Thị trường ra đời gắn liền với nền sản xuất hàng hoá, nó là môi trường để tiến hành các hoạt động giao dịch mang tính chất thương mại của mọi doanh nghiệp công nghiệp. Trong một xã hội phát triển, thị trường không nhất thiết chỉ là địa điểm cụ thể gặp gỡ trực tiếp giữa người mua và người bán mà doanh nghiệp và khách hàng có thể chỉ dao dịch thoả thuận với nhau thông qua các phương tiện thông tin viễn thông hiện đại. Cùng với sự phát triển của sản xuất hàng hoá, khái niệm về thị trường ngày càng chở nên phong phú. Có một số khái niệm phổ biến về thị trường như sau
57 trang |
Chia sẻ: haohao89 | Lượt xem: 1770 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Duy trì và mở rộng thị trường hàng hóa, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
PhÇn i
Duy tr× vµ më réng thÞ trêng lµ nh©n tè c¬ b¶n t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nhgiªp tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong c¬ chÕ thÞ trêng
I Quan ®iÓm c¬ b¶n vÒ thÞ trêng
1 C¸c kh¸i niÖm vÒ thÞ trêng
ThÞ trêng ra ®êi g¾n liÒn víi nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸, nã lµ m«i trêng ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng giao dÞch mang tÝnh chÊt th¬ng m¹i cña mäi doanh nghiÖp c«ng nghiÖp. Trong mét x· héi ph¸t triÓn, thÞ trêng kh«ng nhÊt thiÕt chØ lµ ®Þa ®iÓm cô thÓ gÆp gì trùc tiÕp gi÷a ngêi mua vµ ngêi b¸n mµ doanh nghiÖp vµ kh¸ch hµng cã thÓ chØ dao dÞch tho¶ thuËn víi nhau th«ng qua c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin viÔn th«ng hiÖn ®¹i. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt hµng ho¸, kh¸i niÖm vÒ thÞ trêng ngµy cµng chë nªn phong phó. Cã mét sè kh¸i niÖm phæ biÕn vÒ thÞ trêng nh sau
Theo C¸c M¸c hÔ ë ®©u vµ khi nµo cã sù ph©n c«ng lao ®éng x· héi vµ cã s¶n xuÊt hµng ho¸ th× ë ®ã vµ khi Êy sÏ cã thÞ trêng. ThÞ trêng ch¼ng qua lµ sù biÓu hiÖn cña ph©n c«ng lao ®éng x· héi vµ do ®ã cã thÓ ph¸t triÓn v« cïng tËn
Theo David Beg th× thÞ trêng lµ tËp hîp c¸c sù tho¶ m·n th«ng qua ®ã ngêi b¸n vµ ngêi mua tiÕp xóc víi nhau ®Ó chao ®æi hµng ho¸ vµ dÞch vô
Theo quan ®iÓm cña Marketing hiÖn ®¹i: ThÞ trêng bao gåm nh÷ng kh¸ch hµng tiÒm Èn cïng cã mét nhu cÇu hay mong muèn cô thÓ; s½n sµng cã kh¶ n¨ng tham gia chao ®æi ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu vµ mong muèn ®ã
Theo quan ®iÓm chung th× thÞ trêng bao gåm toµn bé c¸c ho¹t ®éng chao ®æi hµng ho¸ ®îc diÔn ra trong sù thèng nhÊt h÷u c¬ víi c¸c mèi quan hÖ do chóng ph¸t sinh vµ g¾n liÒn víi mét kh«ng gian nhÊt ®Þnh
2 Vai trß vµ chøc n¨ng cña thÞ trêng
2.1 Vai trß cña thÞ trêng
ThÞ trêng cã vai trß quan träng ®èi víi s¶n xuÊt hµng ho¸, kinh doanh vµ qu¶n lÝ kinh tÕ
