Bài giảng Phương Tây và Các nước Á, Phi, Mỹ la tinh thời cận đại

Phần thứ nhất: Phương Tây thời cận đại CHƯƠNG I: CÁC CUỘC CÁCH MẠNG TƯ SẢN TỪ GIỮA THẾ KỶ XVI ĐẾN CUỐI THẾ KỶ XVIII (5 TIẾT) I. Những biến đổi trong đời sống kinh tế - xã hội Tây Âu thế kỷ XV-XVI. 1. Sự phát triển của sản xuất tư bản chủ nghĩa. - Từ thế kỉ XI, thành thị ở Tây Âu ra đời và phát triển…đã tạo điều kiện cho kinh tế hàng hoá phát triển. + Trong nông nghiệp: Năng suất lao động tăng, lượng nông phẩm dư thừa nhiều. +Thủ công nghiệp phát triển, chuyên môn hoá cao. Hệ quả: Thành thị ra đời. Có nhiều loại thành thị - Sự xâm nhập của nền kinh tế tiền tệ vào nông thôn dẫn đến thay đổi hình thức bóc lột của địa chủ PK đối với nông dân. - Các cuộc phát kiến địa lý (XV, XVI) đem lại ý nghĩa to lớn: Một cuộc cách mạng trong giao thông và tri thức; mở đường cho thương nghiệp Châu âu phát triển đem về Châu Âu khối lượng vàng bạc khổng lồ, tạo điều kiện để tích luỹ nguyên thuỷ tư bản: Vốn có được thông qua buôn bán,cướp bóc thuộc địa,.. Nhân công có được qua việc tước đoạt ruộng đất của nông dân (Cừu ăn thịt người) - Hình thành phương thức sản xuất TBCN: + Trong thñ c«ng nghiÖp, c¸c c«ng tr­êng thñ c«ng mäc lªn thay thÕ ph­êng héi, h×nh thµnh quan hÖ chñ víi thî. + ë trong n«ng nghiÖp, c¸c ®ån ®iÒn trang tr¹i ®­îc h×nh thµnh, ng­êi lao ®éng biÕn thµnh c«ng nh©n n«ng nghiÖp. + Trong th­¬ng nghiÖp, c¸c c«ng ty th­¬ng m¹i lín thay thÕ cho c¸c th­¬ng héi. 2. Sự hình thành các giai cấp mới. - X· héi T©y ¢u cã sù biÕn ®æi, c¸c giai cÊp míi ®­îc h×nh thµnh + giai cÊp t­ s¶n + giai cÊp c«ng nh©n. 3. Những cuộc đấu tranh chống phong kiến của giai cấp tư sản. Văn hoá Phục hưng -Nguyên nhân: + Giai cấp tư sản có thế lực về kinh tế, song chưa có địa vị về xã hội tương ứng. +Những quan điểm lỗi thời của xã hội phong kiến kìm hãm sự phát triển của giai cấp tư sản. -Phong trào Văn hoá phục hưng khôi phục tinh hoa văn hoá xán lạn cổ đại HiLạp-Rô-ma, xây dựng một nền văn hoá mới, đề cao giá trị chân chính của con người, đòi quyền tự do các nhân, coi trọng khoa học kĩ thuật - Có những tiến bộ về khoa học-kĩ thuật, sự phát triển về văn học, hội hoạ. -Ý nghĩa: + Lên án giáo hội Ki-tô, tấn công vào trật tự phong kiến, đề cao tự do, xây dựng thế giới quan tiến bộ. +Đây là cuộc đấu tranh của giai cấp tư sản chống lại chế độ phong kiến trên mặt trận văn hoá tư tưởng. 