PHẦN 1: XÁC ĐỊNH TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI
3.1. ĐO LƯỜNG BIẾN ĐỘNG CỦA TỶ GIÁ HỐI
ĐOÁI
3.2. CÂN BẰNG TỶ GIÁ
3.3. MỨC CẦU TIỀN TỆ
3.4. MỨC CUNG TIỀN TỆ
3.5. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CÂN BẰNG
TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI
3.6. TƯƠNG TÁC CỦA CÁC NHÂN TỐ
3.7. ĐẦU CƠ TRÊN TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI DỰ KIẾN
73 trang |
Chia sẻ: nyanko | Lượt xem: 1446 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Bài giảng Chương 3: Xác định tỷ giá hối đoái và tác động của chính phủ đến tỷ giá hối đoái, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Chương 3
XÁC ĐỊNH TỶ GIÁ HỐI
ĐOÁI VÀ TÁC ĐỘNG
CỦA CHÍNH PHỦ ĐẾN
TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI
(Theo sách Tài chính quốc tế của Trường Đại Học
Công Nghiệp TP HCM và Internet)
Mục lục
PHẦN 1: XÁC ĐỊNH TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI
3.1. ĐO LƯỜNG BIẾN ĐỘNG CỦA TỶ GIÁ HỐI
ĐOÁI
3.2. CÂN BẰNG TỶ GIÁ
3.3. MỨC CẦU TIỀN TỆ
3.4. MỨC CUNG TIỀN TỆ
3.5. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CÂN BẰNG
TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI
3.6. TƯƠNG TÁC CỦA CÁC NHÂN TỐ
3.7. ĐẦU CƠ TRÊN TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI DỰ KIẾN
Mục lục
PHẦN 2: TÁC ĐỘNG CỦA CHÍNH PHỦ ĐỐI VỚI TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI
3.8. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ HỆ THỐNG TIỀN TỆ QUỐC TẾ
3.9. CHẾ ĐỘ TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI CỐ ĐỊNH VÀ THẢ NỔI
3.10. XU THẾ CHUYỂN ĐỔI CƠ CHẾ TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI
CỦA CÁC QUỐC GIA TRONG THỜI KỲ HỘI NHẬP
3.11. CAN THIỆP CỦA CHÍNH PHỦ TRONG HỆ THỐNG
TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI CÓ QUẢN LÝ
3.12. TÁC ĐỘNG CỦA THÂM HỤT NGÂN SÁCH ĐỐI
VỚI TỶ GIÁ
3.13. ĐIỀU CHỈNH TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI NHƯ MỘT CÔNG
CỤ CHÍNH SÁCH CỦA CHÍNH PHỦ
3.14. ẢNH HƯỞNG CỦA TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI ĐỐI VỚI
CÁC CHÍNH SÁCH CỦA CHÍNH PHỦ
3.15. CHẾ ĐỘ TỶ GIÁ CỦA VIỆT NAM SAU KHI GIA
NHẬP WTO
TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI
Ño löôøng bieán ñoäng cuûa tyû giaù hoái
ñoaùi
Xaùc ñònh tyû giaù hoái ñoaùi caân baèng
Caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán tyû giaù
hoái ñoaùi caân baèng
TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI
Là mối quan hệ so sánh tương quan
giá trị giữa các đồng tiền. Đó là hệ số
