Kế toán thương mại dịch vụ

9/13/2013 1 MÔN HỌC KẾ TOÁN THƢƠNG MẠI DỊCH VỤ Giảng viên: Th.S Cồ Thị Thanh Hƣơng Email: huongct78@gmail.com MÔN HỌC KẾ TOÁN THƢƠNG MẠI - DỊCH VỤ - Số tín chỉ: 3 - Thời lƣợng: + Trên lớp: 45 tiết (SV phải tham dự tối thiểu 80% thời lượng trên lớp) + Tự học: 90 tiết - Đánh giá: + Thi giữa kỳ: 20% (Tự luận) + Tiểu luận, thảo luận, bài tập lớn, điểm thưởng cho SV tích cực học tập: 30% + Thi cuối kỳ: 50% (Trắc nghiệm) MỤC TIÊU MÔN HỌC Kiến thức: Trang bị cho sinh viên những nội dung chuyên môn về kế toán tài chính doanh nghiệp thương mại, dịch vụ và xây dựng. Kỹ năng: Sinh viên biết vận dụng thành thạo nghiệp vụ kế toán trong doanh nghiệp thương mại, dịch vụ, xây dựng. Thái độ: Sinh viên hứng thú với nghề nghiệp kế toán, linh hoạt trong xử lý tình huống, nêu cao đạo đức nghề nghiệp với tác phong làm việc cẩn thận, chuyên nghiệp. MÔN HỌC KẾ TOÁN THƢƠNG MẠI - DỊCH VỤ Chƣơng 1: Tổng quan về DN thƣơng mại - dịch vụ Chƣơng 2: Kế toán tiền và các khoản tƣơng đƣơng tiền Chƣơng 3: Kế toán mua bán hàng hóa trong nƣớc Chƣơng 4: Kế toán xuất nhập khẩu Chƣơng 5: Kế toán hoạt động kinh doanh dịch vụ Chƣơng 6: Kế toán doanh nghiệp xây dựng Chƣơng 7: Kế toán tài sản cố định Chƣơng 8: Kế toán CPKD, CP thuế TNDN và XĐKQKD Chƣơng 9: Báo cáo tài chính MÔN HỌC KẾ TOÁN THƢƠNG MẠI - DỊCH VỤ Tài liệu học tập: 1. Giáo trình “Kế toán thƣơng mại - dịch vụ” do tập thể giảng viên Khoa KT-KT trường ĐH Công nghiệp TP HCM biên soạn. 2. Slide bài giảng do giảng viên cung cấp 3. Bài tập do giảng viên cung cấp 4. Tài liệu tham khảo: + Hệ thống chuẩn mực kế toán VN, Luật kế toán + Chế độ kế toán DN (QĐ 15, QĐ 48) + Giáo trình Kế toán tài chính - ĐH Kinh tế TP HCM + Các tài liệu trên website: www.mof.gov.vn, www.tapchiketoan.com, www.webketoan.vn, www.vaa.vn, ketoantruong.com.vn, 9/13/2013 1 TỔNG QUAN VỀ DOANH NGHIỆP THƯƠNG MẠI DỊCH VỤ CHƢƠNG 1 Nội dung Đặc điểm doanh nghiệp thương mại dịch vụ 1 Tổ chức bộ máy kế toán và các mô hình tổ chức trong doanh nghiệp thương mại dịch vụ 3 NỘI DUNG 2 Tổ chức công việc kế toán trong doanh nghiệp thương mại - dịch vụ Thảo luận nhóm: ??? Cho ví dụ về 1 DN thương mại, 1 DN sản xuất, 1 DN kinh doanh dịch vụ, 1 DN xây lắp? 1 Sự giống và khác nhau giữa các loại doanh nghiệp đó? 2 1.1. Đặc điểm doanh nghiệp TM dịch vụ 1.1.1. Các khái niệm Hoạt động kinh doanh thƣơng mại Các khái niệm Kinh doanh dịch vụ 1.1.2. Đối tƣợng kinh doanh TM dịch vụ Đối tượng kinh doanh thương mại  Ngành nông, lâm, thủy, hải sản Ngành hàng công nghệ phẩm tiêu dùng Ngành thực phẩm chế biến, lương thực Ngành vật tư thiết bị 1.1.2. Đối tƣợng kinh doanh TM dịch vụ Hoạt động dịch vụ  Nhà