Bài giảng Chương 3: Môi trường tác động vào tổ chức

CHƯƠNG 3 MÔI TRƯỜNGTÁC ĐỘNG VÀO TỔ CHỨC KHÁI NIỆM MÔI TRƯỜNG CÁC YẾU TỐ MÔI TRƯỜNGPHÂN TÍCH SWOT QUẢN TRỊ MƠI TRƯỜNGI. KHÁI NIỆM MÔI TRƯỜNG1. Khái niệmMôi trường là toàn bộ những yếu tố từ bên trong và bên ngoài tác động ảnh hưởng đến hoạt động và kết quả hoạt động của tổ chứcI. KHÁI NIỆM MÔI TRƯỜNG2 . Phân loại môi trườngTheo cấp độ cuả môi trườngMôi trường bên ngoàiMôi trường toàn cầu (Global Enviroment)Môi trường tổng quát (General Enviroment) Môi trường ngành (Task Enviroment)Môi trường nội bộ áI. KHÁI NIỆM MÔI TRƯỜNG2 . Phân loại môi trườngTheo mức độ phức tạp và biến động cuả môi trường 1. Môi trường đơn giản- ổn định Môi trường đơn giản - năng độngMôi trường phức tạp- ổn địnhMôi trường phức tạp - năng độngáPHÂN LOẠI THEO MỨC ĐỘ PHỨC TẠP VÀ BIẾN ĐỘNG CỦA MÔI TRƯỜNG OÅN ÑÒNHNAÊNG ÑOÄNGÑÔN GIAÛNÑôn giaûn – oån ñònh MT ít caùc yeáu toá Caùc yeáu toá ít thay ñoåi(2) Ñôn giaûn – naêng ñoäng MT coù ít caùc yeáu toá Caùc yeáu toá bieán ñoäng thöôøng xuyeân.PHÖÙC TAÏPPhöùc taïp – oån ñònhMT coù nhieàu yeáu toáCaùc yeáu toá ít thay ñoåi(4) Phöùc taïp – naêng ñoäng MT coù nhieàu yeáu toá Caùc yeáu toá bieán ñoäng thöôøng xuyeân.Mức độ phức tạp Mức độ biến động Lợi ích của việc nghiên cứu môi trườngGiúp các nhà quản trị xác định những yếu tố cuả môi trường và mức tác động cuả chúng đến tổ chức Nhận diện những cơ hội và đe dọa từ môi trường đến tổ chức, những điểm mạnh và yếu kém từ nội bộ tổ chứcĐề ra những giải pháp & quyết định quản trị phù hợp để phát triển tổ chứcẢNH HƯỞNG CỦA MÔI TRƯỜNG ĐẾN HOẠT ĐỘNG CỦA DOANH NGHIỆP Đến kết quả hoạt động của doanh nghiệpĐến phạm vi hoạt động của doanh nghiệp Đến mục tiêu và chiến lược của doanh nghiệp Môi trường có thể tác động đến doanh nghiệp theo 2 hướngHướng thuận , khi nó tạo ra cơ hội thuận lợi cho DN phát triểnHướng nghịch , khi nó đe dọa và gây thiệt hại đến sự phát triển của DN II Các loại Môi trườngMôi trường bên ngoài 1. Môi trường toàn cầu: được hình thành từ các yếu tố Kinh tế,chính trị-pháp lý, văn hóa –xã hội, dân số ,tự nhiên, công nghệ ở phạm vi toàn cầuTác động của các yếu tố trên phạm vi toàn cầuTác động của môi trường toàn cầu ngày càng mạnh mẽ đến hoạt động kinh tế của từng quốc gia và các doanh nghiệpCác yếu tố của môi trường toàn cầu phân tíchCác biến động về kinh tế, chính trị và xã hội tại các quốc gia, khu vực và toàn thế giới - giá dầu mỏ, vàng, ngoại tệ mạnh, tốc độ tăng trưởng kinh tế tại các quốc gia và khu vực - các đại dịch H5N1 và H1N1 - chiến tranh, khủng bốCác rào cản về thuế quan và văn hóaCác tác động của định chế tài chính quan trọng