quy đổi một đơn vị tiền tệ của nước
này sang những đơn vị tiền tệ của
nước khác
CÁC LOẠI TỶ GIÁ HỐI
ĐOÁI
1. Theo tiêu chí pháp lý:
- Tỷ giá chính thức: do ngân hàng TW
quy định
- Tỷ giá thị trường : theo cung cầu
trên thị trường ngoại hối
CÁC LOẠI TỶ GIÁ HỐI
ĐOÁI
2. Theo tiêu chí kỹ thuật, nghiệp vụ:
- Tỷ giá giao ngay ( Spot rate): giá thỏa
thuận vào ngày giao dịch thực tế áp
dụng trong vòng 2 ngày sau đó. Trong
đó: St : tỷ giá giao ngay; St-1: tỷ giá giao
ngay thời điểm t-1, e : tỷ lệ thay đổi trong
giá trị ngoại tệ
1
1
St
StSte
CÁC LOẠI TỶ GIÁ HỐI
ĐOÁI
2. Theo tiêu chí kỹ thuật, nghiệp
vụ:
- Tỷ giá kỳ hạn ( Forward rate): giá
thỏa thuận vào ngày ký hợp đồng
nhưng áp dụng vào ngày sau khi
ký hợp đồng
CÁC LOẠI TỶ GIÁ HỐI
ĐOÁI
3. Theo tiêu chí mức độ ảnh hưởng
của yếu tố trượt giá hàng hóa dịch
vụ giữa 2 quốc gia:
- Tỷ giá danh nghĩa: là tỷ giá chưa
tính yếu tố trượt giá hàng hóa dịch
vụ
- Tỷ giá thực: là tỷ giá đã tính yếu
tố trượt giá hàng hóa dịch vụ
-
CÁC LOẠI TỶ GIÁ HỐI
ĐOÁI
3. Theo tiêu chí giá trị bình quân của một
đồng tiền so với hai hay nhiều đồng tiền
khác:
- Tỷ giá hiệu dụng /trung bình: là tỷ giá
phản ánh giá trị bình quân của một đồng
tiền so với hai hay nhiều đồng tiền khác
- Tỷ giá thực hiệu dụng /trung bình: là tỷ
giá phản ánh giá trị bình quân của một
đồng tiền so với hai hay nhiều đồng tiền
khác nhưng sử dụng tỷ giá thực trong
tính toán
CÂN BẰNG TỶ GIÁ
Là tại bất kỳ thời điểm nào, một đồng
tiền sẽ thể hiện mức giá mà tại đó
mức cầu bằng với mức cung của
đồng tiền đó.
( Lưu ý: Khi đồng GBP định giá cao,
người tiêu dùng / nhà đầ tư Anh thích
mua/ đầu tư hàng hóa Mỹ và ngược
lại)Tại sao?
CACAÂN BABAÈNG TYTYÛ GIAAÙ
Mức cầu bảng Anh thể hiện nhu cầu
của nước ngoài đối với đồng bảng
Đường cầu đồng Bảng Anh có chiều
hướng đi xuống hàm ý rằng khi gíá
đồng bảng càng giảm nhu cầu đồng
bảng càng tăng và ngược lại khi giá
tăng thì cầu giảm
Möùc caàu tieàn teä
D
$,1 50
$,1 55
$,1 60
Soá löôïng ñoàng baûng
Giaù
trò
ñoàng
baûng
CACAÂN BABAÈNG TYTYÛ GIAAÙ
Mức cung bảng Anh ý nói nhu cầu của người Anh đối
với đồng đô la Mỹ.
Khi đồng bảng Anh tăng giá so với đô la Mỹ làm cho
hàng hóa Anh đắt tương đối so với hàng hóa Mỹ nên
người Anh thích xài hàng Mỹ - suy ra cầu đô la Mỹ
tăng lên hay nói cách khác là cung bảng Anh tăng, số
bảng Anh trong giao dịch tăng.
Khi bảng Anh giảm gía so với đô la Mỹ làm cho hàng
hóa Mỹ trở nên đắt hơn tương đối so với hàng hóa
Anh, lúc đó người Anh không có xu hướng xài hàng
Mỹ làm cầu đô la Mỹ giảm, cung bảng Anh giảm.