hàng Khách sạn Kinh doanh du lịch, vận tải 9/13/2013 2 1.1.2. Đối tƣợng kinh doanh TM-dịch vụ Mua vào Dự trữ Bán ra Lƣu chuyển hàng hóa  Khâu mua, khâu dự trữ Giá gốc Giá mua = + Chi phí thu mua + Các khoản thuế không đƣợc hoàn lại - Các khoản giảm giá, CKTM 1.1.3.2. Đặc điểm về việc tính giá 1.1.3.2. Đặc điểm về việc tính giá Khâu bán: xác định trị giá vốn của hàng hóa tiêu thụ theo một trong 4 phương pháp :  Đơn giá bình quân gia quyền Giá thực tế đích danh Giá nhập sau, xuất trước Giá nhập trước, xuất trước 1.2. Tổ chức công việc kế toán trong doanh nghiệp TM-DV Tổ chức vận dụng chế độ chứng từ kế toán 1 Tổ chức vận dụng hệ thống tài khoản kế toán  Tổ chức vận dụng hình thức kế toán&sổ kế toán  Tổ chức vận dụng chế độ báo cáo kế toán   Chỉ tiêu hàng tồn kho Chỉ tiêu bán hàng Chỉ tiêu tiền tệ Chỉ tiêu TSCĐ Chỉ tiêu lao động tiền lương 1.2.1.1. Những qui định về chế độ chứng từ kế toán  Chứng từ kế toán ban hành theo chế độ kế toán doanh nghiệp QĐ 15/2006/QĐ-BTC, ngày 20/03/2006 hay QĐ 48/2006/QĐ-BTC, ngày 14/09/2006, gồm 5 chỉ tiêu: 1.2.1. Tổ chức vận dụng chế độ chứng từ kế toán  Chứng từ kế toán ban hành theo các văn bản pháp luật: 1.2.1. Tổ chức vận dụng chế độ chứng từ kế toán Văn bản hướng dẫn luật thuế GTGT Văn bản hướng dẫn luật lao động 1.2.1.1. Những qui định về chế độ chứng từ kế toán 9/13/2013 3 Bước 1 Bước 2 Bước 3 Bước 4 Vận dụng hệ thống biểu mẫu chứng từ kế toán Lập chứng từ kế toán Ký chứng từ kế toán Trình tự luân chuyển và kiểm tra chứng từ kế toán 1.2.1. Tổ chức vận dụng chế độ chứng từ kế toán 1.2.1.2. Tổ chức vận dụng chế độ chứng từ kế toán 1.2.2. Tổ chức vận dụng hệ thống tài khoản kế toán Dành cho DN có quy mô lớn QĐ 15/2006/ QĐ-BTC ngày 20/03/2006 của Bộ Tài Chính Có 2 HTTK kế toán 1.2.2.1. Hệ thống tài khoản kế toán Việt Nam Dành cho DN có quy mô nhỏ QĐ 48/2006/ QĐ-BTC ngày 14/09/2006 của Bộ Tài Chính Quy mô doanh nghiệp Nghị định 56/2009/NĐ-CP ngày 30/6/2009) Quy mô Khu vực Siêu nhỏ Nhỏ Vừa Số LĐ Tổng NV Số LĐ Tổng NV Số LĐ I. Nông, lâm nghiệp và thủy sản ≤ 10 người ≤ 20 tỷ đồng Trên 10 đến 200 người Trên 20 đến 100 tỷ đồng Trên 200 đến 300 người II. Công nghiệp và xây dựng ≤ 10 người ≤ 20 tỷ đồng Trên 10 đến 200 người Trên 20 đến 100 tỷ đồng Trên 200 đến 300 người III. Thương mại và dịch vụ ≤ 10 người ≤ 20 tỷ đồng Trên 10 đến 50 người Trên 10 đến 50 tỷ đồng Trên 50 đến 100 người 1.2.2. Tổ chức vận dụng hệ thống tài khoản kế toán Khi xây dựng HTTK kế toán cho đơn vị, kế toán cần phải: 1.2.2.2. Tổ chức vận dụng hệ thống tài khoản kế toán  Dựa vào quy mô về vốn và nguồn lao động trong DN. Kế toán tiến hành lựa chọn TK nào sẽ được DN sử dụng Từ số