Bài giảng Hoạt đông ngoại thương của Việt Nam qua các thời kì

Chöông II : HOAÏT ÑOÄNG NGOAÏI THÖÔNG VIEÄT NAM QUA CAÙC THÔØI KYØ • 1. Hoaït ñoäng ngoaïi thöông Vieät nam döôùi thôøi phong kieán: Nền kinh tế Việt Nam: • Là một nền kinh tế nông nghiệp tự cấp, tự túc. • Sản xuất hàng hoá giản đơn và một thị trường trong nước chật hẹp, chia cắt. Chöông II : HOAÏT ÑOÄNG NGOAÏI THÖÔNG VIEÄT NAM QUA CAÙC THÔØI KYØ • 1. Hoaït ñoäng ngoaïi thöông Vieät nam döôùi thôøi phong kieán: Ngoại thương thương thời kỳ này không có cơ sở kinh tế bên trong thúc đẩy, có tính chất bị động. Ngoại thương thời phong kiến diễn ra giữa một số nước muốn bán sản phẩm công nghiệp của minh cho Việt Nam và mua hàng thủ công nghiệp cùng sản vật thiên nhiên. Chöông II : HOAÏT ÑOÄNG NGOAÏI THÖÔNG VIEÄT NAM QUA CAÙC THÔØI KYØ • 1. Hoaït ñoäng ngoaïi thöông Vieät nam döôùi thôøi phong kieán: Hàng bán ra gồm nông lâm hải sản quùi hiếm do thiên nhiên sẵn có được khai thác đem bán như • Lâm sản • Hàng thủ công nghiệp. Việc mua bán hầu như do bọn vua quan độc quyền để kiếm lời cho bản thân. Họ tiến hành ngoại thương một cách tuỳ tiện, độc đoán. Chöông II : HOAÏT ÑOÄNG NGOAÏI THÖÔNG VIEÄT NAM QUA CAÙC THÔØI KYØ • 1. Hoaït ñoäng ngoaïi thöông Vieät nam döôùi thôøi phong kieán: Quan hệ buôn bán của Việt Nam thời phong kiến chủ yếu là với Trung Quốc, Nhật Bản, Hà Lan, Bồ Đào Nha v.v… • 2.Hoaït ñoäng ngoaïi thöông Vieät nam döôùi thôøi kyø Phaùp thuoäc: Dưới sự thống trị của thực dân Pháp, Việt Nam là một “thuộc địa khai thác”. Chöông II : HOAÏT ÑOÄNG NGOAÏI THÖÔNG VIEÄT NAM QUA CAÙC THÔØI KYØ • 2.Hoaït ñoäng ngoaïi thöông Vieät nam döôùi thôøi kyø Phaùp thuoäc: Nền kinh tế nước ta vẫn là một nền kinh tế nông nghiệp lạc hậu, kỹ thuật canh tác cổ truyền. Ngoại thương kém phát triển cả về quy mô, mặt hàng và thị trường. Xuất khẩu chủ yếu của nước ta trong thời kỳ này là nông sản và khoáng sản với ba mặt hàng chủ yếu. Chöông II : HOAÏT ÑOÄNG NGOAÏI THÖÔNG VIEÄT NAM QUA CAÙC THÔØI KYØ • 2.Hoaït ñoäng ngoaïi thöông Vieät nam döôùi thôøi kyø Phaùp thuoäc: Trong 50 năm, từ 1890 đến 1939, ba nước Đông Dương, trong đó chủ yếu là Việt Nam, xuất khẩu 57.788.000 tấn gạo, trung bình mỗi năm 1,15 triệu tấn (chiếm 20% tổng sản lượng gạo sản xuất), 397 ngàn tấn cao su (gần như toàn bộ lượng sản xuất), 28 triệu tấn than (trên 65% sản lượng than sản xuất). Chöông II : HOAÏT ÑOÄNG NGOAÏI THÖÔNG VIEÄT NAM QUA CAÙC THÔØI KYØ • 2.Hoaït ñoäng ngoaïi thöông Vieät nam döôùi thôøi kyø Phaùp thuoäc: Nhập khẩu chủ yếu là hàng tiêu dùng và một số nguyên liệu như xăng dầu, bông, vải. Nhập máy móc thiết bị cũng có, nhưng chiếm tỷ lệ thấp, từ 1,4% (năm 1915) đến 8,8% (năm cao nhất - 1931) trong tổng kim ngạch nhập