Áp dụng hiệu quả các phương pháp sửa lỗi phát âm trong dạy học tiếng Pháp

HNUE JOURNAL OF SCIENCE DOI: 10.18173/2354-1075.2017-0168 Educational Sci., 2017, Vol. 62, Iss. 9, pp. 223-230 This paper is available online at ÁP DỤNG HIỆU QUẢ CÁC PHƯƠNG PHÁP SỬA LỖI PHÁT ÂM TRONG DẠY HỌC TIẾNG PHÁP Trương Thị Thuý, Chu Đỗ Quyên Khoa Tiếng Pháp, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội Tóm tắt. Sửa lỗi phát âm là hoạt động không thể tách rời trong dạy/học ngoại ngữ. Tuy nhiên thực tế cho thấy hoạt động sửa lỗi của giáo viên phần lớn mới chỉ dừng lại ở việc yêu cầu học sinh bắt chước theo mẫu. Thực trạng này phần lớn là do giáo viên thiếu kiến thức hệ thống về các phương pháp sửa lỗi phát âm. Sử dụng các phương pháp quan sát, điều tra, đọc tài liệu, so sánh, phân tích và tổng hợp, tác giả bài báo cung cấp cho giáo viên những hiểu biết hệ thống, tường minh về các phương pháp sửa lỗi phát âm cũng như những lưu ý để có thể lựa chọn phương pháp phù hợp. Từ đó góp phần quan trọng giúp giáo viên nâng cao hiệu quả của hoạt động sửa lỗi phát âm đồng thời giúp người học hoàn thiện năng lực phát âm của bản thân. Từ khóa: Phát âm tiếng Pháp, phương pháp sửa lỗi phát âm. 1. Mở đầu Trong khung tham chiếu trình độ ngôn ngữ chung của Châu Âu, yêu cầu về năng lực ngữ âm là thành tố không thể thiếu ở mỗi cấp độ làm chủ ngôn ngữ của người học, từ cấp độ cơ bản nhất đến cấp độ cao nhất [6, 10, 14]. Vì lẽ đó, thật dễ hiểu khi phát âm đúng giờ đây là mong muốn của bất kì người học ngôn ngữ nào. Không khó để có thể nhận thấy các khoá luyện phát âm ngày càng nhiều và luôn thu hút rất đông người học. Thực tế này cũng đồng thời cho thấy những hạn chế nhất định của việc dạy phát âm trong môi trường học đường. Điều đó được lý giải một phần là do thời lượng dành cho việc luyện âm không nhiều trong chương trình học nhưng mặt khác cũng phải thừa nhận thực tế là giáo viên chưa thật sự quan tâm tới việc sửa lỗi phát âm cho học sinh và hiệu quả sửa lỗi phát âm cho học sinh của giáo viên chưa cao [3]. Trong học kì 2 của năm học 2016-2017, tác giả đã thực hiện điều tra đối với sinh viên năm thứ nhất và năm thứ hai khoa tiếng Pháp thì có tới 73,5 % sinh viên cho biết giáo viên chỉ thỉnh thoảng sửa lỗi phát âm và 100% khẳng định phương pháp sửa lỗi phát âm được giáo viên sử dụng thường xuyên nhất là phương pháp bắt chước theo mẫu. Kết quả điều tra cũng đồng thời cho thấy hoạt động sửa lỗi phát âm còn thiên về mục đích thuận tiện hơn là mục đích khoa học, hiệu quả [12, 14]. Bởi lẽ, theo Abry và Veldeman-Abry thì giáo viên cần lựa chọn phương pháp sửa lỗi phát âm dựa vào loại lỗi mà học sinh mắc phải và đặc điểm của người học [1]. Các phương pháp sửa lỗi phát âm ít nhiều đã được đề cập tới dù còn phân tán trong sách của một số tác giả tiêu biểu như Abry D. và Veldeman-Abry J. [1]; Billières M. [2, 3]; Ngày nhận bài: 