3.2. Cải cách tôn giáo -Nguyên nhân: Sự phản động, ngăn cản hoạt động của Giáo hội đối với giai cấp tư sản đã dẫn đến sự bùng nổ của phong trào cải cách tôn giáo. -Nét chính về phong trào: diễn ra khắp các nước Tây Âu. Đi đầu là Đức, Thuỵ Sĩ sau đó Bỉ, Hà Lan, Anh. Nổi tiếng nhất là cuộc cải cách của Lu-thơ ở Đức và của Cam-vanh tại Thuỵ Sĩ. -Đặc điểm: + Không thủ tiêu tôn giáo, dùng những biện pháp ôn hoà để quay về giáo lí KI-tô nguyên thuỷ. + Đòi thủ tiêu vai trò của Giáo hội, Giáo hoàng, đòi bãi bỏ các thủ tục và nghi lễ phiền toái. -Ý nghĩa: + Là cuộc đấu tranh công khai đầu tiên trên lĩnh vực văn hoá tư tưởng của giai cấp tư sản chống lại chế độ phong kiến. + Cổ vũ và mở đường cho nền văn hoá châu Âu phát triển cao hơn. 3.3. Chiến tranh nông dân Đức -Nguyên nhân: + Chế độ phong kiến bảo thủ càn trở sự vươn lên của giai cấp tư sản. + ông dân bị áp bứcbóc lột nặng nề, do tiếp thu tư tưởng cải cách tôn giáo. -Diễn biến: + Từ mùa xuân 1524 cuộc đấu tranh đã có tính chất quyết liệt, mở đầu cho cuộc chiến tranh nông dân thực sự . Lãnh tụ kiệt xuất của phong trào là Tô-mát Muy-xe. +Phong trào nông dân đã giành thắng lợi bước đầu, đã đi đến đòi thủ tiêu chế độ phong kiến. -Ý nghĩa: +Là một sự kiện lịch sử lớn lao, nó biểu hiện tinh thần đấu tranh quyết liệt và khí phách anh hùng của nông dân Đức đấu tranh chống lại giáo hội phong kiến. +Báo hiệu sự khủng hoảng suy vong của chế độ phong kiến. II. Cách mạng Nêđéclan (1566-1648) 1. Tình hình Nêđéclan trước cách mạng. 1.1. Vaøi neùt veà lòch söû : Neâñeùclan nghóa laø xöù thaáp. Phaïm vi ñòa lyù cuûa Neâñeùclan goàm caùc nöôùc Haø Lan, Bæ, Luyxaêmbua vaø moät soá vuøng ôû Ñoâng baéc nöôùc Phaùp. Thôøi coå ñaïi Neâñeùclan laø moät tænh cuûa ñeá quoác La Maõ. Ñaàu thôøi trung ñaïi, Neâñeùclan naèm trong baûn ñoà cuûa vöông quoác Phraêng. Ñeán ñaàu theá kyû XVI, do quan heä keá thöøa Neâñeùclan vaø Taây Ban Nha trôû thaønh moät vöông quoác thuoäc quyeàn thoáng trò cuûa Saùclô I, chaùu noäi cuûa Hoaøng ñeá Ñöùc vaø ñoàng thôøi laø chaùu ngoaïi cuûa vua Taây Ban Nha. Naêm 1519, Saùclô I trôû thaønh hoaøng ñeá Ñöùc hieäu laø Saùclô V. Phaïm vi thoáng trò cuûa Saùclô V bao goàm Ñöùc, Tieäp Khaéc, Hungari, Taây Ban Nha, Neâñeùclan … Naêm 1556, Saùclô V thoaùi vò, ñeá quoác Saùclô V chia thaønh hai nöôùc: Ngoâi hoaøngñeá ñöôïc truyeàn cho em cuûa Saùclô V laø Pheùcñinaêng, coøn ngoâi vua Taây Ban Nha thì truyeàn cho con laø Philíp II (1556-1598). Neâñeùclan vaãn laø moät boä phaän cuûa vöông quoác Taây Ban Nha. 1.2. Tình hình kinh teá xaõ hoäi: a. Kinh teá : Ñeán theá kyû XVI Neâñeùclan laø moät nöôùc coù neàn coâng thöông nghieäp phaùt trieån sôùm