Bài giảng Kỹ thuật cạo mũ cao su

Tân’s design 16/09/09KỸ THUẬT CẠO MŨ CAO SU Tân’s design 16/09/09NỘI DUNGGIẢI PHẪU HỆ THỐNG ỐNG MỦTỔ CHỨC KHAI THÁC CAO SUKỸ THUẬT CẠO DAO KÉOCHẾ ĐỘ CẠOMỘT SỐ CHỈ TIÊU CHỦ YẾU TRONG VIỆC CẠO MỦSỬ DỤNG CHẤT KÍCH THÍCH MỦMÁNG CHẮN NƯỚC MƯACHĂM SÓC VƯỜN CÂY KHAI THÁCBÓN PHÂNTân’s design 16/09/09GIẢI PHẨU HỆ THỐNG ỐNG MŨThân cây cao su gồm có: Lớp Thiên mộc (Da me) Lớp trung bì (Da cát): chia thành 2 lớp : Lớp da cát thô và da cát nhuyễn.Lớp nội bì (Da lụa) Tượng TầngGỗ Tân’s design 16/09/09CAÁU TAÏO VOÛ CAÂY CAO SU THEO HÌNH KHOÂNG GIAN BA CHIEÀUMaïng löôùi oáng muûTöôïng taàngMaïch goåGoåMaïchngangMaïch libeTeá baøo ñaùVoû meàmMaïch muûTân’s design 16/09/09CAÁU TAÏO VOÛ CAÂY CAO SU(caét doïc)Voû baànTeá baøo ñaùMaïch ngangGoåVoøng oáng muûLibeTöôïng taàngTân’s design 16/09/09HỆ THỐNG ỐNG MŨ Cấu trúc hệ thống ống mủ- Ống mủ được xếp thành những vòng đồng tâm- Các ống mủ được sắp xếp nghiêng một góc 2,1 – 7,10 so với trục thẳng đứng theo chiều từ trái sang phải tính từ gốc lên ngọn.Sự phân bố vòng ống mủ- Ở cây non có 40% số vòng ống mủ nằm ở khoảng 1 mm cách tượng tầng- Ở cây trưởng thành có khoảng 75% số vòng ống mủ nằm ở 5mm cách tượng tầngTân’s design 16/09/09CAÁU TAÏO VOØNG OÁNG MUÛMaïng oáng muûOáng muûTia libeTân’s design 16/09/09KÝ HIỆU QUỐC TẾ VỀ CÁC CHẾ ĐỘ KHAI THÁCKiểu: s, Độ dài: ½ s, ¼ SSố lượng miệng cạo: 2 ½ S, 2 1/4SHướng miệng cạo:  : Ký hiệu miệng cạo ngửa  : Ký hiệu miệng cạo úpTân’s design 16/09/09Nhịp độ cạo: là khoảng thời gian giữa hai lần cạo được biểu thị bằng một phân số - Ví dụ: d/3, d/2Chu kỳ cạo: thường được tính bằng số tháng cạo mủ trong năm. - Ví dụ: 9m/12, 3 W/4Tân’s design 16/09/09Mặt cạo: là vị trí vùng vỏ được cạo trên thân cây.B: mặt cạo thấpH: mặt cạo caoO: vỏ nguyên sinhI: vỏ tái sinh lần 1II: vỏ tái sinh lần 2 1, 2, 3, 4: thứ tự mặt cạo theo kim đồng hôVí dụ: BO-1, HO-2Tân’s design 16/09/09Kích thích mủ: - Hoạt chất kích thích - Phương pháp bôi: PA, BA, GA, LA - Chu kỳ bôiNồng độ hoạt chất (%), liều lượng (g, ml), bề rộng băng (cm), số lần bôiVí dụ: 1/2S d/3 6d/7 10m/12. ET2,5% . Pa 1(1). 4/yTân’s design 16/09/09TIÊU CHUẨN CÂY CAO SU CẠO MŨ Tiêu chuẩn cây:Cây có vanh 50 cm và độ dày vỏ > 6 mm tại độ cao cách đất 1 m Tiêu chuẩn vườn:Khi có 50 - 70 % số cây trên lô đủ tiêu chuẩn trênTân’s design 16/09/09SỐ CÂY CHO MỖI PHẦN CẠOTỪ 350-450 CÂY/ 1 PHẦN CẠOTân’s design 16/09/09TRANG BỊ VẬT TƯ CHO CÂY CAO SU Kiềng, chén, mángMáng đóng nghiêng dưới miệng tiền 10 cm, kiềng buộc cách miệng tiền 25 cm - 35 cmKhông được đóng kiềng vào thân cây cao su.Chén thu mủ bằng đất nung có lớp men sứ để dể bóc mủ chénTân’s design 16/09/09THIẾT KẾ MIỆNG CẠOCây mới mở có miệng tiền ở vị trí 1.3 m cách đất.