Bài giảng Các vấn đề cần quan tâm: Đô thị hóa

5.1 Caùc vaán ñeà caàn quan taâm: 5.1.1. Ñoâ thò hoùa Năm 1990 Việt Nam mới có khoảng 500 đô thị lớn nhỏ, đến năm 2000 lên 694 Dân số đô thị Việt Nam: năm 1990 là khoảng 13 triệu người (chiếm tỷ lệ 20%) năm 1995 -20,75% năm 2000 -25% dự báo đến năm 2010 - 33%, năm 2020-45%. Tốc độ đô thị hoá năm 1989 là 18,5%, năm 1999 đạt 23,6%, năm 2006 đạt 27%, dự kiến 45% 2020. Quá trình ĐTH tại Châu Á Diễn ra nhanh nhất thế giới trong vòng 15 năm qua. Năm 1990, có 33% dân số châu Á - Thái Bình Dương sống ở thành thị, thì tới nay con số này đã tăng lên 41%. Quá trình “di cư” từ nông thôn và thành phố diễn ra nhanh nhất là ở khu vực các nước ASEAN, nơi tỉ lệ dân cư đô thị tăng từ 32% năm 1990 lên 45% năm 2006. Đô thị hóa tại Việt Nam Coâng nghieäp phaùt trieån maïnh taïi caùc ñoâ thò vì: 1- Caùc TP laø nôi cung caáp nguyeân lieäu noäi ñòa vaø nhaäp khaåu 2- TP laø nôi cung caáp lao ñoäng 3- TP laø nôi taäp trung boä maùy chính quyeàn nhaø nöôùc & cô quan chöùc naêng TC, baûo hieåm, ngaân haøng.. 4- Cô sôû haï taàng ôû TP toát hôn ôû noâng thoân. 5- Dòch vuï phaùt trieån maïnh 6- TP laø thò tröôøng tieâu thuï haáp daãn 7- YÙ töôûng, tri thöùc ñöôïc quaûng baù nhanh choùng Vaán naïn cuûa tình traïng taäp trung daân quaù ñoâng: 1- Gaây söùc eùp ñoái vôùi vaán ñeà löông thöïc, thöïc phaåm, chaát ñoát. 2- Khoâng cung caáp ñuû caùc dòch vuï coâng coäng (ñieän, nöôùc, veä sinh..)    3- Taét ngheõn giao thoâng. 4- OÂ nhieãm moâi tröôøng. 5- teä naïn xaõ hoäi Ô nhiễm môi trường đất Do các hoạt động công nghiệp, hoạt động sinh hoạt, rác thải sinh hoạt. Tp Hồ Chí Minh thải ra mỗi ngày trung bình khoảng 900 tấn rác, trong đó khoảng 250 tấn rác thải y tế. Việc thu gom rác khoảng 60%; hình thức xử lý chủ yếu vẫn là chôn xuống đất  gây ô nhiễm trầm trọng. OÂ nhiễm đất bởi nông nghiệp hiện đại Sử dụng phân bón hóa học làm: tăng hàm lượng các hợp chất N, P, K trong nước ngầm và nước mặt, tạo khả năng phú dưỡng nước mặt ở các thủy vực nước Tăng kim loại nặng và các hóa chất độc hại khác. Ô nhiễm do nông dược: Thuốc trừ sâu Thuốc trừ nấm Thuốc trừ cỏ Thuốc trừ chuột Ô nhiễm môi trường nước Bị ô nhiễm do: sử dụng hóa chất trong công nông nghiệp (phân bón, thuốc trừ sâu, diệt cỏ), hoạt động giao thông vận tải, chất thải công nghiệp từ các hoạt động công nghiệp, chất thải từ sinh hoạt, bệnh viện, … Nguyên nhân oâ nhieãm khoâng khí: Ô nhiễm từ hoạt động công nghiệp Ô nhiễm do hoạt động Giao thông vận tải Ô nhiễm do hoạt động xây dựng Haäu quaû oâ nhiễm môi trường khí quyển tạo nên sự ngột ngạt và "sương mù", gây nhiều bệnh cho con người. Tạo ra các cơn mưa acid làm huỷ diệt các khu rừng và các cánh đồng. Giải pháp cho tình trạng tập trung dân đông 1- Môû roäng qui moâ thaønh phoá hieän coù 2- Xaây döïng caùc thaønh phoá veä tinh. 3- Phaùt trieån caùc khu coâng nghieäp, khu cheá xuaát. 4- Phaùt trieån cô sôû haï taàng. 5- Khuyeán khích tö nhaân tham gia caùc dòch vuï ñoâ thò. 6- Phaùt trieån noâng thoân. 7- Kieåm soaùt toác ñoä taêng daân soá I. Nhoùm yeáu toá moâi tröôøng töï nhieân toát (environmental well being) 1- Giao thoâng (giaûm keït xe, taêng vaän chuyeån coâng coäng, taêng baõi ñaäu xe) 2- Cung caáp nöôùc saïch 3- Giaûm oâ nhieãm 4- Choáng ngaäp nöôùc . 