Bài giảng Hướng dẫn một số kỹ năng ứng dụng thương mại điện tử trong doanh nghiệp

1Trường Đại học Ngoại thương Thương mại điện tử 5/2007 TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG BÀI GIẢNG Hướng dẫn một số kỹ năng ứng dụng THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ trong doanh nghiệp Giảng viên: ThS. Nguyễn Văn Thoan Trưởng Bộ môn Thương mại điện tử Trường Đại học Ngoại thương Thương mại điện tử 5/2007 Thương mại điện tử một số kỹ năng ứng dụng trong doanh nghiệp ™ Quy trình ứng dụng TMĐT ™ Đánh giá website TMĐT ™ Khai thác hệ thống thông tin TM & TT trên Internet ™ Quy trình sử dụng Chữ ký số ™ Quy trình thanh toán điện tử ®Þnh nghÜa TM§T “ TM§T lμ viÖc mua b¸n hμng ho¸ vμ dÞch vô th«ng qua c¸c ph−¬ng tiÖn ®iÖn tö vμ c¸c m¹ng viÔn th«ng, ®Æc biÖt lμ qua m¸y tÝnh vμ m¹ng Internet” + Ngang (doanh nghiÖp) : TM§T lμ viÖc thùc hiÖn toμn bé ho¹t ®éng kinh doanh bao gåm marketing (M), b¸n hμng (S), ph©n phèi (D) vμ thanh to¸n (P) th«ng qua c¸c ph−¬ng tiÖn ®iÖn tö + Däc (qu¶n lý): TM§T bao gåm - C¬ së h¹ tÇng cho sù ph¸t triÓn TM§T (I) - Th«ng ®iÖp d÷ liÖu (M) - C¸c quy t¾c c¬ b¶n (LuËt) (B) - C¸c quy t¾c riªng trong tõng lÜnh vùc (NghÞ ®Þnh) (S) - C¸c øng dông (PhÇn mÒm) (A) 10 July 2002 C¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn cña E-Commerce 3 giai ®o¹n ph¸t triÓn chÝnh Th−¬ng m¹i Th«ng tin (i-Commerce) Th«ng tin (Information) lªn m¹ng web Trao ®æi, ®μm ph¸n, ®Æt hμng qua m¹ng (e-mail, chat, forum...) Thanh to¸n, giao hμng truyÒn thèng Th−¬ng m¹i “céng t¸c”(c-Business) Integrating / Collaborating Néi bé doanh nghiÖp c¸c bé phËn lkÕt (integrating) vμ kÕt nèi víi c¸c ®èi t¸c kinh doanh (connecting) Th−¬ng m¹i Giao dÞch (t-Commerce) Hîp ®ång ®iÖn tö (ký kÕt qua m¹ng) Thanh to¸n ®iÖn tö (thùc hiÖn qua m¹ng) (online transaction), 1. 3. 2. 2Xây dựng hệ thống cung cấp và phân phối Liên kết website với khách hàng, nhà cung cấp, đối tác, cơ quan quản lý nhà nước Quảng bá website, đăng ký trên Công cụ tìm kiếm, tham gia các Sàn giao dịch thương mại điện tử Bổ sung các chức năng: bảo mật, thanh toán Đánh giá website: thông tin, chức năng, tốc độ, nét riêng… Cập nhật thông tin, quản trị nội dung website Thiết kế website Mua tên miền, thuê máy chủ Xây dựng mô hình cấu trúc, chức năng, đánh giá website Phân tích SWOT, lập kế hoạch, xác định mục tiêu, vốn đầu tư SWOT: Điểm mạnh – Điểm yếu – Cơ hội – Hiểm họa QUY TRÌNH TRIỂN KHAI THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ trong doanh nghiệp 7 yếu tố quyết định thành công của website TMĐT Selection & ValueSelection & Value Performance & ServicePerfor ance & Service Look & FeelLook & Feel Advertising & IncentivesAdvertising & Incentives Personal AttentionPersonal Attention Community RelationshipsCo unity Relationships Security & ReliabilitySecurity & Reliability Bẩy yếu tố quyết định thành công của website Thương mại điện tử Context Thẩm mỹ Content Nội dung Commerce