Độ dốc miệng cạo so với trục ngang - Cây mới cạo : 340 - Cây trung niên : 320 - Cây già : 300 - Cây cạo úp : 450 Tân’s design 16/09/09DỤNG CỤ THIẾT KẾ MIỆNG CẠOThước cây 150 cm có đánh dấu miệng tiền, vị trí cắm máng, treo kiềngRập (cờ) có cán để bảo đảm độ dốcMóc rạchDây 3 gútTân’s design 16/09/09THIẾT KẾ MIỆNG CAOMiệng tiền, hậu được mở cùng một hướng.Đo từ mặt đất lên 1,3 m, dùng thước và móc để rạch ranh miệng tiền, sau khi chia thân cây cao su làm 2 phần bằng nhau, rạch ranh hậu, đặt rập ngay đúng vị trí ranh tiền để rạch miệng cạo chuẩn.Khơi mương tiền dài 10-15 cm, sâu đến lớp da cát mịn (kiểu đầu voi, đuôi chuột), rọc ranh hậu dài 15 cm, sâu đến lớp da cát thô, trang bị kiềng chén máng.Máng dẫn mủ: đóng dưới miệng tiền 10 cm, nghiêng 30 độKiềng: cách miệng tiền 25 – 30 cm, không được đóng kiềng vào thân cây cao suChén: bằng nhựa hoặc đất nung.Tân’s design 16/09/09Kiềng, chén, mángTân’s design 16/09/09Ñaët thöôùc caây ñeå raïch ranh tieàn, ñaùnh daáu vò trí mieäng tieàn, ñoùng maùng, treo kieàngDuøng daây 3 guùt ñeå chia thaân caây laøm hai phaàn baèng nhau Tân’s design 16/09/09Ñaùnh daáu vò trí ranh haäuXaùc ñònh ranh haäu baèng moät ñöôøng raïch doïc theo thaân caâyTân’s design 16/09/09Ñaët raäp ngay ranh tieàn, raïch mieäng caïo chuaån, hao daêm haøng quyùTân’s design 16/09/09Duøng raïch ñaùnh daáu hao daêm haøng thaùngKhôi möông tieàn daøi 10 – 15 cmTân’s design 16/09/09Trang bò vaät tö cho caây caïo: kieàng, cheùn, maùng.Tân’s design 16/09/09MỞ MIỆNG CẠOCạo xả miệng 3 nhát dao- Nhát 1: cạo chuẩn- Nhát 2: vạt nêm- Nhát 3: hoàn chỉnh miệng cạo, cạo ép má dao từ từ đến độ sâu cạo qui định, tránh không để cạo phạm khi mở miệng cạoMức độ hao vỏ cạo mở miệng cạo cho phép tối đa từ 1,5 - 2,0 cmTân’s design 16/09/09Nhaùt 1: CAÏO CHUAÅNTân’s design 16/09/09Nhaùt 2: VAÏT NEÂMTân’s design 16/09/09Nhaùt 3: HOØAN CHÆNH MIEÄNG CAÏO: caïo eùp maù dao töø töø ñeán ñoä saâu caïo quy ñònh.Tân’s design 16/09/09CÂY ĐÃ MỞ CẠO XONGTân’s design 16/09/09KỸ THUẬT CẠO DAO KÉO Có 5 yếu tố chính:1. Cầm dao và tư thế đứngTay phải cầm cán dao và cung cấp lực chính để kéo dao cạo. Khi nâng cán dao lên hoặc hạ cán dao xuống sẽ điều chỉnh mức độ dầy dăm cạo. Ap cán dao vào thân cây hoặc dang ra khỏi thân cây sẽ điều chỉnh độ sâu cạo mủTay trái cầm sóng dao để giữ thăng bằngTư thế đứng: hai bàn chân hơi dạng ra một góc 900 là tốt để trọng lượng phân bố đều trên hai chânTân’s design 16/09/092. Lấy