BÊt kú qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hµng ho¸ nµo còng ®Òu qua kh©u lu th«ng vµ ph¶i qua thÞ trêng. Nh vËy thÞ trêng lµ kh©u tÊt yÕu cña s¶n xuÊt hµng ho¸. ThÞ trêng chØ mÊt khi s¶n xuÊt hµng ho¸ kh«ng cßn. Nh vËy, kh«ng thÓ coi ph¹m trï thÞ trêng chØ g¾n víi nÒn s¶n xuÊt t b¶n chñ nghÜa. ThÞ trêng lµ chiÕc “cÇu nèi “ cña s¶n xuÊt vµ tiªu dïng. ThÞ trêng lµ môc tiªu cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hµng ho¸ ( hiÓu theo nghÜa réng ). ThÞ trêng lµ kh©u quan träng nhÊt cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt hµng ho¸. §Ó s¶n xuÊt hµng ho¸, X· héi ph¶i chi phÝ s¶n xuÊt, chi phÝ lu th«ng. ThÞ trêng lµ n¬i kiÓm nghiÖm c¸c chi phÝ ®ã vµ thùc hiÖn yªu cÇu quy luËt tiÕt kiÖm lao ®éng x· héi
ThÞ trêng kh«ng chØ lµ n¬i diÔn ra c¸c ho¹t ®éng mua b¸n nã cßn thÓ hiÖn c¸c quan hÖ hµng ho¸ tiÒn tÖ. Do ®ã thÞ trêng ®îc coi lµ m«i trêng cña kinh doanh, kÝch thÝch më réng nhu cÇu vÒ hµng ho¸ vµ dÞch vô tõ ®ã më réng s¶n xuÊt, thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn. ThÞ trêng ph¸ vì danh giíi vÒ s¶n xuÊt tù nhiªn, tù cÊp, tù tóc, chuyÓn nÒn kinh tÕ nµy sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng
ThÞ trêng híng dÉn s¶n suÊt kinh doanh th«ng qua sù biÓu hiÖn vÒ cung cÇu – gi¸ c¶ trªn thÞ trêng. C¸c nhµ s¶n xuÊt kinh doanh nghiªn cøu nh÷ng biÓu hiÖn ®ã ®Ó x¸c ®Þnh nhu cÇu cña kh¸ch hµng tõ ®ã t×m c¸ch gi¶i quyÕt ba vÊn ®Ò kinh tÕ c¬ b¶n cña m×nh lµ: S¶n xuÊt c¸i g× ? Cho ai ? B»ng c¸ch nµo ? Do vËy thÞ trêng ®îc coi lµ “ tÊm g¬ng” ®Ó c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh nhËn biÕt ®îc nhu cÇu cña x· héi vµ ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña chÝnh b¶n th©n m×nh. ThÞ trêng lµ thíc ®o kh¸ch quan cña mäi c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh
Trong qu¶n lÝ kinh tÕ thÞ trêng cã vai trß v« cïng quan träng. ThÞ trêng lµ ®èi tîng, lµ c¨n cø cña kÕ ho¹ch ho¸. ThÞ trêng lµ c«ng cô bæ xung cho c¸c c«ng cô ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ cña nhµ níc. ThÞ trêng lµ m«i trêng kinh doanh, lµ n¬i nhµ níc t¸c ®éng vµo qu¸ tr×nh kinh doanh c¬ së
2.2 Chøc n¨ng cña thÞ trêng
Chøc n¨ng cña thÞ trêng lµ nh÷ng t¸c ®éng kh¸ch quan vèn cã b¾t nguån tõ b¶n chÊt cña thÞ trêng tíi qu¸ tr×nh s¶n suÊt vµ ®êi sèng kinh tÕ x· héi. ThÞ trêng cã mét sè chøc n¨ng c¬ b¶n sau
a Chøc n¨ng thõa nhËn
Hµng ho¸ ®îc s¶n xuÊt ra , ngêi s¶n xuÊt ph¶i b¸n nã. ViÖc b¸n hµng ®îc thùc hiÖn th«ng qua chøc n¨ng thõa nhËn cña thÞ trêng. ThÞ trêng thõa nhËn chÝnh lµ ngêi mua chÊp nhËn th× còng cã nghÜa lµ vÒ c¬ b¶n qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi sña hµng ho¸ ®· ®îc hoµn thµnh. Bëi v× b¶n th©n viÖc tiªu dïng s¶n phÈm vµ c¸c chi phÝ tiªu dïng còng kh¼ng ®Þnh trªn thÞ trêng hµng ho¸ ®· ®îc b¸n
ThÞ trêng thõa nhËn tæng khèi lîng hµng ho¸ ®a ra thÞ trêng, c¬ cÊu cña cung cÇu, quan hÖ cung cÇu ®èi víi tõng hµng ho¸, thõa nh©n gi¸ trÞ sö dông vµ gi¸ trÞ cña hµng ho¸, chuyÓn gi¸ trÞ sö dông vµ gi¸ trÞ c¸ biÖt thµnh gi¸ trÞ sö dông vµ gi¸ trÞ x· héi, thõa nhËn c¸c gi¸ trÞ mua vµ b¸n ...