Möùc cung tieàn teä
$,1 50
$,1 55
$,1 60
Soá löôïng ñoàng baûng
Giaù
trò
ñoàng
baûng
SS
Xaùc ñònh tyû giaù hoái ñoaùi caân baèng
$,1 50
$,1 551 55
$,1 60
Soá löôïng ñoàng baûng
Giaù
trò
ñoàng
baûng
D
SS
ÑO LO ÖÔØNG BIEB EÁN ÑOOÄNG TYTYÛ GIAAÙ
Tyû giaù giao ngay cuûa ñoàng
baûng nhA
1992 1994 1996 1998
,1 4
,1 5
,1 6
,1 7
,1 8
$,1 9
Giaù
trò
ñoàng
baûng
1992 1994 1996 1998
- 3030
- 20
- 10
0
10
20
30
Phaàn traêm thay ñoåi haøng
naêm
%
thay
ñoåi
giaù
trò
ñoàng
baûng
töø
naêm
tröôùc
Soá löôïng baûng Anh ñöôïc mua vôùi .$10 000
1992 1994 1996 1998
.4 500
.5 000
.5 500
.6 000
.6 500
.7 000Soá
löôïng
baûng
ñöôïc
m
ua
vôùi
.$10000
CACAÙ C NHAC HAÂN TOTOÁ AAÛNH HH HÖÔÛNG Ñ EEÁN TYTYÛ GIAAÙ
1. Tyû leä laïm phaùt töông ñoái
2. Laõi suaát töông ñoái
3. Thu nhaäp töông ñoái
4. Kieåm soaùt cuûa chính phuû
5. Kyø voïng
Tác động cua sự gia tăng lạm phát Mỹ
đến giá trị cân bằng của đồng bảng Anh
Khi lạm phát ở Mỹ cao hơn một cách tương đối
Làm hàng hóa Mỹ đắt hơn và lúc này tiêu dùng chuyển sang hàng
hóa Anh -> cầu bảng Anh tăng ->đường D dịch chuyển sang phải
thành đường D2
Lúc này cầu đô la Mỹ giảm do hàng của Mỹ đắt i.e. cung bảng Anh
giảm (do người Anh không tiếp tục mua hàng Mỹ nữa) Đường S dịch
chuyển sang đường S2
D2 và S2 gặp nhau tại một điểm khác điểm này là tỷ giá cân bằng
mới. Tỷ giá mới này cao hơn tỷ giá cũ
KL: Khi lạm phát của Mỹ cao hơn một cách tương đối so với lạm
phát Anh thì đồng Bảng Anh tăng giá (đúng như PPP dự đoán)
Tác động của sự gia tăng lạm phát Mỹ
đến giá trị cân bằng của đồng bảng Anh
$,1 50
$,1 55
$,1 60
Soá löôïng ñoàng baûng
Giaù
trò
ñoàng
baûng
SS
D
SS
22
D
22
$,1 57
Tác động cua sự gia tăng lãi suất Mỹ
đến giá trị cân bằng của đồng bảng Anh
Khi lãi suất ở Mỹ cao hơn một cách tương đối
Các nhà đầu tư Anh thích đầu tư vào Mỹ để hưởng
lãi suất cao -> cầu đô la tăng (cung bảng Anh tăng)-
>S dịch chuyển sang S2
Trong khi đó các nhà đầu tư Mỹ lại không thích đầu
tư vào Anh làm cho cầu bảng Anh giảm -> Kết quả
là đồng Bảng Anh giảm giá. D dịch chuyển sang D2.
Điểm cân bằng mới thấp hơn điểm cũ.
KL: Khi lãi suất Mỹ cao tương đối so với lãi suất
Anh thì đồng bảng Anh giảm giá.
Tác động cua sự gia tăng lãi suất Mỹ
đến giá trị cân bằng của đồng bảng Anh
$,1 50
$,1 55
$,1 60
Soá löôïng ñoàng baûng
Giaù
trò
ñoàng
baûng
SS
D
SS
22
D
22
Fisher đã lập luận và đưa ra giả định là
TTHQuả, kỳ vọng NDT về lãi suất thực
là như nhau giữa các thị trường nên
chênh lệch trong lãi suất là chênh lệch
trong lạm phát mà chúng ta đã biết ở
PPP nếu chênh lệch trong lạm phát sẽ
được bù trừ bởi chênh lệch trong tỷ giá
nên Fisher đã suy ra là chênh lệch trong
lãi suất (thực chất cũng do chênh lệch
trong lạm phát) cũng sẽ được bù trừ
trong chênh lệch trong tỷ giá.
Nói chung đây là xuất phát từ giả định
của Fisher mà ông ta đưa ra kết luận
như vậy.
Tác động của sự gia tăng thu nhập Mỹ
đến giá trị cân bằng của đồng bảng Anh
Thu nhập quốc dân của Mỹ tăng tương đối
Người Mỹ tăng nhu cầu mua hàng hóa Anh -> cầu
bảng Anh tăng, D dịch chuyển sang D2
Giả sử thu nhập Người Anh không thay đổi nên
không tác động đến đường cung bảng Anh.
