An toàn lao động - Chương 1: Những vấn đề chung về an toàn lao động

HỌC PHẦN AN TOÀN LAO ĐỘNG Giảng viên phụ trách Thạc sĩ ĐẶNG XUÂN TRƯỜNG Email: dangxuantruong@hcmutrans.edu.vn dangxuantruong@hcmut.edu.vn Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 1 TÀI LIỆU THAM KHẢO ƒ Bùi Mạnh Hùng. Kỹ thuậtantoàn–vệ sinh lao động và phòng chống cháy nổ trong xây dựng. NXB Khoa họckỹ thuật. Hà Nội, 2004. ƒ NguyễnThếĐạt. Giáotrìnhantoànlaođộng. NXB Giáo dục. Hà Nội, 2004. ƒ Mai Chánh Trung. Bài giảng An toàn lao động. ĐạihọcBáchkhoaĐàNẵng Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 2 ĐÁNH GIÁ KẾT THÚC HỌC PHẦN Thi kết thúc học phần: ª Hình thức: Tự luận ª Thang điểm : 10 ª Tài liệu: Không được sử dụng Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 3 GIỚI THIỆU MÔN HỌC Môn họcAntoànlaođộng gồmcó7chương: Chương 1: Những vấn đề chung về an toàn lao động Chương 2: Vệ sinh lao động trong sảnxuất Chương 3: Kỹ thuậtantoànlaođộng trong thiếtkế và thi công xây dựng Chương 4: Kỹ thuậtantoànkhisử dụng MXD Chương 5: Kỹ thuậtantoànkhiđào đất đá và làm việctrêngiàngiáo Chương 6: Kỹ thuậtantoànđiện Chương 7: Kỹ thuật phòng cháy và chữacháy Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 4 CHƯƠNG I: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ AN TOÀN LAO ĐỘNG Bài 1. KHÁI NIỆMCHUNG I. Khái niệmvề bảohộ lao động: ‰ Bảovệ sứckhoẻ,tínhmạng con ngườitronglaođộng. ‰ Nâng cao năng suất, chấtlượng sảnphẩm. ‰ Bảovệ môi trường lao động nói riêng và môi trường sinh thái nói chung, góp phầncảithiện đờisống vật chấtvàtinhthầncủangườilaođộng. Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 5 II. Mục đích bảohộ lao động: ‰ Bảo đảmchomọingườilaođộng những điềukiệnlàm việcantoàn,vệ sinh, thuậnlợivàtiệnnghinhất. ‰ Không ngừng nâng cao năng suấtlaođộng, tạonên cuộcsống hạnh phúc cho ngườilaođộng. ‰ Góp phầnvàoviệcbảovệ và phát triểnbềnvững nguồn nhân lựclaođộng. ‰ Nhằmthoả mãn nhu cầungàycàngtăng củacon ngườimàtrướchếtlàcủangườilaođộng. Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 6 III. Ý nghĩacủacôngtácbảohộ lao động: 1. Ý nghĩavề mặt chính trị: ‰ Làm tốtcôngtácbảohộ lao động sẽ góp phầnvào việccũng cố lựclượng sảnxuấtvàpháttriểnquanhệ sảnxuất. ‰ Chămlođếnsứckhoẻ,tínhmạng, đờisống củangười lao động ‰ Xây dựng độingũ công nhân lao động vững mạnh cả về số lượng và thể chất. Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 7 2. Ý nghĩavề mặtpháplý: ‰ Bảohộ lao động mang tính pháp lý vì mọichủ trương của Đảng, Nhà nước, các giảiphápkhoahọccông nghệ,cácbiệnpháptổ chứcxãhội đều đượcthể chế hoá bằng các quy định luậtpháp. ‰ Nó bắtbuộcmọitổ chức, mọingườisử dụng lao động cũng như ngườilaođộng thựchiện. Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 8 3. Ý nghĩavề mặtkhoahọc: ‰ Đượcthể hiện ở các giải pháp khoa họckỹ thuật để loại trừ các yếutố nguy hiểmvàcóhại thông qua việc điều tra, khảosát,phântíchvàđánh giá điềukiệnlaođộng, biệnphápkỹ thuật an toàn, phòng cháy chữacháy,kỹ thuậtvệ sinh, xử lý ô nhiễmmôitrường lao động, phương tiệnbảovệ cá nhân. ‰ Việc ứng dụng các tiếnbộ kỹ thuật, khoa họccôngnghệ tiên tiến để phòng ngừa, hạnchế tai nạnlaođộng xảyra. ‰ Nócònliênquantrựctiếp đếnbảovệ môi trường sinh thái, vì thế hoạt động khoa họcvề bảohộ lao động góp phầnquyết định trong việcgiữ gìn môi trường trong sạch. Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 9 4. Ý nghĩavề tính quần chúng: ‰ Nó mang tính quần chúng vì đólàcôngviệccủa đông đảo những ngườitrựctiếp tham gia vào quá trình sảnxuất. Họ là ngườicókhả năng phát hiệnvàđề xuấtloạibỏ các yếu tố có hạivànguyhiểmngaychỗ làm việc. ‰ Mọicánbộ quản lý, khoa họckỹ thuật... đềucótrách nhiệmthamgiavàoviệcthựchiệncácnhiệmvụ củacông tác bảohộ lao động. ‰ Ngoài ra các hoạt động quần chúng như phong trào thi đua, tuyên truyền, hộithi,hộithao,giaolưu liên quan đến an toàn lao động đềugópphầnquantrọng vào việccải thiện không ngừng điềukiệnlàmviệc, tai nạnlaođộng, bệnh nghề nghiệp. Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 10 Bài 2. NỘI DUNG BẢO HỘ LAO ĐỘNG VÀ NHỮNG QUAN ĐIỂM TRONG CÔNG TÁC BẢO HỘ LAO ĐỘNG I. Nội dung của bảo hộ lao động: 1. Luậtphápbảohộ lao động: ‰ Giờ giấclàmviệcvànghỉ ngơi. ‰ Bảovệ và bồidưỡng sứckhoẻ cho công nhân. ‰ Chếđộlao động đốivớinữ công nhân viên chức. ‰ Tiêu chuẩnquyphạmvề kỹ thuậtantoànvàvệ sinh lao động. Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 11 2. Vệ sinh lao động: ‰ Nghiên cứu ảnh hưởng củamôitrường và điềukiệnlao động sảnxuấtlêncơ thể con người. ‰ Đề ra những biệnphápvề ytế vệ sinh nhằmloạitrừ và hạnchếảnh hưởng của các nhân tố phát sinh những nguyên nhân gây bệnh nghề nghiệptrongsản xuất. Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 12 3. Kỹ thuậtantoànlaođộng: ‰ Nghiên cứu phân tích các nguyên nhân chấnthương, sự phòng tránh tai nạnlaođộng trong sảnxuất, nhằm bảo đảmantoànsảnxuấtvàbảohộ lao động cho công nhân. ‰ Đề ra và áp dụng các biệnpháptổ chứcvàkỹ thuật cầnthiếtnhằmtạo điềukiệnlàmviệcantoàncho ngườilaođộng để đạthiệuquả cao nhất. Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 13 4. Kỹ thuật phòng cháy chữacháy: ‰ Nghiên cứuphântíchcácnguyênnhâncháy,nổ trên công trường. ‰ Tìm ra biện pháp phòng cháy, chữacháycóhiệuquả nhất. ‰ Hạnchế sự thiệthạithấpnhấtdohoả hoạngâyra. Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 14 II. Phương pháp nghiên cứumônhọc ‰ Nghiên cứubảohộ lao động là để tạorađượccácđiều kiệnlaođộng an toàn và vệ sinh, đồng thời đạtnăng suấtlaođộng cao nhất. ‰ Bảohộ lao động trong XDCB có liên quan đến nhiều môn họcnhư vậtlý,hoáhọc, toán học, nhiệtkỹ thuật, cơ kếtcấu..., đặcbiệt đốivớimônkỹ thuật thi công, tổ chức thi công, máy xây dựng. Do đónghiêncứumôn họcnàycầnvậndụng những kiếnthứccácmônhọc liênquannóitrên. Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 15 III. Những quan điểm trong công tác bảo hộ lao động: Bảohộ lao độnglàchínhsáchlớncủa Đảng và Nhà NướcViệt Nam. Các quan điểmcơ bản đã đượcthể hiệntrongsắclệnh 29/SL ngày 12/03/1947, trong Hiếnphápnăm 1958 và 1992, Pháp lệnh Bảohộ lao động năm 1991 và trong Bộ luậtLao đông năm 1994. Cụ thể là: ‰ Con ngườilàvốn quý nhấtcủaxãhội ‰ Bảohộ lao động phảithựchiện đồng thờivớiquátrìnhsản xuất ‰ Công tác bảohộ lao động phảithể hiện đầy đủ 3tínhchất: Khoa họckỹ thuật, luậtphápvàquần chúng mới đạthiệu quả cao. ‰ Ngườisử dụng lao động chịutráchnhiệm chính trong việc bảohộ lao động cho ngườilaođộng Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 16 Bài 3. HỆ THỐNG PHÁP LUẬT VÀ CÁC QUY ĐỊNH VỀ BẢO HỘ LAO ĐỘNG I. Nội dung chủ yếucủaluậtphápbảohộ lao động: Hệ thống các vănbảnphápluậtbaogồm: ‰ Tiêu chuẩn, quy phạmkỹ thuậtantoàn. ‰ Tiêu chuẩnvệ sinh lao động. ‰ Quy phạmquảnlývàcácchếđộcụ thể. Nhằm phục vụ mục tiêu đảm bảo an toàn tính mạng và sức khoẻ lao động trong sản xuất. Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 17 II. Mụctiêucôngtácbảohộ lao động: 1. Phạmviđốitượng củacôngtácbảohộ lao động: a. Ngườilaođộng: Là phảikể cả ngườihọcnghề,tậpnghề,thử việc đượclàm trong điềukiệnantoàn,vệ sinh, không bị tai nạnlao động, không bị bệnh nghề nghiệp; không phân biệtngười lao động trong cơ quan, doanh nghiệpcủaNhànướchay trong các thành phầnkinhtế khác; không phân biệtngười ViệtNamhayngườinướcngoài. Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 18 b. Ngườisử dụng lao động: ‰ Ở các doanh nghiệpNhànước, các doanh nghiệpvàcơ sở sảnxuất kinh doanh, dịch vụ thuộccácthànhphần kinh tế khác, các cá nhân có sử dụng lao động để tiến hành các hoạt động sảnxuất, kinh doanh. ‰ Các doanh nghiệpcóvốn đầutư nước ngoài, các đơn vị xí nghiệp, sảnxuất kinh doanh, dịch vụ các sơ quan hành chính sự nghiệp, tổ chứcchínhtrị xã hội, đoàn thể nhân dân, các doanh nghiệpthuộclựclượng Quân độiNhândân,CônganNhândân,cáccơ quan tổ chức nướcngoàihoặcquốctế tạiViệtNamcósử dụng lao động là ngườiViệtNam. Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 19 2. Các quy định về kỹ thuậtantoànvàvệ sinh lao động: a. Nhà nước ban hành tiêu chuẩnkỹ thuậtantoàn,vệ sinh lao động, quy phạmquảnlýđốivớitừng loại máy, thiếtbị, công trình, kho tàng, hoá chấtnơilàm việc. Ngườisử dụng lao động phảicăncứđểxây dựng nội quy, quy trình làm việcantoàn.Tiêuchuẩn an toàn vệ sinh là tiêu chuẩnbắtbuộcthựchiện. Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 20 b. Khi lậpluậnchứng kinh tế kỹ thuậtcácdự án xây dựng mớihoặccảitạo, mở rộng cơ sở sảnxuất; sử dụng, bảoquản, lưugiữ các loạimáy,thiếtbị,vậttư có yêu cầunghiệmngặtvề an toàn vệ sinh lao động thì chủđầutư phảibảovệ và lậpluậnchứng về an toàn và vệ sinh lao động. Cơ quan thanh tra an toàn và vệ sinh lao động tham gia đánh giá tính khả thi của nó. Danh mụccáccơ sở,máymóc,thiếtbị,vậttư,cácchất có yêu cầunghiêmngặtvề an toàn và vệ sinh lao động do Bộ LĐ-TB và XH và Bộ Ytế ban hành. Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 21 c. Khi triểnkhaithựchiệncácdự án, chủđầutư phải thựchiện đúng các luậnchứng về an toàn và vệ sinh lao động trong dự án đã đượcHội đồng thẩm định dự án chấpthuận. Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 22 d. Ngườisử dụng lao động phải định kỳ kiểm định, bảo dưỡng, sửachữamáymóc,thiếtbị,nhàxưởng và định kỳđo đạccácyếutố vệ sinh lao động tạinơilàm việcvàthựchiệncácbiệnphápbảo đảmngườilao động luôn luôn đượclàmviệctrongđiềukiệnantoàn và vệ sinh lao động theo tiêu chuẩn đãnêuởđiểm (a). Các máy móc có yêu cầunghiêmngặtvề an toàn và vệ sinh lao động đềuphải được đăng ký, kiểm định và đượccấpgiấyphéptrướckhiđưavàsử dụng. Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 23 e. Tạinhững nơilàmviệccóyếutố nguy hiểm, có hạidễ gây tai nạnlaođộng, sự cố sảnxuất đedoạđếntính mạng, sứckhoẻ củangườilaođộng, ngườisử dụng lao động phảilậpphương án xử lý sự cố trong trường hợpkhẩncấp; phảitrangbị phương tiệncấpcứukỹ thuật, cấpcứuytếđảmbảo ứng cứukịpthời, có hiệu quả. Các trang thiếtbị này phải được định kỳ kiểmtra về số lượng, chấtlượng và thuậntiệnkhisử dụng. Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 24 f. Các cơ quan đơnvị, doanh nghiệphoặc các cá nhân muốnnhậpkhẩucácloạimáy,thiếtbị,vậttư,các chấtcóyêucầunghiêmngặtvề an toàn lao động đều phải thông qua cơ quan thanh tra an toàn thuộcBộ LĐ-TB và XH thẩm định về mặtantoàntrướckhixin Bộ Thương mạicấpgiấyphépnhậpkhẩu. Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 25 g. Ngườisử dụng lao động phảitrangbị cho ngườilao động (không thu tiền) các loạithiếtbị bảovệ cá nhân để ngănngừatáchạicủacácyếutố nguy hiểmdo công việcmàcácbiệnphápkỹ thuậtchưaloạitrừ. Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 26 III. Quyềnvànghĩavụ củangườisử dụng lao động và ngườilaođộng: 1. Đốivớingườisử dụng lao động: a. Trách nhiệm: ‰ Hàng nămphảilậpkế hoạch, biệnphápantoàn,vệ sinh lao động và cảithiện điềukiệnlaođộng. ‰ Trang bịđầy đủ phương tiệnbảovệ cá nhân và các chếđộkhác về an toàn, vệ sinh lao động theo quy định củaNhànước. Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 27 ‰ Có kế hoạch giám sát việcthựchiệncácquyđịnh, nộiquy, biệnphápantoàn,vệ sinh lao động. Phốihợpvớicông đoàn cơ sở xây dựng và duy trì sự hoạt động củamạng lưới an toàn viên và vệ sinh viên. ‰ Xây dựng nội quy, quy trình an toàn, vệ sinh lao động. ‰ Tổ chứchuấnluyện, hướng dẫn các tiêu chuẩn, quy định, biện pháp an toàn, vệ sinh lao động đốivớingườilaođộng. ‰ Tổ chứckhámsứckhoẻđịnh kỳ cho ngườilaođộng theo tiêu chuẩnchếđộquy định. ‰ Chấphànhnghiêmchỉnh quy định khai báo, điềutratainạn lao động, bệnh nghề nghiệp...vớiSở LĐ-TB và XH, Sở Ytế địaphương. Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 28 b. Quyềnhạn: ‰ Buộcngườilaođộng phảituânthủ các quy định, nội dung, biện pháp an toàn, vệ sinh lao động. ‰ Khen thưởng ngườilaođộng chấphànhtốtvàkỷ luật ngườiviphạmthựchiệnantoàn,vệ sinh lao động. ‰ Khiếunạivớicơ quan Nhà nướccóthẩmquyềncủa thanh tra viên an toàn lao động nhưng phảinghiêm chỉnh chấphànhquyết định đó. Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 29 2. Đốivớingườilaođộng: a. Nghĩavụ: ‰ Chấphànhcácquyđịnh về an toàn, vệ sinh lao động có liên quan đếncôngviệc và nhiệmvụđượcgiao. ‰ Phảisử dụng và bảoquảncácphương tiệnbảovệ cá nhân đã đượctrangbị,cấpphát. ‰ Phảibáocáokịpthờivớingười có trách nhiệmkhiphát hiệnnguycơ gây tạinạnlaođộng, bệnh nghề nghiệp hoặccácsự cố nguy hiểm, tham gia cấpcứuvàkhắc phụchậuquả tai nạnlaođộng. Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 30 b. Quyềnlợi: ‰ Yêu cầubảo đảm điềukiệnlàmviệcantoàn,vệ sinh cũng nhưđượccấpcácthiếtbị cá nhân, đượchuấnluyệnbiện pháp an toàn lao động. ‰ Từ chốicáccôngviệchoặcrờibỏ nơilàmviệckhithấyrõ nguy cơ xảyratainạnlaođộng, đedoạ nghiêm trọng đến tính mạng, sứckhoẻ củamìnhvàsẽ không tiếptụclàm việcnếunhư thấynguycơđóvẫnchưa đượckhắcphục. ‰ Khiếunạihoặctố cáo vớicơ quan Nhà nướccóthẩm quyền khi ngườisử dụng lao động vi phạmquyđịnh của Nhà nướchoặckhôngthựchiệncácgiaokếtvề an toàn, vệ sinh lao động trong hợp đồng hoặcthoảướclaođộng. Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 31 Bài 4. QUẢNLÝNHÀNƯỚCVỀ BẢOHỘ LAO ĐỘNG I. Bộ Lao động Thươngbinhvàxãhội: ‰ Xây dựng, trình cơ quan có thẩmquyềnhoặc ban hành các vănbảnphápluật, các chính sách, chếđộ. ‰ Xây dựng, ban hành và quảnlýthống nhấtquyphạm, tiêu chuẩnphânloạilaođộng, hướng dẫncáccấp, ngành thựchiệnantoànlaođộng. ‰ Thanh tra, tổ chức thông tin huấnluyện, hợptácvới nướcngoàivàcáctổ chứcquốctế trong lĩnh vựcan toàn lao động. Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 32 II. Bộ Ytế: ‰ Xây dựng, ban hành và quảnlýthống nhấtquyphạm vệ sinh lao động, tiêu chuẩnsứckhoẻđốivớicác nghề,cáccôngviệc. ‰ Hướng dẫnchỉđạo các ngành, các cấpthựchiện, thanh tra vệ sinh lao động, tổ chức điềutrị bệnh nghề nghiệp. Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 33 III. Bộ Khoa họcCôngnghệ và Môi trường: ‰ Quảnlýthống nhấtviệcnghiêncứuvàứng dụng khoa họckỹ thuậtvề an toàn, vệ sinh lao động; ban hành hệ thống tiêu chuẩn, chấtlượng, quy cách các loại phương tiệnbảovệ cá nhân trong lao động. ‰ Cùng vớiBộ LĐ-TB và XH, Bộ Ytế xây dựng, ban hành và quảnlýhệ thống tiêu chuẩnkỹ thuậtvề an toàn, vệ sinh lao động. Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 34 IV. Bộ Giáo dụcvàĐào tạo: Chỉđạo đưanội dung an toàn, vệ sinh lao động vào giảng dạy ở các trường Đạihọc, trường kỹ thuậtnghiệp vụ,quảnlývàdạynghề. V. UBND tỉnh, thành phố trựcthuộc Trung ương: ThựchiệnquảnlýNhànướcvề an toàn, vệ sinh lao động trong địaphương mình. Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 35 VI. Thanh tra Nhà nướcvề an toàn, vệ sinh lao động: ‰ Thanh tra việcchấp hành các quy định về lao động, về an toàn, vệ sinh lao động. ‰ Điềutratainạnlaođộng và những vi phạmtiêuchuẩnvệ sinh lao động. ‰ Giảiquyếtkhiếunại, tố cáo củangườilaođộng về những vi phạmphápluậtlaođộng. ‰ Xem xét việctuânthủ các tiêu chuẩnantoànlaođộng, các giảipháptrongcácdự án xây dựng, kiểmtravàcho phép sử dụng những máy móc, thiếtbị,vậttư có yêu cầu nghiêm ngặtvề an toàn lao động. Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 36 VII. Tổ chứccôngđoàn: ‰ Công đoàn là tổ chức đạidiện cho ngườilaođộng, bảovệ quyềnlợicủangườilaođộng theo Pháp luật hiệnhànhvàluậtCôngđoàn. ‰ Phốihợpvớicáccơ quan Nhà nướcnghiêncứu ứng dụng kỹ thuậtantoànbảohộ lao động, xây dựng tiêu chuẩnantoàn,vệ sinh lao động. ‰ Thông tin, tuyên truyền, giáo dục, vận động ngườilao động chấphànhPhápluậtBảohộ lao động và có quyềnyêucầungười có trách nhiệmthựchiệncác biệnphápbảo đảmantoànlaođộng. Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 37 ‰ Cửđạidiệnthamgiađiềutracácvụ tai nạnlaođộng, có quyềnkiếnnghị các cơ quan Nhà nướchoặcToàán xử lý trách nhiệm đốivớinhững người để xảyratai nạnlaođộng. ‰ Tham gia góp ý vớingườisử dụng lao động trong việc xây dựng kế hoạch bảohộ lao động. ‰ Xây dựng và duy trì hoạt động củamạng lướiantoàn viên, vệ sinh viên, thay mặttậpthể ngườilaođộng ký thoảướctậpthể về bảohộ lao động vớingườisử dụng lao động. Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 38 Bài 5. KHAI BÁO, KIỂMTRA,ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH TAI NẠNLAOĐỘNG I. Mục đích: ‰ Công tác khai báo, điềutraphải đánh giá đượctình hình tai nạnlaođộng. ‰ Phân tích, xác định các nguyên nhân tai nạnlaođộng. ‰ Đề ra các biện pháp phòng ngừa, ngănchặncác trường hợptainạntương tự hoặctáidiễn ‰ Phân tích rõ trách nhiệm đốivớingườisử dụng lao động và thựchiệnchếđộbồithường. Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 39 II. Khái niệmvềđiềukiệnlaođộng, nguyên nhân tai nạnlaođộng, bệnh nghề nghiệp: 1. Điềukiệnlaođộng ngành xây dựng: ‰ Ngành xây dựng có nhiềunghề và công việcnặng nhọc, khốilượng về thi công cơ giớivàlaođộng thủ công lớn. ‰ Công nhân xây dựng phầnlớnphảithựchiệncôngviệc ngoài trời, chịu ảnh hưởng xấucủathờitiết. Lao động ban đêm trong nhiềutrường hợpthiếu ánh sáng vì điềukiệnhiệntrường rộng. Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 40 ‰ Nhiềucôngviệcphải làm trong môi trường ô nhiễm củacácyếutốđộchạinhư bụi, tiếng ồn, rung động lớn, hơikhíđộc. ‰ Công nhân phảilàmviệctrongđiềukiệndichuyển ngay trong mộtcôngtrường, môi trường và điềukiện lao động thay đổi. Điềukiệnlaođộng trong ngành xây dựng có nhiềukhó khăn, phứctạp, nguy hiểm, độchại. Như vậyphảihết sứcquantâmđếncảithiệnlaođộng, đảmbảoantoàn và vệ sinh lao động. Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 41 2. Tai nạnlaođộng và bệnh nghề nghiệp: ‰ Tai nạnlaođộng là tai nạnlàmchếtngườihoặclàm tổnthương bấtkỳ bộ phận, chứcnăng nào củacơ thể con ngườidotácđộng độtngộtcủacácyếutố bên ngoài dướidạng cơ,lý,hoá,sinhhọcxảyratrongquá trình lao động. ‰ Bệnh nghề nghiệplàbệnh phát sinh do tác động một cách từ từ hoặccấptínhcủacácyếutốđộchạitạora trong sảnxuấtlêncơ thể con người trong quá trình lao động. Có 1 số bệnh nghề nghiệp không chữa đượcvà để lạidichứng nhưng bệnh nghề nghiệpcóthể phòng tránh được. Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 42 3. Nguyên nhân gây tai nạnlaođộng và bệnh nghề nghiệp: Nguyên nhân kỹ thuật: ‰ Thao tác kỹ thuật không đúng, không thựchiện nghiêm chỉnh những quy định về kỹ thuậtantoàn, sử dụng máy móc không đúng. ‰ Thiếtbị máy móc, dụng cụ hỏng. ‰ Chỗ làm việcvàđilạichậtchội. ‰ Các hệ thống che chắn không tốt, thiếuhệ thống tín hiệu, thiếucơ cấuantoànhoặccơ cấuantoànbị hỏng, gia cố hốđào không đáp ứng yêu cầu... ‰ Dụng cụ cá nhân hư hỏng hoặc không thích hợp... Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 43 Nguyên nhân tổ chức: ‰ Thiếuhướng dẫnvề công việc đượcgiao,hướng dẫnvàtheodõithựchiệncácquytắckhôngđược thấutriệt... ‰ Sử dụng công nhân không đúng nghề và trình độ nghiệpvụ. ‰ Thiếuvàgiámsátkỹ thuật không đầy đủ,làmcác công việc không đúng quy tắcantoàn. ‰ Vi phạmchếđộlao động. Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 44 Nguyên nhân vệ sinh môi trường: ‰ Môi trường không khí bị ô nhiễmhơi, khí độc, có tiếng ồn và rung động lớn. ‰ Chiếusángchổ làm việckhôngđầy đủ hoặcquáchói mắt. ‰ Không thựchiệnnghiêmchỉnh các yêu cầuvề vệ sinh cá nhân... ‰ Điềukiệnvikhíhậu không tiệnnghi. Nguyên nhân bảnthân Bài giảng AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG XÂY DỰNG 45