ThÞ trêng kh«ng ph¶i chØ thõa nhËn thô ®éng c¸c kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt, qu¸ tr×nh mua b¸n mµ th«ng qua sù ho¹t ®éng cña c¸c quy luËt kinh tÕ trªn thÞ trêng vµ thÞ trêng cßn kiÓm nghiÖm qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt, qu¸ tr×nh mua b¸n ®ã
b Chøc n¨ng thùc hiÖn
Ho¹t ®éng mua b¸n lµ ho¹t ®éng lín nhÊt, bao trïm c¶ thÞ trêng. Thùc hiÖn ho¹t ®éng nµy lµ c¬ së quan träng cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®èi víi viÖc thùc hiÖn c¸c quan hÖ vµ ho¹t ®éng kh¸c
ThÞ trêng thùc hiÖn bao gåm: Hµnh vi trao ®æi hµng ho¸, thùc hiÖn tæng sè cung vµ tæng sè cÇu trªn thÞ trêng thùc hiÖn c©n b»ng cung – cÇu tõng thø hµng ho¸, thùc hiÖn gi¸ trÞ ( th«ng qua gi¸ c¶ ) thùc hiÖn trao ®æi gi¸ trÞ. Th«ng qua chøc n¨ng thùc hiÖn cña thÞ trêng, c¸c hµng ho¸ h×nh thµnh nªn c¸c gi¸ trÞ chao ®æi cña m×nh. Gi¸ trÞ trao ®æi lµ c¬ së v« cïng quan träng ®Ó h×nh thµnh nªn c¬ cÊu s¶n phÈm, c¸c quan hÖ tû lÖ vµ kinh tÕ trªn thÞ trêng
c Chøc n¨ng ®iÒu tiÕt, kÝch thÝch
Chøc n¨ng ®iÒu tiÕt vµ kÝch thÝch thÓ hiÖn ë chç: Th«ng qua nhu cÇu cña thÞ trêng ngêi s¶n xuÊt tù ®éng di chuyÓn t liÖu s¶n xuÊt, vèn vµ lao ®éng tõ ngµnh nµy sang ngµnh kh¸c, tõ s¶n suÊt s¶n phÈm nµy sang s¶n xuÊt s¶n phÈm kh¸c ®Ó thu lîi nhuËn cao h¬n
Th«ng qua c¸c ho¹t ®éng cña c¸c quy luËt kinh tÕ thÞ trêng, ngêi s¶n suÊt cã lîi thÕ trong c¹nh tranh sÏ tËn dông kh¶ n¨ng cña m×nh ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt
Th«ng qua sù ho¹t ®éng cña c¸c qui luËt kinh tÕ trªn thÞ trêng ngêi tiªu dïng buéc ph¶i c©n nh¾c, tÝnh to¸n gi¸ thµnh tiªu dïng cña m×nh. Do ®ã thÞ trêng cã vai trß to lín ®èi víi viÖc híng dÉn ngêi tiªu dïng
Trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n suÊt, kh«ng ph¶i ngêi s¶n xuÊt tù thùc hiÖn lu th«ng, tù ®Æt ra møc chi phÝ thÊp h¬n hoÆc b»ng møc trung b×nh cña x· héi. Do ®ã thÞ trêng cã vai trß v« cïng quan träng ®èi víi kÝch thÝch tiÕt kiÖm chi phÝ, tiÕt kiÖm lao ®éng
d Chøc n¨ng th«ng tin
Th«ng tin thÞ trêng vÒ tæng sè cung vµ tæng sè cÇu, c¬ cÊu cung cÇu, quan hÖ cung cÇu vÒ tõng lo¹i hµng ho¸, gi¸ c¶,thÞ trêng, c¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn thÞ trêng, ®Õn mua vµ b¸n, c¸c quan hÖ vÒ tû lÖ ®èi víi tõng lo¹i s¶n phÈm
Th«ng tin thÞ trêng cã vai trß v« cïng quan träng ®èi víi qu¶n lÝ kinh tÕ. Trong qu¶n lÝ kinh tÕ, mét trong nh÷ng néi dung quan träng nhÊt lµ ra quyÕt ®Þnh. ®Ó cã quyÕt ®Þnh th× ph¶i cã th«ng tin. C¸c th«ng tin quan träng nhÊt lµ c¸c th«ng tin tõ thÞ trêng. Bëi v× c¸c th«ng tin ®ã lµ kh¸ch quan, ®îc x· héi thõa nhËn