15/5/2017. Ngày nhận đăng: 2/8/2017 Liên hệ: Trương Thị Thuý, e-mail: truongthuysphn@gmail.com 223 Trương Thị Thuý, Chu Đỗ Quyên Champagne-Muzar C. và Bourdages J. [5]; Lauret B. [9] . . . Những tác phẩm này hướng đến khái quát chung về các nội dung dạy và học ngữ âm tiếng Pháp trong đó có giới thiệu sơ lược về các phương pháp sửa lỗi ngữ âm. Đó là một hạn chế cản trở đáng kể giáo viên trong việc tiếp cận và hiểu đúng, hiểu đủ để có thể áp dụng các phương pháp sửa lỗi phát âm trong các tác phẩm này. Xuất phát từ thực tế trên đây, chúng tôi viết bài báo này với mong muốn đem đến cho giáo viên cái nhìn tổng quan, tường minh về các phương pháp sửa lỗi phát âm cũng như những lưu ý trong việc lựa chọn phương pháp sửa lỗi phù hợp để từ đó có thể chủ động áp dụng một cách linh hoạt và hiệu quả trong quá trình giảng dạy. 2. Nội dung nghiên cứu 2.1. Các phương pháp sửa lỗi phát âm Với nền tảng kiến thức, kĩ năng có được từ các bài tập phát âm đặc biệt là bài tập nghe tiếp nhận, người học ít nhiều có thể có khả năng tự sửa lỗi phát âm cũng như sửa lỗi phát âm cho nhau và giáo viên luôn khuyến khích điều đó [13]. Tuy nhiên, người giáo viên có vai trò không thể thiếu trong việc sửa lỗi phát âm, đặc biệt là với đối tượng người học ở trình độ ban đầu [8]. Khi trực tiếp làm nhiệm vụ sửa lỗi phát âm thì với vốn kiến thức về cấu âm, âm học cũng như khả năng phát âm tốt, giáo viên hoàn toàn có thể cải thiện khả năng phát âm của người học nhờ vào các phương pháp sửa lỗi phát âm được giới thiệu rất cụ thể dưới đây. 2.1.1. Phương pháp cấu âm Phương pháp này ra đời xuất phát từ quan điểm sở dĩ người học mắc lỗi khi phát âm một âm nào đó là do khi phát âm đã để vị trí và hình dáng các bộ phận của bộ máy cấu âm không đúng. Do đó để người học không mắc lỗi phát âm nữa thì giáo viên cần hướng dẫn cho người học đặt các bộ phận của bộ máy cấu âm đúng vị trí khi phát âm [5, 11]. Phương pháp này dùng phù hợp với đối tượng người học có khả năng điều chỉnh linh hoạt, làm chủ tốt được các vận động của bộ máy cấu âm và với những lỗi phát âm liên quan tới các bộ phận dễ nhìn thấy của bộ máy cấu âm. Để hỗ trợ cho phương pháp sửa lỗi này giáo viên và học sinh có thể sử dụng gương để kiểm tra vận động của các bộ phận cấu âm, dùng các hình ảnh mô tả các bộ phận cấu âm của âm liên quan, còn nếu là liên quan đến các hiện tượng thanh điệu thì giáo viên có thể dùng đến các hình biểu thị [2, 9, 16]. Để minh họa cho hoạt động sửa lỗi bằng phương pháp này, sau đây chúng tôi giới thiệu cách thức áp dụng vào thực tế sửa lỗi cho sinh viên thông qua một ví dụ cụ thể liên quan đến đặc tính môi vốn rất đặc thù trong phát âm tiếng Pháp khi mà có tới 2/3 số nguyên âm và 1/2 số phụ âm và các bán phụ âm liên quan đến đặc tính tròn môi và đôi khi là cả việc đẩy môi về trước khi phát âm [15]. Đó là khi học sinh mắc lỗi phát âm từ đại từ chủ ngữ tu [ty] thành [tu] thì giáo viên có thể lưu ý cho học sinh biết về đặc điểm môi tròn và đẩy mạnh về phía trước đồng thời lưỡi cần đưa ra phía trước khoang miệng khi phát âm [y]. 