Bài giảng Quy hoạch điều chế rừng Phần 10

154 - Nhu cÇu gç cñi, l©m s¶n ngoμi gç ë ®Þa ph−¬ng, ¸p lùc vμo rõng. 4) T×nh h×nh tμi nguyªn rõng vμ ®Êt ®ai: Th«ng qua sè liÖu ®iÒu tra rõng vμ ®Êt l©m nghiÖp, thèng kª theo hÖ thèng b¶ng biÓu. Tõ ®ã tr×nh bμy tãm t¾t vÒ nh÷ng ®Æc tr−ng vÒ tæ thμnh loμi c©y môc ®Ých, ®Æc h÷u...§¸nh gi¸ kh¸i qu¸t t×nh h×nh tμi nguyªn vμ ®Êt ®ai. 5) §¸nh gi¸ t×nh h×nh vμ hiÖu qu¶ kinh doanh ®· qua. PhÇn thø hai: Tæ CHøC RõNG, Tæ CHøC S¶N XUÊT KINH DOANH RõNG Vμ Tæ CHøC HO¹T §éNG L¢M NGHIÖP X· HéI 1) Môc tiªu cña ph−ong ¸n - Kinh tÕ - X· héi. - M«i tr−êng. 2) Bè trÝ sö dông ®Êt ®ai. 3) Bè trÝ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt l©m nghiÖp: 3.1) Khai th¸c: - TÝnh to¸n c¸c chØ tiªu kü thuËt: Tuæi thμnh thôc sè l−îng, c«ng nghÖ, tuæi khai th¸c chÝnh, ph−¬ng thøc khai th¸c, chu kú, lu©n kú, m« h×nh vèn s¶n xuÊt chuÈn, l−îng khai th¸c, c−êng ®é khai th¸c... - LËp kÕ ho¹ch khai th¸c theo giai ®o¹n cho mét chu kú hoÆc lu©n kú (Tæ chøc rõng theo kh«ng gian vμ thêi gian). LËp kÕ ho¹ch khai th¸c 5 n¨m ®Çu. - TiÕn hμnh tÝnh to¸n vμ lËp kÕ ho¹ch cho tõng lo¹i rõng: ®Òu tuæi, kh¸c tuæi, tre nøa... 3.2) Nu«i d−ìng, lμm giμu rõng, xóc tiÕn t¸i sinh, khoanh nu«i: - ThuyÕt minh vÒ ®èi t−îng vμ biÖn ph¸p t¸c ®éng. - Tæng khèi l−îng cña tõng gi¶i ph¸p. - C¸c chØ tiªu kü thuËt cho tõng gi¶i ph¸p. - LËp kÕ ho¹ch t¸c nghiÖp (Tæ chøc kh«ng gian vμ thêi gian) khÐp kÝn vμ cho 5 n¨m ®Çu. 3.3) Trång rõng: - Môc ®Ých trång. - §èi t−îng, diÖn tÝch. - C¸c chØ tiªu kü thuËt: c¬ cÊu c©y trång, tuæi thμnh thôc c«ng nghÖ, sè l−îng, chu kú, mËt ®é trång, mËt ®é tèi −u theo tuæi, cÊp ®Êt, h¹ng ®Êt, dù ®o¸n s¶n l−îng.... 155 - LËp kÕ ho¹ch trång rõng theo tõng loμi theo giai ®oan cho 1 chu kú (Tæ chøc kh«ng gian vμ thêi gian). LËp kÕ ho¹ch trång cho 5 n¨m ®Çu. 4) Bè trÝ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, n«ng l©m kÕt hîp vμ kinh doanh tæng hîp tμi nguyªn rõng: - C©y l−¬ng thùc. - C©y c«ng nghiÖp, ¨n qu¶. - L©m s¶n ngoμi gç - NghÒ phô. 5) Bè trÝ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt c«ng nghiÖp rõng vμ chÕ biÕn l©m s¶n. 6) Tæ chøc c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh trong l©m tr−êng: - C¸c ph©n tr−êng, ®éi s¶n xuÊt. - C¸c tiÓu khu. - C¸c xÝ nghiÖp. 