Nông - Lâm - Ngư nghiệp - Bài mở đầu Chăn nuôi trâu bò

Slide 1 Bµi më ®Çu Ch¨n nu«i tr©u bß ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 2 2 NỘI DUNG • Vai trß vµ ý nghÜa cña ch¨n nu«i tr©u bß • Ưu thÕ sinh häc đÆc thï cña tr©u bß • Nh÷ng H¹n chÕ cña ch¨n nu«i tr©u bß • Tình hình ch ăn nuôi trâu bò ở Việt Nam • Tình hình ch ăn nuôi trâu bò trên th ế giới • Nội dung môn học chăn nuôi trâu bò • Tµi liÖu ®äc thªm end ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 3 3 Vai trß vµ ý nghÜa cña ch¨n nu«i tr©u bß • Cung cÊp søc kÐo (n¨ng l ­îng) • Cung cÊp thùc phÈm (thÞt vµ s÷a) • Cung cấp ph©n bãn vµ chÊt ®èt • Cung cÊp phô phÈm (da, x ­¬ng, sõng, mãng, l«ng) • Ph­¬ng tiÖn dù tr÷ vµ tÝch luü tµi chÝnh • Gi¸ trÞ v¨n ho¸-x· héi @@ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 4 4 Tr©u bß cung cÊp søc kÐo - Ở Việt Nam sử dụng trâu bò cày kéo gắn liền với truyền thống trồng lúa nước. - Ngày nay, công việc làm đất sử dụng gần 68% trâu và 40% bò, đáp ứng khoảng trên 70% sức kéo trong nông nghiệp. - Trâu bò còn được sử dụng để kéo xe vận chuyển hàng hoá và các hoạt động lao tác khác. - Sức kéo trâu bò có lợi thế là có thể hoạt động ở bất kì địa bàn nào và sử dụng tối đa nguồn thức ăn tự nhiên tại chỗ (kể cả phụ phẩm) để cung cấp năng lượng. @ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 5 5 Trâu bò cày kéo và vận chuyển hàng hoá back ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 6 6 Các hoạt động lao tác khác của trâu bò back ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 7 7 Nguồn năng lượng cho trâu bò back ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 8 8 Tr©u bß cung cÊp thùc phÈm (thÞt vµ s÷a) @ • Th ịt trâu bò được xếp vào loại thịt đỏ có giá trị dinh dưỡng cao. • Sữa được xếp vào loại thực phẩm cao cấp vì nó hoàn chỉnh về dinh dưỡng và rất dễ tiêu hoá. ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 9 9 ¡n 10kg 7kg ®­îc sö dông 3kg trong ph©n Tû lÖ tiªu ho¸ 70% Tr©u bß cung cÊp ph©n bãn vµ chÊt ®èt • Phân trâu bò là loại phân hữu cơ có giá trị và khối lượng đáng kể: Hàng ngày mỗi trâu trưởng thành thải ra từ 15-20 kg phân, bò trưởng thành 10-15 kg. • Phân trâu chứa 78% nước, 5,4% khoáng, 10,6% axit photphoric, 0,1% kali, 0,2% canxi. • Phân trâu bò đã đáp ứng tới 50% nhu cầu phân hữu cơ cho nông nghiệp ở nước ta. • Phân trâu bò còn được dùng làm chất đốt, đặc biệt là ở những nước như Ấn Độ, Pakistan. Phân được trộn với rơm băm, nắm thành bánh và p ơi nắng khô, dự trữ và sử dụng làm chất đốt quanh năm. @ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 10 10 Tr©u bß cung cÊp c¸c phô phÈm kh¸c @ • Sừng và xương trâu có thể dùng làm cúc áo, trâm cài, lược, thìa, dĩa, cán và bao da, các vòng số đeo, đồ trang trí, kim đan, móc áo Sừng trâu còn được dung làm tù và. • Da trâu có thể dùng làm áo da, găng tay, bao súng, dây lưng, giày, dép, cặp • Lông trâu bò có thể dùng để sản xuất bàn chải mỹ nghệ và lau chùi một số máy móc quang học. • Nhiều vùng nông thôn dùng da trâu làm thực phẩm. ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 11 11 Tr©u bß lµ ph­¬ng tiÖn dù tr÷ vµ tÝch luü tµi chÝnh @ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 12 12 Tr©u bß cã gi¸ trÞ v¨n ho¸-x· héi ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 13 13 Tr©u bß cã gi¸ trÞ v¨n ho¸-x· héi @ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 14 14 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 15 15 ­u thÕ sinh häc cña tr©u bß AA VSV ABBH NH3Xeto axit VSV §­êng X¬ Protein Protein VSV NPN Mª tan VSV VSV VSV @@ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 16 160 10 20 30 40 50 60 70 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 Br en t C ru de U S $ $150 ?? The Growing G ap 0 10 20 30 40 50 60 1930 1950 1970 1990 2010 2030 2050 G b Discovered Futue Discovery Production SỐT GIÁ DẦU - DẤU HIỆU CỦA KHỦNG HOẢNG NĂNG LƯỢNG HOÁ THẠCH ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 17 17back Khi n¨ng l ­îng ho¸ th¹ch c¹n dÇn ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 18 18 ? ? Sản xuất dầu sinh học của Thế giới Giá dầu tăng thúc đẩy thế giới đẩy mạnh sản xuất nhiên liệu sinh học từ bột đườ ng Dự tính năm 2008 Mỹ sản xuất 11,4 tỷ gallon ethanol (từ ngô) ; ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 19 19 Tiêu thụ ngũ cốc của thế giới đã vượt mức sản xuất làm giảm lương thực dự trữ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 20 20 Giá ngũ cốc thế giới tăng vọt GIÁ NGÔ GIÁ MÌ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 21 21 Phản ứng của các nước • Mỹ: Tổng thống Bush đặt mục tiêu sản xuất 35 tỷ gallon ethanol vào năm 2017 (so với 11,4 tỷ gallon năm 2008) • Mehico: Tổng thống tuyên bố (9/2007): cấm trồng ngô và mía để sản xuất nhiên liệu sinh học • Trung Quốc: CP cấm sản xuất ethanol từ ngô (kho dự trữ ngô cuả TQ giảm từ 100 triệu tấn xuống 30 triệu tấn) • Việt Nam:Đẩy mạnh phát triển gia súc ăn cỏ (12/2007) ? ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 22 22 Tác động đến ngành chăn nuôi châu Á? “Tương lai sẽ thiếu trầm trọng lương thực cho người và gia súc è Chăn nuôi công nghiệp Chăn nuôi nông hộ èGia súc nhai lại và thỏ có thể là những gia súc chắc chắn nhất được nuôi kết hợp với trồng trọt và sử dụng phụ phẩm” (Leng, Hạ Long 11/2007) Cựu chuyên gia FAO ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 23 23 Cạnh tranh lương thực Phi nông bất ổn (Lê Quý Đôn) ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 24 24 «Số lượng gia súc nhai lại ở Việt Nam còn rất ít so với nguồn thức ăn sẵn có này (phụ phẩm) và nếu được sử dụng tốt thì có thể tăng gấp đôi số lượng đầu con mà không phải sử dụng đến các nguồn thức ăn của các loài dạ dày đơn» (Orskov, Hà Nội 2001). Outside Buckingham Palace, Dr Orskov shows his OBE (Order of British Empire) medal awarded by the Queen ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 25 25 H¹n chÕ cña ch¨n nu«i tr©u bß • Sinh khÝ mªtan => mÊt n¨ng l­îng => g©y hiÖu øng nhµ kÝnh • G©y xãi mßn ®Êt do ch¨n th¶ • G©y « nhiÔm m«i tr­êng nÕu ph©n kh«ng ®­îc xö lý tèt • Tèc ®é sinh s¶n chËm • Vèn ®Çu t­ ban ®Çu lín (con gièng, chuång tr¹i) @@ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 26 26 • Số lượng và phân bố đàn trâu bò • Tình hình chăn nuôi trâu bò cày kéo • Tình hình chăn nuôi trâu bò thịt • Tình hình chăn nuôi trâu bò sữa @@ TÌNH HÌNH CHĂN NUÔI TRÂU BÒ Ở VIỆT NAM ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 27 27 Sè l­îng TRÂU BÒ Ở VN (x 1000 con) Năm Trâu Bò 1980 2 313 1 664 1985 2 590 2 598 1990 2 854 3 121 1995 2 963 3 638 2000 2 960 4 127 2005 2 922 5 541 2007 2 990 6 720 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 28 28 Ph©n bè ®µn tr©u bß theo vïng sinh th¸i (năm 2001) Vïng sinh th i¸ еn tr©u (%) еn bß (%) 1. MiÒn nói phÝa B¾c 58,3 18,7 2. Đång b»ng S«ng Hång 5,1 8,7 3. B¾c khu bèn cò 23,9 22,5 4. Duyªn hảii miÒn Trung 4,2 23,0 5. T©y Nguyªn 1,8 10,7 6. MiÒn Đ«ng Nam bé 3,9 11,9 7. Đång b»ng