Bài giảng Khuyến nông - Chương II: Phương pháp khuyến nông

Chương II. Phương pháp khuyến nông2.1.Khái niệm Phương pháp khuyến nông là cách đạt mục tiêu khuyến nông thông qua sự tác động trực tiếp giữa chủ thể khuyến nông và đối tượng khuyến nông bằng những hoạt động giáo dục,huấn luyện trực tiếp. HAI TIẾP CẬN KHUYẾN NÔNG1. Tiếp cận thúc đẩy bằng công nghệ Technology push2. Lôi kéo bằng thị trườngMarket pull2.2. Các phương pháp khuyếnPhương pháp cá thểPhương pháp nhómPhương pháp truyền thông đại chúngPhương pháp khuyến nông Phương pháp cá thểCán bộ khuyến nông trao đổi trực tiếp với từng nông hộTrao đổi qua thư từ, điện thoạiPhương pháp nhómHội họp/ họp dânDiễn thuyết/ nói chuyện chuyên đềTập huấnTrình diễn phương phápTrình diễn kết quảHội thảo đầu bờTham quan2.2.1. Tập huấn Tập huấn là phương pháp đào tạo mà người tập huấn viên trực tiếp trình bày với người nông dân một chuyên đề nào đó để cho nông dân hiểu rõ và áp dụng đúng kỹ thuật trong hoạt động sản xuất của họ Quy trình tổ chức tập huấnXây dụng nội dung tập huấnXác đinh phương pháp và công cụ tập huấnXác đinh nhu cầu tập huấnTiến hành công tác tập huấn1. Xác định nhu cầu tập huấn Tại sao phải đánh giá nhu cầu tập huấn?Đáp ứng nhu cầu của thực tế Huy động được sự tham gia của người dânTránh sự lãng phí các nguồn lựcNội dung điều tra đánh giá nhu cầu tập huấn cần làm rõ:Phân tích công việc họ đang và sẽ làm.Những kiến thức, kỹ năng cần phải có để thực hiện công việc đó.Những kiến thức, kỹ năng hiện đã có.Những khoảng trống về kiến, kỹ năng cần phải được đào tạo.Phương pháp Khảo sát nhu cầu tập huấnĐiều tra xác định nhu cầu tập huấnThảo luận nhóm để xác định nhu cầu tập huấn PP1: Điều tra xác định nhu cầu tập huấnPhỏng vấn cấu trúcPhỏng vấn bán cấu trúcThiết kế phiếu khảo sátPhần thông tin chung Phần thông tin về điều kiện sản xuất của hộPhần thông tin về nhu cầu của hộPhần đánh giá về khả năng của hộ về nhu cầu PP2: Thảo luận nhómThúc đẩy nông dân thảo luận để thu thập các nhu cầu tập huấnThúc đẩy nông dân tham gia để xác định nhu cầu tập huấn ưu tiênLựu chọn những nhu cầu ưu tiên nhất Công cụ xác định nhu cầu ưu tiênCụng cụ 1: Xếp hạng vấn đề bằng so sánh cặp đôi1: Lập bảng để so sánh:Liệt kê các nhu cầu mà người dân đang cầnVẽ bảng có số hàng và số cột bằng nhau, lớn hơn số khó khăn 1 cột và 1 hàng.Ghi lần lượt các nhu cầu vào hàng và vào cột KT chăn nuôi lợnKT chăn nuôi gàKT thâm canh lúaThị trườngKT nuôi cáKT chăn nuôi lợnKT chăn nuôi gàKT thâm canh lúaThị trườngKT nuôi cáVí dụ về so sánh cặp đôiKT chăn nuôi lợnKT chăn nuôi gàKT thâm canh lúaThị trườngKT nuôi cáKT chăn nuôi lợnKT chăn nuôi gàKT thâm canh lúaThị trườngKT nuôi cáKT CNLKT CNLKT CNLKT CNLKT CNGKT CNGKT CNGKT TCLKT TCLKT NC Công cụ 2 : phương pháp cho điểmCách thực hiện:Thảo luận nhúm xỏc định cỏc nhu cầu Cho điểm từng nhu cầu theo nguyên tắc cho điểm đó thống nhất cho điểm. Vớ dụ: 10 điểm đối với nhu cầu cấp thiếtXếp thứ tự nhu cầu theo kết quả cho điểmBảng cho điểmNhu cầuNgười dânTổng cộngABCD E F G ..Nhu Cầu 1Nhu Cầu 2Nhu Cầu 3Nhu Cầu 4Nhu Cầu 5.Ví dụ về bảng cho điểmNhu cầuNgười dânTổng cộngABCD E F G ..Nhu Cầu 1986831Nhu Cầu 2767929Nhu Cầu 371010734Nhu Cầu 4899632Nhu Cầu 510781035.2. Xây dựng nội dung tập huấnCơ sở xây dựng nội dung tập huấn?