3 C¸c c¸ch ph©n lo¹i thÞ trêng
Mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn c¬ b¶n ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ lµ daonh nghiÖp hiÓu biÕt vÒ thÞ trêng vµ viÖc nghiªn cøu ph©n lo¹i thÞ trêng lµ rÊt cÇn thiÕt. Cã bèn c¸ch ph©n lo¹i thÞ trêng nh sau
3.1 Ph©n lo¹i theo ph¹m vi l·nh thæ
-ThÞ trêng ®Þa ph¬ng: Bao gåm tËp hîp kh¸ch hµng trong ph¹m vi ®Þa ph¬ng n¬i thuéc ®Þa phËn ph©n bè cña doanh nghiÖp
-ThÞ trêng vïng: Bao gåm tËp hîp c¸c kh¸ch hµng ë mét vïng ®Þa lÝ nhÊt ®Þnh. Vïng nµy ®îc hiÓu nh mét khu vùc ®Þa lÝ réng lín cã sù ®ång nhÊt vÒ kinh tÕ – x· héi
-ThÞ trêng toµn quèc: Hµng ho¸ vµ dÞch vô ®îc lu th«ng trªn tÊt c¶ c¸c vïng, c¸c ®Þa ph¬ng cña mét níc
-ThÞ trêng quèc tÕ: Lµ n¬i diÔn ra c¸c giao dÞch bu«n b¸n hµng ho¸ vµ dÞch vô gi÷a c¸c chñ thÓ kinh tÕ thuéc c¸c quèc gia kh¸c nhau
3.2 Ph©n lo¹i theo mèi quan hÖ gi÷a ngêi mua vµ ngêi b¸n
-ThÞ trêng c¹nh tranh hoµn h¶o: Trªn thÞ trêng nµy cã nhiÒu ngêi mua vµ ngêi b¸n cïng mét thø hµng ho¸ vµ dÞch vô. Hµng ho¸ ®ã mang tÝnh ®ång nhÊt vµ gi¸ c¶ lµ do thÞ trêng quyÕt ®Þnh
-ThÞ trêng c¹nh tranh kh«ng hoµn h¶o: Trªn thÞ trêng cã nhiÒu ngêi mua vµ ngêi b¸n cïng mét lo¹i hµng ho¸,s¶n phÈm nhng chóng kh«ng ®ång nhÊt. §iÒu nµy cã nghÜa lo¹i hµng ho¸ s¶n phÈm ®ã cã nhiÒu kiÓu d¸ng, mÉu m·, bao b×, nh·n m¸c, kÝch thíc... kh¸c nhau
Gi¸ c¶ hµng ho¸ ®îc Ên ®Þnh mét c¸ch linh ho¹t theo h×nh thøc tiªu thô trªn thÞ trêng
-ThÞ trêng ®éc quyÒn: Trªn thÞ trêng chØ cã mét hoÆc mét nhãm ngêi liªn kÕt víi nhau cïng s¶n suÊt ra mét lo¹i hµng ho¸. Hä cã thÓ kiÓm so¸t hoµn toµn sè lîng dù ®Þnh b¸n ra thÞ trêng còng nh gi¸ c¶ cña chóng
3.3 Ph©n lo¹i theo môc ®Ých sö dông cña hµng ho¸
-ThÞ trêng t liÖu s¶n suÊt: §èi tîng hµng ho¸ lu th«ng trªn thÞ trêng lµ c¸c lo¹i t liÖu s¶n xuÊt nh nguyªn vËt liÖu, n¨ng lîng, ®éng lùc, m¸y mãc, thiÕt bÞ
-ThÞ trêng t liÖu tiªu dïng: §èi tîng hµng ho¸ lu th«ng trªn thÞ trêng lµ c¸c vËt phÈm tiªu dïng phôc vÞ trùc tiÕp nhu cÇu tiªu dïng cña d©n c nh: QuÇn ¸o, c¸c lo¹i thøc ¨n chÕ biÕn, ®å dïng d©n dông ...
3.4 Ph©n lo¹i theo qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp
-ThÞ trêng ®Çu vµo: Lµ n¬i doanh nghiÖp thùc hiÖn c¸c giao dÞch nh»m mua c¸c yÕu tè ®Çu vµo cÇn thiÕt cho s¶n xuÊt. Cã bao nhiªu yÕu tè ®Çu vµo th× cã bÊy nhiªu thÞ trêng ®Çu vµo (ThÞ trêng lao ®éng, thÞ trêng tµi chÝnh chÝnh- tiÒn tÖ, thÞ trêng khoa häc- c«ng nghÖ, thÞ trêng bÊt ®éng s¶n...)