Cầu bảng Anh tăng trong khi cung bảng Anh không
thay đổi, Kết quả là bảng Anh tăng giá
KL: Khi thu nhập quốc dân Mỹ tăng tương đối thì
đồng bảng Anh tăng giá
Tác động của sự gia tăng thu nhập Mỹ
đến giá trị cân bằng của đồng bảng Anh
$,1 50
$,1 55
$,1 60
Soá löôïng ñoàng baûng
Giaù
trò
ñoàng
baûng
SS
D
D
22
Chính phuû cuûa nöôùc ngoaøi coù theå taùc
ñoäng ñeán tyû giaù caân baèng
1. AÙp ñaët nhöõng raøo caûn veà ngoaïi
hoái
2. AÙp ñaët nhöõng raøo caûn veà ngoaïi
thöông
3. Can thieäp vaøo thò tröôøng ngoaïi hoái
4. Taùc ñoäng ñeán nhöõng bieán ñoäng vó
moâ nhö laïm phaùt, laõi suaát, vaø thu
nhaäp quoác daân
Thò tröôøng ngoaïi hoái phaûn öùng laïi vôùi caùc thoâng tin
trong töông lai coù lieân quan ñeán tyû giaù.
Kyø voïng cuûa nhaø ñaàu tö coù xu höôùng baày ñaøn
Kyø voïng coù taùc ñoäng töùc thôøi leân tyû giaù nhöng
cuõng maát ñi moät caùch nhanh choùng.
Ví duï : tin veà gia taêng laïm phaùt tieàm aån ôû Myõ coù theå
laøm nhöõng nhaø ñaàu cô baùn ñoâ la do döï kieán ñoàng ñoâ la
seõ giaûm giaù trong töông lai. Ñieàu naøy gaây aùp löïc giaûm
giaù trò cuûa ñoàng ñoâ la ngay laäp töùc.
Dự báo- Kỳ vọng
Dự báo- Kỳ vọng
- Các giao dich ngoại hối có liên quan đến
thương mại nhìn chung ít nhạy cảm với các
tin tức hơn
- Các giao dich tài chính rất nhạy cảm với
các tin tức
- Tin tức ảnh hưởng đên biến động dự kiến
của tiền tệ thì nó sẽ ảnh hưởng đến cung
cầu tiền.
- Do những giao dịch mang tính đầu cơ nên
tỷ giá hối đoái có thể rất bất ổn.
TToùm löôïc caùc yeáu toá coù theå taùc ñoäng ñeán tyû giaù
phaùt
Cheânh leäch laïm
Cheânh leäch thu nhaäp
maäu dòch cuûa chính
phuû
Nhöõng giôùi haïn
suaát
Cheânh leäch laõi
chu chuyeån voán
Nhöõng giôùi haïn
vôùi haøng
hoùa Myõ
Caàu haøng hoùa
nöôùc ngoaøi
cuûa cö daân
Myõ
Nhu caàu cuûa
cö daân nöôùc
ngoaøi ñoái
Caàu ngoaïi
teä cuûa cö
daân Myõ
ungC
ngoaïi teä
ngoaøi veà
chöùng khoaùn
yõ
Caàu chöùng
khoaùn nöôùc
ngoaøi cuûa cö
daân Myõ
Caàu cuûa cö
daân nöôùc
TYÛ GIAÙ
HOÁI ÑOAÙICaùc yeáu toá taøi
chính
Caùc yeáu toá lieân quan ñeán
thöông maïi
Caàu ngoaïi
teä cuûa cö
daân Myõ
ungC
ngoaïi teä
Đầu cơ trên tỷ giá hối đoái dự
kiến và chênh lệch lãi suất
Nhiều Ngân hàng TM cố gắng vốn hóa trên đầu cơ của họ vào sự biến động của tỷ giá
hối đoái dự kiến.
Ví dụ xem sách trang 147
Ngày 1/10/2011 nhà đầu cơ Mỹ dư đoán tỷ giá USD/VND giảm từ 21.000 xuống 20.000
vào 30/12/2011 ( 3 tháng cuối năm 2011).