S«ng Cöu long 1,6 4,5 Tæng sè 100 100 << ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 29 29 Ch¨n nu«i tr©u bß cµy kÐo • Lµ mét nghÒ truyÒn thèng ®Ó lÊy søc kÐo phôc vô trång trät vµ vËn chuyÓn hµng ho¸ • Cã xu h­íng gi¶m do nhu cÇu cµy kÐo gi¶m ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 30 30 Sè l­îng tr©u bß cµy kÐo (1000 con) Tr©u Bß Tæng Cµy kÐo Tæng Cµy kÐo 1980 2 313 2 313 1 664 1985 2 590 1 734 2 598 1007 1990 2 854 1 938 3 121 1 421 1995 2 963 2 065 3 639 1 632 2000 2 960 1906 4 160 1 563 2005 2 920 5 540 << ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 31 31 Ch¨n nu«i tr©u bß thÞt • TruyÒn thèng nu«i kÕt hîp cµy kÐo- thÞt • N¨ng suÊt thÞt bß néi thÊp • ChÊt l­îng thÞt bß néi kh«ng cao • §· cã ch­¬ng tr×nh Sin ho ¸c¶i t¹o tÇm vãc bß néi • §· nhËp bß/tinh bß thÞt • §· thö nghiÖm lai t¹o bß thÞt • Ch­a cã c¬ së ch¨n nu«i bß thÞt chuyªn dông • Ph¶i nhËp khÈu thÞt bß • Cã xu h­íng nu«i tr©u lÊy thÞt << ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 32 32 Ch¨n nu«i tr©u bß s÷a • XuÊt hiÖn ®Çu nh÷ng n¨m 1920 • Nhµ n­íc chó ý ph¸t triÓn trong nh÷ng n¨m 1960 vµ 1970 nhê sù gióp ®â cña TQ vµ Cuba • §· thö nghiÖm nu«i tr©u s÷a Mura nh­ng kh«ng cã triÓn väng • Tèc ®é ph¸t triÓn bß s÷a m¹nh trong 15 n¨m gÇn ®©y • HiÖn nay Nhµ n­íc ®ang cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn m¹nh ch¨n nu«i bß s÷a (Q§ 167/2001/Q§-TTg) ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 33 33< ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 34 34 HiÖn tr¹ng s¶n xuÊt vµ tiªu thô s÷a 1. Tiªu thô s÷a N¨m 1990 1995 2000 2002 2004 kg/ng­êi/n©m 0,47 2,05 6,5 7,5 8,5 2. S¶n xuÊt s÷a hiÖn nay míi ®¹t 15% møc tiªu thô 3. Hµng n¨m ph¶i nhËp khÈu s÷a tõ n­íc ngoµi t­¬ng ®­¬ng víi 500.000 tÊn s÷a t­¬i. ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 35 35 §Çu con vµ n¨ng suÊt cña bß s÷a 1. Sè l­îng bß s÷a 10 n¨m qua (1.000 con) N¨m 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 Sè bß 11,0 13,1 16,5 22,0 27,0 35,0 55,8 100,0 2. C¬ cÊu gièng bß s÷a Bß HF : 10%; Bß lai HF : 89% ; Bß lai Sind : 1% 3. N¨ng xuÊt s÷a (1.000 kg/chu kú) N¨m 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 Lai HF 2,1 2,2 2,3 2,5 2,8 3,1 3,3 3,5 Bß HF 2,8 3,2 3,3 3,4 3,6 4,0 4,5 4,6 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 36 36 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 37 37 Tæ chøc ch¨n nu«i & thu mua s÷a 1. Thµnh phÇn ch¨n nu«i bß s÷a • Nhµ n­íc 5,0% • Liªn doanh 0,5% • N«ng hé 94,5% 2. HÖ thèng thu mua & chÕ biÕn s÷a • Hµ Néi: Vinamilk, Hanoi Milk • Hµ T©y : NestlÐ: • NghÖ An, B×nh §Þnh: Vinamilk • TP HCM- Vinamilk, SaiGßn Milk, Lotha Milk • B×nh D­¬ng: Foremost • CÇn Th¬: Vinamilk ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 38 38 Ph©n bè ®µn bß s÷a (2002) Sè l­îng Tû lÖ • C¶ n ­íc 54.345 100% • C¸c tØnh phÝa B¾c: 11.066 20,36% • MiÒn Trung: 934 1,72% • T©y Nguyªn: 1.224 2,25% • C¸c tØnh Nam Bé: 41.121 75,67% ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 39 39 HÖ thèng ch¨n th¶ ë Tp HCM ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 40 40 HÖ thèng ch¨n th¶ ë L©m §ång ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 41 41 HÖ thèng nu«i nhèt ë Thanh Ho¸ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 42 42 HÖ thèng v¾t s÷a ë Thanh Ho¸ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Slide 43 43 HÖ thèng nu«i nhèt ë Tuyªn Quang ___________________________________ ___________________________________ _______________