Bài giảng Chương 10: Các trung gian tài chính

CHƯƠNG 10 CÁC TRUNG GIAN TÀI CHÍNH PDH 2 I. Kha ́i niệm, đặc điểm, phân loại các trung gian tài chính (TGTC) 1. Kha ́i niệm TGTC là tổ chức thực hiện huy động nguồn tiền của những người tiết kiệm cuối cùng và sau đó cung cấp cho những người cần vốn cuối cùng. vốn vốn Những người tiết kiệm cuối cùng °Hộ gia đình °Doanh nghiệp °Chính phủ Các trung gian tài chính Những người cần vốn cuối cùng °Hộ gia đình °Doanh nghiệp °Chính phủ PDH 3 • 2. Đặc điểm • - TGTC là tổ chức KD tiền tệ và giấy tờ có giá. • - TGTC là tổ chức làm cầu nối giữa cung và cầu về vốn. • 3. Phân loại ĐCTGTC • - Căn cứ vào đặc điểm hoạt động có: NH thương mại; quỹ TD; công ty BH; công ty TC; quỹ đầu tư; quỹ hỗ tương PDH 4 • - Căn cứ vào mức độ thực hiện chức năng trung gian có: • + Các định chế nhận tiền gởi: NHTM, quỹ TD huy động tiền gởi để cho vay, thực hiện các hoạt động đầu tư. • + Các định chế tiết kiệm theo hợp đồng: công ty BH, quỹ hưu trí thu nhận vốn theo định kỳ trên cơ sở hợp đồng để cho vay, thực hiện các hoạt động đầu tư. • + Các định chế trung gian đầu tư: công ty TC, quỹ đầu tư huy động vốn bằng cách phát hành cổ phiếu, tín phiếu, trái phiếu để cho vay, thực hiện các hoạt động đầu tư. PDH 5 II . Vai trò của các ĐCTGTC (SV tự nghiên cứu) 1. Chu chuyển các nguồn vốn. 2. Khắc phục tình trạng thông tin bất cân xứng trên thị trường TC. 3. Giảm chi phí giao dịch của XH. 4. Nâng cao hiệu quả KT. III. Đặc điểm cơ bản của một số ĐCTGTC 1. Các định chế ngân hàng: bao gồm NH trung ương và NH trung gian. • - NH trung ương thực hiện chức năng cơ bản là phát hành tiền và kiểm soát cung tiền trong nền KT. PDH 6 • - NH trung gian (như NH thương mại, NH đầu tư, NH chính sách ) thực hiện toàn bộ hoạt động NH với nội dung chủ yếu và thường xuyên là nhận tiền gửi, sử dụng số tiền này để cấp tín dụng, cung cấp các dịch vụ thanh toán. • 2. Định chế phi NH: như công ty TC, công ty BH, quỹ đầu tư • - Công ty tài chính: là một trung gian TC, được thành lập dưới dạng công ty phụ thuộc hoặc công ty độc lập. PDH 7 • Khác với NH trung gian, công ty TC không được nhận tiền gửi không kỳ hạn của khách hàng, không thực hiện các nghiệp vụ trung gian thanh toán. • Ngoài nguồn vốn chủ sở hữu, công ty TC còn huy động vốn bằng cách nhận tiền gởi có kỳ hạn từ một năm trở lên; phát hành kỳ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ tiền gởi. Công ty TC sử dụng vốn để cho vay; chiết khấu, cầm cố thương phiếu và các giấy tờ có giá khác; đầu tư vào các dự án theo hợp đồng; đầu tư chứng khoán PDH 8 • - Công ty BH: là tổ chức TC có hoạt động chủ yếu là nhằm đảm bảo về mặt TC cho những người có hợp đồng BH về những rủi ro thuộc trách nhiệm của BH trên cơ sở người tham gia phải trả một khoản tiền gọi là phí BH. • Công ty BH thực hiện trung gian TC bằng cách sử dụng phí BH thu được để đầu tư chứng khoán, cho vay, góp vốn liên doanh Từ các tài sản TC trên, công ty BH chuyển thành tiền để thanh toán bồi thường. • Công ty BH phải lựa chọn cơ cấu vốn đầu tư thích hợp để vừa đảm bảo thực hiện các cam kết BH với khách hàng, vừa mang lại thu nhập cho công ty BH. PDH 9 • - Quỹ đầu tư (hay công ty đầu tư, công ty ủy thác đầu tư): là một ĐCTGTC huy động những nguồn vốn nhỏ trong XH thành nguồn vốn lớn để thực hiện các hoạt động đầu tư. • Việc đầu tư qua quỹ đầu tư có những lợi ích sau: tính chuyên nghiệp trong đầu tư cao  giảm thiểu rủi ro trong đầu tư, tiết kiệm chi phí.