khẩu. Chöông II : HOAÏT ÑOÄNG NGOAÏI THÖÔNG VIEÄT NAM QUA CAÙC THÔØI KYØ • 2.Hoaït ñoäng ngoaïi thöông Vieät nam döôùi thôøi kyø Phaùp thuoäc: Bảng 1: Xuất khẩu và nhập khẩu của Việt Nam thời kỳ 1934-1939. Cán cân ngoại thương trong 50 năm (1890- 1939) chỉ có 9 năm các nước Đông Dương nhập siêu, còn lại 41 năm xuất siêu. Chöông II : HOAÏT ÑOÄNG NGOAÏI THÖÔNG VIEÄT NAM QUA CAÙC THÔØI KYØ • 2.Hoaït ñoäng ngoaïi thöông Vieät nam döôùi thôøi kyø Phaùp thuoäc: Để bảo vệ đặc quyền, đặc lợi trong lĩnh vực ngoại thương, Pháp thực hiện ở Đông Dương một hàng rào thuế quan rất chặt chẽ, có lợi cho chúng. Ngày 11/11/1892, Pháp ban hành luật về “đồng hoá thuế quan”. Chöông II : HOAÏT ÑOÄNG NGOAÏI THÖÔNG VIEÄT NAM QUA CAÙC THÔØI KYØ • 2.Hoaït ñoäng ngoaïi thöông Vieät nam döôùi thôøi kyø Phaùp thuoäc: Ngày 11/11/1892, Pháp ban hành luật về “đồng hoá thuế quan”.  Hàng của Pháp nhập khẩu vào Việt Nam được miễn thuế nhập khẩu, còn hàng của các nước khác thì bị hàng rào thuế quan ngăn trở, với thuế suất cao.  Hàng của Việt Nam nhập vào Pháp được tự do và không phải nộp thuế. Chöông II : HOAÏT ÑOÄNG NGOAÏI THÖÔNG VIEÄT NAM QUA CAÙC THÔØI KYØ • 2.Hoaït ñoäng ngoaïi thöông Vieät nam döôùi thôøi kyø Phaùp thuoäc: Chính sách “đồng hoá thuế quan” được nhà cầm quyền Pháp thay bằng chế độ “thuế quan tự trị” từ 01/01/1941. Hàng của nước Pháp nhập khẩu vào các nước Đông Dương và của các nước Đông Dương nhập vào Pháp không được miễn thuế, trừ những mặt hàng chính phủ Pháp quy định. Chöông II : HOAÏT ÑOÄNG NGOAÏI THÖÔNG VIEÄT NAM QUA CAÙC THÔØI KYØ 2.Hoaït ñoäng ngoaïi thöông Vieät nam döôùi thôøi kyø Phaùp thuoäc: Thuế xuất nhập khẩu áp dụng ở Đông Dương do các nước Đông Dương quy định nhưng phải được Chính phủ Pháp chuẩn y. Chöông II : HOAÏT ÑOÄNG NGOAÏI THÖÔNG VIEÄT NAM QUA CAÙC THÔØI KYØ • 3. Hoaït ñoäng ngoaïi thöông Vieät nam thôøi kyø 1945-1954: Trong hoàn cảnh chiến tranh, ngoại thương nhằm mục tiêu vừa đấu tranh chống âm mưu bao vây và phong tỏa của các đế quốc Pháp vừa duy trì và mở rộng giao lưu kinh tế với bên ngoài. Chöông II : HOAÏT ÑOÄNG NGOAÏI THÖÔNG VIEÄT NAM QUA CAÙC THÔØI KYØ • 3. Hoaït ñoäng ngoaïi thöông Vieät nam thôøi kyø 1945-1954: Đối với vùng tạm bị địch kiểm soát thời kỳ này chính phủ ta áp dụng chính sách: Bao vây kinh tế vùng địch kiểm soát (1947 - 1950); Đẩy mạnh giao lưu kinh tế giữa vùng tự do và vùng địch tạm kiểm soát (1951 - 1954) Chöông II : HOAÏT ÑOÄNG NGOAÏI THÖÔNG VIEÄT NAM QUA CAÙC THÔØI KYØ • 3. Hoaït ñoäng ngoaïi thöông Vieät nam thôøi kyø 1945-1954: Chính sách xuất nhập khẩu với vùng tạm bị địch kiểm soát gồm những nội dung sau: Đấu tranh tiền tệ. Làm thất bại âm mưu của địch lợi dụng việc giao lưu kinh tế giữa hai vùng để