Kế toán thương mại, dịch vụ - Chương 9: Báo cáo tài chính

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP. HCM KHOA KẾ TOÁN – KIỂM TOÁN Năm 2011 TS.Trần Văn Tùng 9.1.Giới thiệu chung về BCTC. 9.1.1 Mục đích lập BCTC 9.1.2 Đối tượng áp dụng 9.1.3 Vai trò của BCTC 9.2.Hệ thống BCTC DN 9.3.Trách nhiệm, thời hạn lập và gửi báo cáo. Chương 9: BÁO CÁO TÀI CHÍNH 9: I Í 9.4. Nguyên tắc lập và trình bày BCTC. 9.5. Kỳ lập BCTC 9.6. Thời gian nộp BCTC 9.7. Nơi nhận BCTC. 9.8. Phương pháp lập BCTC năm Chương 9: BÁO CÁO TÀI CHÍNH 9: I Í Chứng từ Sổ kế toán 9.1. Giới thiệu chung BCTC 9.1.1. Mục đích lập báo cáo BCTC TỔNG HỢP TÌNH HÌNH TS & NV CUNG CẤP THÔNG TIN 1 2 Đối tượng áp dụng (BCTC năm) TẤT CẢ CÁC DN THUỘC MỌI LĨNH VỰC, MỌI THÀNH PHẦN KINH TẾ 9.1.2. Đối tượng áp dụng Đối với các cơ Quản lý Nhà nước 9.1.3. Vai trò của BCTC Đối với nhà Quản lý DN Đối với nhà đầu tư, chủ nợ Đối với KTV độc lập NGUỒN THÔNG TIN QUAN TRỌNG CHO NHIỀU ĐỐI TƯỢNG SỬ DỤNG KHÁC NHAU 9.2. Hệ thống BCTC DN: gồm Hệ thống BCTC năm: -Mẫu B01 – DN -Mẫu B02 –DN -Mẫu B03 –DN -Mẫu B09 -DN Hệ thống BCTC giữa niên độ: -Mẫu B01a –DN - Mẫu B02a –DN -Mẫu B03a –DN -Mẫu B09a –DN BCTC HỢP NHẤT CTY MẸ & TẬP ĐOÀN BCTC TỔNG HỢP: TỔNG CÔNG TY 9.3. Trách nhiệm lập BCTC Hệ thống BCTC năm: TẤT CẢ CÁC DN Hệ thống BCTC giữa niên độ: -CÁC DNNN -CÁC DN NIÊM YẾT TRÊN TTCK HỆ THỐNG BCTC NĂM 1. BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN ( B01-DN) „ Khái niệm: Baûng caân ñoái keá toùan laø moät baùo caùo taøi chính toång hôïp phaûn aùnh toång quaùt toaøn boä taøi saûn cuûa doanh nghieäp theo 2 caùch phaân loaïi: keát caáu cuûa taøi saûn vaø nguoàn hình thaønh taøi saûn döôùi hình thöùc tieàn teä taïi moät thôøi ñieåm nhaát ñònh. HỆ THỐNG BCTC NĂM 1. BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN ( B01-DN) „ Đặc điểm: - Phaûn aùnh toång quaùt toaøn boä TS theo heä thoáng chæ tieâu do nhaø nöôùc quy ñònh -Phaûn aùnh taøi saûn theo 2 caùch phaân loaïi: Taøi saûn goàm nhöõng gì?(TS); Taøi saûn do ñaâu maø coù? (NV) - Phaûn aùnh TS baèng hình thöùc tieàn teä do tính toång hôïp cuûa baùo caùo. HỆ THỐNG BCTC NĂM 1. BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN ( B01-DN) „ Đặc điểm: - Phaûn aùnh TS taïi moät thôøi ñieåm do söï vaän ñoäng khoâng ngöøng cuûa TS - Baûng caân ñoái keá toaùn laø nguoàn thoâng tin taøi chính quan troïng cho nhieàu ñoái töôïng khaùc nhau - Laø baùo caùo baét buoäc (NN quy ñònh thoáng nhaát veà maãu bieåu, pp laäp, nôi göûi vaø thôøi haïn göûi) HỆ THỐNG BCTC NĂM 1. BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN ( B01-DN) „ Kết cấu chung: Baûng caân ñoái keá toaùn coù 2 kieåu keát caáu: theo kieåu 1 beân hoaëc 2 beân Beân taøi