Thương mại Communication Giao tiếp Customiza... Cá biệt hóa Cộng đồng Connection / An toàn, bảo mật Trường Đại học Ngoại thương Thương mại điện tử 5/2007 Thương mại điện tử một số kỹ năng ứng dụng trong doanh nghiệp ™ Quy trình ứng dụng TMĐT ™ Đánh giá website TMĐT ™ Khai thác hệ thống thông tin TM & TT trên Internet ™ Quy trình sử dụng Chữ ký số ™ Quy trình thanh toán điện tử 1. ThÞ tr−êng HOA KỲ Khai thác hệ thống thông tin TM & TT trên Internet 3www.bigyellow.com Công cụ tìm kiếm: - Từ khóa - Tên doanh nghiệp - Địa điểm (thành phố) Kết quả tìm kiếm - Tên công ty - Địa chỉ - Email - Giới thiệu, tel, fax - Website Internet townpage 2. ThÞ tr−êng NhËt b¶n Khai thác hệ thống thông tin TM & TT trên Internet Công cụ tìm kiếm: - Từ khóa - Tên doanh nghiệp - Địa điểm (thành phố) 4Kết quả tìm kiếm - Tên công ty - Địa chỉ - Email - Giới thiệu, tel, fax - Website 3 www.jetro.go.jp Công cụ tìm kiếm: - Từ khóa - Tên doanh nghiệp - Địa điểm (thành phố) Kết quả tìm kiếm - Tên công ty - Địa chỉ - Email - Giới thiệu, tel, fax - Website 3. ThÞ tr−êng EU Khai thác hệ thống thông tin TM & TT trên Internet 5Công cụ tìm kiếm: - Từ khóa - Tên doanh nghiệp - Địa điểm (thành phố) Kết quả tìm kiếm - Tên công ty - Địa chỉ - Email - Giới thiệu, tel, fax - Website - Clich to talk Giao dịch điện tử - Gửi email trực tiếp - Free Internet Call Thị trường Đài Loan www.taiwantrade.com.tw 6Edited by: MA. Nguyen Van Thoan, Head of Ecom Dept., FTU Khai thác hệ thống thông tin TM & TT trên Internet 7Kết quả tìm kiếm - Thông tin XNK - Các cơ hội mua & bán - Danh bạ các công ty - Luật kinh doanh - Văn hóa kinh doanh - Các cơ quan QLNN Kết quả tìm kiếm - Thông tin XNK - Các cơ hội mua & bán - Danh bạ các công ty - Luật kinh doanh - Văn hóa kinh doanh - Các cơ quan QLNN Khai thác hệ thống thông tin TM & TT trên Internet Công cụ tìm kiếm: - Nước - Ngành hàng - Nhóm hàng - Ngôn ngữ 8Kết quả tìm kiếm - Thông tin XNK - Các cơ hội mua & bán - Danh bạ các công ty - Luật kinh doanh - Văn hóa kinh doanh - Các cơ quan QLNN Số lượng danh bạ về thị trường Nhật Bản: 26 Trường Đại học Ngoại thương Thương mại điện tử 5/2007 Thương mại điện tử một số kỹ năng ứng dụng trong doanh nghiệp ™ Quy trình ứng dụng TMĐT ™ Đánh giá website TMĐT ™ Khai thác hệ thống thông tin TM & TT trên Internet ™ Quy trình sử dụng Chữ ký số ™ Quy trình thanh toán điện tử Trường Đại học Ngoại thương Thương mại điện tử 5/2007 4. Chữ ký số Nguyên tắc sử dụng ™ Chữ ký điện tử dùng để làm gì? Tương tự như chữ ký truyền thống, chữ ký điện tử dùng để ký trên các thông điệp dữ liệu ™ Hình thức thể hiện của chữ ký điện tử Chữ ký điện tử được tạo lập dưới dạng từ, chữ, số, ký hiệu, âm thanh hoặc các hình thức khác bằng phương tiện điện tử, gắn liền hoặc kết hợp một cách logic với thông điệp dữ liệu Trường Đại học Ngoại thương Thương mại điện tử 5/2007 4. Chữ ký số Nguyên tắc sử dụng ™ Mục đích của chữ ký điện tử Gắn liền hoặc kết hợp