lũng đoạn kinh tế vùng tự do. Chöông II : HOAÏT ÑOÄNG NGOAÏI THÖÔNG VIEÄT NAM QUA CAÙC THÔØI KYØ • 3. Hoaït ñoäng ngoaïi thöông Vieät nam thôøi kyø 1945-1954: Từ những năm 1950, Chính phủ Việt Nam đã có quan hệ chính thức về kinh tế và thương mại với các nướcTrung Quốc, Liên Xô và các nước Đông Âu, Năm 1952, Chính phủ ta ký Hiệp định thương mại với Chính phủ Cộng hoà nhân dân Trung Hoa, và năm 1953 ký nghị định thư về mậu dịch tiểu ngạch biên giới. Chöông II : HOAÏT ÑOÄNG NGOAÏI THÖÔNG VIEÄT NAM QUA CAÙC THÔØI KYØ • 3. Hoaït ñoäng ngoaïi thöông Vieät nam thôøi kyø 1945-1954: Việc phát triển và mở rộng các quan hệ kinh tế và thương mại với nước ngoài có ý nghĩa quan trọng đối với kinh tế vùng tự do và đến cục diện đấu tranh trên mặt trận kinh tế. Tuy nhiên, khối lượng buôn bán với bên ngoài rất hạn chế do hoàn cảnh chiến tranh và sự bao vây phong toả của kẻ địch. Chöông II : HOAÏT ÑOÄNG NGOAÏI THÖÔNG VIEÄT NAM QUA CAÙC THÔØI KYØ 4.Hoaït ñoäng ngoaïi thöông Vieät nam thôøi kyø 1955-1975: Thời kỳ 1955 - 1975 là thời kỳ cải tạo và xây dựng kinh tế, phát triển văn hoá theo CNXH ở miền Bắc, vừa phải tiến hành cuộc chiến tranh chống Mỹ cứu nước. Trong thời kỳ này sự phát triển ngoại thương có thể chia làm hai giai đoạn: Chöông II : HOAÏT ÑOÄNG NGOAÏI THÖÔNG VIEÄT NAM QUA CAÙC THÔØI KYØ 4.Hoaït ñoäng ngoaïi thöông Vieät nam thôøi kyø 1955-1975: Giai đoạn 1: mở rộng và phát triển ngoại thương phục vụ công cuộc khôi phục kinh tế miền Bắc, xây dựng hậu phương vững mạnh đảm bảo cho cuộc đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc (1955 - 1965). Giai đoạn 2: Đấu tranh phá vỡ âm mưu bao vây và phong toả của kẻ địch nhằm tranh thủ sự viện trợ quốc tế, duy trì các hoạt động xuất nhập khẩu phục vụ cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước (1966 – 1975). Chöông II : HOAÏT ÑOÄNG NGOAÏI THÖÔNG VIEÄT NAM QUA CAÙC THÔØI KYØ 4.Hoaït ñoäng ngoaïi thöông Vieät nam thôøi kyø 1955-1975: Giai đoạn 1: (1955 - 1965). Không ngừng củng cố và phát triển quan hệ kinh tế và thương mại với các nước xă hội chủ nghĩa, đồng thời mở rộng quan hệ với các nước ngoài XHCN. Đặc điểm cơ bản của hoạt động ngoại thương trong giai đoạn này là: Chöông II : HOAÏT ÑOÄNG NGOAÏI THÖÔNG VIEÄT NAM QUA CAÙC THÔØI KYØ Giai đoạn 1: (1955 - 1965).  Xuất khẩu tăng chậm.  Trong kim ngạch nhập khẩu, tỷ trọng viện trợ không hoàn lại tiếp tục giảm.  Cơ cấu hàng xuất khẩu ảnh hưởng trình độ phát triển kinh tế lạc hậu và sự không ổn định của nền kinh tế.  