1. Khái niệm
 Góc độ kinh tế: 
 Là vốn riêng của ngân hàng do các chủ sở hữu đóng góp và nó còn 
được tạo ra và bổ sung liên tục trong qúa trình kinh doanh dưới dạng 
lợi nhuận giữ lại và các quỹ của NH. 
 Góc độ quản lý: 
 Vốn tự có cơ bản (Vốn cấp 1): Vốn điều lệ thực có (vốn được cấp, 
vốn đã góp),Quỹ dự trữ bổ sung vốn điều lệ, Quỹ đầu tư phát triển
nghiệp vụ, Lợi nhuận khơng chia, Thặng dư cổ phần được tính vào
vốn theo quy định của pháp luật, trừ đi phần dùng để mua cổ phiếu
quỹ (nếu có).
 Vốn tự có bổ sung (Vốn cấp 2): Phần giá trị tăng thêm khi định giá lại
tài sản cố định và các loại chứng khóan đầu tư, Quỹ dự phòng tài
chính, Trái phiếu chuyển đổi hoặc cổ phiếu ưu đãi do tổ chức tín dụng
phát hành, giấy nợ thứ cấp có thời hạn dài.
                
              
                                            
                                
            
                       
            
                 64 trang
64 trang | 
Chia sẻ: nyanko | Lượt xem: 1472 | Lượt tải: 0 
              
            Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Bài giảng Chương 2: Vốn tự có và sự an toàn của ngân hàng, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Chöông 2 
1 
VỐN TỰ CÓ VÀ SỰ AN TOÀN 
CỦA NGÂN HÀNG 
I. TỔNG QUAN VỀ VỐN TỰ CÓ 
2 
 1. Khái niệm 
 Góc độ kinh tế: 
 Là vốn riêng của ngân hàng do các chủ sở hữu đóng góp và nó còn 
được tạo ra và bổ sung liên tục trong qúa trình kinh doanh dưới dạng 
lợi nhuận giữ lại và các quỹ của NH. 
 Góc độ quản lý: 
 Vốn tự có cơ bản (Vốn cấp 1): Vốn điều lệ thực có (vốn được cấp, 
vốn đã góp),Quỹ dự trữ bổ sung vốn điều lệ, Quỹ đầu tư phát triển 
nghiệp vụ, Lợi nhuận khơng chia, Thặng dư cổ phần được tính vào 
vốn theo quy định của pháp luật, trừ đi phần dùng để mua cổ phiếu 
quỹ (nếu có). 
 Vốn tự có bổ sung (Vốn cấp 2): Phần giá trị tăng thêm khi định giá lại 
tài sản cố định và các loại chứng khóan đầu tư, Quỹ dự phòng tài 
chính, Trái phiếu chuyển đổi hoặc cổ phiếu ưu đãi do tổ chức tín dụng 
phát hành, giấy nợ thứ cấp có thời hạn dài. 
3 
 2. Đặc điểm của vốn tự có (Vốn cấp 1) 
 Ổn định và luôn tăng trưởng 
 Tỷ trọng thấp nhưng quan trọng. 
 Quyết định quy mô hoạt động của NH. 
 3. Chức năng của vốn tự có 
 3.1. Chức năng bảo vệ 
 3.2. Chức năng hoạt động 
 3.3. Chức năng điều chỉnh 
II. Thành phần của vốn tự có 
4 
 1. Ơ Việt Nam (Thông tư số 13/2010/TT-NHNN và 19): 
VTC=Vốn C1 (1.1)+Vốn C2 (1.2)-Các phải trừ VTC (1.3) 
 1.1. Vốn cấp 1 (Vốn tự có cơ bản): 
 1.1.1. Các khoản được dùng để xác định VTC cấp 1: 
 1.1.1.1. Vốn điều lệ thực có (vốn đã được cấp, vốn đã
góp): Nguồn vốn ban đầu ngân hàng có được khi mới 
hoạt động và được ghi vào bảng điều lệ hoạt động của 
ngân hàng. Theo qui định của luật pháp, một tổ chức tín 
dụng để được phép hoạt động thì vốn điều lệ thực tế 
vốn điều lệ tối thiểu (vốn pháp định). 