-ThÞ trêng ®Çu ra: Lµ n¬i doanh nghiÖp tiÕn hµnh c¸c giao dÞch nh»m b¸n c¸c s¶n phÈm ®Çu ra cña m×nh. Tuú theo tÝnh chÊt sö dông s¶n phÈm hµng ho¸ cña doanh nghiÖp mµ thÞ trêng ®Çu ra lµ thÞ trêng t liÖu s¶n suÊt hay t liÖu tiªu dïng
4 C¸c yÕu tè hîp thµnh thÞ trêng
ThÞ trêng ra ®êi vµ ph¸t triÓn g¾n liÒn víi nÒn s¶n suÊt hµng ho¸, sù ph©n c«ng lao ®éng x· héi vµ viÖc sö dông ®ång tiÒn lµm ®ång tiÒn lµm thíc ®o trong qu¸ tr×nh trao ®æi hµng ho¸ vµ dÞch vô. Tõ ®ã ta thÊy thÞ trêng muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ph¶i cã ®ñ c¸c c¸c ®iiªï kiÖn sau;
Ph¶i cã kh¸ch hµng tøc lµ ph¶i cã ngêi mua hµng ho¸ vµ dÞch vô
Ph¶i cã ngêi cung øng tøc ngêi b¸n hµng ho¸ vµ dÞch vô
Ngêi b¸n hµng ho¸ vµ dÞch vô cho ngêi mua ph¶i ®îc båi hoµn ( ®îc tr¶ gi¸)
Nh vËy bÊt k× thÞ trêng nµo còng chøa ®ùng ba yÕu tè lµ: cung- cÇu-gi¸ c¶ hµng ho¸ vµ dÞch vô vµ ba yÕu tè nµy cã mèi quan hÖ chÆt víi nhau vµ hîp thµnh thÞ trêng
4.1 YÕu tè cung
Cung cña mét hµng ho¸ hoÆc dÞch vô lµ khèi lîng hµng ho¸ hoÆc dÞch vô mµ ngêi b¸n s½n sµng b¸n ë mçi møc gi¸ nhÊt ®Þnh víi c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c kh«ng ®æi
Trªn thÞ trêng chØ cã nh÷ng loai hµng ho¸ cã nhu cÇu míi ®îc cung øng vµ ph¶i chó ý hµng ho¸ ®îc cung øng kh«ng ph¶i b»ng bÊt cø gi¸ nµo mµ ph¶i c¨n cø vµo kh¶ n¨ng s½n sµng b¸n. CÇn ph¶i nhËn thÊy r»ng ®iÒu mÊu chèt mµ ngêi tiªu dïng quan t©m khi mua mét lo¹i hµng ho¸ hay dÞch vô chÝnh lµ nh÷ng lîi Ých cho viÖc tiªu dïng hµng ho¸ hay dÞch vô ®em l¹i. Nh vËy, nh÷ng hµng ho¸ vµ dÞch vô nµo ngêi kinh doanh ®em cung øng chØ lµ nhÏng ph¬ng tiÖn chuyÒn t¶i nh÷ng lîi Ých mµ ngêi tiªu dïng chê ®îi. Do vËy, nhiÖm vô ®Æt ra cho nhµ kinh doanh lµ ph¶i x¸c ®Þnh ®îc nhu cÇu, lîi Ých cña ngêi tiªu dïng ®Ó tõ ®ã s¶n suÊt vµ cung øng nh÷ng hµng ho¸ vµ dÞch vô ®Ó cã thÓ ®¶m b¶o tèt nhÊt nh÷ng lîi Ých cho ngêi tiªu dïng
4.2 YÕu tè cÇu
CÇu vÒ mét lo¹i hµng ho¸, dÞch vô lµ khèi lîng hµng ho¸ hoÆc dÞch vô mµ ngêi mua s½n sµng mua vµ cã kh· n¨ng thanh to¸n ë mçi møc gi¸ nhÊt ®Þnh víi c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c kh«ng thay ®æi
Trong thùc tÕ cuéc sèng chóng ta hiÓu r»ng, nhiÒu ngêi thÝch mua hµng ho¸ lµ do sù t¸c ®éng cña nhiÒu yÕu tè, thÓ hiÖn chung qua møc ®é hÊp dÉn cña hµng. Muèn t¹o ra sù hÊp dÉn hµng h¸ cña doanh nghiÖp m×nh so víi hµng ho¸ cña ®èi thñ c¹nh tranh kh¸c th× doanh nghiÖp cÇn t¹o cho nã mét kh¶ n¨ng thÝch øng lín h¬n víi nhu cÇu. V× vËy, nghiªn cøu ®Ó nhËn d¹ng vµ hiÓu biÕt cÆn kÏ nhu cÇu cña kh¸ch hµng trë thµnh vÊn ®Ò cèt lâi cña doanh nghiÖp, trong ®ã ph¶i ®Æc biÖt chó ý ®Õn nhu cÇu cã kh¶ n¨ng thanh to¸n. Doanh nghiÖp cã thÓ chÕ t¹o nhiÒu lo¹i hµng ho¸ víi nh÷ng ®Æc tÝnh cùc k× hoµn mÜ, rót côc hä còng ch¼ng b¸n ®îc bao nhiªu nÕu kh«ng b¸m s¸t vµo nhu cÇu cña thÞ trêng. H¬n n÷a, nÕu chi phÝ suÊt cña nã lµ qu¸ lín , gi¸ qu¸ cao th× ngêi ta kh«ng thÓ mua ®îc mÆc dï ngêi ta rÊt thÝch dïng nã. Do vËy mong muèn hay nhu cÇu tiÒm n¨ng kh«ng thÓ biÕn thµnh nhu cÇu thùc, thµnh søc mua cña hµng ho¸