ôû Taây Aâu. Do vaäy, Neâñeùclan laø moät nöôùc coù nhieàu thaønh phoá, trong ñoù noåi tieáng nhaát laø Anveùcpen. Trong noâng nhieäp, moät soá laõnh chuùa phong kieán ñaõ kinh doanh ruoäng ñaát theo kieåu tö baûn chuû nghóa. Moät soá thò daân giaøu coù thì mua ruoäng ñaát cuûa quyù toäc roài thueâ ngöôøi laøm gioáng nhö caùc chuû trang traïi. Nhö vaäy, ñeán theá kyû XVI, quan heä tö baûn chuû nghóa ñaõ thaâm nhaäp vaøo caùc lónh vöïc kinh teá. b. Xaõ hoäi: Cuøng vôùi söï phaùt trieån veà kinh teá, cô caáu giai caáp trong xaõ hoäi cuõng thay ñoåi: - Giai caáp quyù toäc phong kieán phaân hoaù, moät boä phaän thay ñoåi phöông thöùc kinh doanh do ñoù bieán thaønh taàng lôùp quyù toäc môùi. - Giai caáp tö saûn ñang hình thaønh bao goàm caùc thöông nhaân lôùn vaø caùc oâng chuû coâng tröôøng thuû coâng. - Taàng lôùp bình daân thaønh thò bao goàm thôï thuû coâng ngheøo, noâng daân khuaân vaùc… - Giai caáp noâng daân cuõng coù söï phaân hoùa. Ñeán theá kyû XVI noùi chung cheá ñoä noâng noâ ñaõ tan raõ, moät boä phaän noâng daân trôû thaønh phuù noâng, traùi laïi moät soá khaùc bò phaù saûn bieán thaønh coá noâng, coâng nhaân coâng tröôøng thuû coâng hoaëc nhöõng keû lang thang. c. Veà toân giaùo : - Taàng lôùp quyù toäc cuõ vaãn theo ñaïo Thieân chuùa. - Taàng lôùp quyù toäc môùi thöôøng theo Taân giaùo Luthô. - Giai caáp tö saûn vaø phuù noâng theo Taân Giaùo Canvanh. - Bình daân thaønh thò, noâng daân thì theo Taân Giaùo Canvanh hoaëc theo phaùi Röûa toäi laïi (Phaùi röûa toäi laïi chuû tröông ngoaøi laàn röûa toäi luùc môùi ra ñôøi, ngöôøi lôùn phaûi röûa toäi moät laàn nöõa, coøn vieäc thôø aûnh töôïng vaø caùc nghi thöùc khaùc ñeàu bò baõi boû. Lyù töôûng cuûa hoï laø “Thieân quoác nghìn naêm” töùc laø moät xaõ hoäi khaùc haún vôùi xaõ hoäi ñaày aùp böùc boùc loät ñöông thôøi) 1. 3. Chính saùch thoáng trò cuûa Taây Ban Nha ñoái vôùi Neâñeùclan: - Veà chính trò: Ñeå thoáng trò Neâñeùclan, hoaøng ñeá Ñöùc vaø töø naêm 1556 veà sau laø vua Taây Ban Nha cöû moät vieân Toaøn quyeàn ñoùng ôû Bryuxen, ñoàng thôøi cöû moät Hoàng y giaùo chuû laøm phuï chính. Thôøi Philíp II, Taây Ban Nha coøn cho quaân sang chieám ñoùng Neâñeùclan. - Veà toân giaùo : Saùclô V thi haønh chính saùch ñaøn aùp khoác lieät caùc loaïi Taân giaùo. Ñaëc bieät naêm 1550, Saùclô V ban boá saéc leänh quy ñònh khoâng nhöõng tín ñoà Taân giaùo bò xöû töû maø nhuõng ngöôøi giuùp ñôõ, che giaáu thaäm chí noùi chuyeän thaân maät vôùi tín ñoà Taân giaùo cuõng bò tòch thu taøi saûn. - Veà