2.1.2. Phương pháp phiên âm Phương pháp này sử dụng các kí tự trong bảng chữ cái ngữ âm quốc tế API ra đời vào năm 1883 để chỉ ra cho người học biết sử dụng âm nào đã được học để phát âm một từ nào hay một nội dung lời nói nào đó. Tuy nhiên hoạt động phiên âm cho tới giờ vẫn được đánh giá là chủ yếu dành cho các chuyên gia ngữ âm hơn là đối tượng người học đại trà đặc biệt là đối tượng người học nhỏ 224 Áp dụng hiệu quả các phương pháp sửa lỗi phát âm trong dạy học tiếng Pháp tuổi, người mới bắt đầu học hoặc nắm không rõ bảng chữ cái ngữ âm quốc tế. Hạn chế của phương pháp này là làm cho hoạt động phát âm vốn là hoạt động nói thành hoạt động gắn nhiều với dạng viết và không khuyến khích việc nghe tiếp nhận vốn rất cần thiết khi học phát âm [14]. Tuy nhiên không vì vậy mà cần phải loại bỏ bảng chữ cái ngữ âm quốc tế bằng mọi cách khi mà người học vẫn thường xuyên gặp các biểu tượng này trong các từ điển và chúng có thể hỗ trợ rất tốt cho người học trong việc phát âm một từ mới cũng như tra cứu một từ đã biết nhưng chưa chắc chắn về cách phát âm. Thông qua việc phiên âm thì các âm khó nghe cũng như các hiện tượng nối âm, luyến âm, không phát âm e không ổn định. . . sẽ trở nên dễ hình dung hơn với người học. 2.1.3. Phương pháp bắt chước theo mẫu Với phương pháp này người học khi mắc lỗi sẽ nghe theo mẫu từ các phương tiện nghe nhìn hoặc từ giáo viên để bắt chước lại cho đúng [8]. Trong thực tế dạy học cho sinh viên thì khi sinh viên phát âm sai, giáo viên sẽ nói lại ở dạng đúng và sinh viên nhắc lại theo sau. Phương pháp này được giáo viên sử dụng thường xuyên bởi tính tiện dụng nhanh chóng của nó. Tuy nhiên phương pháp này chỉ phù hợp với đối tượng người học có bộ máy cấu âm linh hoạt, dễ thích ứng còn nếu không thì sẽ khó lòng khắc phục nhanh được lỗi sai. Ngoài ra sửa lỗi theo phương pháp này người học sẽ không biết được vì sao mình mắc lỗi, giáo viên phát hiện ra lỗi ở người học nhưng không chỉ cho người học nguyên do lỗi mà chỉ đơn thuần là yêu cầu người học nhắc lại theo mình. Như vậy cũng có nghĩa là nguy cơ tái mắc lỗi ở người học khá cao khi mà chưa biết gốc rễ của lỗi là do đâu. 2.1.4. Phương pháp cặp âm đối lập Phương pháp cặp âm đối lập ra đời vào thời kì phát triển thịnh vượng của ngôn ngữ học cấu trúc. Phương pháp này đặc biệt quan tâm đến các cặp âm mà sự chuyển đổi giữa chúng dẫn đến sự khác biệt về hình thái – cú pháp và từ vựng cho phép hiểu một cấu trúc, một từ [5, 11]. Ví dụ việc học sinh mắc lỗi phát âm giữa hai âm [e] và [ ] sẽ ảnh hưởng đến việc hiểu nghĩa của hai câu: Prends les livres hay là Prends le livre. Việc phát âm chính xác hai âm này ở đây là rất quan trọng vì đó là dấu hiệu duy nhất mà người nghe có thể dựa vào để hiểu chính xác thông điệp của người nói (khi nói thì livres và livre được phát âm giống nhau). Ưu điểm của phương pháp này là đã chứng minh được mối liên hệ chặt chẽ giữa ngữ âm với từ vựng và hình thái – cú pháp. Tuy nhiên phương pháp này khó áp dụng hiệu quả cho người học ở trình độ ban đầu khi mà vốn ngữ vựng còn rất hạn chế [11]. 