lượng TK sử dụng đã lựa chọn, kế toán tiến hành thiết kế chi tiết HTTK cho đơn vị. 1.2.3. Tổ chức vận dụng hệ thống sổ kế toán và hình thức kế toán Hình thức 2 Hình thức 3 Hình thức 4 Hình thức 5 Hình thức 1 Nhật ký chung Nhật ký Sổ cái Chứng từ ghi sổ Nhật ký chứng từ Máy vi tính 1.2.3.1. Các hình thức kế toán Sô ñoà 1.2: Trình töï ghi soå keá toaùn theo hình thöùc Nhaät kyù soå caùi Soå quyõ Soå/theû keá toaùn chi tieát Baûng toång hôïp chi tieát Nhaät kyù Soå caùi Baùo caùo taøi chính Chöùng töø keá toaùn Baûng toång hôïp chöùng töø keá toaùn cuøng loaïi Ghi chuù: + Ghi haøng ngaøy + Ghi cuoái kyø + Quan heä kieåm tra ñoái chieáu 9/13/2013 4 Sô ñoà 1.1: Trình töï ghi soå keá toaùn theo hình thöùc Nhaät kyù chung: Chöùng töø keá toaùn Soå Nhaät kyù ñaëc bieät Soå Nhaät kyù chung Soå, Theû keá toaùn chi tieát Soå caùi Baûng caân ñoái soá phaùt sinh Baûng Toång hôïp chi tieát Ghi chuù: + Ghi haøng ngaøy + Ghi cuoái kyø + Quan heä kieåm tra ñoái chieáu Baùo caùo taøi chính  Hình thức kế toán nhất ký chung Sô ñoà 1.3: Trình töï ghi soå keá toaùn theo hình thöùc Chöùng töø ghi soå Chöùng töø keá toaùn Baùo caùo taøi chính Soå ñaêng kyù chöùng töø ghi soå Soå quyõ Soå/Theû keá toaùn chi tieát Chöùng töø ghi soå Soå caùi Baûng toång hôïp chi tieát Baûng caân ñoái phaùt sinh Baûng toång hôïp chöùng töø cuøng loaïi Ghi chuù: + Ghi haøng ngaøy + Ghi cuoái kyø + Quan heä kieåm tra ñoái chieáu Sô ñoà 1.4: Trình töï ghi soå keá toaùn theo hình thöùc Nhaät kyù - Chöùng töø Chöùng töø keá toaùn vaø caùc Baûng phaân boå Nhaät kyù chöùng töø Baûng keâ Soå/Theû keá toaùn chi tieát Soå caùi Baùo caùo taøi chính Baûng toång hôïp chi tieát Ghi chuù: + Ghi haøng ngaøy + Ghi cuoái kyø + Quan heä kieåm tra ñoái chieáu Sô ñoà 1.5: Trình töï ghi soå keá toaùn theo hình thöùc treân maùy vi tính Chöùng töø keá toaùn Baûng toång hôïp chöùng töø keá toaùn cuøng loaïi Soå keá toaùn: - Soå toång hôïp - Soå chi tieát Phaàn meàm keá toaùn Maùy vi tính - Baùo caùo taøi chính - Baùo caùo quaûn trò Ghi chuù: + Ghi haøng ngaøy + Ghi cuoái kyø + Quan heä kieåm tra ñoái chieáu Đối với DN vừa các hình thức kế toán có thể là : nhật ký sổ cái hoặc nhật ký chung, chứng từ ghi sổ Đối với DN có quy mô lớn các hình thức kế toán có thể là : nhật ký chung, chứng từ ghi sổ, nhật ký chừng từ 1.2.3.2. Tổ chức vận dụng hệ thống sổ kế toán và hình thức kế toán Đối với DN nhỏ các hình thức kế toán có thể là: nhật ký sổ cái hoặc nhật ký chung Báo cáo tài chính năm Thuyết minh BCTC Báo cáo lưu chuyển tiền tệ Báo cáo KQHĐKD Bảng CĐKT 1.2.4. Tổ chức thực hiện chế độ BCTC 1.2.4.1. Các hệ thống báo cáo đối với KTTC DN 9/13/2013 5 Heä thoáng