trên thế giới như IMF, WBHình thành và phát triển các khu vực tự do thương mại AFTAẢnh hưởng của các tổ chức kinh tế lớn WTO, APECII. CÁC LOẠI MÔI TRƯỜNG2 . Môi Trường tổng quát được hình thành từ các yếu tố Kinh tế, chính trị-pháp lý, văn hóa –xã hội, dân số, tự nhiên, công nghệ trong phạm vi một quốc gia Có ảnh hưởng lâu dài. Công ty khó kiểm soát được nó. Mức độ tác động và tính chất tác động của loại môi trường này khác nhau theo từng ngànhCác yếu tố Kinh tế: Tốc độ GDP, GNP, HDI ( chỉ số phát triển con người), xu hướng của lãi suất, tỷ giá, mức độ lạm phátChính trị - pháp lý: quan điểm , đường lối chính sách của CP, hệ thống pháp luật hiện hành , các xu hướng chính trị ngoại giao của quốc giaVăn hoá – xã hội: quan điểm về đạo đức thẩm mỹ, lối sống , lựa chọn nghề nghiệp , tập quán , truyền thống , những quan tâm và ưu tiên của xã hội , học vấn xã hộiDân số: tổng dân số, tỷ lệ tăng dân số, xu hướng tuổi tác , giới tính , nghề nghiệp , tuổi thọTự nhiên: tài nguyên rừng, biển, khoáng sảnCông nghệ: tốc độ phát triển sản phẩm mới , công nghệ mới Một số chỉ tiêu kinh tế 2009/2010Tăng GDP dự kiến đạt 5,2% / 5% -> 2010: 6,5%Bội chi ngân sách 6,9% / 7% - -> 2010: 6,5%Tăng kim ngạch XK - 9,9% / 3% - -> 2010: 6%Chỉ số giá TD tăng 7% -> 2010: 7%II. CÁC LOẠI MÔI TRƯỜNG3. Môi Trường ngành : bao gồm các yếu tố khách hàng, nhà cung cấp, đối thủ cạnh tranh, các nhóm áp lực xã hộiTác động ảnh hưởng trực tiếp và thường xuyên đến doanh nghiệp Mang tính đặc thù của từng ngành Đây là môi trường quyết định đến tính chất cạnh tranh. Các yếu tốKhách hàng : Khách hàng mục tiêu của DN, nhu cầu và thị hiếu của họ, mức độ trung thành đối với sản phẩm và dịch vụ của DN, áp lực của khách hàng đối với DN trong hiện tại và sắp tới.Những người cung ứng : Mối quan hệ với nhà cung ứng, số lượng các nhà cung ứng về từng loại yếu tố đầu vào, áp lực từ nhà cung ứng đối với DNCác đối thủ cạnh tranh : - Cạnh tranh hiện hữu- Cạnh tranh tiềm ẩn- Sản phẩm thay thế Các nhóm áp lực xã hội : cộng đồng dân cư, dư luận xã hội, tổ chức y tế, báo chí,các hiệp hội Aûnh hươnûg của nhóm áp lực xã hội đến DN có thể theo hướng thuận hoặc hướng nghịch , vì vậy phải mở rộng thông tin với các nhóm áp lực XH và tranh thủ sự ủng hộ.II. CÁC LOẠI MÔI TRƯỜNGMôi trường nội bộ: bao gồm các yếu tố bên trong cuả tổ chức 1. Nhân lực2. Tài chính3. R&D4. Sản xuất5.Marketing6. Văn hoá tổ chứcThể hiện những điểm mạnh, yếu của doanh nghiệpAûnh hưởng mạnh và trực tiếp đến doanh nghiệp MÔI TRƯỜNG NỘI BỘ Các yếu tốØ Nhân lực : tổng số nhân lực hiện có, cơ cấu nhân lực, trình độ chuyên môn, vấn đề phân phối thu nhập, các chính sách