2.1.5. Phương pháp âm học Trong số các phương pháp sửa lỗi phát âm thì phương pháp âm học là phương pháp được hình thành dựa trên những ngữ liệu khoa học có cơ sở nhất và là bước tiến lớn trong lĩnh vực sửa lỗi phát âm [4, 7, 12, 11]. Phương pháp này ra đời xuất phát từ quan điểm sở dĩ người học phát âm không đúng là do chưa nghe ra đúng các đặc trưng của âm. Do đó, cần thiết phải đặt âm đó vào ngữ cảnh thuận lợi. Ngữ cảnh thuận lợi ở đây được hiểu là môi trường âm và môi trường thanh điệu cho phép làm nổi bật lên được những đặc trưng âm học của âm. Khi âm được đặt vào ngữ cảnh thuận lợi thì người học sẽ nghe được âm rõ, chính xác nhất và làm nền tảng cho việc phát âm chính xác. Ngoài ra khi âm được đặt vào ngữ cảnh thuận lợi thì người học cũng sẽ dễ dàng hơn trong việc phát âm «ra» được âm đó và bộ máy cấu âm cũng sẽ thích ứng từng bước dễ dàng hơn. Ví dụ, một nguyên âm mũi sẽ được nghe rõ hơn khi nó nằm trong cùng âm tiết với một phụ âm mũi, một nguyên âm bổng bị phát âm trầm thì cần đặt nguyên âm đó trong cùng âm tiết với phụ 225 Trương Thị Thuý, Chu Đỗ Quyên âm bổng để làm rõ tính chất bổng của nguyên âm đó, một nguyên âm bị phát âm yếu thì cần đặt nó trong cùng âm tiết với các phụ âm mạnh. . . Theo tác giả Lauret, ngữ cảnh thuận lợi cho âm liên quan chủ yếu đến các đặc tính: bổng / trầm (le trait aigu / grave), tính môi (la labialité), cường độ mạnh yếu (la tension) của âm [9]. Về đặc tính mạnh, yếu của âm thì tất cả các nguyên âm tiếng Pháp đều là nguyên âm mạnh, còn với các phụ âm thì phụ âm tắc sẽ mạnh hơn phụ âm xát, phụ âm vô thanh mạnh hơn phụ âm hữu thanh tương ứng. Tác giả Calbris còn đề xuất các yếu tố ngữ cảnh thuận lợi khác, cụ thể: môi trường trầm được tạo ra với ngữ điệu xuống và tốc độ lời nói chậm, môi trường bổng được tạo ra với ngữ điệu lên và tốc độ lời nói nhanh [4]. Ngoài vai trò của các đặc tính trầm / bổng, mạnh / yếu, ngữ điệu lên / xuống, tốc độ lời nói nhanh / chậm trong việc tạo ra môi trường âm thuận lợi cho các âm. Trong quá trình xây dựng, lựa chọn sử dụng các bài tập nghe tiếp nhận cũng như sửa lỗi phát âm của học sinh để người học nghe được rõ nhất, chính xác nhất đặc trưng âm học của các âm có tác dụng hỗ trợ tốt cho hoạt động sửa lỗi phát âm, giáo viên cần nắm được những đặc trưng âm học cơ bản sau liên quan đến các nguyên âm và các phụ âm [9]. Nguyên âm nhìn chung sẽ được nghe rõ nhất trong âm tiết mang trọng âm. Ngoài ra khi nằm trong âm tiết đóng mang trọng âm thì các nguyên âm sau sẽ được đọc kéo