Nông - Lâm - Ngư nghiệp - Giúp lan nhanh ra rễ cách phòng và trị bệnh đốm lá trên lan

Giúp lan nhanh ra rễ Cách phòng và trị bệnh đốm lá trên lan Rễ lan cần ẩm chứ không ướt và có không khí chuyển động quanh rễ. Nhìn vào rễ có thể biết ngay việc tưới nước và bón phân ra sao... Nếu rễ có màu trắng, cứng và đầu rễ có màu xanh là tốt, còn nếu tưới quá nhiều chỉ có một vài rễ tốt, số còn lại mềm nhũn và có màu nâu Rễ lan có 2 nhiệm vụ: • Hút nước và chất bổ dưỡng để nuôi cây. • Giữ cho cây bám vào trên cành cây, hốc đá hay dưới đất. Rễ của cây lan Vũ nữ hoàng hậu hay nhiều người vẫn gọi là lan nữ hoàng Nếu rễ quá ít, cây sẽ không đủ nước, không bám cành cây hốc đá đươc, hoa sẽ không nhiều và không đẹp. Nếu rễ không mọc được, bị thối, bị bệnh hay bi chết, cây sẽ thiếu nước, thiếu chất bổ dưỡng cây sẽ còi cọc và sẽ chết dần chết mòn. Phân tích cho kỹ rễ chia ra làm 5 phần: lõi rễ, thân rễ, vỏ rễ, lông rễ và đầu rễ. Đầu rễ có nhiệm vụ hút nước và chất bổ dưỡng để nuôi cây. Nếu vật liệu nuôi trồng khô ráo, rễ sẽ mọc dài ra để tìm nước. Trái lại lúc nào cũng có sẵn nước ở bên, rễ sẽ không mọc thêm ra. Ngay cả nhưng giống lan cần tưới nhiều như Vanda, Renanthera chẳng hạn, cũng nên đợi một vài giờ sau cho khô rễ rồi mới tưới. Nếu tình trạng sũng nước kéo dài ngày này qua ngày khác, rễ sẽ bị thối. Rễ bị thối không có gì để hút nước, lá cũng có thể thấm nước nhưng không đủ để nuôi cây cho nên lá bị nhăn nheo, thân, bẹ cây bị tóp lại. Chúng ta cũng đừng nhầm lẫn giữa thối rễ và tưới không đủ nước. Nếu tưới không đủ, cây sẽ bị cằn cỗi và không tăng trưởng đúng mức. Những loại lan có lá dài và mềm như Oncidium, Brassia hay Odontoglossum... khi thiếu nước lá sẽ có triệu chứng chun xếp lại. Bón phân quá mạnh hoặc quá nhiều sẽ làm cho rễ cháy xám lại. Vì vậy nên bón phân rất loãng và thưa (Weakly & weekly) không nên bón bằng phân viên, phân hột vì chúng ta không thể kiểm soát được liều lượng. Các vườn cây kỹ nghệ họ đã nghiên cứu kỹ càng cho nên rất chính xác, không có việc bón quá mạnh. Người ta cũng thấy rằng phân rong biển (Sea weed) với thành phần 0,3-0,3-4 rất tốt cho rễ nhưng thứ phân này hơi có mùi tanh và nhiều khi có vi khuẩn bên trong. Muốn quan sát tình trạng của rễ ra sao, nhiều người dùng loại chậu nhựa trong suốt để dễ dàng quan sát. Khi mua lan nên quan sát bộ rễ kỹ càng, rễ có nhiều, có tốt cây mới mọc mạnh và cho nhiều hoa. Nếu mua những cây lan loại trơ rễ mới bóc ở trong rừng hay gửi từ xa tới nên ngâm vào trong dung dịch pha như sau: - 4 lít nước ấm; - 1 thìa súp đường vàng tốt hơn là đường trắng; - 1 thìa cà phê phân bón loại 15-15-15 hay tốt hơn là 2 thìa rong biển Sea weed; - 10 giọt Super Thrive hay 1 viên thuốc ngừa thai. Ngâm chừng một vài giờ rồi để khô rồi lại ngâm tiếp cho đến khi thấy rễ cây hút đủ nước, nghĩa là rễ đã căng phồng