Ngày 1/10/2011 nhà đầu cơ Mỹ vay 10 triệu USD tại ngân hàng Mỹ để gủi vào Ngân
hàng Việt Nam trong vòng 3 tháng theo lãi suất liên ngân hàng tại Mỹ và Việt Nam
như sau: ( Ngân hàng tính lãi suất đơn)
Tính lãi/lỗ (theo tỷ giá và lãi suất) nếu
1. Vào ngày đáo hạn 30/12/2011 tỷ giá đúng như dự báo USD/VND = 20.000
2. Vào ngày đáo hạn 30/12/2011 tỷ giá USD/VND = 23.000
3. Vào ngày đáo hạn 30/12/2011 tỷ giá USD/VND = 21.000
Loại tiền Lãi tiền gửi/ năm Lãi tiền vay/năm
USD ( NH Mỹ) 1,8% 2,4%
VND ( NH Việt
Nam)
18% 24%
Đầu cơ trên tỷ giá hối đoái dự
kiến
1. Vay 10 triêu USD đổi sang VND
10.000.000 USD x 21.000= 210 tỷ VND
2. Gủi vào Ngân hàng Việt Nam:
210 Tỷ x( 1 + (18% x90/360)= 219,45tỷ
3. Đổi VND ra USD
219,45: 20.000 = 10.972.500USD
219,45:21.000 = 10.450.000 USD
219,45:23.000 = 9.541.304 USD
4.Trả lãi và vốn cho ngân hàng Mỹ:
10.000.000 USD( 1+ (2,4%x90/360)= 10.060.000USD
5 Lãi thực tế:
10.972.500USD - 10.060.000USD= 912.500USD trong đó
Lãi tỷ giá 10.972.500USD -10.450.000 USD= 522.500USD
Lãi tiền gửi 10.450.000 USD -10.060.000 = 390.000 USD
Lỗ thực tế :
10.060.000 USd – 9. 541.304 USD = 518.695USD
Phần 2 : Tác động của Chính
Phủ đối với tỷ giá hối đoái
Hệ thống tiền tệ quốc tế:
Khái niệm: là chế độ tổ chức lưu
thông tiền tệ giữa các quốc gia, được
thực hiện bằng những thỏa ước và
quy định ràng buộc của các quốc gia,
có hiệu lực trong phạm vi không gian
và thời gian nhất định
Phần 2 : Tác động của Chính
Phủ đối với tỷ giá hối đoái
Đặc điểm của hệ thống tiền tệ quốc tế:
1. Luôn phải chọn loại hình tiền tệ làm
đơn vị tiền tệ quốc tế
2. Tổ chức lưu thông tiền tệ
3. Mục đích của tổ chức hệ thống tiền tệ
quốc tế
4. Quá trình phát triển của hệ thống tiền tệ
quốc tế
Chế độ tỷ giá hối đoái cố định và
thả nổi
HHeä thoáng tyû giaù hoái ñoaùi coá ñònh
HHeä thoáng tyû giaù hoái ñoaùi thaû noåi töï
do
HHeä thoáng tyû giaù hoái ñoaùi hoãn hôïp
giöõa coá ñònh vaø thaû noåi
Heä thoáng tyû giaù hoái ñoaùi coá ñònh
Tyû giaù hoái ñoaùi hoaëc ñöôïc giöõ khoâng ñoåi
hoaëc chæ ñöôïc cho pheùp dao ñoäng trong moät
phaïm vi raát heïp.
Neáu tyû giaù hoái ñoaùi baét ñaàu dao ñoäng
quaù nhieàu, chính phuû coù theå can thieäp ñeå
duy trì tyû giaù hoái ñoaùi trong voøng giôùi
haïn cuûa phaïm vi naøy.
Töø 1944 ñeán 1971, tyû giaù hoái ñoaùi ñöôïc coá ñònh
theo moät heä thoáng hoaïch ñònh taïi hoäi
nghò rettonB oodsW .
Moãi ñoàng tieàn ñöôïc ñònh giaù theo vaøng. Vì
taát caû caùc ñoàng tieàn ñeàu ñöôïc ñònh giaù
theo vaøng, giaù trò cuûa chuùng ñoái vôùi nhau
coá ñònh.