7) Tæ chøc vμ x©y dùng kinh tÕ x· héi l©m nghiÖp trªn ®Þa bμn: - G¾n c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh l©m nghiÖp víi c¸c ®¬n vÞ hμnh chÝnh kinh tÕ vμ qu¶n lý nhμ n−íc. - X©y dùng c¸c côm d©n c−, c¸c ®iÓm kinh tÕ kü thuËt. - Ph¸t triÓn kinh tÕ gia ®×nh (V−ên rõng, trang tr¹i...) - Nh÷ng biÖn ph¸p nh»m thu hót lao ®éng nghÒ rõng. - Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò l−¬ng thùc, qu¶n lý, b¶o vÖ rõng.... PhÇn thø ba: dù tãan §ÇU T¦ vμ hiÖu qu¶ cña ph−¬ng ¸n 1. KÕ ho¹ch ®Çu t−: 1.1) KÕ ho¹ch x©y dùng c¬ b¶n. 1.2) KÕ ho¹ch lao ®éng. 1.3) KÕ ho¹ch tμi chÝnh. Ph©n tÝch nhu cÇu vμ kh¶ n¨ng c©n ®èi vèn cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng cña kinh tÕ x· héi khu vùc. 2. Dù tÝnh hiÖu qu¶ kinh tÕ, x· héi vμ m«i tr−êng KÕt luËn, tån t¹i, kiÕn nghÞ 156 4 Tæ chøc thùc thi, gi¸m s¸t vμ ®¸nh gi¸ ph−¬ng ¸n ®iÒu chÕ rõng • Tæ chøc thùc thi vμ gi¸m s¸t ph−¬ng ¸n ®iÒu chÕ rõng Sau khi ph−¬ng ¸n ®· ®−îc phª duyÖt, cÇn tiÕn hμnh tæ chøc thùc thi, c¸c c«ng viÖc chÝnh sau cÇn triÓn khai: - Hμng n¨m tæ chøc lËp c¸c thiÕt kÕ kü thuËt nh− khai th¸c rõng, nu«i d−ìng, t¸i sinh, trång rõng - LËp kÕ ho¹ch ho¹t ®éng trong tõng n¨m trong ®ã x¸c ®Þnh: Thêi gian, c«ng viÖc, khèi l−îng, nguån lùc, vËt t−, tμi chÝnh, vvv. Trong tr−êng hîp c¸c ho¹t ®éng liªn quan ®Õn céng ®ång ®Þa ph−¬ng, cÇn tæ chøc lËp kÕ ho¹ch vμ thùc hiÖn cã sù tham gia, b¶o ®¶m kÕ ho¹ch nμy phï hîp víi nguån lùc, thêi vô, lao ®éng cña hä. - Tæ chøc triÓn khai trªn hiÖn tr−êng: Bao gåm thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc theo kÕ ho¹ch vμ gi¸m s¸t khèi l−îng vμ chÊt l−îng c«ng viÖc. Ng−êi d©n cÇn ®−îc thu hót vμo c¸c c«ng viÖc vμ ®Æc biÖt lμ trùc tiÕp gi¸m s¸t c¸c ho¹t ®éng liªn quan ®Õn céng ®ång vμ tμi nguyªn rõng mμ hä ®ang qu¶n lý. • §¸nh gi¸ ph−¬ng ¸n ®iÒu chÕ rõng KÕt thóc kú h¹n ®iÒu chÕ rõng ghi trong ph−¬ng ¸n lμ lóc cÇn triÓn khai ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña nã vμ chuÈn bÞ cho viÖc lËp ph−¬ng ¸n cho chu kú míi. ViÖc ®¸nh gi¸ nh»m môc ®Ých: - Tæng kÕt c¸c kÕt qu¶ ®¹t ®−îc - §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña ph−¬ng ¸n vÒ c¸c mÆt: kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi vμ m«i tr−êng. Trong ®ã cÇn quan t©m ®¸nh gi¸ ®Õn tÝnh kh¶ thi cña c¸c gi¶i ph¸p l©m sinh, sù æn ®Þnh vμ bÒn v÷ng cña tμi nguyªn rõng, c¸c hiÖu qu¶ kinh tÕ ®· ®¹t ®−îc, c¸c t¸c ®éng cña nã ®Õn céng ®ång, ng−êi d©n tham gia. - Tæng kÕt c¸c bμi häc kinh nghiÖm vμ xem xÐt kh¶ n¨ng ¸p dông c¸c tiÕn bé kü thuËt míi cho chu kú ®iÒu chÕ tiÕp theo. C¸c ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸: - §¸nh gi¸ sù æn ®Þnh vμ bÒn v÷ng cña tμi nguyªn: Tæ chøc ®iÒu tra kh¶o s¸t tμi nguyªn, so s¸nh víi sè liÖu lóc b¾t ®Çu ®iÒu chÕ. - Ph©n tÝch c¸c hiÖu qu¶ kinh tÕ, lîi nhuËn thu ®−îc - §¸nh gi¸ n«ng th«n cã sù tham gia ®Ó xem xÐt ®ãng gãp cña ®iÒu chÕ rõng trong ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi - §¸nh gi¸ c¸c gi¶i ph¸p kü thuËt: KiÓm tra trªn hiÖn tr−êng, c¸c b¸o c¸o ®Ó xem xÐt tÝnh thÝch hîp, hiÖu qña cña c¸c c¸c gi¶i ph¸p l©m sinh, viÖc ph¸t huy kiÕn thøc kinh nghiÖm ®Þa ph−¬ng. 157 - Tæ chøc héi th¶o víi sù tham gia cña ®¬n vÞ kinh doanh, céng ®ång, c¸c bªn liªn quan, c¬ quan nghiªn cøu, khuyÕn n«ng l©m ®Ó trao ®æi kinh nghiÖm vμ x¸c ®Þnh môc ®Ých cho chu kú ®iÒu chÕ míi. 158 Tμi liÖu tham kh¶o TiÕng ViÖt 1. Bé L©m nghiÖp: H−íng dÉn x©y dùng ph−¬ng ¸n ®iÒu chÕ rõng l©m tr−êng ViÖt nam, Hμ Néi, 1990. Bé L©m nghiÖp : Quy ph¹m c¸c gi¶i ph¸p kü thuËt l©m sinh ¸p dông cho rõng s¶n xuÊt gç vμ tre nøa. NXB N«ng nghiÖp, Hμ Néi, 1993. 2. Bé NN & PTNT: ChiÕn l−îc ph¸t triÓn l©m nghiÖp ViÖt Nam 2001 – 2010. 3. Collet, J. : C¸c mÆt cña c«ng t¸c ®iÒu chÕ rõng (Ng−êi dÞch: Vò §øc Tμi), T− liÖu khoa häc kü thuËt, ViÖn L©m nghiÖp, 1/1980. 4. §¹i häc L©m nghiÖp: Gi¸o tr×nh §iÒu tra thiÕt kÕ kinh doanh rõng. §HLN, 1966. 5. §¹i häc L©m nghiÖp: Gi¸o tr×nh §iÒu tra §iÒu tra - Quy ho¹ch vμ §iÒu chÕ rõng, 3 tËp, §HLN, 1992. 6. §¹i häc L©m nghiÖp: Bμi gi¶ng §iÒu chÕ rõng, §HLN, 1993. 7. NguyÔn Quang Hμ: B¸o c¸o thùc tr¹ng vμ ph−¬ng h−íng ph¸t triÓn l©m nghiÖp ®Õn n¨m 2000, Hμ Néi, 5/1993. 8. TrÇn §øc HËu: §iÒu chÕ rõng, Héi KHKT L©m nghiÖp, Hμ Néi, 1984. 9. Vò TiÕn Hinh: X©y d−ng ph−¬ng ph¸p m« pháng ®éng th¸i ph©n bè ®−êng kÝnh rõng tù nhiªn, Th«ng tin KHKT L©m nghiÖp, sè 1/1987, tr 27-31. 