5 
NĐ 141/2006/NĐ-CP 
STT Loại hình tổ chức tín dụng 
2008 2010 
I Ngân hàng 
1 Ngân hàng thƣơng mại 
a Ngân hàng thƣơng mại Nhà nƣớc 3.000 tỷ đồng 3.000 tỷ đồng 
b Ngân hàng thƣơng mại cổ phần 1.000 tỷ đồng 3.000 tỷ đồng 
c Ngân hàng liên doanh 1.000 tỷ đồng 3.000 tỷ đồng 
d Ngân hàng 100% vốn nƣớc ngoài 1.000 tỷ đồng 3.000 tỷ đồng 
đ Chi nhánh Ngân hàng nƣớc ngoài 15 triệu USD 15 triệu USD 
2 Ngân hàng chính sách 5.000 tỷ đồng 5.000 tỷ đồng 
3 Ngân hàng đầu tƣ 3.000 tỷ đồng 3.000 tỷ đồng 
4 Ngân hàng phát triển 5.000 tỷ đồng 5.000 tỷ đồng 
5 Ngân hàng hợp tác 1.000 tỷ đồng 3.000 tỷ đồng 
6 Quỹ tín dụng nhân dân 
a Quỹ tín dụng nhân dân TW 1.000 tỷ đồng 3.000 tỷ đồng 
b Quỹ tín dụng nhân dân cơ sở 0,1 tỷ đồng 0,1 tỷ đồng 
6 
 Đối với ngân hàng thương mại nhà nước, vốn điều lệ do 
ngân sách nhà nƣớc cấp phát; 
 Đối với ngân hàng thương mại liên doanh, vốn điều lệ do 
các bên liên doanh tham gia đóng góp; 
 Đối với chi nhánh ngân hàng thương mại nước ngoài, vốn 
điều lệ do ngân hàng mẹ ở nƣớc ngoài bỏ ra để thành lập. 
 Đối với ngân hàng thương mại cổ phần, vốn điều lệ do các 
cổ đông đóng góp; bao gồm: 
 – Vốn cổ phần thƣờng: Đƣợc đo bằng mệnh giá của tổng số 
cổ phiếu thƣờng hiện hành và đƣợc tạo lập khi ngân hàng 
phát hành các cổ phiếu thƣờng (ngƣời mua thƣờng là các cổ 
đông sáng lập ngân hàng). Cổ tức của cổ phiếu này cao hay 
thấp phụ thuộc vào kết quả hoạt động của ngân hàng. 
7 
 – Vốn cổ phần ƣu đãi: Đƣợc đo bằng mệnh giá của tổng số 
cổ phiếu ƣu đãi hiện hành, đƣợc hình thành khi ngân hàng 
bán ra các cổ phiếu ƣu đãi. Cổ tức của loại cổ phiếu này 
thƣờng không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của ngân 
hàng mà đƣợc ấn định bằng một tỉ lệ cố định tính trên mệnh 
giá của cổ phiếu. Cổ phiếu ƣu đãi có thể là vĩnh viễn hoặc 
chỉ tồn tại trong một thời gian nhất định. 
 Vốn điều lệ được sử dụng như sau: 
 Xây dựng trụ sở ngân hàng, chi nhánh... 
 Mua sắm các trang thiết bị phục vụ hoạt động kinh doanh. 
 Hùn vốn, mua cổ phần, cho vay trung-dài hạn, đầu tƣ chứng 
khoán để kiếm lời. 
 Thành lập các công ty trực thuộc (Bảo hiểm, cho thuê tài 
chính, công ty chứng khoán) 
8 
 1.1.1.2. Quĩ dự trữ bổ sung vốn điều lệ có chức năng: 
 - Củng cố và gia tăng năng lực bảo vệ của vốn tự có của 
ngân hàng. 
 - Bù đắp những thất thoát trong hoạt động tín dụng. 
 - Chống đỡ thiệt hại khi rủi ro phát sinh. 
 Nhằm mục đích bổ sung vốn điều lệ của ngân hàng khi cần 
thiết để đáp ứng yêu cầu mở rộng qui mô hoạt động của 
ngân hàng. Hiện nay ở Việt Nam các ngân hàng đƣợc trích 
theo tỉ lệ 5% tính trên lãi ròng hàng năm, mức tối đa của quĩ 
này không đƣợc vƣợt quá mức vốn điều lệ thực có của ngân 
hàng. 