Chõng nµo nhµ kinh doanh ®o¸n biÕt ®îc kh¸ch hµng cÇn nh÷ng lo¹i hµng ho¸ nµo víi nh÷ng ®Æc ®iÓm g× lµ ®Æc trng quan träng nhÊt? §Ó t¹o ra nã ngêi ta ph¶i tèn chi phÝ bao nhiªu? T¬ng øng víi nã lµ møc gi¸ nµo?... th× khi ®ã hä míi thùc sù míi n¾m b¾t ®îc nhu cÇu cña kh¸ch hµng vµ míi hi väng ®em l¹i hiÖu qu¶ cao trong kinh doanh
4.3 Gi¸ c¶ thÞ trêng
VÒ mÆt gi¸ trÞ, gi¸ c¶ lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn mµ ngêi mua ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n ®Ó cã ®îc gi¸ trÞ sö dông cña cña mét lo¹i hµng ho¸ hay dÞch vô nµo ®ã. Gi¸ c¶ trªn thÞ trêng thêng ®îc x¸c ®Þnh b»ng sù gÆp gì gi÷a cung vµ cÇu. Nã ph¶n ¸nh viÖc ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ trêng vÒ hµng ho¸ vµ dÞch vô, lu«n lu«n g¾n liÒn víi viÖc sö dông c¸c nguån lùc cã h¹n cña x· héi vµ ph¶i ®îc tr¶ gi¸
§èi víi ngêi tiªu dïng, gi¸ c¶ hµng ho¸ lu«n lu«n ®îc coi lµ yÕu tè ®Çu tiªn ®Ó hä ®¸nh gÝ phÇn lîi thu ®îc vµ chi phÝ ph¶i bá ra ®Ó së h÷u vµ tiªu dïng hµng ho¸ ®ã. V× vËy, nh÷ng quyÕt ®Þnh vÒ gi¸ lu«n gi÷ vai trß quan träng vµ phøc t¹p nhÊt mµ doanh nghiÖp ph¶i ®èi mÆt. Th«ng thêng thÞ trêng x¸c ®Þnh gi¸ trÇn cña hµng ho¸, mÆc dï vËy trong mét thÞ trêng doanh nghiÖp cã thÓ thay ®æi gi¸ c¶, khi ®ã doanh nghiÖp cÇn ®Æc biÖt quan t©m ®Õn mèi quan hÖ gi÷a gi¸ c¶ vµ nhu cÇu, tèc ®é co d·n cña cÇu ®èi víi gi¸
5 C¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi thÞ trêng
5.1 Nh©n tè vÜ m«
Nh©n khÈu häc
Nh©n khÈu häc nghiªn cøu d©n c theo c¸c quan ®iÓm con ngêi, qui m« vµ tèc ®é t¨ng d©n sè, mËt ®é, sù di chuyÓn d©n c, tr×nh ®é häc vÊn... ThÞ trêng vèn do con ngêi hîp thµnh. Môc tiªu ho¹t ®éng s¶n suÊt kinh doanh còng xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu cña con ngêi, nh»m phôc vô con ngêi vµ híng tíi con ngêi. Qui m« vµ tèc ®é t¨ng d©n sè ph¶n ¸nh trùc tiÕp quy m« nhu cÇu kh¸i qu¸t trong hiÖn t¹i vµ trong t¬ng lai. Do ®ã nã còng thÓ hiÖn sù ph¸t triÓn hay suy tho¸i cña thÞ trêng
D©n sè t¨ng kÐo theo nhu cÇu cña con ngêi còng t¨ng vµ thÞ trêng còng t¨ng víi søc mua kh¸ lín, nhng nÕu søc mua gi¶m sót th× thÞ trêng sÏ bÞ thô hÑp
Sù gia t¨ng sè ngêi cã häc vÊn lµm sinh ®éng thÞ trêng hµng ho¸ chÊt lîng cao ( s¸ch vë, b¸o chÝ, c«ng nghÖ vµ du lÞch… )
Sù thay ®æi vÒ c¬ cÊu tuæi t¸c trong d©n c sÏ dÉn tíi t×nh tr¹ng thay ®æi c¬ cÊu kh¸ch hµng tiÒm n¨ng theo ®é tuæi. §Õn lît nã, nh÷ng thay ®æi nµy sÏ t¸c ®éng quan träng ®Õn c¬ cÊu tiªu dïng vµ nhu cÇu vÒ c¸c lo¹i hµng ho¸
Kinh tÕ