BCTC Baùo caùo taøi chính giöõa nieân ñoä Baùo caùo taøi chính naêm Daïng ñaày ñuû Daïng toùm löôïc Ngoaïi leä Coâng ty meï/taäp ñoaøn: BCTC hôïp nhaát. Ñôn vò keá toaùn caáp treân/caáp döôùi tröïc thuoäc coâng ty nhaø nöôùc: BCTC toåàng hôïp. Hệ thống BCTC năm áp dụng cho tất cả các DN Công ty mẹ và tập đoàn lập BCTC hợp nhất Hệ thống BCTC giữa niên độ áp dụng đối với: DNNN, DN niêm yết trên thị trường chứng khoán và cá DN khác khi tự nguyện lập BCTC giữa niên độ. 1.2.4.2. Tổ chức thực hiện chế độ BCTC Thời hạn nộp và công khai BCTC DNNN DN khác Thời hạn nộp BCTC + Quý 20-45 ngày + Năm 30-90 ngày 30-90 ngày (Các đơn vị trực thuộc do cấp trên quy định) Thời hạn công khai BCTC 60-120 ngày 120 ngày Kế toán quản trị DN có quy mô lớn Kế toán tài chính 1.3. Tổ chức bộ máy kế toán và các mô hình tổ chức trong DN TMDV 1.3.1. Tổ chức bộ máy kế toán 1.3.1.1. Đối với doanh nghiệp có quy mô lớn Trưởng phòng KTTC hay GĐ tài chính P.Trưởng phòng Bộ phận KTTC Bộ phận KT quản trị Tổ KT Chi phí Tổ KT dự toán Tổ phân tích Tổ KT vật tư/HH Tổ KT bán hàng Tổ KT tài sản Tổ KT dự án Tổ KT tổng hợp Kế toán quản trị DN có quy mô nhỏ và vừa Kế toán tài chính 1.3. Tổ chức bộ máy kế toán và các mô hình tổ chức trong DN TMDV 1.3.1. Tổ chức bộ máy kế toán 1.3.1.2. Đối với doanh nghiệp có quy mô nhỏ và vừa Kết hợp 9/13/2013 6 Tổ chức kế toán tập trung Tổ chức kế toán phân tán Tổ chức kế toán vừa tập trung vừa phân tán Mô hình tổ chức bộ máy kế toán 1.3.2. Các mô hình tổ chức bộ máy kế toán - Mô hình kế toán tập trung - Mô hình kế toán phân tán Ñôn vò keá toaùn Ñôn vò tröïc thuoäc haïch toaùn phuï thuoäc Ñôn vò tröïc thuoäc haïch toaùn phuï thuoäc Ñôn vò keá toaùn Ñôn vò tröïc thuoäc haïch toaùn ñoäc laäp Ñôn vò tröïc thuoäc haïch toaùn ñoäc laäp - Mô hình kế toán vừa tập trung vừa phân tán Ñôn vò keá toaùn Ñôn vò tröïc thuoäc haïch toaùn phuï thuoäc Ñôn vò tröïc thuoäc haïch toaùn ñoäc laäp Chỉ tiêu Mô hình KT tập trung Mô hình KT phân tán Mô hình KT vừa t.trung vừa p.tán 1. Đặc điểm - Toàn bộ công việc xử lý thông tin tập trung ở phòng KT - Các đơn vị trực thuộc chỉ thu thập, phân loại TT và gửi vê ̀ phòng KT - Các đơn vị trực thuộc hạch toán độc lập - P.KT tập hợp báo cáo của đơn vị trực thuộc để lập báo cáo tổng hợp toàn doanh nghiệp - Kết hợp 2 mô hình trên 2. Ưu điểm - Gọn nhẹ, tiết kiệm, xử lý TT nhanh chóng, kịp thời - Đáp ứng được yêu cầu thông tin phục vụ cho quản lý nội bô ̣ 3. Nhược điểm - Cơ sở vật chất kỹ thuật phải đồng bô ̣ - Cồng kềnh, tốn kém, chồng chéo công việc chuyên môn 4. ĐK áp dụng - Phạm vi hoạt động hẹp, quy mô nho ̉ - Phu ̀ hợp với DN có quy mô lớn, họa động ở nhiều địa bàn LOGO