9 
 1.1.1.3. Quỹ đầu tư phát triển nghiệp vụ: Dùng để đầu 
tƣ mở rộng quy mô hoạt động kinh doanh và đổi mới công 
nghệ trang thiết bị, điều kiện làm việc của tổ chức tín dụng. 
Mức trích quỹ này bằng 50% lãi ròng hàng năm của ngân 
hàng. 
 1.1.1.4. Lợi nhuận không chia (Lợi nhuận giữ lại): 
 Phản ánh phần thu nhập ròng của ngân hàng có đƣợc từ 
hoạt động kinh doanh, nhƣng không chia trả lãi cho cổ 
đông mà đƣợc ngân hàng giữ lại để tăng vốn. 
1.1.1.5. Thặng dư cổ phần được tính vào 
vốn theo quy định của pháp luật, trừ đi 
phần dùng để mua cổ phiếu quỹ (nếu có) 
(là phần tăng so với mệnh giá, là khoản tiền 
các cổ đông đã góp khi họ mua cổ phiếu (tài 
sản tài chính khác) với giá trị lớn hơn mệnh 
giá của mỗi cổ phiếu. Hiện nay một số ngân 
hàng đã vận dụng phƣơng thức trả lãi cho cổ 
đông bằng thặng dƣ vốn sau khi đã chuyển 
đổi ra cổ phiếu). 
10 
1.1.2. Các khoản phải trừ khỏi vốn cấp 1 gồm: 
 a) Lợi thế thương mại: là phần chênh lệch lớn hơn giữa 
số tiền mua một tài sản tài chính và giá trị sổ sách kế 
toán của tài sản tài chính đó mà ngân hàng thƣơng mại 
phải trả phát sinh từ việc sáp nhập doanh nghiệp có tính 
chất mua lại do ngân hàng thƣơng mại thực hiện. Tài 
sản tài chính này đƣợc phản ánh đầy đủ trên bảng cân 
đối của ngân hàng thƣơng mại. 
 b) Khoản lỗ kinh doanh, bao gồm các khoản lỗ lũy kế; 
 c) Các khoản góp vốn, mua cổ phần của tổ chức tín dụng khác và 
của công ty con: là việc ngân hàng dùng vốn điều lệ và quỹ dự trữ 
để góp vốn cấu thành vốn điều lệ, mua cổ phần của các tổ chức tín 
dụng khác và công ty trực thuộc hoạt động trong lĩnh vực tài chính, 
bảo hiểm, ngân hàng và quản lý; khai thác, bán tài sản trong quá 
trình xử lý tài sản bảo đảm tiền vay và tài sản mà Nhà nƣớc giao 
cho ngân hàng thƣơng mại xử lý thu hồi nợ. 
 d) Phần góp vốn, mua cổ phần của một doanh nghiệp, một quỹ 
đầu tƣ, một dự án đầu tƣ vƣợt mức 10% các khoản đƣợc dùng để 
xác định vốn tự có cấp 1 (mục 1.1.1) này sau khi đã trừ các khoản 
phải trừ quy định tại mục 1.1.2 (Điểm a, Điểm b, Điểm c). 
 e) Tổng các khoản góp vốn, mua cổ phần sau khi đã trừ phần vƣợt 
mức 10% nêu trên nếu tiếp tục vƣợt mức 40% các khoản đƣợc dùng 
để xác định vốn tự có cấp 1 (mục 1.1.1.) này sau khi đã trừ các 
khoản phải trừ quy định tại mục 1.1.2 (Điểm a, Điểm b, Điểm c), 
phần vƣợt mức đó sẽ bị trừ. 
13 
 1.2. Vốn cấp 2 (Vốn tự có bổ sung): Bao gồm phần vốn 
đánh giá lại tài sản và một số nguồn vốn huy động dài hạn: 
 1.2.1. 50 % phần giá trị tăng thêm của tài sản cố định đƣợc 
định giá lại theo quy định của pháp luật. 
