÔn ra c¸c giao dÞch bu«n b¸n hµng ho¸ vµ dÞch vô gi÷a c¸c chñ thÓ kinh tÕ thuéc c¸c quèc gia kh¸c nhau 3.2 Ph©n lo¹i theo mèi quan hÖ gi÷a ng­êi mua vµ ng­êi b¸n -ThÞ tr­êng c¹nh tranh hoµn h¶o: Trªn thÞ tr­êng nµy cã nhiÒu ng­êi mua vµ ng­êi b¸n cïng mét thø hµng ho¸ vµ dÞch vô. Hµng ho¸ ®ã mang tÝnh ®ång nhÊt vµ gi¸ c¶ lµ do thÞ tr­êng quyÕt ®Þnh -ThÞ tr­êng c¹nh tranh kh«ng hoµn h¶o: Trªn thÞ tr­êng cã nhiÒu ng­êi mua vµ ng­êi b¸n cïng mét lo¹i hµng ho¸,s¶n phÈm nh­ng chóng kh«ng ®ång nhÊt. §iÒu nµy cã nghÜa lo¹i hµng ho¸ s¶n phÈm ®ã cã nhiÒu kiÓu d¸ng, mÉu m·, bao b×, nh·n m¸c, kÝch th­íc... kh¸c nhau Gi¸ c¶ hµng ho¸ ®­îc Ên ®Þnh mét c¸ch linh ho¹t theo h×nh thøc tiªu thô trªn thÞ tr­êng -ThÞ tr­êng ®éc quyÒn: Trªn thÞ tr­êng chØ cã mét hoÆc mét nhãm ng­êi liªn kÕt víi nhau cïng s¶n suÊt ra mét lo¹i hµng ho¸. Hä cã thÓ kiÓm so¸t hoµn toµn sè l­îng dù ®Þnh b¸n ra thÞ tr­êng còng nh­ gi¸ c¶ cña chóng 3.3 Ph©n lo¹i theo môc ®Ých sö dông cña hµng ho¸ -ThÞ tr­êng t­ liÖu s¶n suÊt: §èi t­îng hµng ho¸ l­u th«ng trªn thÞ tr­êng lµ c¸c lo¹i t­ liÖu s¶n xuÊt nh­ nguyªn vËt liÖu, n¨ng l­îng, ®éng lùc, m¸y mãc, thiÕt bÞ -ThÞ tr­êng t­ liÖu tiªu dïng: §èi t­îng hµng ho¸ l­u th«ng trªn thÞ tr­êng lµ c¸c vËt phÈm tiªu dïng phôc vÞ trùc tiÕp nhu cÇu tiªu dïng cña d©n c­ nh­: QuÇn ¸o, c¸c lo¹i thøc ¨n chÕ biÕn, ®å dïng d©n dông ... 3.4 Ph©n lo¹i theo qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp -ThÞ tr­êng ®Çu vµo: Lµ n¬i doanh nghiÖp thùc hiÖn c¸c giao dÞch nh»m mua c¸c yÕu tè ®Çu vµo cÇn thiÕt cho s¶n xuÊt. Cã bao nhiªu yÕu tè ®Çu vµo th× cã bÊy nhiªu thÞ tr­êng ®Çu vµo (ThÞ tr­êng lao ®éng, thÞ tr­êng tµi chÝnh chÝnh- tiÒn tÖ, thÞ tr­êng khoa häc- c«ng nghÖ, thÞ tr­êng bÊt ®éng s¶n...) -ThÞ tr­êng ®Çu ra: Lµ n¬i doanh nghiÖp tiÕn hµnh c¸c giao dÞch nh»m b¸n c¸c s¶n phÈm ®Çu ra cña m×nh. Tuú theo tÝnh chÊt sö dông s¶n phÈm hµng ho¸ cña doanh nghiÖp mµ thÞ tr­êng ®Çu ra lµ thÞ tr­êng t­ liÖu s¶n suÊt hay t­ liÖu tiªu dïng 4 C¸c yÕu tè hîp thµnh thÞ tr­êng ThÞ tr­êng ra ®êi vµ ph¸t triÓn g¾n liÒn víi nÒn s¶n suÊt hµng ho¸, sù ph©n c«ng lao ®éng x· héi vµ viÖc sö dông ®ång tiÒn lµm ®ång tiÒn lµm th­íc ®o trong qu¸ tr×nh trao ®æi hµng ho¸ vµ dÞch vô. Tõ ®ã ta thÊy thÞ tr­êng muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ph¶i cã ®ñ c¸c c¸c ®iiªï kiÖn sau; Ph¶i cã kh¸ch hµng tøc lµ ph¶i cã ng­êi mua hµng ho¸ vµ dÞch vô Ph¶i cã ng­êi cung øng tøc ng­êi b¸n hµng ho¸ vµ dÞch vô Ng­êi b¸n hµng ho¸ vµ dÞch vô cho ng­êi mua ph¶i ®­îc båi hoµn ( ®­îc tr¶ gi¸) Nh­ vËy bÊt k× thÞ tr­êng nµo còng chøa ®ùng ba yÕu tè lµ: cung- cÇu-gi¸ c¶ hµng ho¸ vµ dÞch vô vµ ba yÕu tè nµy cã mèi quan hÖ chÆt víi nhau vµ hîp thµnh thÞ tr­êng 4.1 YÕu tè cung Cung cña mét hµng ho¸ hoÆc dÞch vô lµ khèi l­îng hµng ho¸ hoÆc dÞch vô mµ ng­êi b¸n s½n sµng b¸n ë mçi møc gi¸ nhÊt ®Þnh víi c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c kh«ng ®æi Trªn thÞ tr­êng chØ cã nh÷ng loai hµng ho¸ cã nhu cÇu míi ®­îc cung øng vµ ph¶i chó ý hµng ho¸ ®­îc cung øng kh«ng ph¶i b»ng bÊt cø gi¸ nµo mµ ph¶i c¨n cø vµo kh¶ n¨ng s½n sµng b¸n. CÇn ph¶i nhËn thÊy r»ng ®iÒu mÊu chèt mµ ng­êi tiªu dïng quan t©m khi mua mét lo¹i hµng ho¸ hay dÞch vô chÝnh lµ nh÷ng lîi Ých cho viÖc tiªu dïng hµng ho¸ hay dÞch vô ®em l¹i. Nh­ vËy, nh÷ng hµng ho¸ vµ dÞch vô nµo ng­êi kinh doanh ®em cung øng chØ lµ nhÏng ph­¬ng tiÖn chuyÒn t¶i nh÷ng lîi Ých mµ ng­êi tiªu dïng chê ®îi. Do vËy, nhiÖm vô ®Æt ra cho nhµ kinh doanh lµ ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc nhu cÇu, lîi Ých cña ng­êi tiªu dïng ®Ó tõ ®ã s¶n suÊt vµ cung øng nh÷ng hµng ho¸ vµ dÞch vô ®Ó cã thÓ ®¶m b¶o tèt nhÊt nh÷ng lîi Ých cho ng­êi tiªu dïng 4.2 YÕu tè cÇu CÇu vÒ mét lo¹i hµng ho¸, dÞch vô lµ khèi l­îng hµng ho¸ hoÆc dÞch vô mµ ng­êi mua s½n sµng mua vµ cã kh· n¨ng thanh to¸n ë mçi møc gi¸ nhÊt ®Þnh víi c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c kh«ng thay ®æi Trong thùc tÕ cuéc sèng chóng ta hiÓu r»ng, nhiÒu ng­êi thÝch mua hµng ho¸ lµ do sù t¸c ®éng cña nhiÒu yÕu tè, thÓ hiÖn chung qua møc ®é hÊp dÉn cña hµng. Muèn t¹o ra sù hÊp dÉn hµng h¸ cña doanh nghiÖp m×nh so víi hµng ho¸ cña ®èi thñ c¹nh tranh kh¸c th× doanh nghiÖp cÇn t¹o cho nã mét kh¶ n¨ng thÝch øng lín h¬n víi nhu cÇu. V× vËy, nghiªn cøu ®Ó nhËn d¹ng vµ hiÓu biÕt cÆn kÏ nhu cÇu cña kh¸ch hµng trë thµnh vÊn ®Ò cèt lâi cña doanh nghiÖp, trong ®ã