động viên nhân viên , mức độ thuyên chuyển ,bỏ việcØ Tài chính : Khả năng về vốn của DN , khả năng huy động vốn , phân bổ và sử dụng nguồn vốn , kiểm soát các chi phíNghiên cứu phát triển : khả năng phát triển sản phẩm mới , cải tiến kỹ thuật , đổi mới công nghệ  Sản xuất : năng lực SX của DN , mức độ khai thác công suất MMTB , năng suấtMarketing : Nghiên cứu thị trường , khách hàng, phân phối sản phẩm , quảng cáo Văn hóa tổ chức : Đặc tính của văn hóa , dạng văn hoá , mức độ phù hợp của VHTC với giai đoạn phát triển của DNTừ phân tích môi trường nội bộ cần nhận định khách quan các điểm mạnh và điểm yếu của DN III. PHÂN TÍCH SWOTS (Strengths): Các điểm mạnh. W (Weaknesses): Các điểm yếu. O (Opportunities): Các cơ hội. T (Threats): Các nguy cơ. Là phương pháp liên kết các yếu tố môi trường để xác định các phương án thích hợpKỸ THUẬT PHÂN TÍCH SWOT O: nhöõng cô hoäi3.4.5.6.7.8.9.10.T: nhöõng ñe doaï1.2.3.4.5.6.7.8.9.10.S: caùc ñieåm maïnh 1.2.3.4.5.6.7.8.9.10.Caùc chieán löôïc SO 1.2.3.4.5.6.7.8.9.10Caùc chieán löôïc ST1.2.3.4.5.6.7.8.9.10W: caùc ñieåm yeáu1.2.3.4.5.6.7.8.9.10.Caùc chieán löôïc WO1.2.3.4.5.6.7.8.9.10Caùc chieán löôïc WT1.2.3.4.5.6.7.8.9.10Môi trường bên ngoàiMôi trường Bên trongLiệt kê những cơ hội chủ yếuLiệt kê những đe doạ chủ yếuLiệt kê những điểm mạnh tiêu biểuSử dụng các điểm mạnh để tận dụng cơ hộiSử dụng điểm mạnh để tránh các mối đe dọaLiệt kê những yếu điểm quan trọng-Vượt qua những yếu điểm bằng cách tận dụng cơ hội-Khắc phục yếu điểm nhằm tận dụng cơ hộiTối thiểu hoá những điểm yếu và tránh khỏi các mối đe dọaCaùc cô hoäi (O)1. Tieåm naêng thò tröôøng coøn khaù cao2. Ngöôøi VN ngaøy caøng quan taâm hôn ñeán söùc khoûe, ñoái töôïng khaùch haøng ñöôïc môû roäng3. Thu nhaäp bình quaân cuûa ngöôøi daân VN taêng Caùc moái ñe doïa (T)Canh tranh trong ngaønh ngaøy caøng gay gaétCaïnh tranh cuûa saûn phaåm thay theáÑoøi hoûi cuûa ngöôøi tieâu duøng ngaøy caøng caoCaùc ñieåm maïnh (S)1.Thöông hieäu Vinamilk noåi tieáng töø nhieàu naêm2.Coâng ngheä hieän ñaïi3. Ñaàu tö maïnh vaøo vuøng nguyeân lieäu4.Taøi chính coâng ty laønh maïnh5. Coù ñoäi nguõ QTV trình ñoä caoSOPhaùt trieån thò tröôøngThaâm nhaäp thò tröôøngSTPhaùt trieån saûn phaåm môùiPhaùt trieån theo chieàu saâu heä thoáng phaân phoáiCaùc ñieåm yeáu (W)1. Hoaït ñoäng marketing vaãn coøn nhieâu haïn cheá2. Saûn phaåm cao caâp chöa coù3. Nhieàu saûn phaåm môùi ñi cheäch taàm nhìn (SP coù lôïi cho söùc khoûe)WO1. Caûi thieän hoaït ñoäng marketing2. Phaùt trieån SP cao caápWTBaûo ñaûm chaát löôïng saûn phaåmCaùc chính saùch chaêm soùc khaùch haøngMA TRẬN SWOT CỦA CÔNG TY VINAMILKCaùc cô hoäi (O)1.Tieåm naêng thò tröôøng trong nöôùc 2.Caùc bieän phaùp kích caàu cuûa CP laøm taêng tieâu duøng daân cö3.Chuû tröông ñoâ thò hoùa, hieän ñaïi hoaù noâng thoân 4.Ngaønh khai thaùc cheá bieán daàu khí VN ñang phaùt trieån5.Thò tröôøng Laøo,CPC coøn tieàm naêngCaùc moái ñe doïa (T)1.Caïnh tranh trong ngaønh ngaøy caøng gay gaét2.Thu nhaäp cuûa ngöôøi tieâu duøng coøn thaápCaùc ñieåm maïnh (S)1.Thöông hieäu Rinnai noåi tieáng töø nhieàu naêm2.Coâng ngheä hieän ñaïi3.Hoaït ñoäng Marketing toát 4.Taøi chính coâng ty laønh maïnh5.Thò phaàn lôùn nhaát taïi Vieät NamSOChieán löôïc thaâm nhaäp thi tröôøng (ôû phaân khuùc thaáp) STChieán löôïc phaùt trieån saûn phaåm môùiChieán löôïc keát hôïp veà phía tröôùc (hoã trôï caùc nhaø phaân phoái leû)Caùc ñieåm yeáu (W)1.Tyû leä noäi ñòa hoaù NVL cuûa Rinai taïi Vieät Nam coøn thaáp2.Möùc ñoä khai thaùc coâng suaát thieát bò coøn thaáp3. Giaù saûn phaåm khaù cao3.Chieán löôïc KD bò leä thuoäc vaøo taäp ñoaøn RWOChieán löôïc phaùt trieån thò tröôøng (môû roäng thò tröôøng veà noâng thoân, vuøng saâu, vuøng xa)WTChieán löôïc keát hôïp veà phía sau (Keát hôïp vôùi nhaø cung öùng, gia taêng tyû leä noäi ñòa cuûa saûn phaåm)MA TRẬN SWOT CỦA CÔNG TY RINNAIIV Quản trị môi trườngCác viễn cảnh của môi trường 1. Mô hình tăng trưởng dân số Các lập luận về các nhân tố môi trường có tác động thuận chiều hoặc ngược chiều đối với sự phát triển của một tổ chức.2. Mô hình sự phụ thuộc nguồn lực Nhấn mạnh sự phụ thuộc của tổ chức vào môi trường nhưng cố gắng vận dụng khéo léo môi trường để giảm đi sự phụ thuộc này.Các đặc tính của môi trườngTính không chắc chắnTính phức tạpTính năng độngTính thúc đẩy IV. Quản trị môi trường Ba cách tiếp cận đối với quản trị mơi trường:Sự thích ứng Tạo ra những thay đổi của các hoạt động và vận hành bên trong nhằm làm cho tổ chức và mơi trường tương hợp với nhau nhiều hơn.Ảnh hưởng một cách thuận lợi Cố gắng biến đổi các yếu tố mơi trường để làm cho chúng phù hợp hơn với các nhu cầu của tổ chức.Thay đổi phạm vi Thay đổi cơ cấu sản phẩm hoặc dịch vụ để tạo ra một giao diện thuận lợi.Câu hỏi thảo luận bài 21. Các loại môi trường ? các yếu tố của từng loại môi trường? Xu hướng mà mỗi yếu tố sẽ ảnh hưởng đến hoạt động DN anh/ chị. (Thảo luận nhóm để phân tích qua một DN cụ thể mà nhóm chọn để phân tích)2. Ý nghĩa của Kỹ thuật SWOT trong phân tích môi trường. Sử dụng để xây dựng Ma trận SWOT (của DN mà nhóm đã phân tích)3. Cho ví dụ về ảnh hưởng của môi trường đến DN làm cho họ phải thay đổi (lĩnh vực hoạt động, chiến lược kinh doanh, quy mô hoạt động) để ứng phó và tồn tại. Nhóm thảo luận và nộp bài thu hoạch.