 1.2.2. 40% phần giá trị tăng thêm của các loại chứng khoán 
đầu tƣ (kể cả cổ phiếu đầu tƣ, vốn góp) đƣợc định giá lại 
theo quy định của pháp luật. 
 1.2.3. Quĩ dự phòng tài chính: tỉ lệ trích bằng 10% lãi ròng 
hàng năm của ngân hàng, số dƣ của quĩ không đƣợc phép 
vƣợt quá 25% vốn điều lệ ngân hàng. 
14 
 1.2.4. Trái phiếu chuyển đổi do tổ chức tín dụng phát hành có 
kỳ hạn ban đầu, thời hạn còn lại trƣớc khi chuyển đổi thành cổ 
phiếu phổ thông tối thiểu là 5 năm. 
 1.2.5. Các công cụ nợ khác là khoản nợ mà chủ nợ là thứ cấp 
so với các chủ nợ khác (chủ nợ chỉ đƣợc thanh toán sau khi tổ 
chức tín dụng đã thanh toán cho tất cả các chủ nợ có bảo đảm 
và không có bảo đảm khác); Có kỳ hạn ban đầu tối thiểu trên 
10 năm; 
 1.2.6. Theo thoâng leä quốc tế, voán töï coù boå sung cuûa ngaân haøng 
coøn bao goàm Thu nhaäp töø caùc coâng ty thaønh vieân vaø töø nhöõng toå 
chöùc maø ngaân haøng naém coå phaàn sôû höõu (coâng ty chöùng khoùan, cho 
thueâ taøi chính, quaûn lyù nôï & khai thaùc taøi saûn, baûo hieåm, 
factoring...). Maëc duø khoaûn naøy chieám tyû troïng khoâng lôùn nhöng ñoù 
laø nguoàn taøi trôï daøi haïn cho ngaân haøng. 
15 
 ◘ Quy định về xử lý tổn thất về tài sản (theo 146/2005/NĐ-
CP ngày 23 tháng 11 năm 2005): 
 - Nếu do nguyên nhân chủ quan thì ngƣời gây ra tổn 
thất phải bồi thƣờng. Hội đồng quản trị hoặc Tổng giám 
đốc (hoặc Giám đốc) tổ chức tín dụng quyết định mức bồi 
thƣờng theo quy định của pháp luật và chịu trách nhiệm về 
quyết định của mình. 
 - Nếu tài sản đã mua bảo hiểm thì xử lý theo hợp đồng 
bảo hiểm. 
 - Sử dụng khoản dự phòng đƣợc trích lập trong chi phí 
để bù đắp theo quy định của pháp luật. 
 - Giá trị tổn thất sau khi đã bù đắp bằng tiền bồi thƣờng 
của cá nhân, tập thể, của tổ chức bảo hiểm và sử dụng dự 
phòng đƣợc trích lập trong chi phí, nếu thiếu đƣợc bù đắp 
bằng quỹ dự phòng tài chính của tổ chức tín dụng. 
 Trường hợp quỹ dự phòng tài chính không đủ bù 
đắp thì phần thiếu được hạch toán vào chi phí khác 
Giới hạn khi xác định vốn cấp 2: 
 a) Tổng giá trị trái phiếu chuyển đổi do tổ chức tín dụng phát 
hành và các công cụ nợ khác (mục 1.2.4 và 1.2.5) tối đa bằng 
50% giá trị vốn cấp 1. 
 b) Quỹ dự phòng tài chính tối đa bằng 1,25% tổng tài sản "Có" 
rủi ro. 
 c) Trong thời gian 5 năm cuối cùng trƣớc khi đến hạn chuyển đổi, 
thanh toán, sau mỗi năm gần đến hạn chuyển đổi, thanh toán, 
tổng giá trị trái phiếu chuyển đổi do tổ chức tín dụng phát hành 
và các công cụ nợ khác (mục 1.2.4 và 1.2.5) phải khấu trừ 20% 
giá trị ban đầu. 
 d) Tổng giá trị vốn cấp 2 tối đa bằng 100% giá trị vốn cấp 1. 