ph¶i ®Æc biÖt chó ý ®Õn nhu cÇu cã kh¶ n¨ng thanh to¸n. Doanh nghiÖp cã thÓ chÕ t¹o nhiÒu lo¹i hµng ho¸ víi nh÷ng ®Æc tÝnh cùc k× hoµn mÜ, rót côc hä còng ch¼ng b¸n ®­îc bao nhiªu nÕu kh«ng b¸m s¸t vµo nhu cÇu cña thÞ tr­êng. H¬n n÷a, nÕu chi phÝ suÊt cña nã lµ qu¸ lín , gi¸ qu¸ cao th× ng­êi ta kh«ng thÓ mua ®­îc mÆc dï ng­êi ta rÊt thÝch dïng nã. Do vËy mong muèn hay nhu cÇu tiÒm n¨ng kh«ng thÓ biÕn thµnh nhu cÇu thùc, thµnh søc mua cña hµng ho¸ Chõng nµo nhµ kinh doanh ®o¸n biÕt ®­îc kh¸ch hµng cÇn nh÷ng lo¹i hµng ho¸ nµo víi nh÷ng ®Æc ®iÓm g× lµ ®Æc tr­ng quan träng nhÊt? §Ó t¹o ra nã ng­êi ta ph¶i tèn chi phÝ bao nhiªu? T­¬ng øng víi nã lµ møc gi¸ nµo?... th× khi ®ã hä míi thùc sù míi n¾m b¾t ®­îc nhu cÇu cña kh¸ch hµng vµ míi hi väng ®em l¹i hiÖu qu¶ cao trong kinh doanh 4.3 Gi¸ c¶ thÞ tr­êng VÒ mÆt gi¸ trÞ, gi¸ c¶ lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn mµ ng­êi mua ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n ®Ó cã ®­îc gi¸ trÞ sö dông cña cña mét lo¹i hµng ho¸ hay dÞch vô nµo ®ã. Gi¸ c¶ trªn thÞ tr­êng th­êng ®­îc x¸c ®Þnh b»ng sù gÆp gì gi÷a cung vµ cÇu. Nã ph¶n ¸nh viÖc ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ tr­êng vÒ hµng ho¸ vµ dÞch vô, lu«n lu«n g¾n liÒn víi viÖc sö dông c¸c nguån lùc cã h¹n cña x· héi vµ ph¶i ®­îc tr¶ gi¸ §èi víi ng­êi tiªu dïng, gi¸ c¶ hµng ho¸ lu«n lu«n ®­îc coi lµ yÕu tè ®Çu tiªn ®Ó hä ®¸nh gÝ phÇn lîi thu ®­îc vµ chi phÝ ph¶i bá ra ®Ó së h÷u vµ tiªu dïng hµng ho¸ ®ã. V× vËy, nh÷ng quyÕt ®Þnh vÒ gi¸ lu«n gi÷ vai trß quan träng vµ phøc t¹p nhÊt mµ doanh nghiÖp ph¶i ®èi mÆt. Th«ng th­êng thÞ tr­êng x¸c ®Þnh gi¸ trÇn cña hµng ho¸, mÆc dï vËy trong mét thÞ tr­êng doanh nghiÖp cã thÓ thay ®æi gi¸ c¶, khi ®ã doanh nghiÖp cÇn ®Æc biÖt quan t©m ®Õn mèi quan hÖ gi÷a gi¸ c¶ vµ nhu cÇu, tèc ®é co d·n cña cÇu ®èi víi gi¸ 5 C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi thÞ tr­êng 5.1 Nh©n tè vÜ m« Nh©n khÈu häc Nh©n khÈu häc nghiªn cøu d©n c­ theo c¸c quan ®iÓm con ng­êi, qui m« vµ tèc ®é t¨ng d©n sè, mËt ®é, sù di chuyÓn d©n c­, tr×nh ®é häc vÊn... ThÞ tr­êng vèn do con ng­êi hîp thµnh. Môc tiªu ho¹t ®éng s¶n suÊt kinh doanh còng xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu cña con ng­êi, nh»m phôc vô con ng­êi vµ h­íng tíi con ng­êi. Qui m« vµ tèc ®é t¨ng d©n sè ph¶n ¸nh trùc tiÕp quy m« nhu cÇu kh¸i qu¸t trong hiÖn t¹i vµ trong t­¬ng lai. Do ®ã nã còng thÓ hiÖn sù ph¸t triÓn hay suy tho¸i cña thÞ tr­êng D©n sè t¨ng kÐo theo nhu cÇu cña con ng­êi còng t¨ng vµ thÞ tr­êng còng t¨ng víi søc mua kh¸ lín, nh­ng nÕu søc mua gi¶m sót th× thÞ tr­êng sÏ bÞ thô hÑp Sù gia t¨ng sè ng­êi cã häc vÊn lµm sinh ®éng thÞ tr­êng hµng ho¸ chÊt l­îng cao ( s¸ch vë, b¸o chÝ, c«ng nghÖ vµ du lÞch… ) Sù thay ®æi vÒ c¬ cÊu tuæi t¸c trong d©n c­ sÏ dÉn tíi t×nh tr¹ng thay ®æi c¬ cÊu kh¸ch hµng tiÒm n¨ng theo ®é tuæi. §Õn l­ît nã, nh÷ng thay ®æi nµy sÏ t¸c ®éng quan träng ®Õn c¬ cÊu tiªu dïng vµ nhu cÇu vÒ c¸c lo¹i hµng ho¸ Kinh tÕ M«i tr­êng kinh tÕ tr­íc hÕt ®­îc ph¶n ¸nh qua t×nh h×nh ph¸t triÓn vµ tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ chung vµ c¬ cÊu nghµnh kinh tÕ, c¬ cÊu vïng. T×nh h×nh ®ã cã thÓ t¹o nªn tÝnh hÊp dÉn vÒ thÞ tr­êng vµ søc mua kh¸c nhau ®èi víi c¸c thÞ tr­êng kh¸c nhau. Bëi v× ngoµi b¶n th©n con ng­êi ra th× søc mua cña hä còng rÊt quan träng ®èi víi c¸c thÞ tr­êng. Nãi chung søc mua phô thuéc vµo møc thu nhËp hiÖn t¹i, gi¸ c¶ hµng ho¸, sè tiÒn tiÕt kiÖm, kh¶ n¨ng vay nî cña kh¸ch hµng, tû lÖ thÊt nghiÖp, l·i suÊt vay tÝn dông M«i tr­êng kinh tÕ ¶nh h­ëng ®Õn c¬ cÊu chi tiªu cña ng­êi tiªu dïng. Nh÷ng ng­êi thuéc tÇng lêp th­îng l­u th­êng lµ thÞ tr­êng cña c¸c lo¹i mÆt hµng xa xØ vµ ng­îc l¹i tÇng líp h¹ l­u trong x· héi buéc ph¶i Ýnh to¸n tõng xu ngay c¶ khi mua nh÷ng c¸i kh«ng thÓ ®õng. Trong thêi k× nÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng th× c¬ héi ph¸t triÓn thÞ tr­êng sÏ thuËn lîi h¬n rÊt nhiªï so víi thêi kú nÒn kinh tÕ suy tho¸i Tù nhiªn M«i tr­êng tù nhiªn bao gåm hÖ thèng c¸c yÕu tè tù nhiªn ( khÝ hËu, ®Êt ®ai, nguyªn vËt liÖu, n¨ng l­îng dïng cho s¶n suÊt...) ¶nh h­ëng nhiÒu mÆt tíi c¸c nguån lùc ®Çu vµo cÇn thiÕt cho c¸c doanh nghiÖp vµ do vËy chóng cã thÓ g©y biÕn ®éng lín trªn thÞ tr­êng Sù thiÕu hôt nguån nguyªn liÖu th«, sù gia t¨ng chi phÝ n¨ng l­îng, sù c¹n kiÖt cña c¸c nguyªn liÖu kh«ng phôc håi nh­ dÇu má, than ®¸, c¸c lo¹i kho¸ng s¶n kh¸c ngµy cµng chë nªn quan träng. Xu thÕ chung ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i t×m kiÕm, nghiªn c­u sö dông c¸c nguån nguyªn liÖu kh¸c ®Ó thay thÕ Ho¹t ®éng c«ng nghiÖp hÇu nh­ bao giê còng g©y tæn h¹i cho m«i tr­êng. C¸c nhµ chøc tr¸ch ®ang lªn tiÕng kªu gäi mäi ng­êi cïng suy nghÜ vÒ c¸ch lo¹i trõ c¸c chÊt th¶i ®éc h¹i ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n suÊt vµ trong qu¸ tr×nh sö dông s¶n phÈm. Ngµy nay, ý thøc b¶o vÖ m«i tr­êng cña ng­êi d©n ®anglªn cao nªn ®ßi hái c¸c docnh nghiÖp ph¶i t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm cã ®é an toµn cao vÒ sinh häc vµ m«i tr­êng, mÆc dï gi¸ c¶ cã thÓ t¨ng thªm nh­ng ng­êi tiªu dïng vÉn chÊp nhËn. ThÞ tr­êng vÒ c¸c s¶n phÈm mang nhiÒu chÊt ®éc h¹i tíi m«i tr­êng qua ®ã bÞ thu hÑp vµ thÞ tr­êng c«ng nghÖ xö lÝ c¸c chÊt th¶i ®­îc më réng h¬n C«ng nghÖ kÜ thuËt Khoa häc kÜ thuËt vµ khoa häc øng dông lµ lùc l­îng mang ®Çy kÞch tÝnh nhÊt. Nã chøa ®ùng trong ®ã c¸c bÝ quyÕt dÉn ®Õn thµnh c«ng cho c¸c doanh nghiÖp. HÖ thèng khoa häc c«ng nghÖ ®· sinh ra c¶ nh÷ng ®iÒu k× diÖu lÉn nh÷ng nçi khñng khiÕp cho nh©n lo¹i. M«i tr­êng c«ng nghÖ g©y t¸c ®éng m¹nh tíi søc s¸ng t¹o s¶n phÈm vµ c¬ héi t×m kiÕm thÞ tr­êng míi. Sù c¹nh tranh vÒ kÜ thuËt c«ng nghÖ míi kh«ng chØ cho phÐp c¸c doanh nghiÖp giµnh ®­îc th¾ng lîi mµ cßn thay ®æi b¶n chÊt cña qu¸ tr×nh c¹nh tranh, bëi v× chóng cã ¶nh h­ëng lao ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt vµ n¨ng xuÊt lao ®éng. Mçi khi trªn thÞ tr­êng xuÊt hiÖn mét c«ng nghÖ míi sÏ lµm mÊt ®i vÞ trÝ vèn cã cña c«ng nghÖ cò, m¸y photocopy ®· g©y thiÖt h¹i cho nÒn s¶n xuÊt giÊy than, cßn v« tuýªn truúªn h×nh l¹i g©y thiÖt h¹i cho ngµnh chiÕu phim Ngµy nay, khoa häc kÜ thuËt ®ang kh«ng ngõng ph¸t triÓn vµ lµm xuÊt hiÖn nh÷ng kh¶ n¨ng v« tËn thÞ tr­êng n¨ng l­îng mÆt trêi, thÞ tr­êng m¸y vi tÝnh c¸c lo¹i, thÞ tr­êng thuèc vµ dông cô y tÕ víi tÝnh n¨ng thÇn k× ch÷a c¸c lo¹i bÖnh hiÓm nghÌo nh­ ung th­, gan, phæi, thay ®æi gen ADN... Do vËy c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i n¾m b¾t vµ hiÓu râ ®­îc b¶n chÊt cña nh÷ng thay ®æi trong m«i tr­êng c«ng nghÖ kÜ thuËt cïng nhiÒu ph­¬ng thøc kh¸c nhau. MÆt kh¸c ph¶i c¶nh gi¸c vµ kÞp thêi ph¸t hiÖn c¸c kh¶ n¨ng xÊu cã thÓ xÈy ra g©y thiÖt h¹i tíi ng­êi tiªu dïng ChÝnh trÞ M«i tr­êng chÝnh trÞ bao gåm hÖ thèng luËt ph¸p, c¸c c«ng cô chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc, còng nh­ c¸c c¬ chÕ ®iÒu hµnh cña ChÝnh phñ. TÊt c¶ ®Òu t¸c ®éng ®Õn thÞ tr­êng th«ng qua sù khuyÕn khÝch hay h¹n chÕ c¸c doanh nghiÖp tham gia thÞ tr­êng LuËt ph¸p ra ®êi lµ ®Ó ®iÒu tiÕt ho¹t ®éng s¶n suÊt kinh doanh. Nã b¶o vÖ lîi Ých cho doanh nghiÖp tr­íc sù c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh, b¶o vÖ lîi Ýh ng­êi tiªu dïng tr­íc nh÷ng viÖc lµm gian gièi nh­ s¶n xuÊt hµng kÐm chÊt l­îng, qu¶ng c¸o kh«ng ®óng sù thËt, ®¸nh lõa kh¸ch hµng b»ng thñ ®o¹n bao b×, nh·n gãi vµ møc gi¸ c¶, b¶o vÖ lîi Ých tèi cao cña x· héi, chènh l¹i sù léng hµnh cña c¸c nhµ s¶n suÊt M«i tr­êng chÝnh trÞ ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn thÞ tr­êng. Ch¼ng h¹n nh­ viÖc ®iÒu hµnh xuÊt nhËp khÈu cña ChÝnh phñ, nÕu gi¸ c¶, sè l­îng, thêi ®iÓm ... hµng nhËp khÈu kh«ng ®­îc ®iÒu hµnh tèt ®Òu cã thÓ lµm cho thÞ tr­êng trong n­íc biÕn ®éng V¨n ho¸ x· héi M«i tr­êng v¨n ho¸ bao gåm bao gåm c¸c nh©n tè ®a d¹ng nh­: Phong tôc, tËp qu¸n, c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ truyÒn thèng, th¸i ®é, thÞ hiÕu, thãi quen, ®Þnh h­íng tiªu dïng... cña mçi d©n téc Nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ ®«i khi sÏ chë thµnh “ hµng rµo gai gãc” ®èi víi viÖc th©m nhËp thÞ tr­êng cña doanh nghiÖp. C¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ truyÒn thèng khã thay ®æi t¸c ®éng m¹nh mÏ tíi th¸i ®é hµnh vi vµ tiªu dïng hµng ho¸ cña c¸c c¸ nh©n, nhãm ng­êi Tuy nhiªn, nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ mang tÝnh thø ph¸t th× dÔ thay ®æi h¬n vµ sÏ t¹o ra c¬ héi thÞ tr­êng hay khuynh h­íng tiªu dïng míi. Do vËy c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i chó ý thÝch ®¸ng tíi yÕu tè v¨n ho¸ tr­íc khi tiÕn hµnh tham nhËp hay ph¸t triÓn thÞ t­êng nµo ®ã Ngµy nay, ®Æc tr­ng m«i tr­êng v¨n ho¸ ë ViÖt nam ®ang thay ®æi theo xu h­íng t«n träng c¸c gi¸ trÞ truyÒn thèng cña d©n téc, ®ång thêi