M«i trêng kinh tÕ tríc hÕt ®îc ph¶n ¸nh qua t×nh h×nh ph¸t triÓn vµ tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ chung vµ c¬ cÊu nghµnh kinh tÕ, c¬ cÊu vïng. T×nh h×nh ®ã cã thÓ t¹o nªn tÝnh hÊp dÉn vÒ thÞ trêng vµ søc mua kh¸c nhau ®èi víi c¸c thÞ trêng kh¸c nhau. Bëi v× ngoµi b¶n th©n con ngêi ra th× søc mua cña hä còng rÊt quan träng ®èi víi c¸c thÞ trêng. Nãi chung søc mua phô thuéc vµo møc thu nhËp hiÖn t¹i, gi¸ c¶ hµng ho¸, sè tiÒn tiÕt kiÖm, kh¶ n¨ng vay nî cña kh¸ch hµng, tû lÖ thÊt nghiÖp, l·i suÊt vay tÝn dông
M«i trêng kinh tÕ ¶nh hëng ®Õn c¬ cÊu chi tiªu cña ngêi tiªu dïng. Nh÷ng ngêi thuéc tÇng lêp thîng lu thêng lµ thÞ trêng cña c¸c lo¹i mÆt hµng xa xØ vµ ngîc l¹i tÇng líp h¹ lu trong x· héi buéc ph¶i Ýnh to¸n tõng xu ngay c¶ khi mua nh÷ng c¸i kh«ng thÓ ®õng. Trong thêi k× nÒn kinh tÕ t¨ng trëng th× c¬ héi ph¸t triÓn thÞ trêng sÏ thuËn lîi h¬n rÊt nhiªï so víi thêi kú nÒn kinh tÕ suy tho¸i
Tù nhiªn
M«i trêng tù nhiªn bao gåm hÖ thèng c¸c yÕu tè tù nhiªn ( khÝ hËu, ®Êt ®ai, nguyªn vËt liÖu, n¨ng lîng dïng cho s¶n suÊt...) ¶nh hëng nhiÒu mÆt tíi c¸c nguån lùc ®Çu vµo cÇn thiÕt cho c¸c doanh nghiÖp vµ do vËy chóng cã thÓ g©y biÕn ®éng lín trªn thÞ trêng
Sù thiÕu hôt nguån nguyªn liÖu th«, sù gia t¨ng chi phÝ n¨ng lîng, sù c¹n kiÖt cña c¸c nguyªn liÖu kh«ng phôc håi nh dÇu má, than ®¸, c¸c lo¹i kho¸ng s¶n kh¸c ngµy cµng chë nªn quan träng. Xu thÕ chung ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i t×m kiÕm, nghiªn cu sö dông c¸c nguån nguyªn liÖu kh¸c ®Ó thay thÕ
Ho¹t ®éng c«ng nghiÖp hÇu nh bao giê còng g©y tæn h¹i cho m«i trêng. C¸c nhµ chøc tr¸ch ®ang lªn tiÕng kªu gäi mäi ngêi cïng suy nghÜ vÒ c¸ch lo¹i trõ c¸c chÊt th¶i ®éc h¹i ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n suÊt vµ trong qu¸ tr×nh sö dông s¶n phÈm. Ngµy nay, ý thøc b¶o vÖ m«i trêng cña ngêi d©n ®anglªn cao nªn ®ßi hái c¸c docnh nghiÖp ph¶i t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm cã ®é an toµn cao vÒ sinh häc vµ m«i trêng, mÆc dï gi¸ c¶ cã thÓ t¨ng thªm nhng ngêi tiªu dïng vÉn chÊp nhËn. ThÞ trêng vÒ c¸c s¶n phÈm mang nhiÒu chÊt ®éc h¹i tíi m«i trêng qua ®ã bÞ thu hÑp vµ thÞ trêng c«ng nghÖ xö lÝ c¸c chÊt th¶i ®îc më réng h¬n
C«ng nghÖ kÜ thuËt
Khoa häc kÜ thuËt vµ khoa häc øng dông lµ lùc lîng mang ®Çy kÞch tÝnh nhÊt. Nã chøa ®ùng trong ®ã c¸c bÝ quyÕt dÉn ®Õn thµnh c«ng cho c¸c doanh nghiÖp. HÖ thèng khoa häc c«ng nghÖ ®· sinh ra c¶ nh÷ng ®iÒu k× diÖu lÉn nh÷ng nçi khñng khiÕp cho nh©n lo¹i. M«i trêng c«ng nghÖ g©y t¸c ®éng m¹nh tíi søc s¸ng t¹o s¶n phÈm vµ c¬ héi t×m kiÕm thÞ trêng míi. Sù c¹nh tranh vÒ kÜ thuËt c«ng nghÖ míi kh«ng chØ cho phÐp c¸c doanh nghiÖp giµnh ®îc th¾ng lîi mµ cßn thay ®æi b¶n chÊt cña qu¸ tr×nh c¹nh tranh, bëi v× chóng cã ¶nh hëng lao ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt vµ n¨ng xuÊt lao ®éng. Mçi khi trªn thÞ trêng xuÊt hiÖn mét c«ng nghÖ míi sÏ lµm mÊt ®i vÞ trÝ vèn cã cña c«ng nghÖ cò, m¸y photocopy ®· g©y thiÖt h¹i cho nÒn s¶n xuÊt giÊy than, cßn v« tuýªn truúªn h×nh l¹i g©y thiÖt h¹i cho ngµnh chiÕu phim
