Bài giảng Kinh tế phát triển - Chương I Mở đầu

KINH TẾ PHÁT TRIỂNThs. Lê Huỳnh MaiKhoa Kế hoạch và Phát triểnTrường ĐH Kinh tế Quốc dânYêu cầu nhập mônTài liệu tham khảo:Tài liệu bắt buộc: Giáo trình Kinh tế phát triển cho sinh viên ngoài chuyên ngànhKiến thức nền tảng: Kinh tế học (vi mô, vĩ mô)Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội Việt Nam 2011-2015Các thông tin kinh tế xã hội hàng ngày của Việt Nam và thế giớiGiới thiệu môn học:Tại sao chúng ta cần nghiên cứu Kinh tế Phát triển (Development Economics)?Đối tượng và nội dung nghiên cứu của kinh tế học phát triển là gì?Phương pháp nghiên cứu Hộp đen Kinh tế vĩ môĐầu vào (K,L,R,T)PLYASAD Mô hình AD- ASEđầu ra- Qr- P - TMQT(Qf)So sánh kinh tế phát triển với kinh tế học truyền thống và kinh tế chính trịSo sánh kinh tế phát triển với kinh tế học truyền thống và kinh tế chính trịSo sánh kinh tế phát triển với kinh tế học truyền thống và kinh tế chính trịCác câu hỏi chính cần được giải đáp1. Sự phát triển nào được mong đợi hơn cả?2. Các nước thuộc thế giới thứ ba có thể tự đạt được các mục tiêu kinh tế - xã hội?3. Tại sao sự giàu có sung túc lại cùng tồn tại với đói nghèo?4. Các nước nghèo, lạc hậu có thể trở thành các quốc gia hiện đại, có thu nhập cao, sản xuất phát triển?5. Các mong muốn phát triển của các nước nghèo được các hoạt động kinh tế của các nước giàu (phát triển) hậu thuẫn hay cản trở như thế nào?Làm gì để giải đáp câu hỏi?Nội dung môn họcCHƯƠNG IMỞ ĐẦUNội dung chínhSự phân chia các nước trên thế giớiSự xuất hiện các nước “thế giới thứ 3”Sự phân chia các nước theo mức thu nhập Hệ thống phân loại của Ngân hàng thế giới (WB) dựa vào GNI/người (USD/người)20082010Các nước có thu nhập cao (68 quốc gia)> 11.115 $ >11.456$Các nước có thu nhập trung bình (94 quốc gia)905 $–11.115 $936$ - 11.455$thu nhập trung bình cao (41 quốc gia)3.596 $ - 11.115 $3.706$ - 11.455$thu nhập trung bình thấp (53 quốc gia)905 $ -3.596$936$ - 3.705$Các nước có thu nhập thấp (50 quốc gia)≤ 905 $<935$Sự phân chia các nước theo trình độ phát triển con người UNDP dựa vào HDI để phân loại, theo báo cáo phát triển con người 2011:Sự phân chia các nước theo trình độ phát triển kinh tếTiêu chí phân loại được đưa ra năm 2003 và được sự thống nhất của UNDP, WB và WTOSự phân chia các nước theo trình độ phát triển kinh tếCác nước NICs và OPEC trước đâyChâu lụcCác nước NIC hiện nayGDP(Tỷ USD)GDP/ng (USD)HDI(2004)Châu Phi     Nam Phi240.1525.1060,653 (trung bình)Bắc Mỹ     Mexico (thành viên OECD)768.4387.2980,821 (cao)Nam Mỹ     Brasil794.0984.3200,807 (cao)Châu Á     Bahrain12.99518.4030,859 (cao)     Trung Quốc2.228.8621.7090,768 (trung bình)     Ấn Độ785.4687050,611 (trung bình)     Kuwait74.65826.0200,871 (cao)     Malaysia130.1435.0420,805 (cao)     Oman24.28412.6640,810 (cao)     Philippines98.3061.1680,763 (trung bình)     Qatar28.45143.1100,844 (cao)     Ả Rập Saudi309.77813.4100,777 (trung bình)     Thái Lan176.6022.6590,784 (trung bình)     Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất104.20427.7000,839 (cao)Châu Âu     Thổ Nhĩ Kỳ (ứng cử viên gia nhập Liên minh châu Âu)363.3005.0620,757 (trung bình)Điểm khác nhau của các nước đang phát triểnQuy mô đất nước Nền tảng/ bối cảnh lịch sửNguồn nhân lực và vật lực Thành phần tôn giáo và dân tộc Cơ cấu công nghiệp Sự phụ thuộc bên ngoài Cơ cấu chính trị, các nhóm lợi ích và quyền lựcVai trò của khu vực nhà nước và tư nhân Đặc trưng cơ bản của các nước đang phát triểnSự cần thiết lựa chọn con đường phát triểnThu nhập thấpTỷ lệ tích luỹ thấpTrình độ kỹ thuật thấpNăng suất thấpViệt Nam vẫn còn trong giai đoạn đầu phát triển