saûn: phaûn aùnh toaøn boä taøi saûn hieän coù cuûa doanh nghieäp taïi thôøi ñieåm laäp baùo caùo. Beân taøi saûn ñöôïc phaân chia thaønh 2 loaïi: „ Loaïi A: Taøi saûn ngaén haïn. „ Loaïi B: Taøi saûn daøi haïn. HỆ THỐNG BCTC NĂM 1. BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN ( B01-DN) „ Kết cấu chung: Beân nguoàn voán: Phaûn aùnh nguoàn hình thaønh taøi saûn hieän coù cuûa doanh nghieäp taïi thôøi ñieåm baùo caùo. Caùc chæ tieâu nguoàn voán theå hieän traùch nhieäm kinh teá vaø phaùp lyù cuûa doanh nghieäp ñoái vôùi taøi saûn ñang quaûn lyù vaø söû duïng taïi doanh nghieäp. Nguoàn voán ñöôïc chia ra: - Loaïi A: Nôï phaûi traû - Loaïi B: Nguoàn voán chuû sôû höõu HỆ THỐNG BCTC NĂM 1. BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN ( B01-DN) „ Kết cấu chung: Mối liên hệ giữa 2 bên: TÀI SẢN NGUỒN VỐN LOẠI A LOẠI A LOẠI B LOẠI B HỆ THỐNG BCTC NĂM 1. BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN ( B01-DN) „ Tính chất cơ bản của BCĐKT là tính cân đối giữa TS và NV. „ Toång taøi saûn = Toång nguoàn voán „ (A+B) Taøi saûn = (A+B) Nguoàn voán HỆ THỐNG BCTC NĂM 1. BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN ( B01-DN) „ Söï thay ñoåi treân baûng caân ñoái keá toaùn Baûng CÑKT luoân caân baèng, toång taøi saûn luoân baèng toång nguoàn voán neân söï thay ñoåi cuûa caùc khoaûn muïc treân baûng caân ñoái keá toaùn 4 tröôøng hôïp sau: „ TS naøy taêng vaø TS khaùc giaûm töông öùng. „ Nguoàn voán naøy taêng vaø nguoàn voán khaùc giaûm töông öùng. „ Taøi saûn taêng vaø nguoàn voán taêng töông öùng. „ Taøi saûn giaûm vaø nguoàn voán giaûm töông öùng. HỆ THỐNG BCTC NĂM 1. BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN ( B01-DN) Một số lưu ý khi lập bảng CĐKT: „ Các chỉ tiêu dự phòng: lấy số liệu từ các TK 129, 139, 159,229 và TK cấp 2 của TK 214 để ghi âm dưới hình thức trong ngoặc đơn vào các chỉ tiêu tương ứng ở phần TÀI SẢN. „ TK131, 331 phải căn cứ số để ghi: Nếu số chi tiết bên Nợ sẽ được ghi vào các chỉ tiêu tương ứng ở phần TÀI SẢN, nếu số dư chi tiết Bên Có sẽ được ghi vào các chỉ tiêu tương ứng ở phần NGUỒN VỐN, không được bù trừ lẫn nhau. HỆ THỐNG BCTC NĂM 1. BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN ( B01-DN) Một số lưu ý khi lập bảng CĐKT: „ Một số tài khoản có số dư lưỡng tính thuộc loại 4 như 412 – Chênh lệch đánh giá lại TS; 413 – Chênh lệch tỷ giá; 421 – Lãi chưa phân phối thì căn cứ số dư cụ thể của chúng để ghi vào chỉ tiêu tương ứng. Nếu TK đó có số dư Có thì ghi bình thường, nếu TK đó có số dư Nợ thì ghi số âm dưới hình thức ghi trong ngoặc đơn. HỆ THỐNG BCTC NĂM 2.BÁO CÁO KẾT QUẢ KINH DOANH (B02-DN) Khaùi nieäm „ Baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh laø moät baùo caùo taøi chính toång hôïp, phaûn aùnh toång quaùt tình hình doanh thu, chi phí vaø keát quaû laõi loã (tình hình vaø keát quaû kinh doanh) do caùc hoaït ñoäng khaùc nhau cuûa doanh nghieäp taïo ra trong moät thôøi kyø nhaát ñònh . HỆ THỐNG BCTC NĂM 2.BÁO CÁO KẾT QUẢ KINH DOANH (B02-DN) Baûn chaát vaø muïc ñích „ Laø baùo caùo taøi chính toång hôïp, phaûn aùnh toång quaùt tình hình vaø keát quaû hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh, caùc hoaït ñoäng khaùc trong moät kyø keá toaùn cuûa doanh nghieäp „ Thoâng tin treân baùo caùo naøy cho pheùp nhöõng ngöôøi söû duïng phaân tích tình hình vaø keát quaû kinh doanh, ñaùnh giaù khaû naêng sinh lôïi trong hieän taïi vaø döï baùo khaû naêng sinh lôïi trong töông lai HỆ THỐNG BCTC NĂM 2.BÁO CÁO KẾT QUẢ KINH DOANH (B02-DN) „ Caùc caân ñoái chuû yeáu Doanh thu thuaàn veà baùn haøng vaø cung caáp dòch vuï = Doanh thu baùn haøng vaø cung caáp dòch vuï - Caùc khoûan giaûm tröø HỆ THỐNG BCTC NĂM 2.BÁO CÁO KẾT QUẢ KINH DOANH (B02-DN) „ Caùc caân ñoái chuû yeáu Caùc khoûan giaûm tröø Chieát khaáu thöông maïi Giaûm giaù haøng baùn Haøng baùn bò traû laïi Thueá XK, Thueá TTDB, Thueá GTGT tröïc tieáp = + ++ Laõi goäp Doanh thu thuaàn Giaù voán haøng baùn = - HỆ THỐNG BCTC NĂM 2.BÁO CÁO KẾT QUẢ KINH DOANH (B02-DN) Keát caáu: „ Veà cô baûn, baûng baùo caùo keát quaû HÑ kinh doanh, bao goàm 3 yeáu toá chính: „ Doanh thu „ Chi phí „ Lôïi nhuaän „ Moái quan heä giöõa 3 yeáu toá naøy, nhö sau: HỆ THỐNG BCTC NĂM 2.BÁO CÁO KẾT QUẢ KINH DOANH (B02-DN) Keát caáu: „ Moái quan heä giöõa 3 yeáu toá naøy, nhö sau: TOÅNG LÔÏI NHUAÄN TOÅNG DOANH THU TOÅNG CHI PHÍ = - HỆ THỐNG BCTC NĂM 3.BÁO CÁO LƯU CHUYỂN TIỀN TỆ (B03-DN) „ Khaùi nieäm: Laø moät baùo caùo taøi chính toång hôïp phaûn aùnh khaùi quaùt löu löôïng tieàn vaøo, tieàn ra trong moät kyø kinh doanh cuûa doanh nghieäp „ Baûn chaát vaø muïc ñích Cho pheùp ngöôøi söû duïng baùo caùo phaân tích ñaùnh giaù khaû naêng taïo ra tieàn cuõng nhö khaû naêng thanh toaùn baèng tieàn cuûa DN HỆ THỐNG BCTC NĂM 3.BÁO CÁO LƯU CHUYỂN TIỀN TỆ (B03-DN) „ Ñaëc ñieåm: „ Toång hôïp „ Baèng tieàn „ Thôøi kyø HỆ THỐNG BCTC NĂM 3.BÁO CÁO LƯU CHUYỂN TIỀN TỆ (B03-DN) „ Caân ñoái chuû yeáu Tieàn coù ñaàu kyø Tieàn thu trong kyø Tieàn chi trong kyø Tieàn coøn cuoái kyø + = + HỆ THỐNG BCTC NĂM 3.BÁO CÁO LƯU CHUYỂN TIỀN TỆ (B03-DN) „ Maãu bieåu và trình bày: (xem TL) Các luồng tiền trong kỳ trên BCTC của DN được trình bày theo 3 loại hoạt động: - Luồng tiền từ hđộng kinh doanh (tạo ra Dthu chủ yếu cho DN). - Luồng tiền từ hđộng đầu tư. - Luồng tiền từ hđộng tài chính. HỆ THỐNG BCTC NĂM 3.BÁO CÁO LƯU CHUYỂN TIỀN TỆ (B03-DN) „ Maãu bieåu và