10. Vò TiÕn Hinh: Bμi gi¶ng §iÒu tra rõng (dïng cho Cao häc l©m nghiÖp). §¹i Häc L©m nghiÖp, Xu©n Mai, 1995. 11. Vò TiÕn Hinh : Bμi gi¶ng s¶n l−îng rõng (dïng cho Cao häc l©m nghiÖp). §¹i Häc L©m nghiÖp, Xu©n Mai, 1995. 12. §ång SÜ HiÒn : LËp biÓu thÓ tÝch vμ biÓu ®é thon c©y ®øng cho rõng ViÖt Nam. NXB Khoa häc-Kü thuËt, Hμ Néi, 1974. 13. Héi khoa häc kü thuËt l©m nghiÖp ViÑt Nam: C¸c V−ên quèc gia ViÖt Nam, NXB N«ng nghiÖp, Hμ néi 2001. 14. TrÞnh §øc Huy : Dù ®o¸n tr÷ l−îng rõng vμ n¨ng suÊt gç cña ®Êt trång rõng Bå §Ò thuÇn lo¹i ®Òu tuæi vïng trung t©m Èm B¾c ViÖt Nam. LuËn ¸n PTS, ViÖn KH L©m nghiÖp VN, Hμ Néi, 1988. 15. B¶o Huy: H−íng dÉn thùc tËp §iÒu tra thiÕt kÕ kinh doanh rõng, §HTN, 1987. 16. B¶o Huy: Quy luËt cÊu tróc rõng B»ng l¨ng, Néi san KHKT, §HTN, sè 1/1988, tr 23-29. 17. B¶o Huy: Khai th¸c, nu«i d−ìng rõng nöa rông l¸-rông l¸ −u thÕ B»ng l¨ng ë T©y nguyªn, TCLN, sè 5/1993, tr 17 -18. 18. B¶o Huy: Vèn rõng cÇn ®Ó l¹i trong khai th¸c, TCLN, sè 9/1993, tr22. 159 19. B¶o Huy : Gãp phÇn nghiªn cøu cÊu tróc rõng nöa rông l¸-rông l¸ −u thÕ B»ng l¨ng lμm c¬ së ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p kü thuËt khai th¸c-nu«i d−ìng ë §¨kl¨k-T©y nguyªn. LuËn ¸n PTS, ViÖn KH L©m nghiÖp VN,Hμ Néi, 1993. 20. B¶o Huy : Thö nghiÖm c¸c m« h×nh dù ®o¸n s¶n l−îng rõng TÕch ë §¨kl¨k. TCLN sè 3/1995, tr20-21, Hμ Néi. 21. B¶o Huy : Dù ®o¸n s¶n l−îng rõng TÕch ë §¨kl¨k. TCLN sè 4/1995, tr11, Hμ Néi. 22. B¶o Huy: Nghiªn cøu th¨m dß sinh tr−ëng vμ dù ®o¸n s¶n l−îng rõng trång TÕch ë T©y nguyªn, B¸o c¸o khoa häc, Bmt, 1995. 23. NguyÔn Ngäc Lung : Bμn vÒ lý thuyÕt chñ ®éng ®iÒu khiÓn mËt ®é rõng theo môc tiªu ®iÒu chÕ. TCLN sè 7/1987, tr18-21, Hμ Néi. 24. NguyÔn Ngäc Lung : M« h×nh hãa qóa tr×nh sinh tr−ëng c¸c loμi c©y mäc nhanh ®Ó dù ®o¸n s¶n l−îng. TCLN sè 8/1987, tr 14-19, Hμ Néi. 25. NguyÔn Ngäc Lung: Nh÷ng c¬ së b−íc ®Çu ®Ó x©y dùng quy ph¹m khai th¸c gç, ViÖn l©m nghiÖp, Nxb N«ng nghiÖp, Hμ Néi, 1989, tr 4-31. 26. NguyÔn Ngäc Lung : §iÒu tra rõng Th«ng Pinus kesiya ViÖt Nam lμm c¬ së tæ chøc kinh doanh. Tãm t¾t luËn ¸n TiÕn sÜ khoa häc, Häc viÖn kü thuËt l©m nghiÖp Leningrad mang tªn S.M.Kirov, Leningrad, 1989. 