vuông hậuĐặt dao trên miệng cách ranh hậu khoảng 2 - 3 cm, đẩy ngược dao lên phía trên đến ranh hậu. Tay phải hạ cán dao xuống để lấy vuông hậu3. Cạo nhát chuẩnSau khi lấy vuông hậu xong, cạo một nhát chuẩn dài 4-5 cm để định đúng vị trí dao bảo đảm độ hao dăm và độ sâu cạo mủ.Tân’s design 16/09/094. Thao tác cạo và di chuyểnCạo mủ cần kéo dao dứt khoátÁp má dao vào vỏ tái sinh bên trên để tạo lòng mángBước chân5. Thu daoKhi cạo tới miệng tiền, tay trái hơi ấn sâu vào, đồng thời tay phải vừa áp cán dao vào thân cây vừa nâng ngược dao lên để tạo mang cá (vuông tiền).Tân’s design 16/09/09CHẾ ĐỘ CẠOChế độ thông dụng hiện nay1/2S d/21/2S d/31/2S d/3 + ET 2.5% (4/y)Chế độ cạo giảm nhịp độ có bôi kích thích mủ có lợi hơn vì thu hoạch cùng sản lượng như cạo d/2 nhưng tiết kiệm được công cạo mủ và nhất là tiết kiệm lớp vỏ nguyên sinh.Tân’s design 16/09/09THỜI VỤ MỞ MIỆNG CẠOViệc mở miệng cạo các vườn cây mới đưa vào cạo được tiến hành vào các tháng 3 - 4 (trước mùa mưa) và cuối tháng 10 (sau mùa mưa)Nghỉ cạo lúc cây cao su ra lá mới, (thường vào tháng 1 và tháng 2). Cây được cạo lại khi đã có tầng lá đã ổn định (vào tháng 3-4).Tân’s design 16/09/09ĐỘ SÂU CẠO MŨ Qui định từ 1,0 mm -1,3 mm cách tượng tầngTránh cạo cạn, cạo sát Không được cạo phạm.Tân’s design 16/09/09MỨC ĐỘ HAO DĂMĐối với miệng cạo xuôi từ 1,1 mm - 1,5 mm/lần cạo. Hàng năm trước khi cạo lại, dùng sơn đánh dấu hao dămHàng quý (đầu quý) vạch trên vỏ cạo các vạch chuẩn để khống chế mức hao vỏ/quýHàng tháng dùng dao cạo đánh dấu mức hao vỏ cạo/tháng ở đầu tiền và hậuTân’s design 16/09/09TIÊU CHUẨN ĐƯỜNG CẠOĐúng độ dốc, có lòng máng, vuông tiền, vuông hậu, không lệch miệng, không vượt tuyến,không gợn sóng.Tân’s design 16/09/09GIỜ CẠO MŨ VÀ TRÚT MŨ A) giờ cạo mủ: Chỉ bắt đầu cạo khi thấy rõ đường cạo. Vào mùa mưa không nên cạo khi vỏ cây bị ướt. Phải chờ đến khi ráo nước mới cạo.B) trút mủ:Khi mủ ngưng chảy thì tiến hành trút mủ, nếu trời chuyển mưa thì trút mủ sớm để tránh mủ bị rửa trôi.Cây nào cạo trước trút trước. Dùng vét tận thu mủ trong chén.Tân’s design 16/09/09DỤNG CỤ CẠO MŨ Dao cạo mủĐá mài dao (1 viên đá xả, 1 viên đá bùn).1 giỏ đựng mủ tạp và mủ dây.1 thùng trút 15 lít.1 thùng chứa 25 hoặc 35 lít.1 vét mủ.1 nạo vỏ.1 ống mỡ va-dơ-lin.1 giẻ lau.Tân’s design 16/09/09CÔNG VIỆC TRƯỚC VÀ SAU KHI CẠO MŨTrước khi cạo, phải bóc mủ dây, mủ chén, sửa lại kiềng, máng, úp chén trên kiềng. Cạo xong, ngữa chén lên và dẫn mủ chảy vào chén rồi mới qua cạo cây khác.Hướng đi cạo theo những cây kế cận nhau, sau mỗi lần cạo phải đổi đầu cạo.Sau khi trút mủ xong đặt chén