 1.3. Các khoản phải trừ khi tính vốn tự có: 
 1.3.1. 100% số dƣ nợ tài khoản đánh giá lại tài sản cố định 
theo quy định của pháp luật; 
 1.3.2. 100% số dƣ nợ tài khoản đánh giá lại tài sản tài 
chính theo quy định của pháp luật. 
  VTC= (1.1) + (1.2) – (1.3) 
 TT 22 
18 
 1) Tại sao khi xác định vốn cấp 1 phải trừ đi lợi thế 
thƣơng mại. Cho nhận xét. 
 2) Nu sự khc nhau giữa QĐ 457 và Thông tƣ 13 của 
NHNN về quy định VTC của NHTM. Cho nhận xét 
 3) Nu sự khc nhau giữa QĐ 457 và Thông tƣ 13 
của NHNN về quy định cc tỷ lệ an tồn trong hoạt 
động của NHTM. Cho nhận xét 
 4) Suy nghĩ gì về Điều 18 của TT13 (Tỷ lệ cấp tín 
dụng so với nguồn vốn huy động) 
2. Quy định vốn tối thiểu của hệ thống ngân hàng 
Hoa Kỳ: 
 19  Những quy định về vốn này đã đƣợc Quốc Hội thông qua trong đạo 
luật Giám sát và cho vay quốc tế năm 1983. 
 - Vốn sơ cấp (Primary capital): Bao gồm cổ phiếu thƣờng, cổ phiếu 
ƣu đãi vĩnh viễn, thặng dƣ vốn, lợi nhuận không chia, quỹ dự trữ, các 
khoản nợ đƣợc phép chuyển đổi, dự phòng tổn thất cho vay và cho 
thuê, thu nhập từ các công ty con, trừ tín phiếu vốn và tài sản vô hình. 
Những thành phần này là vốn vĩnh cửu của ngân hàng. 
 - Vốn thứ cấp (Secondary capital): Là những loại vốn khác có thời 
gian tồn tại ngắn hơn nhƣ cổ phiếu ƣu đãi giới hạn về thời gian, giấy 
nợ thứ cấp và những công cụ nợ có khả năng chuyển đổi khác không 
đƣợc công nhận là vốn sơ cấp. 
 Các cơ quan quản lý ngân hàng Liên Bang quy định tỷ lệ tối thiểu về 
vốn sơ cấp so với tổng tài sản là 5,5% và tổng số vốn tự có trên tổng 
tài sản là 6%. 
 T Ỷ L Ệ N À Y N Ế U Q U Á L Ớ N H O Ặ C Q U Á N H Ỏ S Ẽ 
N Ó I L Ê N Đ Ư Ợ C Đ I Ề U G Ì ? 
20 
Tỷ lệ đòn bẩy tài chính (Leverage ratio) 
5,5%
saûntaøiToång
baûncôVTC
1chínhtaøibaåyñoønleäTyû
6%
saûntaøiToång
VTCToång
2chínhtaøibaåyñoønleäTyû
3. Hiệp ước Basel về an toàn vốn: 
21 
 3.1. Hiệp ước Basel I: 
 3.2. Hiệp ước Basel II (The New Capital Accord) 
Nhân tố căn bản của Basle II so với Basle I 
22 
Basle I Basel II 
Chỉ tập trung vào việc đo lường 
một loại rủi ro duy nhất (đó là 
rủi ro tín dụng) 
Tập trung nhiều hơn vào 
phương pháp đánh giá nội bộ 
của bản thân mỗi ngân hàng, 
quy trình giám sát và các quy 
tắc thị trường 
Có một phương pháp duy nhất 
áp dụng cho tất cả các trường 
hợp (one size fits all) 
Linh động hơn, có nhiều 
phương pháp để các ngân 
hàng lựa chọn, hướng đến việc 
quản trị rủi ro tốt hơn 
Dựa trên cấu trúc theo diện trải 
rộng 
Nhạy cảm hơn với rủi ro 
Tóm tắt nội dung của cấp độ 1 hiệp ƣớc Basel II 
23 
Vốn yêu cầu tối thiểu đƣợc xác định bằng công thức 
Phương pháp đo lường rủi ro tín dụng 
Phương pháp chuẩn 
Phương pháp dựa trên xếp hạng nội bộ cơ bản 
Phương pháp dựa trên xếp hạng nội bộ nâng cao 
Phương pháp đo lường rủi ro thị trường 
Phương pháp chuẩn – Standardised Approach 
Phương pháp mô hình nội bộ - Internal Models Approach 
Phương pháp đo lường rủi ro hoạt động 
Phương pháp chỉ số cơ bản – Basic Indicator Approach 
Phương pháp chuẩn - Standardised Approach 
Phương pháp đánh giá nội bộ - Internal Measurement Approach 
Tổng vốn tự có (giống Basle I) 
 = Tỉ lệ vốn ngân hàng (tối thiểu là 8%) 
RR tín dụng + RR thị trƣờng + RR hoạt động 
24 
 Theo qui định của Hiệp ƣớc Basel, tỉ lệ vốn 
đƣợc tính toán dựa trên định nghĩa vốn có điều 
chỉnh hay vốn tự có và tài sản có rủi ro. Tổng tỉ lệ 
vốn phải lớn hơn hoặc bằng 8%. Vốn cấp 2 đƣợc 
giới hạn tối đa bằng 100% vốn cấp 1. 