một cách logic với thông điệp dữ liệu nhằm: xác nhận người ký thông điệp dữ liệu và xác nhận sự chấp thuận của người đó đối với nội dung của thông điệp dữ liệu. Nguồn: Điều 21, Luật GD ĐT 2006 9Trường Đại học Ngoại thương Thương mại điện tử 5/2007 ™ Điều 22. Chữ ký điện tử an toàn ™ Dữ liệu tạo chữ ký chỉ gắn duy nhất với người ký ™ Dữ liệu tạo chữ ký chỉ thuộc quyền kiểm soát của người ký ™ Mọi thay đổi đối với chữ ký điện tử sau thời điểm ký đều có thể bị phát hiện ™ Mọi thay đổi đối với nội dung thông điệp dữ liệu sau thời điểm ký đều có thể bị phát hiện 4. Chữ ký số Nguyên tắc sử dụng Trường Đại học Ngoại thương Thương mại điện tử 5/2007 4. Chữ ký số Nguyên tắc sử dụng ™ Các cách để tạo ra chữ ký điện tử - Vân tay - Sơ đồ võng mạc - Sơ đồ tĩnh mạch trong bàn tay - ADN - Các yếu tố sinh học khác - Công nghệ mã hóa - … Trường Đại học Ngoại thương Thương mại điện tử 5/2007 Quy tr×nh ký b»ng khãa ®èi xøng H§ ®· ®−îc m· ho¸ khãa bÝ mËt Ng−êi göi Hîp ®ång H§ ®· ®−îc m· ho¸ Ng−êi nhËn Hîp ®ång Khãa bÝ mËt Th«ng ®iÖp INTERNET Trường Đại học Ngoại thương Thương mại điện tử 5/2007 ™ Chữ ký số dùng công nghệ khóa công khai ™ Công nghệ mã hóa không đối xứng hay công nghệ mã hóa hai khóa (Asymetric Encryption). Người gửi và người nhận mỗi người đều có một cặp khóa (khóa bí mật – private key và khóa công khai – public key) ™ Private key: giữ bí mật, chỉ ngừơi ký được sử dụng ™ Public key: công khai cho mọi người biết để sử dụng giao dịch với mình 4. Chữ ký số Nguyên tắc sử dụng 10 Trường Đại học Ngoại thương Thương mại điện tử 5/2007 Quy tr×nh “b¶o mËt” = khãa c«ng khai H§ ®· ®−îc m· ho¸ khãa C¤NG KHAI Ng−êi göi Hîp ®ång H§ ®· ®−îc m· ho¸ Ng−êi nhËn Hîp ®ång Khãa bÝ mËt Th«ng ®iÖp INTERNET Source: W. Stallings, “Cryptography and Network Security” The Public-Key Encryption Model N.Mua A N.b¸n B m· kho¸ c«ng KHAI cña mäi ng−êi mμ A biÕt kho¸ c.céng cña B kho¸ bÝ mËt cña B Mô hình sử dụng Khóa công khai Trường Đại học Ngoại thương Thương mại điện tử 5/2007 Quy tr×nh “ký sè” = khãa bÝ mËt H§ ®· ®−îc m· ho¸ khãa C¤NG KHAI Ng−êi göi Hîp ®ång H§ ®· ®−îc m· ho¸ Ng−êi nhËn Hîp ®ång Khãa bÝ mËt Th«ng ®iÖp INTERNET Source: W. Stallings, “Cryptography and Network Security” The Public-Key Authentication Model N.Mua A N.b¸n B kho¸ c.céng cña a kho¸ bÝ mËt cña a m· kho¸ c«ng KHAI cña mäi ng−êi mμ B biÕt Mô ình sử dụng Khóa công khai 11 Trường Đại học Ngoại thương Thương mại điện tử 5/2007 Quy tr×nh sö dông ch÷ ký sè T§ ®· ®−îc m· ho¸ M· kho¸ CK (N.nhËn) Ng−êi göi §¬n ®Æt hμng T§ ®· ®−îc m· ho¸ Ng−êi nhËn §¬n ®Æt hμng M· kho¸ bÝ mËt (N.nhËn) Ng−êi göi T§ ®· ®−îc m· ho¸ T§ ®· ®−îc ký §T T§ ®· ®−îc ký §T M· kho¸ bÝ mËt (N. göi) Ng−êi nhËn T§ ®· ®−îc m· ho¸ M· kho¸ CK (N. göi) Th«ng ®iÖp Ch÷ ký ®iÖn tö INTERNET INTERNET Trường Đại học Ngoại thương Thương mại điện tử 5/2007 Quy tr×nh sö dông ch÷ ký sè “ ®Çy ®ñ” INTERNET INTERNET Trường Đại học Ngoại thương Thương mại điện tử 