kinh teá : Saùclô V vaø Philíp II ñaõ ñaët ra ôû Neâñeùclan moät cheá ñoä thueá khoaù heát söùc naëng neà, ñoàng thôøi coøn caám caùc thuyeàn buoân cuûa Neâñeùclan khoâng ñöôïc buoân baùn vôùi caùc thuoäc ñòa cuûa Taây Ban Nha ôû chaâu Myõ. Nhö vaäy, döôùi söï thoáng trò cuûa phong kieán Taây Ban Nha, nhaân daân Neâñeùclan bò maát töï do veà chính trò, bò ñaøn aùp veà toân giaùo vaø bò phaù hoaïi veà kinh teá. Do vaäy, ñaïi ña soá quaàn chuùng nhaân daân bò phaù saûn. Toùm laïi, tröôùc caùch maïng, trong xaõ hoäi Neâñeùclan coù 2 maâu thuaãn chuû yeáu: - Maâu thuaãn giöõa nhaân daân Neâñeùclan vôùi phong kieán Taây Ban Nha. - Maâu thuaãn giöõa quan heä tö baûn chuû nghóa môùi ra ñôøi vôùi cheá ñoä phong kieán. Maâu thuaãn thöù nhaát chính laø nguyeân nhaân tröïc tieáp thuùc ñaåy cuoäc ñaáu tranh sôùm buøng noå, coøn maâu thuaãn thöù 2 laø yeáu toá quyeát ñònh tính chaát cuûa cuoäc caùch maïng Neâñeùclan. 2. Diễn biên của cách mạng. SV tự học 3. Tính chất, Ý nghĩa lịch sử của Cách mạng Nêđéclan. + Lµ cuéc c¸ch m¹ng t­ s¶n ®Çu tiªn trªn thÕ giíi. + Më ®­êng cho chñ nghÜa TB Hµ Lan ph¸t triÓn. + Më ra thêi ®¹i míi- bïng næ c¸c cuéc c¸ch m¹ng t­ s¶n. + H¹n chÕ: Quan hÖ s¶n xuÊt phong kiÕn cßn tån t¹i ë mét sè n¬i, nh©n d©n kh«ng ®­îc h­ëng quyÒn lîi KT, CT III. Cách mạng tư sản Anh giữa thế kỷ XVII. 1. Tiền đề kinh tế - xã hội của cuộc cách mạng. 1.1. Sự phát triển của nền kinh tế TBCN Treân cô sôû phaùt trieån maïnh meõ cuûa löïc löôïng sản xuaát, quan heä saûn xuaát tö baûn chuû nghóa daàn ñöôïc hình thaønh vaø ngaøy caøng toû ra chieám öu theá trong ñôøi soáng sinh hoaït kinh teá – xaõ hoäi Anh quoác. - Coâng tröôøng thuû coâng daàn daàn chieám öu theá so vôùi thuû coâng nghieäp “phöôøng hoäi”. Marx cho raèng “ñoù laø nhaân toá quan troïng baøo moøn vaø laøm cho cheá ñoä phong kieán töï giaûi theå”. - Thöông nghieäp Anh cuõng ñaït ñöôïc nhöõng thaønh töïu to lôùn. Thöông nhaân Anh ñaõ baønh tröôùng theá löïc thaønh laäp neân nhöõng coâng ty thöông maïi gaây aûnh höôûng roäng lôùn töø Ban tích ñeán Chaâu Phi, töø Trung Quoác ñeán Chaâu Myõ, nhaèm “quoác teá hoùa thò tröôøng khu vöïc vaø thò tröôøng theá giôùi”. Thò tröôøng daân toäc daàn daàn ñöôïc hình thaønh vaø caùc cô sôû kinh doanh cuûa ngöôøi nöôùc ngoaøi cuõng daàn daàn suy suïp. Nhöõng coâng ty noåi tieáng nhö coâng ty Chaâu Phi, coâng ty Phöông Ñoâng, coâng ty Ñoâng Aán v.v… ñaõ caïnh tranh maïnh meõ vôùi thöông nhaân caùc nöôùc khaùc nhö Haø Lan, Phaùp. Nhieàu thaønh phoá lôùn ñöôïc moïc