 Vốn tự có: vẫn đƣợc định nghĩa nhƣ trong hiệp 
ƣớc Basle 1988. 
 Tài sản có rủi ro: Tổng tài sản có rủi ro đƣợc 
xác định bằng cách lấy nhu cầu vốn đối với rủi ro 
thị trƣờng và rủi ro hoạt động nhân với 12.5 (điều 
này tƣơng đƣơng với việc là tỷ lệ vốn tối thiểu 
bằng 8%) cộng với kết quả tính toán của tài sản có 
rủi ro xét đối với rủi ro tín dụng. 
III. CÁC TỶ LỆ AN TOÀN LIÊN QUAN ĐẾN VỐN TỰ CÓ 
25 1. Hệ số giới hạn huy động vốn 
 - Tổng nguồn vốn huy động: Tiền gửi không kỳ hạn, tiền gửi 
có kỳ hạn, tiền gửi tiết kiệm, phát hành kỳ phiếu ngân hàng, 
chứng chỉ tiền gửi để huy động vốn, các khoản tiền giữ hộ 
và đợi thanh toán, tiền gửi của Kho bạc Nhà nƣớc (nếu có). 
 - Vốn tự có của ngân hàng gồm: Vốn điều lệ và Quỹ dự trữ 
bổ sung vốn điều lệ, Quỹ đầu tƣ phát triển nghiệp vụ, Lợi 
nhuận không chia (Vốn cấp 1). 
5%
VTC
)( voánHÑ haïngiôùileäTyû
ñoänghuyvoánToång
1H
26 
 - Theo Pháp lệnh ngân hàng năm 1990, tổng nguồn vốn 
huy động của ngân hàng thƣơng mại phải 20 lần vốn 
tự có. Điều đó có nghĩa H1 5%. 
 - Ý nghĩa: Nhằm mục đích giới hạn mức huy động vốn 
của ngân hàng để tránh tình trạng khi ngân hàng huy 
động vốn qúa nhiều vƣợt qúa mức bảo vệ của vốn tự có 
làm cho ngân hàng có thể mất khả năng chi trả. Theo 
Pháp lệnh NH 1990: 
 H1 = 5% (Huy động vốn kg quá lớn, kg quá nhỏ so 
khả năng chi trả của NH) 
 H1 > 5% 
 H1 < 5% 
27 
 Ở góc độ khác, một số quốc gia còn dùng hệ số này để 
bảo hộ các ngân hàng trong nƣớc đối với thị trƣờng 
tiền gửi trong giai đoạn đầu của hội nhâp kinh tế quốc 
tế (Theo công văn số 1210/NHNN-CNH của Ngân 
hàng Nhà nƣớc, các chi nhánh Ngân hàng nƣớc ngoài 
tại Việt Nam đƣợc nhận tiền gửi VND theo tỷ lệ trên 
mức vốn đƣợc cấp của chi nhánh với mức tiền gửi tối 
đa và theo lộ trình cụ thể: từ ngày 1/1/2007, tỷ lệ đƣợc 
huy động là 650% vốn đƣợc cấp; từ ngày 1/1/2008 là 
800% vốn đƣợc cấp; từ ngày 1/1/2009: 900% vốn 
đƣợc cấp; từ ngày 1/1/2010: 1000% vốn đƣợc cấp và 
sau ngày 1/1/2011 sẽ đƣợc đối xử quốc gia đầy đủ). 