Caùc chính phuû ñaõ can thieäp vaøo caùc thò
tröôøng ngoaïi hoái ñeå ñaûm baûo tyû giaù hoái
ñoaùi khoâng dao ñoäng quaù 1% cao hôn hay
thaáp hôn tyû giaù ñaõ ñònh ban ñaàu.
Hoäi nghò Bretton Woods (Kyû nguyeân ..)B W
Hieäp ñònh mithsonianS
Myõ coù thaâm huït caùn caân maäu dòch, ñieàu naøy
cho thaáy giaù trò cuûa ñoàng ñoâ la quaù cao.
Vaøo naêm 1971, giaù trò cuûa moät vaøi ñoàng tieàn caàn
ñöôïc ñieàu chænh ñeå taùi laäp moät doøng thanh toaùn
caân baèng hôn giöõa caùc nöôùc.
Thaùng 12/ 1971, hieäp ñònh mithsonianS ñöôïc thieát laäp ñaõ yeâu
caàu ñoàng ñoâ la Myõ giaûm giaù khoaûng 8% so vôùi
caùc ñoàng tieàn khaùc.
Bieân ñoä cuûa dao ñoäng giaù trò cuûa caùc ñoàng tieàn
ñöôïc nôùi roäng ñeán ± 2,25% cuûa tyû giaù aán ñònh.
Thaùng 3 naêm 1973, hieäp ñònh Smithsonian chaám döùt
Tyû giaù seõ ñöôïc caùc löïc thò tröôøng aán ñònh
maø khoâng coù söï can thieäp cuûa chính phuû.
HHeä thoáng tyû giaù hoái ñoaùi thaû noåi töï do
THUATHUAÄN LÔÏI
Duy trì söï oån ñònh chung
cuûa theá giôùi; ngaên caûn
söï laây lan cuûa caùc
“caên beänh” kinh teá (laïm
phaùt, thaát nghieäp )
Giaûm bôùt aùp löïc cho NHTW
Naâng cao hieäu quaû cuûa
thò tröôøng taøi chính
BABAÁT LT ÔÏI
Laøm traàm troïng
theâm caùc vaán ñeà kinh
teá cuûa moät quoác gia.
Khoù khaên cho caùc
MNC trong vieäc tính toaùn
vaø quaûn lyù ruûi ro tyû
giaù.
Heä thoáng tyû giaù hoãn hôïp
giöõa coá ñònh vaø thaû noåi
Heä thoáng daûi baêng tyû giaù
Heä thoáng tyû giaù con raén tieàn teä
Heä thoáng tyû giaù thaû noåi coù quaûn lyù
Cheá ñoä tyû giaù chuaån tieàn teä
CHECHEÁ ÑOOÄ TYTYÛ GIAAÙ CHACHAÂU AU AÂU U – ERME
(daûi baêng tyû giaù)
Cheá ñoä tyû giaù chaâu AÂu ( European Exchange
Rate Mechanism – ERM) laø moät hệ thoáng
ñöôïc Coäng Ñoàng Kinh Teá chaâu AÂu ñöa ra
vaøo thaùng 3 naêm 1979;
laø moät phaàn cuûa Heä thoáng tieàn teä
chaâu AÂu ( European Monetary System – EMS) ñeå
caét giaûm nhöõng bieán ñoäng cuûa tyû giaù
hoái ñoaùi nhaèm ñaït ñöôïc söï beàn vöõng
veà tieàn teä ôû chaâu AÂu trong moät nỗ löïc
ñeå ñaït ñeán moät ñoàng tieàn chung,
ñoàng Euro, thaùng 01 naêm 1999.
ERM döïa treân khaùi nieäm veà bieân ñoä
tyû giaù hoái ñoaùi coá ñònh nhöng tyû
giaù thì ñöôïc bieán ñoäng trong nhöõng
bieân ñoä naøy.
Tröôùc khi ñoàng Euro ra ñôøi, tyû giaù
ñöôïc xaùc ñònh döïa treân cô sôû ñoàng ECU
(moät ñôn vò ño löôøng cuûa chaâu AÂu)
coù giaù trò ñöôïc xaùc ñònh döïa treân
troïng soá cuûa ñoàng tieàn caùc nöôùc
thaønh vieân.
