Bài giảng Kinh tế học môi trường - Chương 5 - Quản lý môi trường

1 Khái niệm về quản lý môi trường là sự tác động có tổ chức, có phương hướng và có mục đích xác định của chủ thể quản lý môi trường lên đối tượng quản lý là môi trường nhằm phục hồi, duy trỡ và cải thiện môi trường tốt hơn Chương 5 - Quản lý mụi trường Thảo luận Những đối tượng chủ yếu nào tham gia quản lý môi trường? Những đối tượng này thường sử dụng những công cụ gì để quản lý môi trường * Sự cần thiết của quản lý Nhà nước về môi trường -Sự thất bại của thị trường đối với vấn đề môi trường -Mức độ quan trọng, trên bình diện rộng và sự phức tạp của những vấn đề môi trường -Những vấn đề môi trường toàn cầu Quản lý nhà nước về môi trường: là toàn bộ hoạt động của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền để thực hiện chức năng quản lý về môi trường của nhà nước Thảo luận So sánh quản lý môi trường của Nhà nước và các chủ thể khác Nhà nước Các chủ thể khác Biện pháp- Sử dụng quyền lực nhà nước: pháp luật, toà án, nhà tù - Hương ước, điều ước, nội quy Có sức mạnh cưỡng chế Không có sức mạnh cưỡng chế Nếu Nhà nước không giám sát, dễ vi phạm Có hiệu quả tốt hơn, mọi người nghiêm túc thực hiện- Sự cần thiết quản lý Nhà nước về môi trường 2 - Các nguyên tắc của quản lý môi trường -Bảo đảm tính hệ thống -Bảo đảm tính tổng hợp -Bảo đảm tính liên tục và nhất quán -Bảo đảm tính tập trung dân chủ -Kết hợp quản lý theo ngành và quản lý theo lãnh thổ -Kết hợp hài hoá các lợi ích -Kết hợp chặt chẽ, hài hoà giữa quản lý tài nguyên và môi trường với quản lý kinh tế, xã hội -Tiết kiệm và hiệu quả - Công cụ mệnh lệnh kiểm soát (CAC) - Công cụ kinh tế 3 - Công cụ quản lý môi trường + Ký quỹ môi trường + Hệ thống đặt cọc - hoàn trả + Giấy phép và thị trường giấy phép môi trường + Thuế/phí môi trường +Trợ cấp môi trường + Nhãn sinh thái + Quỹ môi trường - Công cụ giáo dục và truyền thông môi trường link Công cụ CAC Là những quy định trực tiếp như Luật quốc tế, Luật quốc gia, Nghị định, Quyết định, Thông tư, chỉ thị,... cùng với các hệ thống giám sát và cưỡng chế trong kiểm soát ụ nhiễm và quản lý chất thải. Hạn chế - Đòi hỏi hệ thống pháp luật về môi trường phải đầy đủ và có hiệu lực, trong khi đáp ứng đòi hỏi này là rất khó - Do cơ quan quản lý mt ban hành chưa quản lý được yờu cầu thực tiễn - Cần phải cú nguồn lực :giỏm sỏt, cưỡng chế, chế tài xử phạt * Ưu điểm - Bình đẳng -Quản lý chặt chẽ các loại chất thải độc hại và các tài nguyên quý hiếm - Mang tính cưỡng chế cao và có sự giám sát thường xuyên đảm bảo việc bảo vệ môi trường sẽ được thực hiện Công cu kinh tế Là những công cụ sử dụng tín hiệu giá cả và các tín hiệu thị trường để tác động đến lợi ích và chi phí của các cá nhân có liên quan đến hành vi của họ nhằm điều chỉnh các quyết định trong việc tìm kiếm mục tiêu môi trường Đặc điểm cơ bản: Hoạt động thông qua giá cả, nâng giá của các hoạt động làm tổn hại đến môi trường hoặc hạ giá của các hành động bảo vệ môi trường Dành khả năng lựa chọn cho các công ty, các cá nhân hành động sao cho phù hợp với điều kiện của họ * Công cụ giáo dục và truyền thông môi trường Giáo dục môi trường là quá trình thông qua các hoạt động giáo dục chính quy và không chính quy nhằm giúp con người có được sự hiểu biết, kỹ năng và giá trị, tạo điều kiện cho họ được tham gia vào phát triển một xã hội bền vững Truyền thông môi trường là quá trình tương tác xã hội hai chiều nhằm giúp cho những người có liên quan hiểu được các yếu tố môi trường then chốt, mối quan hệ phụ thuộc lẫn nhau giữa chúng và cách tác động vào ncác vấn đề có liên quan một cách thích hợp để giải quyết vấn đề môi trường 4 - áp dụng chính sách môi trường ở Việt Nam