dài, nghe rõ. Thứ nhất là các nguyên âm mũi và [o] [ø] (ví dụ: mange [m ; ], il ronfle [r ;fl], mince [m :s], la côte [ko:t], c’est neutre [nø:tr], une chanteuse [∫ tø:z] Thứ hai là khi các nguyên âm miệng đứng trước các phụ âm [r], [v], [z], [ ] (ví dụ: la chose [∫o:z], le port [p :r], je rêve [rε:v], c’est rouge [ru: ]) [1, 5, 7, 9]. Đối với các phụ âm thì chúng sẽ được nghe thấy rõ nhất khi nằm ở đầu âm tiết mang trọng âm (ví dụ: d’accord [da’k r], tu iras? [tyi’ra]). Còn khi phụ âm đứng sau nguyên âm thì nó sẽ ở "vị thế" yếu, nghe thấy khó hơn (ví dụ: l’amour [la’mur) và thậm chí có cảm giác bị xoá bỏ (đặc biệt là đối với [r] [l]) khi nó đứng sau một phụ âm khác (ví dụ: quatre, à table !, par la fenêtre [parla’fnεtr]) [1, 5, 7, 9]. Môi trường thuận lợi khi thực hiện việc sửa lỗi phát âm sẽ được xác định tuỳ thuộc vào lỗi mắc phải. Cụ thể, khi nguyên âm được phát âm quá bổng và cần được trầm hoá thì cần đưa nó vào môi trường cùng với các phụ âm trầm, ngữ điệu xuống, tốc độ lời nói chậm và thậm chí có thể cho người học phát âm nguyên âm trầm hơn đối lập với cách phát âm âm hiện tại của người học. Chẳng hạn, khi học sinh phát âm câu Il a bu [ilaby] thành [ilabu] tức là âm [y] (một nguyên âm bổng) bị phát âm thành [u] (một nguyên âm trầm). Cũng trong câu này ta có thể nhận thấy nguyên âm [y] đi kèm với phụ âm [b] (là một phụ âm trầm). Để sửa lỗi phát âm trầm hoá nguyên âm này giáo viên sẽ thay đổi môi trường âm xung quanh nguyên âm [y] bằng một phụ âm bổng (và nếu có thể thì đặt vào câu có ngữ điệu lên), phụ âm [s] chẳng hạn và cho học sinh phát âm [sy] và yêu cầu lặp đi lặp lại nhiều lần. Sau đó, giáo viên thay đổi bằng phụ âm đi cùng khác để tính chất bổng ngày càng bớt đi và tiến về phụ âm ban đầu là [b]. Có thể thực hiện theo trật tự sau [sy, ny, dy, ky, vy, py, by]. Khi phụ âm bị phát âm quá rõ và cần làm cho yếu bớt đi thì cần đặt nó vào vị trí cuối của âm tiết và trong môi trường ngữ điệu xuống. Chẳng hạn, khi học sinh phát âm [∫ ] (phụ âm xát) bị phát âm mạnh lên thành [t∫ ] (phụ âm bán tắc) thì cần đặt [∫ ] ở vị trí cuối của từ và trong câu có ngữ điệu xuống, ví dụ: Je fais de la marche. Khi phụ âm bị phát âm quá yếu và cần làm cho rõ hơn thì cần đặt nó vào vị trí đầu của âm tiết và trong môi trường ngữ điệu lên. Chẳng hạn, khi học sinh phát âm câu Je vais à Paris 226 Áp dụng hiệu quả các phương pháp sửa lỗi phát âm trong dạy học tiếng Pháp [ vεapari] thành [ vεabari] tức là [p] (phụ âm tắc vô thanh) bị phát âm yếu đi thành [b] (phụ âm tắc hữu thanh). Lúc này để cho người học phát âm ra âm [p] thì giáo viên sẽ đặt nó ở vị trí âm tiết đầu và làm mạnh lên bằng ngữ điệu, ví dụ: Vive Paris! Khi nguyên âm được phát âm quá trầm và cần được bổng hoá thì cần để nó vào môi trường cùng với các phụ âm bổng, ngữ điệu lên, tốc độ lời nói nhanh và thậm chí có thể cho người học phát âm nguyên âm bổng