leân. Trong caùc thaønh thò naøy ñaõ dieãn ra söï phaân coâng lao ñoäng giöõa lao ñoäng thöông nghieäp vôùi lao ñoäng coâng nghieäp. Caùc khu vöïc maäu dòch, caùc lieân minh thöông nghieäp xuaát hieän taïo ñieàu kieän thuùc ñaåy nhanh quaù trình ra ñôøi cuûa caùc ngaân haønh Anh Quoác. -Quan heä saûn xuaát tö baûn chuû nghóa cuõng thaâm nhaäp ngaøy caøng lôùn vaøo trong noâng thoân nöôùc Anh. Coù moät soá ñòa chuû khoâng thoûa maõn vôùi nguoàn ñòa toâ thu ñöôïc cuûa noâng daân neân ñeàu chuyeån ñoåi “phöông thöùc khai thaùc ruoäng ñaát truyeàn thoáng” baèng caùch tieán haønh cöôùp ñoaït ruoäng ñaát cuûa noâng daân, raøo ñaát coâng xaõ ñeå laäp neân nhöõng ñoàng coû lôùn chaên nuoâi cöøu, hoaëc cho nhöõng nhaø tö saûn thueâ möôùn, hoaëc laäp neân caùc trang traïi (töø Manor thaønh lord) söû duïng söùc lao ñoäng laø thueâ cuûa coâng nhaân, boùc loät theo giaù trò thaëng dö. 1.2. Những biến đổi trong xã hội Anh trước cách mạng Nhöõng chuyeån bieán veà maët kinh teá naøy ñaõ daãn ñeán nhöõng chuyeån bieán lôùn veà maët xaõ hoäi, thay ñoåi caáu truùc giai caáp coù aûnh höôûng nhaát ñònh ñeán söï phaân boá löïc löôïng caùch maïng vaø phaûn caùch maïng trong cuoäc caùch maïng tö saûn. - Do söï xaâm nhaäp cuûa chuû nghóa tö baûn vaøo noâng thoân nöôùc Anh cho neân trong haøng nguõ quyù toäïc coù söï phaân hoùa maïnh meõ. Beân caïnh taàng lôùp quyù toäc cuõ (quyù toäc lôùp treân, quyù toäc mieàn Taây vaø mieàn Baéc soáng chuû yeáu baèng caùch thu ñòa toâ phong kieán, döïa vaøo quyeàn sôû höõu ruoäng ñaát vaø phöông phaùp boùc loät phong kieán) coá baûo veä cho traät töï phong kieán – cho vöông trieàu Stuards, ñöùng ñaàu laø vua Charles I, taàng lôùp quyù toäc môùi (quyù toäc tö saûn hoùa) – heä quaû tröïc tieáp cuûa chieàu höôùng saûn xuaát tö baûn chuû nghóa trong noâng thoân nöôùc Anh ñöôïc hình thaønh vaø trôû thaønh moät taàng lôùp xaõ hoäi ñaëc bieät gaén quyeàn lôïi vôùi giai caáp tö saûn. Nguyeän voïng cuûa taàng lôùp naøy laø muoán bieán quyeàn chieám höõu hieän coù thaønh quyeàn sôû höõu tö saûn, hoaøn toaøn thoaùt khoûi söï raøng buoäc cuûa cheá ñoä phong kieán. Ngöôïc laïi, cheá ñoä phong kieán taêng cöôøng kieåm soaùt quyeàn chieám höõu cuûa quyù toäc môùi, baûo veä chaët cheõ nhöõng quyeàn lôïi vaø ruoäng ñaát cuûa giai caáp quyù toäc vaø giaùo hoäi. Cho neân giai caáp tö saûn deã daøng lieân minh vôùi quyù toäc môùi ñeå choáng laïi toanø boä cheá ñoä phong kieán chuyeân cheá. Söï lieân minh giöõa quyù toäc môùi vaø tö saûn trong cuoäc ñaáu