Ñöôøng giôùi haïn cuûa tyû giaù song
phöông ñöôïc tính toaùn döïa treân cô sôû
cuûa tyû giaù hoái ñoaùi trung taâm theo
ñoàng ECU vaø caùc ñoàng tieàn ñöôïc dao
ñoäng trong bieân ñoä laø 2,25% so vôùi giôùi
haïn döôùi vaø treân (tröø ñoàng lira
cuûa YÙ vôùi bieân ñoä cho pheùp laø 6%).
Nhöõng can thieäp vaø vieäc saép xeáp
caùc khoaûn vay seõ giöõ cho ñoàng tieàn
caùc nöôùc thaønh vieân khoûi nhöõng
bieán ñoäng thaùi quaù.
VVaø ngaøy thöù tö ñen
toái ñaõ ñeán khi
GEORGE SOROS (//)12 08 1930
Ngöôøi Myõ goác ungaryH
Laø moät nhaø ñaàu cô
tieàn teä vaø moät nhaø
töø thieän.
Chuû tòch cuûa
Quyõ Soros (Soros Fund
Management)
vaø Vieän Xaõ Hoäi Môû
(pen ociety nstitute).O S I
Ngöôøi haï guïc NHTWHTW AAnh Quoác
Ngaøy “thöù tö ñen toái” (16/09/1992), Soros
ñaõ trôû neân noåi tieáng khi oâng tin
raèng ñoàng baûng Anh ñaõ bò ñònh
giaù cao vaø ñaõ ñaàu cô maïnh vaøo
ñoàng tieàn naøy.
Ngaân haøng TW Anh Quoác ñaõ buoäc
phaûi ruùt ñoàng tieàn cuûa mình ra
khoûi Heä thoáng tyû giaù Chaâu AÂu
( ERM) vaø Soros ñaõ kieám lôøi
khoaûng 1,1 tyû ñoâ la trong suoát quaù
trình ñoù.
OÂng ñaõ ñöôïc gaùn cho teân goïi
“Ngöôøi haï guïc NHTW Anh Quoác”.
NGAØY THÖÙ TÖ ÑEN TOÁI
“ngaøy thö tö ñen toái” chæ ngaøy 16/ 09/ 1992
khi chính phuû Anh quoác buoäc phaûi
ruùt ñoàng baûng ra khoûi Heä thoáng
tyû giaù Chaâu AÂu ( ERM) vì caùc nhaø
ñaàu cô tieàn teä – haàu nhö ñöôïc
bieát ñeán laø George Soros ñaõ ñaàu cô
maïnh vaøo ñoàng baûng.
Anh gia nhaäp ERM vaøo thaùng 10/ 1990, theo
ñoù chính phuû Anh seõ theo ñuoåi caùc
chính saùch kinh teá vaø tieàn teä
nhaèm duy trì tyû giaù giöõa ñoàng
baûng vaø ñoàng tieàn cuûa caùc nöôùc
thaønh vieân trong moät bieân ñoä dao
ñoäng khoâng lôùn hôn 6%.
Ñoàng baûng böôùc vaøo heä thoáng
naøy ôû möùc 2,95 mark Ñöùc aên moät
baûng. Do ñoù, neáu nhö tyû giaù ñoàng
baûng tieán ñeán möùc saøn cuûa bieân
ñoä cho pheùp, 2,778 mark, thì chính phuû
phaûi coù nghóa vuï can thieäp.
Ñaàu thaäp nieân 90, laõi suaát ôû Ñöùc taêng
cao bôûi Bundesbank (NHTW Ñöùc) nhaèm traùnh
nhöõng taùc ñoäng cuûa laïm phaùt lieân
quan ñeán vieäc taùi thoáng nhaát nöôùc
Ñöùc, ñaõ taïo neân moät söï caêng thaúng
treân toaøn boä ERM.
Nhaèm gìn giöõ uy tín cuûa caùc quoác gia
vaø cam keát cuûa moät hoïc thuyeát tyû giaù
hoái ñoaùi coá ñònh trong ERM nhaèm tieán
ñeán moät ñoàng tieàn chung chaâu AÂu ñaõ
daãn söï can thieäp tyû giaù moät caùch
göôïng gaïo. Nhöõng ñoàng tieàn cuûa caùc
nöôùc thaønh vieân ERM ñaõ ñöôïc giao dòch
ôû möùc saøn cuûa bieân ñoä cho pheùp do
söï taán coâng cuûa caùc nhaø ñaàu cô tieàn
vaø ñoàng baûng Anh trong nöûa ñaàu thaùng 9.