mủ lại vị trí củ để hứng mủ chảy trể, tránh trút sót mủ.Tân’s design 16/09/09NHỮNG ĐIỀU CẦN LƯU Ý Cạo mủ đều đặn theo đúng chu kỳ.Cạo hết cây không bỏ sót cây.Thường xuyên làm vệ sinh cho cây cạo, vệ sinh dụng cụ, sửa lại miệng cạo, bôi mỡ va-dơ-lin cho các vết cạo phạm, bôi phòng bệnh mặt cạo vào mùa mưa.Khi nghỉ cạo tận thu hết mủ tạp, mủ đất, thu máng, thu kiềng, chén úp dưới gốc cây. Quét dọn, gom lá vào giữa hàng cây.Tuyệt đối không đốt lá khô trong vườn cao su.Tân’s design 16/09/09KỸ THUẬT SỬ DỤNG THUỐC KÍCH THÍCH1. Loại chất kích thích - Ethephon (acid 2 – chloroethyl phosphonic)2. Nồng độ sử dụng:2,5% cho tất cả các loại tuổi cây; 5% cho vườn cây cạo tận thu.Tân’s design 16/09/09THỜI ĐIỂM BÔI THUỐC KÍCH THÍCH Đông Nam bộ và Tây nguyên bôi vào các tháng 5, 6, 7, 10, 11, 12.Bôi chất kích thích trong khoảng thời gian 1 – 3 ngày trước nhát cạo kế tiếp.Không bôi khi cây còn ướt hoặc lúc trời sắp mưa.Tân’s design 16/09/09PHƯƠNG PHÁP BÔI THUỐC KÍCH THÍCH1. Phương pháp bôi trên vỏ tái sinh (Pa)- Bôi một lớp chất kích thích mỏng đều trên vỏ tái sinh sát với đường miệng cạo- Bề rộng băng bôi 1 cmLiều lượng 0,5 – 1 gam/cây/lần bôi2. PP bôi trên đường miệng cạo không bóc mủ dây (La)- Bôi một lớp chất kích thích mỏng đều trên miệng cạo- Liều lượng 0,5 – 1 gam/cây/lần bôiTân’s design 16/09/093.pp bội thuốc trên lớp vỏ nạo ngay bên dưới miệng cạo (BA)4. pp bôi thuốc ngay trên miệng cạo có gỡ mủ dây ( GA)Tân’s design 16/09/09Khuấy đều chất kích thích trước khi bôiTân’s design 16/09/09Dùng cọ bôi một lớp mỏng đều trên vỏ tái sinh, bề rộng 1 cmTân’s design 16/09/091 – 1,5 mBón phân cho cao su khai thácTân’s design 16/09/09MÁNG CHẮN NƯỚC MƯATân’s design 16/09/09CÁC VẬT TƯ DÁN MÁNGTân’s design 16/09/09KỸ THUẬT GẮN MÁNGVị trí gắn máng: - Gắn trên vỏ nguyên sinh - Độ dốc 30 – 400 so với trục ngangCố định máng: - Nạo nhẹ lớp vỏ bần - Dùng kim bấm số 10 để cố định mángTân’s design 16/09/09Nạo lớp vỏ bần và rong rêu dọc theo đường miệng cạo Tân’s design 16/09/09Bấm kim định vị đầu máng phía trênTân’s design 16/09/09Dùng hai tay tạo hình lòng máng dọc theo miệng cạo từ trên xuống dướiTân’s design 16/09/09Bôi keo dọc theo sát chân mángTân’s design 16/09/09Keo được bôi xongTân’s design 16/09/09Dùng tay kéo nhẹ chân máng xuống ngay trên đường keo vừa bôi Tân’s design 16/09/09Tân’s design 16/09/09Dùng bình xịt keo tạo đường chắn nước hai bên mặt cạoTân’s design 16/09/09Bấm thêm kim nơi thân cây lồi lõm giúp máng tiếp xúc tốt với thân câyTân’s design 16/09/09MÁNG CHẮN NƯỚC MƯA HOÀN CHỈNHCÁM ƠN CÁC BẠN VÀ CHÚC CÁC BẠN VƯỢT QUA KỲ THI.