Bài giảng Quản trị tác nghiệp - Chương 4: Tổ chức sản xuất

Chương04 TỔ CHỨC SẢN XUẤT TÀI LIỆU THAM KHẢO Giáo trình Quản trị sản xuất và tác nghiệp. Th.s Trương Đoàn Thể. Đại học KTQD Quản trị sản xuất và tác nghiệp. TS Đặng Minh Trang Quản trị sản xuất và dịch vụ. GS.TS Đồng Thị Thanh Phương Production and Operations Management. Norman Gaither Operations Management. Jamé B. Dilworth Operations and Supply Management. Chase-Jacobs- Aquilano NỘI DUNG Khái quát chung Lựa chọn vị trí sản xuất kinh doanh Phân bổ thiết bị, hoạch định quy trình lao động và chuẩn bị nguồn nhân lực Hoạch định kế hoạch sản xuất Các phương pháp tổ chức sản xuất - Mục đích - Nhiệm vụ - Những điểm cần lưu ý - Nội dung cơ bản - Khái niệm TỔ CHỨC SẢN XUẤT I. KHÁI QUÁT CHUNG 1.1 Khái niệm 1.2 Mục đích và nhiệm vụ của tổ chức sản xuất Mục đích: Nhiệm vụ: 1.3 Những nội dung cơ bản của tổ chức sản xuất Lựa chọn vị trí sản xuất Phân bổ, sắp đặt thiết bị Hoạch định quy trình lao động và chuẩn bị nguồn nhân lực Lập kế hoạch sản xuất tổng thể Lập lịch trình sản xuất Theo dõi tiến độ thực hiện lịch sản xuất Kiểm tra, điều chỉnh, chỉnh lý để đảm bảo quá trình sản xuất an toàn, hiệu quả 1.4 Những điểm cần lưu ý khi tổ chức sản xuất Giảm thiểu tối đa chi phí sản xuất Rút ngắn tối đa thời gian một chu kỳ sản xuất kinh doanh Đảm bảo mức dự trữ tối thiểu Đảm bảo cung cấp đầy đủ, chính xác, đúng hạn các nguồn lực cho quá trình sản xuất kinh doanh Đảm bảo vận hành toàn bộ hệ thống sản xuất đồng bộ, hiệu quả II. LỰA CHỌN VỊ TRÍ SẢN XUẤT KINH DOANH 2.1 Khái niệm Lựa chọn vị trí sản xuất kinh doanh là: việc suy tính xem sẽ tổ chức sản xuất kinh doanh ở đâu 2.2 Quy trình lựa chọn vị trí sản xuất kinh doanh Xác định mục đích và tiêu chí lựa chọn Xác định những yêu cầu cơ bản về thị trường tiêu thụ cũng như thị trường cung ứng Xây dựng các phương án lựa chọn Đánh giá các phương án và ra quyết định Nhằm lựa chọn phương án tối ưu cho doanh nghiệp 2.3 Các phương pháp đánh giá phương án lựa chọn vị trí sản xuất Phương pháp trọng tâm Phương pháp xếp hạng Phương pháp phân tích chi phí- số lượng Phương pháp Bài toán vận tải PHƯƠNG PHÁP XẾP HẠNG Đánh giá và so sánh các phương án bằng việc xác định giá trị của tổng hợp các yếu tố đối với mỗi phương án Bao gồm cả yếu tố định tính và định lượng PHƯƠNG PHÁP XẾP HẠNG Các bước thực hiện Xác lập tiêu chí phân loại: thị trường, nguồn nước, địa điểm đỗ xe, doanh thu tiềm năng... Xác định trọng số của từng tiêu chí trong mối quan hệ với tổng thể (Tổng = 1) Lựa chọn thang điểm đánh giá (Tổng = 100) Tiến hành đánh giá từng phương án, quy điểm Dựa