Ngaøy 16 thaùng 9, chính phuû Anh ñaõ thoâng baùo
taêng laõi suaát cô baûn töø 10 leân 12% nhaèm
thuùc ñaåy caùc nhaø ñaàu cô mua ñoàng baûng.
Maëc duø vaäy vaø ngay sau ñoù trong cuøng
ngaøy, laõi suaát laïi taêng laàn nöõa leân 15%,
caùc nhaø ñaàu cô vaãn tieáp tuïc baùn ñoàng
baûng.
Vaøo 7 giôø toái, Anh ñaõ tuyeân boá ruùt
khoûi ERM vaø laõi suaát trôû laïi möùc 10%. Caùc
quoác gia ERM khaùc, chaúng haïn nhö YÙ, coù
ñoàng tieàn ñaõ vöôït quaù bieân ñoä cho pheùp
trong suoát ngaøy ñoù vaãn duy trì trong heä
thoáng nhöng vôùi moät bieân ñoä roäng hôn
Trong nhieàu naêm sau ngaøy thöù tö ñen toái,
ñoàng baûng ñöôïc giao dòch vôùi giaù ôû
döôùi möùc cuûa bieân ñoä döôùi
trong ERM. Vaøo muøa xuaân naêm 1995 ñoàng
baûng nguïp saâu ôû möùc 2,20 mark Ñöùc. Töø
möùc naøy trôû ñi, ñoàng baûng baét ñaàu
phuïc hoài vaø coù thôøi ñieåm noù ñaït
möùc 3,20 mark Ñöùc.
Caùc nhaø phaân tích cho raèng söï kieän
“ngaøy thöù tö ñen toái” ñaõ chöùng toû
raèng ñoù laø moät ñieàu toát cho neàn kinh
teá Anh xeùt trong daøi haïn vì laõi suaát ñaõ
ñöôïc taïo ñieàu kieän ñeå tieán ñeán giaù trò
töï nhieân cuûa noù.
Heä thoáng tyû giaù con raén
tieàn teä
- Coøn goïi laø neo tyû giaù coù ñieàu chænh
hay laø caùc ngang giaù tröôït.
- Trong heä thoáng naøy, moät quoác gia aán
ñònh moät ngang giaù cho ñoàâng tieàn
cuûa mình vaø cho pheùp moät thay ñoåi
nhoû xoay quanh ngang giaù, chaúng haïn
nhö coäng tröø 1% so vôùi ngang giaù.
Heä thoáng tyû giaù con raén
tieàn teä
A
1,98
2,0 F G
DCB
S($/£)
Thaùng1 2 3
Möùc
traàn
Möùc saøn
Heä thoáng tyû giaù thaû noåi coù
quaûn lyù
Heä thoáng naèm ñaâu ñoù giöõa coá ñònh vaø
thaû noåi töï do.
Gioáng heä thoáng tyû giaù thaû noåi töï do ôû
ñieåm caùc tyû giaù ñöôïc cho pheùp dao ñoäng
haøng ngaøy vaø khoâng coù caùc bieân ñoä
chính thöùc.
Gioáng heä thoáng tyû giaù coá ñònh ôû ñieåm
caùc chính phuû coù theå vaø ñoâi khi ñaõ can
thieäp ñeå traùnh ñoàng tieàn nöôùc hoï khoâng
ñi quaù xa theo moät höôùng naøo ñoù.
ñònh
Tyû giaù hoái
ñoaùi coá
Con raén
tieàn teä
quaûn lyù
Thaû noåi
coù
giaù
Daûi
baêng tyû
do
Thaû
noåi töï
Tính linh hoaït taêng
daàn cuûa caùc heä
thoáng tyû giaù
Can thieäp cuûa chính phuû trong
heä thoáng tyû giaù hoái ñoaùi coù quaûn
lyù
Caùc lyù do cuûa vieäc can thieäp:
Laøm dòu bôùt caùc bieán ñoäng tyû
giaù hoái ñoaùi
Thieát laäp caùc bieân ñoä tyû giaù