trình bày: (xem TL) - Luồng tiền từ hđộng kinh doanh (tạo ra Dthu chủ yếu cho DN): + Tiền thu được từ việc bán hàng, ccấp dvụ. + Tiền thu từ dthu khác (tiền thu bản quyền, phí, hoa hồng và các khoản khác trừ các khoản tiền thu được được xác định là luồng tiền từ hđộng đầu tư và hđộng tài chính). + Tiền chi trả cho người ccấp HH, dvụ. + Tiền chi trả cho NLĐ về tiền lương, tiền thưởng, trả hộ người lđộng về BH, trợ cấp, + Tiền chi trả lãi vay. HỆ THỐNG BCTC NĂM 3.BÁO CÁO LƯU CHUYỂN TIỀN TỆ (B03-DN) „ Maãu bieåu và trình bày: (xem TL) - Luồng tiền từ hđộng kinh doanh (tạo ra Dthu chủ yếu cho DN): + Tiền chi nộp thuế TNDN. + Tiền thu do được hoàn thuế. + Tiền thu do được bồi thường, được phạt do khách hàng vi phạm HĐKT. + Tiền chi trả do bị phạt, bị bồi thường do DN vi phạm HĐKT. + Tiền chi trả cty bảo hiểm, tiền bồi thường và các khoản tiền khác theo HĐ bảo hiểm. HỆ THỐNG BCTC NĂM 3.BÁO CÁO LƯU CHUYỂN TIỀN TỆ (B03-DN) „ Maãu bieåu và trình bày: (xem TL) - Luồng tiền từ hđộng kinh doanh (tạo ra Dthu chủ yếu cho DN): + Các luồng tiền liên quan đến mua, bán chứng khoán vì mục đích thương mại được phân loại là các luồng tiền từ hđộng kinh doanh. HỆ THỐNG BCTC NĂM 3.BÁO CÁO LƯU CHUYỂN TIỀN TỆ (B03-DN) „ Maãu bieåu và trình bày: (xem TL) - Luồng tiền từ hđộng đầu tư: là luồng tiền liên quan đến việc mua sắm, xây dựng, nhượng bán, thanh lý TS dài hạn và các khoản thu đầu tư khác không thuộc các khoản tương đương tiền. Các luồng tiền chủ yếu bao gồm: + Tiền mua sắm, XD TSCĐ và các TS dài hạn khác. + Tiền thu từ việc thanh lý, nhượng bán TSCĐ và các TS dài hạn khác. + Tiền chi cho vay đối với bên khác, trừ tiền chi cho vay của ngân hàng, tổ chức tín dụng và các tổ chức tài chính. HỆ THỐNG BCTC NĂM 3.BÁO CÁO LƯU CHUYỂN TIỀN TỆ (B03-DN) „ Maãu bieåu và trình bày: (xem TL) Luồng tiền từ hđộng đầu tư (tt): + Tiền thu hồi cho vay đối với bên khác, trừ trường hợp tiền thu hồi cho vay của ngân hàng, tổ chức tín dụng và các tổ chức tài chính. + Tiền chi đầu tư góp vốn vào đơn vị khác,trừ trường hợp tiền thu từ bán lại cổ phiếu đã mua vì mục đích thương mại. + Tiền thu lãi cho vay, cổ tức và lợi nhuận nhận được. HỆ THỐNG BCTC NĂM 3.BÁO CÁO LƯU CHUYỂN TIỀN TỆ (B03-DN) „ Maãu bieåu và trình bày: (xem TL) - Luồng tiền từ hđộng tài chính: là luồng tiền liên quan đến việc thay đổi về quy mô và kết cấu của vốn CSH và vốn vay của DN. Các luồng tiền chủ yếu gồm: + Tiền thu từ phát hành cổ phiếu, nhận vốn góp của CSH. + Tiền chi trả vốn góp cho CSH, mua lại cổ phiếu của chính DN đã phát hành. + Tiền thu từ các khoản đi vay ngắn hạn,dài hạn. + Tiền chi trả các khoản nợ gốc đã vay. + Tiền chi trả nợ thuê tài chính. + Cổ tức, lợi nhuận đã trả cho CSH. HỆ THỐNG