trên tổng điểm lập bảng xếp hạng PHƯƠNG PHÁP XẾP HẠNG VÍ DỤ: Công ty nhiếp ảnh Nguyên Cầu dự định mở chi nhánh mới ở một trong hai địa điểm: phố Phạm Ngọc Thạch và đường Cầu Giấy PHƯƠNG PHÁP XẾP HẠNG PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH CHI PHÍ – SỐ LƯỢNG Việc lựa chọn vị trí sản xuất kinh doanh được xác định bằng phương pháp phân tích Chi phí- số lượng Việc phân tích được thực hiện bằng cách tính toán hay vẽ đồ thị PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH CHI PHÍ – SỐ LƯỢNG Các bước thực hiện Xác định chi phí cố định và chi phí biến đổi Vẽ đường tổng chi phí Xác định vị trí có chi phí thấp nhất (hoặc có mức lợi nhuận cao nhất) PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH CHI PHÍ – SỐ LƯỢNG * Điều kiện Chi phí cố định không đổi Số lượng đầu ra gần bằng số lượng dự đoán Doanh nghiệp chỉ sản xuất một sản phẩm Chi phí biến đổi nằm trên cùng môt đường thẳng PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH CHI PHÍ – SỐ LƯỢNG TỔNG CHI PHÍ = FC + AVC*Q - FC: chi phí cố định - AVC: chi phí biến đổi/sản phẩm - Q: sản lượng đầu ra PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH CHI PHÍ – SỐ LƯỢNG -A- Nam Định -B- Thái Bình -C- Ninh Bình -D- Hà Nội Dua Dua Co., Ltd. VÍ DỤ: Công ty Dua Dua lựa chọn vị trí để xây nhà máy sản xuất dưa chuột đóng hộp. Có 4 vị trí: PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH CHI PHÍ – SỐ LƯỢNG Yêu cầu: a/ Lập phương án lựa chọn địa điểm tối ưu với tổng chi phí thấp nhất theo mức độ tăng dần của công suất. b/ Nếu công suất dự kiến là 8000sp/năm thì nên chọn địa điểm nào là hợp lý nhất? PHƯƠNG PHÁP XÁC ĐỊNH TRỌNG TÂM Chú ý: Cần sử dụng bản đồ có ghi tỷ lệ và tọa độ rõ ràng để xác định vị trí của điểm đến phương pháp xác định vị trí của trung tâm phân phối sao cho nó có chi phí vận chuyển thấp nhất PHƯƠNG PHÁP XÁC ĐỊNH TRỌNG TÂM Cx - Hoành độ X của điểm trung tâm Cy - Tung độ Y của điểm trung tâm dix-Hoành độ X của địa điểm i diy -Tung độ Y của địa điểm i Vi -Khối lượng hàng hóa cần vận chuyển từ điểm trung tâm tới địa điểm i PHƯƠNG PHÁP XÁC ĐỊNH TRỌNG TÂM Ví dụ: Công ty lọc dầu HiOctane đang cần thiết lập một cơ sở mới để vận chuyển sản phẩm từ nhà máy lọc dầu ở Long Beach và các trung tâm phân phối chính của công ty. Có bản đồ tọa đồ và khối lượng xăng được vận chuyển từ nhà máy tới các trung tâm phân phối như bảng bên. Biết rằng ở địa điểm Long Beach, có d1x =325, d1y =75, Vi = 1500 III. PHÂN BỐ THIẾT BỊ, HOẠCH ĐỊNH QUY TRÌNH LAO ĐỘNG VÀ CHUẨN BỊ NGUỒN NHÂN LỰC 3.1 Phân bố thiết bị 3.1.1 Khái niêm và ý nghĩa 3.1 Phân bố thiết bị 3.1.2 