5- Toå chöùc toát thu gom vaän chuyeån raùc 6- Kieåm soaùt an toaøn veä sinh thöïc phaåm II. Nhoùm yeáu toá moâi tröôøng soáng ñoâ thò (urban life world) 1- Baûo toàn di tích, di saûn lòch söû 2- Khoâng gian coâng coäng, vóa heø 3- Taïo maûng xanh ñoâ thò 4- Choãâ ôû cho daân, ñaëc bieät laø ngöôøi ngheøo . 5- Giaûm teä naïn xaõ hoäi III. Nhoùm yeáu toá phaùt trieån con ngöôøi (personel well being) 1- Ñaøo taïo ngheà, taïo vieäc laøm, cho vay voán töï taïo vieäc laøm 2- baûo hieåm y teá cho moïi ngöôøi 3- Giaùo duïc cho moïi ngöôøi 4- Thu heïp khoaûng caùch giaøu ngheøo . IV. Nhoùm yeáu toá veà quaûn lyù 1- Caûi caùch haønh chính giaûm phieàn haø cho daân 2- Höôùng hoaït ñoäng cuûa ñoaøn theå vaøo quaûn lyù xaõ hoäi 3- Thöôøng xuyeân ñoái thoaïi vôùi daân 4- Chæ soá haøi loøng cuûa ngöôøi daân veà dòch vuï coâng 2- Löïa choïn coâng ngheä Phaùt trieån nhaûy voït 3- Lôïi theá kinh teá theo qui moâ TC = FC + VC Z = TC / Q = FC/ Q + VC /Q Khi Q taêng, FC/Q giaûm, VC/Q khoâng ñoåi  gia thanh giaûm Saûn xuaát qui moâ lôùn coù ñieàu kieän phaân coâng chuyeân moân hoùa saâu ñoái vôùi MMTBvaø lao ñoäng  naêng suaát taêng, hieäu quaû taêng Chi Phí /ñvsp LAC O Qo Q 4. Phaùt trieån coâng nghieäp qui moâ vöøa vaø nhoû 1- Khaùi nieäm: vöøa vaø nhoû (voán vaø lao ñoäng) Myõ (lao ñoäng < 500); Nhaät (lñ < 300, voán <900000$); Haøn Quoác (lñ<300, voán < 600000$); Vieät Nam (lñ <300, voán <10 tyû VND) Theo Cuïc phaùt trieån DN nhoû ñieàu tra 63.000 DN taïi 30 tænh, TP phía Baéc gaàn 50% coù möùc voán < 1 tyû; 75% coù möùc voán < 2 tyû vaø 90% DN coù möùc voán< 5 tyû 2-Vai troø cuûa CN qui moâ vöøa vaø nhoû: Taïo vieäc laøm chi phí thaáp. Laøm neàn kinh teá naêng ñoäng, hieäu quaû. Phaùt huy nguoàn löïc ñòa phöông. Giöõ gìn, phaùt huy ng/ ngheà truyeàn thoáng. Taän duïng taøi naêng quaûn trò kinh doanh. ÖU THEÁ: - Caàn ít voán, maët baèng nhoû, ñieàu kieän SX ñôn giaûn - Phaûn öùng nhanh nhaäy vôùi nhu caàu ngöôøi tieâu duøng - Deã ñoåi môùi coâng ngheä HAÏN CHEÁ: - Hieän ñaïi hoùa thaáp aûnh höôûng ñeán naêng suaát, chaát löôïng, hieäu quaû  tieâu duøng noäi ñòa - Khoù khaên trong hôïp taùc quoác teá. - Trình ñoä nhaân löïc haïn cheá. CÔ HOÄI -Tieáp caän thò tröôøng toaøn caàu,coâng ngheä, tri thöùc,kinh nghieäm quaûn lyù, môû roäng hôïp taùc THAÙCH THÖÙC -Theo loä trình AFTA, WTO  giaûm thueá caïnh tranh gay gaét Ñaëc thuø Vieät Nam - Troán laäu thuùeâ. - Troán ñaêng kyù kinh doanh. - Hoaït ñoäng phaân taùn, khoù quaûn lyù. Chuû yeáu ôû ñoâ thò. - Taäp trung thöông maïi, dòch vuï. - Boùc loät lao ñoäng Hoã trôï cuûa Nhaø nöôùc Thuû tuïc haønh chính Hoã trôï voán, maët baèng, thoâng tin. Mieãn giaûm thueá Ñaøo taïo nhaân löïc. OÅn dònh moâi tröôøng vó moâ. Hôïp taùc quoác teá Hieän nay ôû Vieät Nam 95% doanh nghieäp qui moâ vöøa vaø nhoû: Söû duïng 25% lao ñoäng Ñoùng goùp 27% GDP 5- Phaùt trieån coâng nghieäp song song phaùt trieån noâng nghieäp Coâng nghieäp cung caáp cho noâng nghieäp: Maùy moùc thieát bò Vaät tö noâng nghieäp Haøng tieâu duøng Laø thò tröôøng cuûa NN Noâng nghieäp cung caáp cho coâng nghieäp: Löông thöïc, thöïc phaåm. Nguyeân lieäu cho CNCB. Lao ñoäng. Voán. Laø thò tröôøng cuûa CN 6. Caùi giaù maø xaõ hoäi phaûi traû cho coâng nghieäp hoùa laø gì? 1- Vaán naïn cuûa tình traïng taäp trung cao. 2- Thaùi ñoä vaät chaát hoùa: Tyû leä ly hoân ngaøy caøng taêng     Tyû leä toäi phaïm ôû treû vò thaønh nieân taêng. Ngöôøi giaø coâ ñôn taêng. Ngöôøi treû coâ ñôn Beùo phì Suy nhöôïc thaàn kinh