28 
 2. Hệ số tỷ lệ giữa vốn tự có so tổng tài sản có 
 
 Hệ Vì vậy, hệ số này cho phép tài sản của ngân hàng sụt giảm 
ở một mức độ nhất định so với vốn tự có của ngân hàng. 
 Ơ Việt Nam, quy chế đảm bảo an toàn kinh doanh đối với các 
tổ chức tín dụng đƣợc ngân hàng nhà nƣớc đƣa ra thông qua 
quyết định 107/QĐ/NH5 (ngày 9/6/1992) buộc các tổ chức tín 
dụng phải thƣờng xuyên duy trì tỉ lệ tối thiểu giữa vốn tự có so 
với tổng giá trị tài sản có ở mức 5%. 
5%
VTC
 baåyñoønleäTyû
 saûn taøiToång
C1)(
)( 2H
 Ý nghĩa: 
 - Tổng tài sản càng lớn thì rủi ro càng lớn  VTC 
phải đủ lớn để bảo vệ NH 
 - H2 nhỏ VTC nhỏ Nợ phải trả quá lớn, rủi ro 
cao. 
29 
30 
3. Tyû leä an toaøn voán toái thieåu (Heä soá Cooke, heä soá sieát 
coå tín duïng, CAR: Capital Adequacy Ratios) 
 - Toå chöùc tín duïng, tröø chi nhaùnh ngaân haøng nöôùc 
ngoaøi, phaûi duy trì tyû leä an toaøn voán toái thieåu 9% 
giöõa voán töï coù so vôùi toång taøi saûn "Coù" ruûi ro cuûa toå 
chöùc tín duïng (tyû leä an toaøn voán rieâng leû). 
 - Ngoaøi vieäc duy trì tyû leä an toaøn voán rieâng leû, toå 
chöùc tín duïng phaûi thöïc hieän Baùo caùo taøi chính hôïp 
nhaát theo quy ñònh cuûa phaùp luaät, phaûi ñoàng thôøi 
duy trì tyû leä an toaøn voán toái thieåu 9% treân cô sôû hôïp 
nhaát voán, taøi saûn cuûa toå chöùc tín duïng vaø coâng ty 
tröïc thuoäc (tyû leä an toaøn voán hôïp nhaát). 
31 
 Voán töï coù 
H
3
 = ------------------------------------ 100% ≥ 9% 
 Toång taøi saûn coù quy ñoåi ruûi ro 
VOÁN TÖÏ COÙ=VOÁN CAÁP 1 + VOÁN CAÁP 2 – Caùc khoaûn phaûi tröø 
Toång taøi saûn coù ruûi ro quy ñoåi 
= (Taøi coù noäi baûng Heä soá ruûi ro) 
+ (Taøi saûn ngoaïi baûng Heä soá chuyeån ñoåi Heä soá ruûi 
ro) 
32 
Trong ñoù: Tài sản "Có" noäi baûng được phân nhóm theo các 
mức độ rủi ro như sau: 
 1. Nhóm tài sản "Có" có hệ số rủi ro 0% gồm: 
 a) Tieàn maët; 
 b) Vaøng; 
 c) Tieàn göûi taïi ngaân haøng Chính saùch xaõ hoäi theo quy ñònh veà tín 
duïng ñoái vôùi ngöôøi ngheøo vaø caùc ñoái töôïng chính saùch khaùc; 
 d) Caùc khoaûn phaûi ñoøi baèng Ñoàng Vieät Nam ñoái vôùi chính phuû 
Vieät Nam, ngaân haøng Nhaø nöôùc hoaëc ñöôïc chính phuû Vieät Nam, 
ngaân haøng Nhaø nöôùc baûo laõnh; 
33 
 đ) Các khoản chiết khấu, tái chiết khấu giấy tờ có giá do chính 
tổ chức tín dụng phát hành; 
 e) Các khoản phải đòi bằng Đồng Việt Nam đƣợc bảo đảm bằng 
giấy tờ có giá do chính ngân hàng thƣơng mại phát hành; Các 
khoản phải đòi đƣợc bảo đảm hoàn toàn bằng tiền mặt, sổ tiết 
kiệm, tiền ký quỹ, giấy tờ có giá do chính phủ, ngân hàng Nhà 
nƣớc phát hành; 
 g) Các khoản phải đòi đối với chính phủ Trung ƣơng, ngân hàng 
Trung ƣơng các nƣớc thuộc OECD; 
 h) Các khoản phải đòi đƣợc bảo đảm bằng chứng khoán của 
chính phủ Trung ƣơng các nƣớc thuộc OECD hoặc đƣợc bảo 
lãnh thanh toán bởi chính phủ Trung ƣơng các nƣớc thuộc 
OECD. 