BCTC NĂM 4. THUYẾT MINH BÁO CÁO TÀI CHÍNH (B04- DN) „ Trình bày bổ sung các thông tin cần thiết khác liên quan đến đặc điểm hđộng, đặc điểm tổ chức công tác kế toán,tình hình tài sản, nguồn vốn cũng như tình hình và kết quả hđộng của DN mà những thông tin này chưa được trình bày ở các BCTC khác. „ Thuyết minh BCTC được Nhà nước quy định thống nhất các nội dung để qua đó các DN có trách nhiệm lập và cung cấp thông tin hữu ích cho các đối tượng sử dụng. 9.4. Nguyên tắc lập và trình bày BCTC TUÂN THỦ 6 NGUYÊN TẮC TẠI CHUẨN MỰC KẾ TOÁN 21 -Hoạt động liên tục -Cơ sở dồn tích -Nhất quán -Trọng yếu -Bù trừ -Có thể so sánh 9.4. Nguyên tắc lập và trình bày BCTC Hoạt động liên tục + Giả định DN đang hđộng liên tục & tiếp tục hđộng trong tương lai gần. + Xem xét mọi thông tin có thể dự đoán tối thiểu trong vòng 12 tháng kể từ ngày kết thúc niên độ ktoán. 9.4. Nguyên tắc lập và trình bày BCTC Cơ sở dồn tích + Các giao dịch và sự kiện được ghi nhận vào thời điểm psinh, không căn cứ vào thời điểm thực chi, thu tiền + Các khoản Cphí được ghi nhận vào BCKQHĐKD theo ngtắc phù hợp giữa Dthu & CPhí. 9.4. Nguyên tắc lập và trình bày BCTC Nhất quán Việc trình bày & phân loại các khoản mục trong BCTC phải nhất quán từ niên độ này sang niên độ khác. 9.4. Nguyên tắc lập và trình bày BCTC Trọng yếu Từng khoản mục trọng yếu phải được trình bày riêng biệt trong BCTC. Các khoản mục không trọng yếu thì không phải trình bày riêng rẽ mà được tập hợp vào những khoản mục có cùng tính chất hoặc chức năng 9.4. Nguyên tắc lập và trình bày BCTC Bù trừ Các khoản mục tài sản và nợ phải trả, các khoản thu nhập & chi phí có tính chất trọng yếu thì khi trình bày trên BCTC phải được báo cáo riêng biệt không được bù trừ. 9.4. Nguyên tắc lập và trình bày BCTC Có thể so sánh Các thông tin bằng số liệu trong BCTC của kỳ kế toán hiện tại phải được trình bày tương ứng với các thông tin bằng số liệu trong BCTC của kỳ trước. 9.5. Kỳ lập BCTC BCTC NĂM: Năm dương lịch hoặc Kỳ kế toán năm 12 tháng tròn sau ngày báo cáo cho cơ quan thuế BCTC GiỮA NIÊN ĐỘ: Mỗi quý của năm tài chính (không bao gồm quý 4) 9.6. Thời gian nộp BCTC ĐỐI VỚI DNNN: -Đối với BC quý: chậm nhất 20 ngày sau khi kết thúc quý (riêng Tcty là 45 ngày) -Đối BC năm: chậm nhất là kể từ ngày kết thúc kt năm (riêng Tcty là 90 ngày) ĐỐI VỚI LOẠI DN KHÁC: Đối BC năm: chậm nhất là 30 kể từ ngày kết thúc kt năm (đối với cty tư nhân và hợp danh) Còn lại : 90 ngày. 9.7. Nơi nhận BCTC CƠ QUAN THUẾ DN CẤP TRÊN CƠ QUAN ĐĂNG KÝ KD CƠ QUAN TH.KÊ CƠ QUAN TÀI CHÍNH Nơi nhận BCTC 9.8. Phương pháp lập BCTC năm BC KQ HĐKD THUYẾT MINH BCTC BC LƯU CHUYỂN TT Bảng CĐKT HT BCTC năm Chương 9: BÁO CÁO TÀI CHÍNH 9: I Í TRẮC NGHIỆM & BÀI TẬP