+ Căn cứ vào nhu cầu tập huấn+ Căn cứ vào đối tượng tập huấn+ Căn cứ vào mục tiêu tập huấn+ Căn cứ vào thời gian tập huấnNội dung tập huấn gồm Kiến thức và kỹ năng Kiến thứcBiết thì tốtNên biếtPhải biếtKỹ năngPhức tạpĐơn giảnSoạn thảo chương trình tập huấnTên khóa tập huấnĐối tượng tập huấnMục tiêu tập huấnThời gian tập huấnNội dung tập huấnKết quả dự kiếnKế hoạch tập huấn3. Xác định phương pháp tập huấnDựa vào đối tượng tham gia để chọn phương phápDựa vào cấu trúc chương trình tập huấnDựa vào mục tiêu cần đạt đượcCÁC PHƯƠNG PHÁP TẬP HUẤN THÔNG DỤNGTHUYẾT TRÌNHĐỘNG NÃO TÍCH CỰCTHAO DIỄN (thực hành trình diễn)Bài tập thảo luận nhómMỗi nhóm chọn một một chủ đề nào đó, xây dựng chương trình tập và nội dung huấn cho một nhóm nông dân với số lượng 20 người, thời gian tập huấn 1 ngày. Xây dựng nội dung, chương trình và phương pháp tập huấn2.2.2.Trình diễn kết quả Trình diễn kết quả là gì ? Là chỉ cho nông dân thấy kết qủa của một kỹ thụât mới trong điều kiện cụ thể ở địa phươngTrong trình diễn kết quả so sánh là yếu tố rất quan trọng Trình diễn kết quả Nguyên tắc cơ bản Có sự tham gia của người dân và thực hiện trong điều kiện của họ Đơn giản, rõ ràng, dễ hiểu, có chủ định áp dụng Kỹ thụât mới đã được khẳng định tại địa phương, có kết quả rõ ràng và dễ thuyết phục Nông dân đang cần kỹ thụât đó (phù hợp với yêu cầu của nông dân)Các bước tiến hành trình diễn kết quả Bước 1: Chuẩn bị - Mục đích trình diễn là gì? - Nên trình diễn ở đâu? Địa điểm nào thuận lợi nhất cho tất cả nông dân? - Thu thập thông tin và những tài liệu liên quan đến nội dung trình diễn - Lựa chọn nông dân tham giaBước 1: Chuẩn bị - Thiết kế mô hình và xây dựng quy trình kỹ thuật thực hiện mô hìnhTập huấn quy trình kỹ thuật và phát tài liệu cho hộ nông dân tham gia mô hìnhKiểm tra kỹ để đảm bảo có sẵn những công cụ hỗ trợ cần thiết (ví dụ giống, nông cụ, phương tiện nghe nhìn...)Bước 2: Thực hiện mô hìnhXây dựng mô hình (có so sánh đối chứng). Thường xuyên đến thăm,theo dõi, đo đếm và ghi chép các số liệu cần thiết Nếu thấy mô hình có triển vọng thì tổ chức trình diễn Thông báo rộng rãi hoạt động trình diễn nhằm đảm bảo cho nông dân biết chắc chắn ngày giờ và nơi thực hiện trình diễn.Đến thăm hiện trường trình diễn lần cuối nhằm bảo đảm mọi thứ đã được chuẩn bịBước 3: Tổ chức trình diễnAi trình diễn? Khuyến khích ND đặt câu hỏi và giải đáp thắc mắc của nông dân Tóm tắt những thông tin chủ yếu về vấn đề trình diễnBước 4: Những công việc làm sau trình diễnXác định yêu cầu của người tham giaĐáp ứng các nhu cầu của người tham gia- Viết báo cáo và đánh giá kết quả trình diễn.Ưu và nhược điểm của trình diễn kết quảƯu điểm Dễ thuyết phục nông dân Nông dân hiểu được cách làm từ đầu đến cuối trên thực tế Phát huy được tính sáng tạo của nông dân Nhược điểm Thời gian đòi hỏi dài Chi phí lớn Có thể thất bại do những điều kiện trình diễn không đáp ứng (như khí hậu, thời tiết...) 2.3. Phương pháp truyền thông đại chúngNhóm nghe nhìnNghe nóiẤn phẩmTờ rơiKhái niệm- Tờ rơi là loại tài liệu giúp chúng ta tóm tắt và cung cấp những nội dung chính hoặc chi tiết về kỹ thuật, sản phẩm, dịch vụ nào đó- Kết hợp giữa hình ảnh và nội dungCác loại tờ rơiLoại 1 mảnhLoại 2 mảnhLoại 3 mảnhLoại 1 mảnhLoại 2 mảnhLoại 3 mảnhLợi íchĐưa thông tin đồng thời đến được nhiều ngườiPhục vụ đông đảo nông dân những thông tin kịp thờiChi phí thấpĐể có một sản phẩm chất lượngLên kế hoạch cụ thể+ Nội dung tài liệu là gì? Ai dùng?+ Soạn thảo nội dung: Thích hợp với đối tượng, rõ ràng, dễ hiểu+ Lựa chọn những hình ảnh minh hoạ phù hợpTrình tự sản xuất tờ rơiBài viếtSoạn thảo và tóm tắt nội dungTrình bày tờ rơiChỉnh sửaÝ kiến tư vấnIn ấn và phát hànhÝ kiến phản hồiBài tập cá nhânMỗi bạn chọn 1 trong 4 nôi dung sau:Một biện pháp kỹ thuậtMột sản phẩm nông sảnMột loại giống cây trồng Một công ty/doanh nghiệp trong NNXây dựng nôi dung và thiết kế tờ rơi giới thiệu về một trong 3 nội dung trên