Ngµy nay, khoa häc kÜ thuËt ®ang kh«ng ngõng ph¸t triÓn vµ lµm xuÊt hiÖn nh÷ng kh¶ n¨ng v« tËn thÞ trêng n¨ng lîng mÆt trêi, thÞ trêng m¸y vi tÝnh c¸c lo¹i, thÞ trêng thuèc vµ dông cô y tÕ víi tÝnh n¨ng thÇn k× ch÷a c¸c lo¹i bÖnh hiÓm nghÌo nh ung th, gan, phæi, thay ®æi gen ADN... Do vËy c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i n¾m b¾t vµ hiÓu râ ®îc b¶n chÊt cña nh÷ng thay ®æi trong m«i trêng c«ng nghÖ kÜ thuËt cïng nhiÒu ph¬ng thøc kh¸c nhau. MÆt kh¸c ph¶i c¶nh gi¸c vµ kÞp thêi ph¸t hiÖn c¸c kh¶ n¨ng xÊu cã thÓ xÈy ra g©y thiÖt h¹i tíi ngêi tiªu dïng
ChÝnh trÞ
M«i trêng chÝnh trÞ bao gåm hÖ thèng luËt ph¸p, c¸c c«ng cô chÝnh s¸ch cña nhµ níc, còng nh c¸c c¬ chÕ ®iÒu hµnh cña ChÝnh phñ. TÊt c¶ ®Òu t¸c ®éng ®Õn thÞ trêng th«ng qua sù khuyÕn khÝch hay h¹n chÕ c¸c doanh nghiÖp tham gia thÞ trêng
LuËt ph¸p ra ®êi lµ ®Ó ®iÒu tiÕt ho¹t ®éng s¶n suÊt kinh doanh. Nã b¶o vÖ lîi Ých cho doanh nghiÖp tríc sù c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh, b¶o vÖ lîi Ýh ngêi tiªu dïng tríc nh÷ng viÖc lµm gian gièi nh s¶n xuÊt hµng kÐm chÊt lîng, qu¶ng c¸o kh«ng ®óng sù thËt, ®¸nh lõa kh¸ch hµng b»ng thñ ®o¹n bao b×, nh·n gãi vµ møc gi¸ c¶, b¶o vÖ lîi Ých tèi cao cña x· héi, chènh l¹i sù léng hµnh cña c¸c nhµ s¶n suÊt
M«i trêng chÝnh trÞ ¶nh hëng rÊt lín ®Õn thÞ trêng. Ch¼ng h¹n nh viÖc ®iÒu hµnh xuÊt nhËp khÈu cña ChÝnh phñ, nÕu gi¸ c¶, sè lîng, thêi ®iÓm ... hµng nhËp khÈu kh«ng ®îc ®iÒu hµnh tèt ®Òu cã thÓ lµm cho thÞ trêng trong níc biÕn ®éng
V¨n ho¸ x· héi
M«i trêng v¨n ho¸ bao gåm bao gåm c¸c nh©n tè ®a d¹ng nh: Phong tôc, tËp qu¸n, c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ truyÒn thèng, th¸i ®é, thÞ hiÕu, thãi quen, ®Þnh híng tiªu dïng... cña mçi d©n téc
Nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ ®«i khi sÏ chë thµnh “ hµng rµo gai gãc” ®èi víi viÖc th©m nhËp thÞ trêng cña doanh nghiÖp. C¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ truyÒn thèng khã thay ®æi t¸c ®éng m¹nh mÏ tíi th¸i ®é hµnh vi vµ tiªu dïng hµng ho¸ cña c¸c c¸ nh©n, nhãm ngêi
Tuy nhiªn, nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ mang tÝnh thø ph¸t th× dÔ thay ®æi h¬n vµ sÏ t¹o ra c¬ héi thÞ trêng hay khuynh híng tiªu dïng míi. Do vËy c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i chó ý thÝch ®¸ng tíi yÕu tè v¨n ho¸ tríc khi tiÕn hµnh tham nhËp hay ph¸t triÓn thÞ têng nµo ®ã
Ngµy nay, ®Æc trng m«i trêng v¨n ho¸ ë ViÖt nam ®ang thay ®æi theo xu híng t«n träng c¸c gi¸ trÞ truyÒn thèng cña d©n téc, ®ång thêi