Bài giảng Kỹ thuật thâm canh một số cây trồng

1 Ministry of Planning and Investment CACERP Capacity Building for Central Region Poverty Reduction TA Project 3772 VIE Asian Development Bank Level 4, MPI Project Building, 2 Hoang Van Thu St, Hanoi, Vietnam. Tel./fax (84-4) 7341 311, tel. 7341 310, email tcnlmt@hn.vnn.vn Bài giảng KỸ THUẬT THÂM CANH MỘT SỐ CÂY TRỒNG Biên soạn: TS. Bùi Thế Hùng chủ biên Tham gia: Nguyễn Đình Vinh, Nguyễn Thế Côn, Nguyễn Mai Thơm Chỉnh sửa và bổ sung: TS. Vũ Văn Liết Hà Nội -Tháng 12 năm 2003 2 Mục Lục Chủ đề 1 .......................................................................................................................6 KỸ THUẬT THÂM CANH LÚA.....................................................................................6 1.1: ĐẶC ĐIỂM HÌNH THÁI VÀ CÁC GIAI ĐOẠN SINH TRƯỞNG .........................6 PHÁT TRIỂN CỦA CÂY LÚA ....................................................................................6 1.1.1 Giai đoạn mạ .............................................................................................6 Đặt vấn đề ..........................................................................................................7 Mục tiêu ..............................................................................................................7 Vật liệu................................................................................................................7 Các bước tiến hành............................................................................................7 Câu hỏi thảo luận ...............................................................................................7 1.1.2: Giai đoạn đẻ nhánh.................................................................................8 1.1.3: Giai đoạn làm đòng .................................................................................9 1.1.4: Giai đoạn trỗ bông - phơi màu ...............................................................10 1.1.5: Giai đoạn chín ........................................................................................10 1.1.6 Phần tổng kết chung ...............................................................................12 1.2: PHƯƠNG PHÁP NGÂM, Ủ HẠT GIỐNG VÀ KỸ THUẬT THÂM CANH MẠ ..12 1.2.1 Đặt vấn đề...................................................................................................12 1.2.2 Mục tiêu.......................................................................................................12 1.2.3. Các bước tiến hành................................................................................13 1.2.3.1: Tìm hiểu và thảo luận.........................................................................13 2.3.2 Thực hành ...............................................................................................13 2.3.3 Câu hỏi thảo luận (bước 4) .....................................................................13 2.3.4. Kết luận ..................................................................................................14 1.3: KỸ THUẬT CẤY LÚA TRONG SẢN XUẤT LÚA ..............................................15 1.3.1. Đặt vấn đề..................................................................................................15 1.3.2. Mục tiêu......................................................................................................15 1.3.2. Các bước tiến hành................................................................................15 1.3.3. Câu hỏi thảo luận ...................................................................................16 1.3.4 Thực hành cấy ........................................................................................16 1.3.4. Kết luận ..................................................................................................16 1.4 Kỹ thuật bón phân..........................................................................................16 1.4.1. Đặt vấn đề ..............................................................................................16 1.4.2. Các bước tiến hành................................................................................17 1.4.3 Câu hỏi thảo luận ....................................................................................17 1.4.4. Kết luận ..................................................................................................17 1.5 Phóng trừ sâu hại lúa.....................................................................................18 1.5.1. Đặt vấn đề ..............................................................................................18 1.5.2. Các bước tiến hành................................................................................18 1.6 Phòng trừ bệnh hại lúa ..................................................................................19 1.6.1. Đặt vấn đề ..............................................................................................19 1.6.2 Các bước tiến hành.................................................................................20 1.7 Quy trình kỹ thuật thâm canh lúa chi tiết ......................................................20 1.7.1 Đặc điểm một số giống lúa......................................................................20 1.7.2 Thời vụ gieo trồng ...................................................................................21 7.1.3. Kỹ thuật thâm canh mạ .........................................................................21 1.7.4 Kỹ thuật thâm canh lúa...........................................................................25 Chủ đề 2 : KỸ THUẬT TRỒNG NGÔ ........................................................................32 2.1: Các giai đoạn sinh trưởng phát triển của cây ngô ...........................................32 3 2.1.2 Giai đoạn nảy mầm.....................................................................................32 2.1.2. Giai đoạn cây con (Từ 3 lá đến phân lá hoa) ............................................33 2.1.3. Giai đoạn vươn cao và phân hoá cơ quan sinh sản .................................33 2.1.4. Giai đoạn nở hoa (trổ cờ, tung phấn, phun râu, thụ tinh) ..........................34 2.1.5. Giai đoạn chín (bao gồm từ thụ tinh đến chín) ..........................................34 2.2: Kỹ thuật trồng ngô ............................................................................................35 2.3: Kỹ thuật bón phân và chăm sóc ngô ................................................................35 2.4: Bảo quản hạt ngô sau khi thu