2. Nhóm tài sản "Có" có hệ số rủi ro 20% gồm: 
 a) Caùc khoaûn phaûi ñoøi ñoái vôùi toå chöùc tín duïng khaùc ôû trong nöôùc 
vaø nöôùc ngoaøi, bao goàm caû caùc khoaûn phaûi ñoøi baèng ngoaïi teä; 
 b) Caùc khoaûn phaûi ñoøi baèng Ñoàng Vieät Nam ñoái vôùi uûy ban nhaân 
daân tænh, thaønh phoá tröïc thuoäc Trung öông; Caùc khoaûn phaûi ñoøi 
baèng ngoaïi teä ñoái vôùi Chính phuû Vieät Nam, Ngaân haøng Nhaø nöôùc 
Vieät Nam; 
 c) Caùc khoaûn phaûi ñoøi baèng Ñoàng Vieät Nam ñöôïc baûo ñaûm baèng 
giaáy tôø coù giaù do chính toå chöùc tín duïng phaùt haønh; caùc khoaûn 
phaûi ñoøi baèng Ñoàng Vieät Nam ñöôïc baûo ñaûm baèng giaáy tôø coù giaù 
do caùc toå chöùc tín duïng khaùc ñöôïc thaønh laäp taïi Vieät Nam phaùt 
haønh; 
 d) Caùc khoaûn phaûi ñoøi baèng Ñoàng Vieät Nam ñoái vôùi toå chöùc taøi 
chính nhaø nöôùc; caùc khoaûn phaûi ñoøi baèng Ñoàng Vieät Nam ñöôïc 
baûo ñaûm baèng giaáy tôø coù giaù do caùc toå chöùc taøi chính nhaø nöôùc 
phaùt haønh; 
 ñ) Kim loaïi quyù (tröø vaøng), ñaù quyù; 
 e) Caùc khoaûn phaûi ñoøi ñoái vôùi caùc toå chöùc taøi chính quoác teá vaø caùc 
khoaûn phaûi ñoøi ñöôïc caùc toå chöùc naøy baûo laõnh thanh toaùn hoaëc 
ñöôïc baûo ñaûm baèng chöùng khoaùn do caùc toå chöùc naøy phaùt haønh; 
 g) Caùc khoaûn phaûi ñoøi ñoái vôùi caùc ngaân haøng ñöôïc thaønh laäp ôû caùc 
nöôùc thuoäc OECD vaø caùc khoaûn phaûi ñoøi ñöôïc baûo laõnh thanh 
toaùn bôûi caùc ngaân haøng naøy; 
 h) Caùc khoaûn phaûi ñoøi ñoái vôùi caùc coâng ty chöùng khoaùn ñöôïc 
thaønh laäp ôû caùc nöôùc thuoäc OECD coù tuaân thuû nhöõng thoûa thuaän 
quaûn lyù vaø giaùm saùt veà voán treân cô sôû ruûi ro vaø nhöõng khoaûn phaûi 
ñoøi ñöôïc caùc coâng ty naøy baûo laõnh thanh toaùn; 
 i) Caùc khoaûn phaûi ñoøi ñoái vôùi caùc ngaân haøng ñöôïc thaønh laäp ngoaøi 
caùc nöôùc thuoäc OECD, coù thôøi haïn coøn laïi döôùi 1 naêm vaø caù