tranh caùch maïng laø moät ñaëc ñieåm noåi baät ôû nöôùc Anh giöõa theá kyû XVII. Söï tham gia laõnh ñaïo cuûa taàng lôùp naøy ñaõ laøm cho cuoäc caùch maïng tö saûn Anh khoâng tieán tôùi choã thuû tieâu trieät ñeå nhöõng taøn dö phong kieán maø chæ döøng laïi nöûa ñöôøng, khoâng giaûi phoùng thaät söï cho giai caáp noâng daân. - Giai caáp tö saûn Anh ñeán ñaàu theá kyû XVII thaønh phaàn cuõng khoâng ñoàng nhaát. Taàng lôùp treân bao goàm nhöõng nhaø tö saûn lôùn naèm trong tay nhöõng coâng ty ñoäc quyeàn, coù nguoàn tö baûn keách xuø, coù ñaëc quyeàn, ñaëc lôïi kinh teá gaén lieàn vôùi cheá ñoä quaân chuû chuyeân cheá. Vì vaäy taàng lôùp naøy khoâng muoán tieán haønh caùch maïng maø chæ mong coù nhöõng caûi caùch nhoû ñeå laø taêng theâm quyeàn löïc veà chính trò vaø kinh teá. Trong khi ñoù taàng lôùp tö saûn loaïi nhoû vaø vöøa goàm nhöõng thöông nhaân, thôï caû lôùp treân giaøu coù, chuû coâng tröôøng thuû coâng, nhöõng lorls ruoäng ñaát laïi mong muoán coù moät cuoäc caùch maïng thaät söï. Hoï trôû thaønh taàng lôùp tö saûn tích cöïc trong cuoäc ñaáu tranh choáng phong kieán. Hoï seõ cuøng ñoâng ñaûo quaàn chuùng nhaân daân: Noâng daân, thôï thuû coâng, taàng lôùp voâ saûn tieàn coâng nghieäp tích cöïc ñaáu tranh thuùc ñaåy nhanh choùng söï chín muoài cuûa cuoäc caùch maïng vaø quyeát ñònh thaéng lôïi cuûa caùch maïng tö saûn. Sự thống trị của vương triều Xtiua: Ñeán giöõa theá kyû XVII, nöôùc Anh vaãn laø moät quoác gia phong kieán quaân chuû chuyeân cheá. Vua laø ngöôøi sôû höõu ruoäng ñaát trong toaøn quoác. Vua naém trong tay moïi cô quan cao caáp cai trò ñaát nöôùc. Vua coù quyeàn kieåm tra caùc hoaït ñoäng tö phaùp, haønh phaùp vaø coâng vieäc cuûa nhaø thôø. Vua coøn laø ngöôøi ñöùng ñaàu giaùo hoäi Anh, naém trong tay vöông quyeàn laãn thaàn quyeàn. 2. Nội chiến cách mạng (1642 - 1649). - 1640 – 1649: noäi chieán laàn thöù nhaát (1642 -1646) vaø noäi chieán laàn thöù hai (1648) - 1649 – 1660: thôøi kyø “oån ñònh” döôùi cheá ñoä coäng hoøa vaø cheá ñoä “baûo hoä” ñoäc taøi Olivier Cromwell. 1660 – 1668: thôøi kyø phuïc hoài vöông trieàu Stuards. - Chính bieán 1688 – 1689 vaø moâ thöùc cuûa neàn “quaân chuû laäp hieán” 3. Ý nghĩa lịch sử của Cách mạng tư sản Anh. - LËt ®æ chÕ ®é PK, më ®­êng cho CNTB ë Anh ph¸t triÓn. - Më ra thêi k× qu¸ ®é tõ chÕ ®é PK sang chÕ ®é t­ b¶n VI. Chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ và sự thành lập hợp chủng quốc Mĩ. (4 TIẾT) 1. Các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ trước cuộc chiến tranh cách mạng. - Nöa ®Çu thÕ kØ XVIII, 13 thuéc ®Þa Anh ®­îc ra ®êi ( 1,3 triÖu ng­êi) - Gi÷a thÕ kØ XVIII, nÒn c«ng th­¬ng nghiÖp TBCN ë ®©y ph¸t triÓn - Sù ph¸t triÓn kinh tÕ c«ng, n«ng nghiÖp thóc ®Èy th­¬ng nghiÖp, giao th«ng, th«ng tin, thèng nhÊt thÞ tr­êng, ng«n ng÷ - Sù k×m h·m cña chÝnh phñ Anh lµm cho m©u thuÉn ë 13 thuéc ®Þa trë nªn gay g¾t, dÉn ®Õn viÖc bïng næ chiÕn tranh. 2. Diễn biến của cuộc cách mạng - Giai ñoaïn 1: töø 1774 – 1777: giai ñoaïn naøy ñöôïc ñaùnh daáu baøng nhöõng coät moác lòch söû: söï kieän cheø Boxton (12/1773); Hoäi nghò luïc ñòa laàn thöù nhaát (5/9/1774 – 26/10/1774); hội nghò luïc ñòa laàn2 (thaùng 5/1775) vaø tuyeân ngoân Hôïp chuûng quoác Hoa kyø (7/4/1776); traän chieán Saratoga vaø lieân minh choáng Anh ñöôïc nhieàu nöôùc chaâu Aâu theá tham gia. - Giai ñoaïn 2: 1777-1781. 3. Nước Mỹ sau cuộc chiến tranh giành độc lập Cuoäc chieán tranh ñaõ ñeå laïi haäu quaû to lôùn. Nöôùc Myõ vöøa môùi ra ñôøi ñaõ phaûi ñöông ñaàu vôùi nhöõng thöû thaùch lôùn veà kinh teá, chính trò vaø xaõ hoäi. Neàn kinh teá sau chieán tranh khoâng oån ñònh, laïm phaùt gaây roái loaïn thò tröôøng, thueá maù taêng, haøng ngaøn ngöôøi thaát nghieäp, cuoäc soáng khoâng ñöôïc ñaûm baûo - Suy thoaùi kinh teá taát yeáu seõ daãn ñeán roái loaïn veà traät töï xaõ hoäi. Caùc cuoäc khôûi nghóa choáng laïi chính quyeàn nhö cuoäc khôûi nghóa cuûa Daniel Shays töø 176 – 1787 ñaõ lan roäng trong nhieàu bang vôùi chuû tröông: Phaân chia ruoäng ñaát coâng baèng, xoùa boû nôï naàn, xeùt xöû coâng minh. nguyeân taéc ñeà ra cuûa hoï laø: “Thaéng lôïi nhôø coâng söùc cuûa moïi ngöôøi thì quyeàn sôû höõu ñaát ñai phaûi thuoäc veà taát caû”. Cuoäc khôûi nghóa ñaõ thu huùt ñöôïc ñoâng ñaûo daân ngheøo tham gia ñoøi quyeàn daân chuû. Nhöng chính quyeàn tö saûn ñaõ huy ñoäng löïc löôïng quaân ñoäi ñaøn aùp. “Phong traøo ruoäng ñaát cho ngöôøi ngheøo” do Daniel Shays nhanh choùng thaát baïi. - Sau khi giaønh quyeàn löïc veà tay mình, giai caáp tö saûn ñaõ thuû tieâu taän goác cheá ñoä phong kieán, phaù vôõ söï luõng ñoaïn cuûa Anh treân lónh vöïc kinh teá baøng caùc bieän phaùp nhö tieán haønh töôùt ñoaït ruoäng ñaát cuûa boïn baûo hoaøng; phaùt haønh tieàn giaáy; laäp heä thoáng ngaân haøng lieân bang khuyeán khích vaø taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho caùc ngaønh coâng nghieäp phaùt trieån… - Ñeå xaây döïng chính quyeàn lieân bang vöõng maïnh, phaùt trieån kinh teá, ngaên chaën phong traøo daân chuû, baûo ñaûm quyeàn