hơn đối lập với cách phát âm âm hiện tại của người học. Khi nguyên âm được phát âm không đủ tròn môi thì cần để nó vào môi trường cùng với các phụ âm môi. Khi nguyên âm được phát âm không đủ đẩy ra trước thì cần để nó vào môi trường cùng với các phụ âm trước. Để có thể áp dụng hiệu quả phương pháp âm học trong dạy và sửa lỗi phát âm cho học sinh, giáo viên cần nắm vững các đặc tính âm học của âm và khi áp dụng việc sửa lỗi phát âm dựa trên ngữ cảnh thuận lợi cần chú ý đảm bảo nguyên tắc thực hiện theo tiến độ giảm dần mức độ thuận lợi của ngữ cảnh để tiến dần tới ngữ cảnh gốc. Dưới đây chúng tôi giới thiệu bảng sắp xếp các âm theo các đặc tính trên đây để thuận tiện cho giáo viên trong sử dụng. Bảng 1. Các đặc tính âm học của nguyên âm [9] Hình 1. Sắp xếp mức độ bổng / trầm của các nguyên âm miệng [1] 227 Trương Thị Thuý, Chu Đỗ Quyên Hình 2. Sắp xếp mức độ bổng / trầm của các nguyên âm mũi [1] Bảng 2. Bảng các đặc tính âm học của phụ âm [9] Hình 3. Mức độ trầm / bổng của phụ âm [9] Bảng 3. Sắp xếp các phụ âm theo tính chất vô thanh / hữu thanh, tắc / xát [1] 228 Áp dụng hiệu quả các phương pháp sửa lỗi phát âm trong dạy học tiếng Pháp 2.2. Lựa chọn phương pháp sửa lỗi Lựa chọn phương pháp sửa lỗi phát âm để sử dụng phải dựa trên lỗi phát âm mà người học mắc phải và khả năng đáp ứng của người học đối với phương pháp đó. Dựa trên lỗi phát âm của người học vì có lỗi dùng phương pháp này sẽ hiệu quả hơn phương pháp khác. Trước mỗi lỗi phát âm của người học, giáo viên cần phải có khả năng "chẩn đoán" ra loại lỗi để định hướng cho việc sử dụng (những) phương pháp sửa lỗi phù hợp. Ví dụ với lỗi người học phát âm [y] thành [u] thì việc sử dụng phương pháp cấu âm sẽ khó thực hiện được vì xét về mặt cấu âm, hai âm này chỉ khác nhau ở đặc tính trước hay sau của lưỡi trong khoang miệng mà sự khác biệt về vị trí đặt của bộ phận cấu âm này thì rất khó quan sát. Do đó trong trường hợp này thì phương pháp âm học sẽ được ưu tiên sử dụng (cách thức sửa lỗi cụ thể xem lại phần phương pháp âm học 2.1.5) Lựa chọn phương pháp sửa lỗi phát âm còn phải dựa trên khả năng đáp ứng của người học đối với mỗi phương pháp. Cùng một lỗi có thể dùng nhiều phương pháp sửa lỗi khác nhau nhưng hiệu quả của các phương pháp có thể không như nhau và giáo viên sẽ cần biết thay đổi để lựa chọn được phương pháp phù hợp nhất. Chẳng hạn với người học mà khả năng làm chủ các vận động của bộ máy cấu âm bị hạn chế thì giáo viên không nên sử dụng phương pháp cấu âm để sửa lỗi. Hoặc một ví dụ cụ thể hơn khi người học mắc lỗi phát âm [y] thành [i] thì giáo viên có thể lần lượt sử dụng một trong hai phương pháp (phương pháp cấu âm liên quan sự khác biệt về đặc tính tròn môi của hai âm và phương pháp âm học bằng cách đặt âm [y] vào môi trường ngữ điệu xuống với các phụ âm trầm như [b] [m] để giảm độ bổng) khi phương pháp đầu tiên dùng chưa