lên. Muốn giúp cho rễ mọc tốt cần phải: • Để cho khô rồi mới tưới, khi rễ chưa mọc, không tưới hoặc tưới rất ít. • Đừng bón phân quá nhiều, cây không rễ, không bón. • Đừng để quá lạnh, dưới 50°F hay 10°C rễ sẽ không mọc. • Đừng để quá nóng, trên 100°F hay 37,8°C rễ lan khó mọc. Nên mang cây vào chỗ rợp mát và tăng thêm độ ẩm. Có những cây lan rất khó lòng ra rễ, dù đã ở trong tình trạng này cả năm trời nhưng vẫn không chết. Đừng vội nản lòng hãy bỏ cây vào túi nylon, bịt kín lại và để chỗ rợp mát. Lâu lâu lại mở ra và phun sương với dung dịch kể trên, đợi khô rồi lại cho vào bao nylon cho đến khi mọc rễ dài 4-5 phân mới mang ra trồng. Phần đông trong trường hợp này, cây sẽ ra cây con rồi rễ sẽ mọc từ cây con mà ra. Cách phòng và trị bệnh đốm lá trên lan Khi gặp thời tiết thuận lợi hoặc thiếu dinh dưỡng bệnh gây hại rất nhanh và ảnh hưởng lớn đến sự phát triển và ra hoa của cây Bệnh đốm lá do Cercospora sp. gây hại là một trong những bệnh hại phổ biến trên phong lan. Bệnh thường gặp trên các giống lan Dendrobium, Mokara, Oncidium Khi gặp thời tiết thuận lợi hoặc thiếu dinh dưỡng bệnh gây hại rất nhanh và ảnh hưởng lớn đến sự phát triển và ra hoa của cây. 1. Triệu chứng Bệnh thường xuất hiện trên lá. Vết bệnh phân bố đều cả hai mặt lá, triệu chứng ban đầu là những chấm tròn màu nâu xám hay vàng nâu, xung quanh vết bệnh có quầng vàng. Mặt dưới lá có những đốm đen nhỏ li ti. Khi cây bệnh nặng lá có màu vàng và dễ bị rụng. 2. Tác nhân gây bệnh - Bệnh đốm lá do Cercospora sp. gây hại. - Đặc điểm phát sinh phát triển của bệnh - Bệnh thường phát sinh ở những vườn lan có độ ẩm cao và phát triển vào mùa mưa. - Đặc biệt đối với những vườn thiếu dinh dưỡng và chăm sóc kém bệnh gây hại nặng, lá vàng và dễ rụng. 3. Biện pháp phòng trị - Dọn vệ sinh vườn tược, thu gom toàn bộ tàn dư thực vật và đem ra xa để chôn hoặc đốt. - Phun thuốc phòng bệnh khi mới ra cây (cây còn nhỏ, chưa xuất hiện triệu chứng bệnh). - Đối với cây bệnh nhẹ: cắt tỉa phần vết bệnh trên lá sau đó bôi thuốc trị nấm. - Khi phun thuốc trị bệnh phải phun đều hai mặt lá và ngay sau đó (khoảng 01 giờ đồng hồ) phải bổ sung phân bón lá hoặc phân vi lượng. - Khi cần thiết có thể sử dụng một trong các loại thuốc bảo vệ thực vật sau: Rydomyl Gold 68 WP, Dipomate 80 WP, Carbenzim 500 FL, hỗn hợp Carbenzim với Dipomate * Lưu ý: Phải cân nhắc kỹ trước khi sử dụng thuốc bảo vệ thực vật và tuân thủ nguyên tắc 4 đúng: đúng thuốc, đúng liều lượng và nồng độ, đúng lúc và đúng cách. 4. Một số hình ảnh triệu chứng đốm lá do Cercospora sp. trên lan a) Triệu chứng đốm lá do Cercospora sp. trên Dendrobium b) Triệu chứng đốm lá do Cercospora sp. trên Mokara c) Triệu chứng đốm lá do Cercospora sp. trên Oncidium d) Triệu chứng đốm lá do Cercospora sp. trên Grammatophyllum (Hoàng Hậu) Nguồn: Chi cục Bảo vệ Thực vật tp. HCM.