27. Vò Nh©m: §iÒu chÕ rõng (Gi¶ng d¹y cho c¸c líp Cao häc chuyªn ngμnh L©m häc), §HLN, 1995. 28. Vò §×nh Ph−¬ng: Ph−¬ng h−íng vμ ph−¬ng ph¸p ®iÒu chÕ rõng gç kinh tÕ tù nhiªn. Nh÷ng vÊn ®Ò kü thuËt trong ®iÒu chÕ rõng. Th«ng tin KHKT LN, ViÖn L©m nghiÖp, sè 2/1986, tr 8-17. 29. Vò §inh Ph−¬ng: CÊu tróc rõng vμ vèn rõng trong kh«ng gian vμ thêi gian Th«ng tin KHKT LN, sè 1/1987, tr 5-11. 30. Vò §×nh Ph−¬ng: Nghiªn cøu x¸c ®Þnh cÊu tróc quÇn thÓ rõng phï hîp cho tõng ®èi t−îng vμ môc tiªu ®iÒu chÕ, Tãm t¾t kÕt qu¶ nghiªn cøu khoa häc 1987- 1988, ViÖn L©m nghiÖp, tr51-52. 31. NguyÔn Hång Qu©n-Tr−¬ng Hå Tè-Hå ViÕt S¾c: Mét sè th¨m dß b−íc ®Çu lμm c¬ së cho viÖc ®iÒu chÕ rõng khép, Tæng luËn chuyªn ®Ò, sè 2/1981, Vô kü thuËt-Bé L©m nghiÖp. 32. NguyÔn Hång Qu©n: §iÒu chÕ rõng, Tæng luËn chuyªn ®Ò, Vô kü thuËt-Bé L©m nghiÖp, 1982. 33. NguyÔn Hång Qu©n: CÊu tróc vμ ph−¬ng ph¸p t¹m thêi ®iÒu chÕ rõng lo¹i IVB- L©m tr−êng Kon Hμ Nõng, Tμi liÖu Roneo, 1983. 34. L©m Xu©n Sanh, Ch©u Quang HiÒn: Tre Lå ¤, Nxb N«ng nghiÖp, Hμ Néi, 1984. 35. NguyÔn V¨n Tr−¬ng: Quy luËt cÊu tróc rõng gç hçn lo¹i, Nxb KHKT Hμ Néi, 1983. 160 36. NguyÔn H¶i TuÊt: Ph©n bè kho¶ng c¸ch vμ øng dông cña nã. Th«ng tin KHKT, §HLN, sè 4/1975. TiÕng n−íc ngoμi 37. Alder : Estimation des volumes et accroissement des peulements forestiers - Vol 2. FAO, Rome, 1980. 38. Bertram Husch, Charles I. Miller, Thomas W. Beers : Forest mensuration. The Ronald Press Company, New York, 1972. 39. Christopher Upton & Stephen Bass: The forest certification handbook, Earthcan Publication Ltd., London, 1996. 40. FAO: Forest volume estimation and yield prediction. Rome, 1980. 41. FSC: Principle and Criteria, 1999. 42. IUCN: Forest eehabilitation policy and practice in Vietnam, 1999 43. Laslo Pancel (Ed): Tropical Forestry Handbook. Springer-Verlag, Berlin, Heidelberg, New York, London, Paris, Tokyo, Hong Kong, Barcelona, Bundapest, 1993. 44. Meyer, H. A. and others: Forest management. NewYork, 1952. 45. Michail Prodan : Forest biometrics. Translated by Sabine H. Gadiner, Oxf. Pergamon. 46. B. Rollet : L’ Architecture des Forªts denses Humides sempervirentes de plaine. Centre Technique Forestier Tropical, France, 1971. 