5/2007 Quy tr×nh “ký sè” ®Çy ®ñ Hîp ®ång H§ rót gän H§ rót gän & m· hãa H§ rót gän & m· hãa Hîp ®ång Hîp ®ång Hîp ®ång Băm Ký số Dán phong bì Mở phong bì H§ rót gän & m· hãa Hîp ®ång H§ rót gän Kiểm tra chữ ký Kiểm tra nội dung Hîp ®ång H§ rót gän M¸y tÝnh Ng−êi göi M¸y tÝnh Ng−êi nhËn INTERNET INTERNET Trường Đại học Ngoại thương Thương mại điện tử 2007 Luật Giao dịch điện tử (VN,2006) ™ 3. Chương trình ký điện tử là chương trình máy tính được thiết lập để hoạt động độc lập hoặc thông qua thiết bị, hệ thống thông tin, chương trình máy tính khác nhằm tạo ra một chữ ký điện tử đặc trưng cho người ký thông điệp dữ liệu. 12 Trường Đại học Ngoại thương Thương mại điện tử 2007 Giá trị pháp lý của Chữ ký số ™ Điều 8. Giá trị pháp lý của chữ ký số ™ 1. Trong trường hợp pháp luật quy định văn bản cần có chữ ký thì yêu cầu đối với một thông điệp dữ liệu được xem là đáp ứng nếu thông điệp dữ liệu đó được ký bằng chữ ký số. Trường Đại học Ngoại thương Thương mại điện tử 2007 Thương mại điện tử một số kỹ năng ứng dụng trong doanh nghiệp ™ Quy trình ứng dụng TMĐT ™ Đánh giá website TMĐT ™ Khai thác hệ thống thông tin TM & TT trên Internet ™ Quy trình sử dụng Chữ ký số ™ Quy trình thanh toán điện tử Trường Đại học Ngoại thương Thương mại điện tử 2007 Chọn Phương thức Thanh toán Trường Đại học Ngoại thương Thương mại điện tử 2007 Kiểm tra toàn bộ đơn đặt hàng 13 Trường Đại học Ngoại thương Thương mại điện tử 2007 Vai trò của Thanh toán điện tử Trường Đại học Ngoại thương Thương mại điện tử 2007 C¸c bªn tham gia thanh to¸n ®iÖn tö 1. Chñ së h÷u thÎ/ Ng−êi mua Cardholder 2. Ng−êi b¸n hμng Merchant/seller 3. Ng©n hμng ph¸t hμnh Issuing bank 4. Ng©n hμng cña ng−êi b¸n Acquirer ’s financial institution 5. HiÖp héi thÎ TD Card association (VISA, MasterCard) 6. Bªn thø ba Third-party processors (outsourcers performing same duties formerly provided by issuers, etc.) Trường Đại học Ngoại thương Thương mại điện tử 2007 ThÎ tÝn dông & ThÎ ghi nî Trường Đại học Ngoại thương Thương mại điện tử 2007 ThÎ tÝn dông & ThÎ ghi nî 14 Trường Đại học Ngoại thương Thương mại điện tử 2007 VÝ dô: Quy tr×nh thanh to¸n thÎ tÝn dông Trường Đại học Ngoại thương Thương mại điện tử 2007 Các Module phần mềm của Website Thương mại điện tử ™Web site development tools ™Web page construction software ™E-commerce software ™Catalog software ™Product configuration software ™Electronic shopping cart ™Electronic Payment Systems ƒ Electronic cash ƒ Electronic wallets ƒ Credit, charge, debit, and smart cards LOGO LOGO 15 Trường Đại học Ngoại thương Thương mại điện tử 2007 Hệ thống xử lý thanh toán trực tuyến Trường Đại học Ngoại thương Thương mại điện tử 2007 Hệ thống xử lý thanh toán trực tuyến 1 2 3 4 5 6 Trường Đại học Ngoại thương Thương mại điện tử 5/2007 TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG BÀI GIẢNG HỢP ĐỒNG ĐIỆN TỬ Giảng viên: ThS. Nguyễn Văn Thoan Trưởng Bộ môn Thương mại điện tử