Buôn bán của ta chủ yếu là với các nước XHCN Chöông II : HOAÏT ÑOÄNG NGOAÏI THÖÔNG VIEÄT NAM QUA CAÙC THÔØI KYØ Giai đoạn 2: (1966 – 1975). Hoạt động kinh tế đối ngoại và ngoại thương chủ yếu tập trung vào việc tiếp nhận viện trợ quốc tế từ các nước XHCN và bè bạn trên thế giới dưới hình thức viện trợ không hoàn lại, viện trợ nhân đạo, cấp tín dụng với điều kiện ưu đăi. Hoạt động buôn bán, trao đổi hàng hoá với nước ngoài bị thu hẹp đáng kể. Nhập khẩu tăng nhanh nhưng xuất khẩu giảm nhiều. So liệu ngoai thương VN(1955 -1975) Chöông II : HOAÏT ÑOÄNG NGOAÏI THÖÔNG VIEÄT NAM QUA CAÙC THÔØI KYØ 5.Hoaït ñoäng ngoaïi thöông Vieät nam thôøi kyø sau naêm 1975 Thời kỳ này có thể chia thành hai giai đoạn: 5.1. Giai đoạn từ 1975 – 1985 5.2.Ngoại thương Việt Nam giai đoạn 1986 đến năm nay. Chöông II : HOAÏT ÑOÄNG NGOAÏI THÖÔNG VIEÄT NAM QUA CAÙC THÔØI KYØ 5.1. Giai đoạn từ 1975 – 1985 Hoạt động ngoại thương có những thuận lợi mới, đồng thời có những khó khăn mới. Năm 1977, nước ta tham gia Ngân hàng Đầu tư Quốc tế và Ngân hàng Hợp tác Quốc tế thuộc Hội đồng Tương trợ Kinh tế (HĐTTKT) Chöông II : HOAÏT ÑOÄNG NGOAÏI THÖÔNG VIEÄT NAM QUA CAÙC THÔØI KYØ 5.1. Giai đoạn từ 1975 – 1985 Hoạt động ngoại thương có những thuận lợi mới, đồng thời có những khó khăn mới. Năm 1977, nước ta tham gia Ngân hàng Đầu tư Quốc tế và Ngân hàng Hợp tác Quốc tế thuộc Hội đồng Tương trợ Kinh tế (HĐTTKT) Chöông II : HOAÏT ÑOÄNG NGOAÏI THÖÔNG VIEÄT NAM QUA CAÙC THÔØI KYØ 5.1. Giai đoạn từ 1975 – 1985 Ngày 18-4-1977, Chính phủ Việt Nam đă ban hành Điều lệ về đầu tư của nước ngoài vào Việt Nam, nhằm thu hút đầu tư của nước ngoài, không phân biệt chế độ chính trị, trên nguyên tắc đảm bảo độc lập chủ quyền của Việt Nam và các bên cùng có lợi. Kết quả hoạt động xuất, nhập khẩu giai đoạn 1976 – 1985 Chöông II : HOAÏT ÑOÄNG NGOAÏI THÖÔNG VIEÄT NAM QUA CAÙC THÔØI KYØ 5.1. Giai đoạn từ 1975 – 1985 5.2.Ngoại thương Việt Nam giai đoạn 1986 đến năm nay. Công cuộc đổi mới, mở cửa nền kinh tế được Đảng Cộng sản Việt Nam khởi xướng từ Hội nghị Trung ương lần thứ 6 (khoá IV) họp cuối năm 1986. Kết quả hoạt động ngoại thương nước ta giai đoạn 1986-2007. Chöông II : HOAÏT ÑOÄNG NGOAÏI THÖÔNG VIEÄT NAM QUA CAÙC THÔØI KYØ 5.2.Ngoại thương Việt Nam giai đoạn 1986 đến năm nay.  Xuất khẩu tăng trưởng nhanh.  Nhập siêu vẫn kéo dài  Cơ cấu nhập khẩu có sự biến động giữa hai nhóm hàng tư liệu sản xuất và vật phẩm tiêu dùng. Nguyên vật liệu vẫn chiếm tỷ lệ cao nhất trong tổng giá trị nhập khẩu, chiếm từ 60 đến 70% tổng kim ngạch nhập khẩu. Số liệu nhập khẩu phân theo nhóm hàng… Chöông II : HOAÏT ÑOÄNG NGOAÏI THÖÔNG VIEÄT NAM QUA CAÙC THÔØI KYØ 5.2.Ngoại thương Việt Nam giai đoạn 1986 đến năm nay.  Cơ cấu xuất khẩu có sự thay đổi khá mạnh ở nhóm hàng công nghiệp nặng và khoáng sản. Xuất khẩu phân theo nhóm hàng…. Thị trường buôn bán của Việt Nam trong hơn 15 năm qua đă có sự thay đổi rất cơ bản. Thị trường xuất khẩu, nhập khẩu…