47. Stora: What is the FSC, Sweden, 1998 161 danh s¸ch tμi liÖu ®äc thªm cña sinh viªn TiÕng ViÖt 1. Bé L©m nghiÖp: Quy ph¹m c¸c gi¶i ph¸p kü thuËt l©m sinh ¸p dông cho rõng s¶n xuÊt gç vμ tre nøa. NXB N«ng nghiÖp, Hμ Néi, 1993. 2. Bé NN & PTNT: ChiÕn l−îc ph¸t triÓn l©m nghiÖp ViÖt Nam 2001 – 2010. 3. TrÇn §øc HËu: §iÒu chÕ rõng, Héi KHKT L©m nghiÖp, Hμ Néi, 1984. 4. Héi khoa häc kü thuËt l©m nghiÖp ViÑt Nam: C¸c V−ên quèc gia ViÖt Nam, NXB N«ng nghiÖp, Hμ néi 2001. 5. NguyÔn Ngäc Lung : M« h×nh hãa qóa tr×nh sinh tr−ëng c¸c loμi c©y mäc nhanh ®Ó dù ®o¸n s¶n l−îng. TCLN sè 8/1987, tr 14-19, Hμ Néi. 6. NguyÔn Ngäc Lung: Nh÷ng c¬ së b−íc ®Çu ®Ó x©y dùng quy ph¹m khai th¸c gç, ViÖn l©m nghiÖp, Nxb N«ng nghiÖp, Hμ Néi, 1989, tr 4-31. 7. Vò §×nh Ph−¬ng: Ph−¬ng h−íng vμ ph−¬ng ph¸p ®iÒu chÕ rõng gç kinh tÕ tù nhiªn. Nh÷ng vÊn ®Ò kü thuËt trong ®iÒu chÕ rõng. Th«ng tin KHKT LN, ViÖn L©m nghiÖp, sè 2/1986, tr 8-17. 8. Vò §×nh Ph−¬ng: CÊu tróc rõng vμ vèn rõng trong kh«ng gian vμ thêi gian Th«ng tin KHKT LN, sè 1/1987, tr 5-11. 9. Vò §×nh Ph−¬ng: Nghiªn cøu x¸c ®Þnh cÊu tróc quÇn thÓ rõng phï hîp cho tõng ®èi t−îng vμ môc tiªu ®iÒu chÕ, Tãm t¾t kÕt qu¶ nghiªn cøu khoa häc 1987- 1988, ViÖn L©m nghiÖp, tr51-52. 10. NguyÔn Hång Qu©n-Tr−¬ng Hå Tè-Hå ViÕt S¾c: Mét sè th¨m dß b−íc ®Çu lμm c¬ së cho viÖc ®iÒu chÕ rõng khép, Tæng luËn chuyªn ®Ò, sè 2/1981, Vô kü thuËt-Bé L©m nghiÖp. 11. NguyÔn Hång Qu©n: §iÒu chÕ rõng, Tæng luËn chuyªn ®Ò, Vô kü thuËt-Bé L©m nghiÖp, 1982. 12. NguyÔn Hång Qu©n: CÊu tróc vμ ph−¬ng ph¸p t¹m thêi ®iÒu chÕ rõng lo¹i IVB- L©m tr−êng Kon Hμ Nõng, Tμi liÖu Roneo, 1983. 13. L©m Xu©n Sanh, Ch©u Quang HiÒn: Tre Lå ¤, Nxb N«ng nghiÖp, Hμ Néi, 1984. 14. NguyÔn V¨n Tr−¬ng: Quy luËt cÊu tróc rõng gç hçn lo¹i, Nxb KHKT Hμ Néi, 1983. 15. TiÕng n−íc ngoμi 16. Christopher Upton & Stephen Bass: The forest certification handbook, Earthcan Publication Ltd., London, 1996. 17. FSC: Principle and Criteria, 1999. 18. IUCN: Forest eehabilitation policy and practice in Vietnam, 1999 19. GIS application in Forestry, Australia, 1999. 20. Meyer, H. A. and others: Forest management. NewYork, 1952. 162