Các loại hình phân bố thiết bị Các loại hình phân bố thiết bị Bố trí theo quá trình Bố trí cố định vị trí Bố trí hỗn hợp Bố trí theo sản phẩm 3.1 Phân bố thiết bị 3.1.3 Các phương án phân bố thiết bị 3.2 Hoạch định quy trình lao động và chuẩn bị nguồn nhân lực Nhiệm vụ của hoạch định quy trình lao động Phương pháp lập kế hoạch quy trình lao động Đánh giá công việc của nhân viên Thiết lập định mức lao động Các chính sách hỗ trợ lao động IV. HOẠCH ĐỊNH KẾ HOẠCH SẢN XUẤT GANTT: sử dụng trong sản xuất gián đoạn trong chuyên môn hóa CPM/PERT: sử dụng trong sản xuất theo dự án Phương pháp biểu đồ (GANTT) V. CÁC PHƯƠNG PHÁP TỔ CHỨC SẢN XUẤT Phương pháp sơ đồ mạng lưới (CPM/PERT) Biểu diễn thứ tự thực hiện các công việc và thời gian thực hiện các công việc trong một chương trình sản xuất Mục đích: xác định khoảng thời gian thực hiện công việc để có kế hoạch điều độ các nguồn lực nhằm đáp ứng yêu cầu về thời gian sản xuất Cần biết: Thời gian thực hiện mỗi công việc, các điều kiện trước của các công việc PHƯƠNG PHÁP BIỂU ĐỒ (GANTT) PHƯƠNG PHÁP BIỂU ĐỒ (GANTT) Cách xây dựng biểu đồ: - C¸c c«ng viÖc vµ thêi gian thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc theo biểu diễn ph­¬ng n»m ngang vµ theo mét tû lÖ cho tr­íc - C¸c c«ng viÖc ®­îc s¾p xÕp theo thø tù tõ tr¸i qua ph¶i, c«ng viÖc nµo lµm tr­íc ®­îc biÓu diÔn tr­íc, c«ng viÖc nµo lµm sau ®­îc biÓu diÔn sau. PHƯƠNG PHÁP BIỂU ĐỒ (GANTT) Chú ý: - Mçi cét t­¬ng øng víi mét ®¬n vÞ thêi gian - Mçi dßng t­¬ng øng víi mét c«ng viÖc cÇn thùc hiÖn Mçi v¹ch ngang biÓu diÔn mét c«ng viÖc, ®é dµi cña v¹ch ngang lµ dé dµi c«ng viÖc Thêi gian dù tr÷ cña mét c«ng viÖc lµ thêi gian chËm trÔ cã thÓ cña c«ng viÖc ®ã mµ kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn thêi h¹n hoµn thµnh toµn bé ch­¬ng tr×nh s¶n xuÊt PHƯƠNG PHÁP BIỂU ĐỒ (GANTT) Ví dụ: VÝ dô: T¹i mét bé phËn s¶n xuÊt s¶n phÈm cung cÊp cho kh¸ch hµng ng­êi ta cÇn thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc A, B, C, D vµ E. + Thêi gian thùc hiÖn c«ng viÖc A lµ 4 giê. + Thêi gian thùc hiÖn c«ng viÖc B lµ 3 giê + Thêi gian thùc hiÖn c«ng viÖc C lµ 5 giê. + Thêi gian thùc hiÖn c«ng viÖc D lµ 6 giê + Thêi gian thùc hiÖn c«ng viÖc E lµ 4 giê. Yªu cÇu s¶n xuÊt cÇn ph¶i thùc hiÖn c«ng viÖc B vµ D sau A; C sau B; E sau D. Ưu, nhược điểm của phương pháp Gantt Ưu: Nhược PHƯƠNG PHÁP ĐƯỜNG TỚI HẠN (CPM – Critical Part Method) PHƯƠNG PHÁP ĐƯỜNG TỚI HẠN (CPM – Critical Part Method) X©y dùng s¬ ®å m¹ng X¸c ®Þnh ®­êng tíi h¹n (®­êng g¨ng) TÝnh thêi gian kÕt thóc sím nhÊt vµ thêi gian kÕt thóc muén nhÊt cña mçi c«ng