lôïi cuûa giai caáp tö saûn. Hoäi nghò lieân bang thaùng 5 – 1787, ñaõ ñöa ra 19 döï thaûo hieán phaùp vôùi nhöõng noäi dung cô baûn sau ñaây: Nguyeân taéc toå chöùc chính quyeàn laø söï phaân caáp ba quyeàn: quyeàn laäp phaùp naèm trong tay ghò vieän, quyeàn haønh phaùp naèm trong tay toång thoáng vaø quyeàn tö phaùp ñöôïc trao cho taøo aùn. - Nhöõng ngöôøi noâ leä da ñen, phuï nöõ khoâng coù quyeàn baàu cöû vaø öùng cöû. Hieán phaùp 1787, laø moät baûn hieán phaùp tieán boä vì noù goùp phaàn xoùa boû nhöõng quan heä phong kieán, môû ñöôøng cho chuû nghóa tö baûn phaùt trieån. Nhöng ñoái vôùi nhaân daân thì ñoù laø söï tuyeân boá baûn chaát chuyeân chính cuûa neàn chính trò giai caáp tö saûn Myõ nhaèm phuïc vuï cho giai caáp coù cuûa choáng laïi quaàn chuùng nhaân daân lao ñoäng. 4. Tính chất và ý nghĩa của cuộc chiến tranh cách mạng ở Bắc Mỹ. -Cuoäc caùch maïng tö saûn Myõ laø moät cuoäc caùch maïng ñöôïc dieãn ra döôùi hình thöùc moät cuoäc chieán tranh giaûi phoùng daân toäc. Xuaát phaùt töø yeâu caàu phaùt trieån kinh teá tö baûn chuû nghóa, nhieäm vuï cuûa cuoäc caùch maïng naøy laø choáng aùch thoáng trò cuûa chuû nghóa thöïc daân Anh, choáng phong kieán ñeå xaây döïng neân moät quan heä môùi, traät töï xaõ hoäi môùi. Do vaäy nhieäm vuï phaûn thöïc phaûn phong ñaõ trôû thaønh ngoïn côø taäp hôïp moïi taàng lôùp xaõ hoäi ôû Baéc Myõ ñoaøn keát chiến ñaáu cho ñoäc laäp töï do. -ý nghÜa: + Gi¶i phãng B¾c MÜ khái chÝnh quyÒn Anh, thµnh lËp quèc gia t­ s¶n, më ®­êng cho CNTB ph¸t triÓn ë B¾c MÜ. +Gãp phÇn thóc ®Èy c¸ch m¹ng chèng phong kiÕn ë ch©u ¢u, phong trµo ®Êu tranh giµnh ®éc lËp ë MÜ La-tinh. V. Cách mạng Pháp cuối thế kỷ XVIII.(3 TIẾT) 1. Nước Pháp trước cách mạng. T×nh h×nh kinh tÕ x· héi Kinh tÕ - Cuèi thÕ kØ XVIII, Ph¸p vÉn lµ n­íc n«ng nghiÖp + C«ng cô, kÜ thuËt canh t¸c l¹c hËu, n¨ng suÊt thÊp. + L·nh chóa, Gi¸o héi bãc lét n«ng d©n nÆng nÒ C«ng th­¬ng nghiÖp ph¸t triÓn + M¸y mãc sö dông ngµy cµng nhiÒu (dÖt, khai má, luyÖn kim) + C«ng nh©n ®«ng, sèng tËp trung + Bu«n b¸n më réng víi nhiÒu n­íc ChÝnh trÞ X· héi chia thµnh 3 ®¼ng cÊp Ñaúng caáp taêng löõ vaø quyù toäc chæ chieám 1% daân soá nhö coù vò trí raát lôùn, naém giöõ taát caû nhöõng vò trí cao caáp trong chính quyeàn vaø giaùo hoäi töø trung öông tôùi ñòa phöông. Ñaúng caáp thöù ba chieám 99% daân soá bao goàm tö saûn, noâng daân, thò daân… bò töôùc ñoaït moïi quyeàn chính trò, bò boùc loät baèng thueá khoaù, bò phuï thuoäc vaø phaûi phuïc vuï cho hai ñaûng caáp taêng l