đạt hiệu quả như mong muốn. 3. Kết luận Có khả năng lựa chọn để sử dụng phù hợp mang lại được hiệu quả cao nhất là kĩ năng cần thiết với bất kì người giáo viên nào. Điều đó được thể hiện trong việc lựa chọn tư liệu dạy học, chọn lọc hoạt động dạy học, xác định cách thức tổ chức hoạt động dạy học... Trong sửa lỗi phát âm cho người học, việc lựa chọn phương pháp sửa lỗi phù hợp có vai trò quan trọng và ảnh hưởng quyết định đến hiệu quả của hoạt động sửa lỗi phát âm. Bài báo giới thiệu một cách hệ thống về các phương pháp sửa lỗi phát âm và những lưu ý trong việc lựa chọn phương pháp. Tác giả tin tưởng nội dung bài báo không chỉ là nguồn tư liệu hữu ích cho giáo viên giảng dạy tiếng Pháp mà còn cho giáo viên dạy ngôn ngữ nói chung, giúp cho hoạt động sửa lỗi phát âm được định hướng tốt hơn và do đó sẽ mang lại hiệu quả cao hơn. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Abry D. et Veldeman-Abry J., 2007. La phonétique – audition, prononciation, correction. Clé International, Paris. [2] Billières M., 2002. Le corps en phonétique corrective. De Boeck Université, Bruxelles. [3] Billières M., 2016. La phonétique corrective est-elle soluble dans la didactique?, Revue FDLM – Recherches et applications, No 60, 118-127. [4] Calbris G., 1996. La prononciation et la correction phonétique // Guide pédagogique pour le professeur de franc¸ais langue étrangère. Hachette, Paris. [5] Champagne-Muzar C. et Bourdages J., 1998. Le point sur la phonétique. Clé International, Paris. [6] Conseil de l’Europe, 2005. Un cadre européen commun de référence pour les langues: apprendre, enseigner, évaluer. Didier, Paris. 229 Trương Thị Thuý, Chu Đỗ Quyên [7] Intravaia P., 2016. La formation verbo-tonale des professeurs de FLE. Revue FDLM – Recherches et applications, No 60, 128-136. [8] Kamber A. et Carine Skupien-Dekens C., 2015. La correction phonétique en franc¸ais langue étrangère: enseignement et évaluation en laboratoire multimédia. Cahiers de l’APLIUT, Vol. XXIX, No 2, 89-102. [9] Lauret B., 2007. Enseigner la prononciation du franc¸ais: questions et outils. Hachette, Paris. [10] Matter J, 2013. La prononciation authentique en langue étrangère: un problème négligé. Revue franc¸aise de linguistique appliquée, Vol. XI, No 1, 21-32. [11] Nguyễn Quang Thuấn, 2005. Cours de méthodologie de l’enseignement des compétences linguistiques. Đại học Quốc gia Hà Nội. [12] Rahmatian R. et Mehrabimarzieh P., 2012. An investigation on the different method of phonetic correction in foreign languages teaching / learning. Journal of language related research, Vol. 1, No 2, tr33-49. [13] Trương Thị Thuý, 2016. Nâng cao tính hiệu quả trong xây dựng và chọn lọc hệ thống bài tập phục vụ dạy học phát âm tiếng Pháp. Tạp chí Khoa học, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, Số 61 (6), tr 139-146. [14] Vaissière J., 2