hoạch................................................................35 2.5 Kỹ thuật gieo trồng giống ngô LVN 10 .............................................................36 2.5.1 Nguồn gốc và đặc điểm giống Ngô LVN 10. ..............................................36 2.5.2 Kỹ thuật trồng chăm sóc Ngô LVN 10. .......................................................37 2.5.2.1Thời vụ gieo trồng. ................................................................................37 2.5.2.2 Chọn ruộng trồng ngô. .........................................................................37 2.5.2.3 Làm đất trồng ngô. ...............................................................................37 2.5.2.4 Kỹ thuật bón phân cho Ngô LVN10 .....................................................38 2.5.2.5 Chăm sóc: ............................................................................................39 2.5.2.6 Các loại sâu bệnh chính hại ngô chính và biện pháp phòng trừ: ........40 Chủ đề 3: KỸ THUẬT TRỒNG SẮN.........................................................................42 3.1 Các giai đoạn sinh trưởng phát triển của cây sắn ............................................42 3.2: Kỹ thuật trồng sắn.............................................................................................43 3.3: Bón phân cho sắn.............................................................................................44 Chủ đề 4: KỸ THUẬT TRỒNG TIÊU .........................................................................44 4.1. Đặc điểm thực vật học của cây tiêu .................................................................45 4.3 Kỹ thuật trồng tiêu..............................................................................................47 4.3.1 Thời vụ trồng. Thay đổi theo các vùng khác nhau .....................................47 4.3.2 Giống tiêu và kỹ thuật nhân giống ..............................................................47 4.3.3 Làm đất trồng tiêu. ......................................................................................48 4.3.4 Mật độ khoảng cách trồng tiêu ...................................................................48 4.3.5 Kỹ thuật trồng..............................................................................................49 4.3.6 Chọn cây nọc ..............................................................................................49 4.3.7 Kỹ thuật chăm sóc tiêu................................................................................49 4.3.8 Phòng trừ sâu bệnh hại tiêu .......................................................................50 4.3.9 Thu hoạch, chế biến và bảo quản tiêu .......................................................51 Chủ đề 5 : KỸ THUẬT TRỒNG CÂY BỜI LỜI ..........................................................51 5.1 Giới thiệu chung ................................................................................................51 5.2 Yêu cầu sinh thái ...............................................................................................52 5.3 Kỹ thuật trồng cây Bời Lời .................................................................................52 5.3.1 Thu hái chế biến hạt giống ........................................................................52 5.3.2 Sử lý hạt, gieo hạt .......................................................................................52 5.3.3 Phương pháp trồng.....................................................................................52 5.3.4 Mật độ trồng................................................................................................52 5.3.5 Đào hố, bón lót...........................................................................................53 5.3.6 Thời vụ trồng...............................................................................................53 5.3.8 Chăm sóc cay Bời Lời ................................................................................53 5.3.9 Thu hoạch ...................................................................................................53 Chủ đề 6: CÂY BỜI LỜI NHỚT.................................................................................53 6.1. Mô tả hình thái ..................................................................................................53 6.2. Đặc điểm sinh thái ............................................................................................54 6.3. Công dụng ........................................................................................................54 6.4. Đánh giá rừng trồng .........................................................................................54 4 6.5. Khuyến nghị......................................................................................................54 6.6 Tài liệu tham khảo .............................................................................................55 Chủ đề 7: KỸ THUẬT TRỒNG CÂY THỨC ĂN GIA SÚC.......................................55 7.1. Giá trị dinh dưỡng của cây thức ăn xanh.........................................................55 7.2. Kỹ thuật trồng một số loại cỏ ..........................................................................56 7.2.1. Nhóm cỏ Voi...............................................................................................56 7.2.1.1 Qui trình kỹ thuật trồng trọt cỏ voi............................................................56 7.2.1.2. Các phương thức trồng ..........................................................................58 7.2.2. Kỹ thuật trồng cỏ Ghi nê ...........................................................................59 7.2.2.1 Một số giống cỏ ghi nê.............................................................................59 7.2.2.3 . Qui trình kỹ thuật trồng cỏ ghinê............................................................59 7.2.2.4. Các phương thức trồng ..........................................................................60 7.2.3. Cỏ Ruzi (Brachiaria ruziziensis)................................................................60 7.2.3.1. Quy trình kỹ thuật trồng trọt ...................................................................60 7.2.3.2. Các phương thức trồng ..........................................................................61 7.2.4. Cỏ Păngôla (Digitaria decumbens)............................................................61 7.2..4.1. Quy trình kỹ thuật trồng trọt ..................................................................61 7.2.4.2. Các phương thức trồng .........................................................................62 7.2.5. Quy trình chung gieo một số hạt giống cỏ Ghinê, cỏ Ruzi (Panicum maximum cv., Brachiaria ruzinensis) ...................................................................62 7.2.6. Cỏ Stylo (Stylosanthes) ............................................................................63 7.2.6.1. Quy trình kỹ thuật trồng trọt ...............................................................63 7.2.6.2. Các phương thức trồng.......................................................................64 7.2.7. Cây keo dậu (Leucaena leucocephala) ....................................................64 7.2.7.1 Qui trình kỹ thuật trồng trọt cây keo dậu.............................................65 7.2.7.2.Các phương thức trồng cây keo dậu ...................................................68 7.2.8. Trichantera Gigantea (Chè khổng lồ) ........................................................69 7.2.8.1 Kỹ thuật gieo trồng và chăm sóc..........................................................71 7.2.9. Cây đậu Sưn Tây (Flemingia macrophilla) ................................................73 7.2.9.1 Chuẩn bị đất trồng:...............................................................................76 7.2.9.2 Phân bón: .............................................................................................76 7.2.9.3 Xử lý hạt: ..............................................................................................76 7.2.9.4 Gieo ươm: ............................................................................................76 7.2.9.5 Gieo hạt: ...............................................................................................76 7.2.9.6 Trồng cây con:......................................................................................77 7.2.9.7 Trồng cành giâm: .................................................................................77 7.2.9.8 Chăm sóc: ............................................................................................77 7.2.9.9 Thu hoạch: ...........................................................................................77 Chuyên đề 8: KỸ THUẬT TRỒNG MỘT SỐ LOẠI CÂY ĂN QUẢ ...........................78 8.1 Kế hoạch bài giảng............................................................................................78 8.1.1 Đặc điểm sinh trưởng và yêu cầu điều kiện trồng của cây bưởi, cam, nhãn và xoài ..................................................................................................................78 8.1.2 : Kỹ thuật nhân giống cây ăn quả ...............................................................78 8.2 Kỹ thuật nhân giống cây ăn quả ........................................................................79 8.2.1 Kỹ thuật chiết ..............................................................................................79 8.2.1.1 Mục đích ..............................................................................................79 8.2.1.2 Kỹ thuật chọn cành chiết ......................................................................79 8.2.1.3 Chọn cành để chiết cần lưu ý: .............................................................79 8.2.1.4 Dụng cụ chiết cành..............................................................................80 8.2.1.5 Thời vụ chiết.........................................................................................80 5 8.2.2 Kỹ thuật ghép cây ăn quả ...........................................................................81 8.2.2.1 Như thế nào là ghép nhân giông..........................................................81 8.2.2.2 Mục đích ghép......................................................................................82 8.2.2.3 Kỹ thuật ghép .......................................................................................82 8.2.2.4. Thời vụ ghép .......................................................................................82 8.2.2.5 Giới thiệu các phương pháp ghép phổ biến trong sản xuất ................83 8.2.2.6 Giới thiệu 2 phương pháp ghép phổ thông..........................................85 8.3 KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC CÂY ĂN QUẢ .........................................86 8.3.1 Kế hoạch bài giảng ....................................................................................86 8.3.2 Thời vụ và khoảng cách trồng: ...................................................................87 8.3.3. Hố trồng, phân bón lót: ..............................................................................87 8.3.4. Cách trồng:.................................................................................................87 8.3.5. Chăm sóc tạo tán:......................................................................................87 8.4 Phòng trừ sâu bệnh cho cây ăn quả .................................................................87 Chuyên đề 9 ...............................................................................................................89 KỸ THUẬT THÂM CANH CÂY LẠC .........................................................................89 9.1 Giới thiệu vai trò và vị trí cây lạc trong sản xuất và đời sống ...........................89 9.2 Đặc điểm sinh trưởng của cây lạc.....................................................................89 9.3 Kĩ thuật trồng và chăm sóc lạc: .........................................................................91 9.3.1. Chọn đất và mùa vụ trồng lạc:...................................................................91 9.3. 2. Chuẩn bị giống:.........................................................................................91 9. 3. 3. Kĩ thuật gieo trồng:...................................................................................91 9.3. 4. Chăm sóc ruộng lạc: .................................................................................92 9.3. 5. Phòng trừ sâu hại: ....................................................................................93 9.3. 6. Phòng trừ bệnh hại chính: ........................................................................93 9.3.7. Một số hiện tượng sinh lí ảnh hưởng tới năng suất lạc ............................94 9.3.8 Thu hoạch, bảo quản: .................................................................................95 Chuyên đề 10 .............................................................................................................95 NỘI DUNG KĨ THUẬT THÂM CANH ĐẬU XANH ....................