viÖc. TÝnh thêi gian dù tr÷ cña mçi c«ng viÖc TÝnh thêi gian b¾t ®Çu sím nhÊt vµ b¾t ®Çu muén nhÊt cña mçi c«ng viÖc. Cách 1 (AOA) PHƯƠNG PHÁP ĐƯỜNG TỚI HẠN (CPM – Critical Part Method) a. Xây dựng sơ đồ mạng Cách 1 (AOA) PHƯƠNG PHÁP ĐƯỜNG TỚI HẠN (CPM – Critical Part Method) a. Xây dựng sơ đồ mạng PHƯƠNG PHÁP ĐƯỜNG TỚI HẠN (CPM – Critical Part Method) b. Xác định đường tới hạn PHƯƠNG PHÁP ĐƯỜNG TỚI HẠN (CPM – Critical Part Method) c. Xác định thời gian kết thúc sớm nhất (EF-Earliest Finish) và thời gian kết thúc muộn nhất (LF-Latest Finish) EF1 = t1 PHƯƠNG PHÁP ĐƯỜNG TỚI HẠN (CPM – Critical Part Method) c. Xác định thời gian kết thúc sớm nhất (EF-Earliest Finish) và thời gian kết thúc muộn nhất (LF-Latest Finish) PHƯƠNG PHÁP ĐƯỜNG TỚI HẠN (CPM – Critical Part Method) d. Xác định thời gian dự trữ của mỗi công việc S (Slack) Thêi gian dù tr÷ lµ kho¶ng thêi gian cã thÓ tr× ho·n viÖc b¾t ®Çu mét c«ng viÖc nµo ®ã mµ kh«ng lµm ¶nh h­ëng ®Õn tiÕn ®é (thêi gian hoµn thµnh) dù ¸n. => §èi víi c«ng viÖc i ta cã Si = LFi - EFi PHƯƠNG PHÁP ĐƯỜNG TỚI HẠN (CPM – Critical Part Method) e. Xác định thời gian bắt đầu sớm nhất (ES- Earliest Start) và thời gian bắt đầu muộn nhất (LS- Latest Start) ES = EF - t LS = LF - t PHƯƠNG PHÁP ĐƯỜNG TỚI HẠN (CPM – Critical Part Method) Xác định đường tới hạn của một dự án gồm các công việc sau: “ PHƯƠNG PHÁP PERT(PROGRAM AND EVALUATION REVIEW TECHIQUE) Ước tính 3 loại thời gian Tính thời gian thực tế dự kiến Tính độ bất định Vẽ sơ đồ mạng lưới Tính EF, LF, S Xác định đường tới hạn và độ dài đường tới hạn Tth Tính độ lệch tiêu chuẩn của độ dài đường tới hạn Tính khả năng hoàn thành dự án trong thời gian T 3 loại thời gian Thời gian lạc quan ((t0 - optimistic time) Ước tính thực hiện nhất (tm - most likely time) Thời gian bi quan (tP - pessimistic time) PHƯƠNG PHÁP PERT(PROGRAM AND EVALUATION REVIEW TECHIQUE) PHƯƠNG PHÁP PERT(PROGRAM AND EVALUATION REVIEW TECHIQUE) Thêi gian thùc tÕ dù kiÕn: §é bÊt ®Þnh: PHƯƠNG PHÁP PERT(PROGRAM AND EVALUATION REVIEW TECHIQUE) i2 lµ ph­¬ng sai vÒ thêi gian dù kiÕn cña c¸c c«ng viÖc n»m trªn ®­êng tíi h¹n. Đé lÖch tiªu chuÈn cña ®é dµi ®­êng tíi h¹n: PHƯƠNG PHÁP PERT(PROGRAM AND EVALUATION REVIEW TECHIQUE) Khả năng (xác suất) hoàn thành dự án trước thời hạn yêu cầu P:  PHƯƠNG PHÁP PERT(PROGRAM AND EVALUATION REVIEW TECHIQUE) Ví dụ: Mét dù ¸n cã c¸c c«ng viÖc vµ c¸c ­íc tÝnh vÒ thêi gian thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc nh­ trong b¶ng. Dù ¸n ®­îc yªu cÇu ph¶i hoµn thµnh trong vßng 65 ngµy, h·y ­íc tÝnh kh¶ n¨ng hoµn thµnh dù ¸n theo yªu cÇu. HẾT CHƯƠNG 4