Sự tổn thất của tàu con thoi Columbia (trong ảnh là cảnh tàu đang cất cánh trongchuyến bay cuối cùng) và phi hành đoàn của nó gây ra không chỉ bởi miếng xốp phá hỏng cánh trái của tàu; một nguyên nhân nữa là sự ra quyết định sai lầm của NASA
24 trang |
Chia sẻ: haohao89 | Lượt xem: 2130 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Bài giảng Ra quyết định và tính sáng tạo, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
© 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved.McGraw-Hill/Irwin
Ra quyết
định và tính
sáng tạo
C H Ư Ơ N G
2 BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HNMcShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.
I e
M
B
A
I e
M
B
A
Ra quyết định tại NASA
Sự tổn thất của tàu con thoi
Columbia (trong ảnh là cảnh
tàu đang cất cánh trong
chuyến bay cuối cùng) và phi
hành đoàn của nó gây ra
không chỉ bởi miếng xốp phá
hỏng cánh trái của tàu; một
nguyên nhân nữa là sự ra
quyết định sai lầm của NASA
©AP Photo/Chris O’Meara
3 BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HNMcShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.
I e
M
B
A
I e
M
B
A
Định nghĩa việc ra quyết định
là một quá trình ý
thức để lựa chọn một
hay nhiều khả năng
nhằm đạt được một
số kết quả mong
muốn.
©AP Photo/Chris O’Meara
4 BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HNMcShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.
I e
M
B
A
I e
M
B
A
3. Xây dựng
các giải pháp
để chọn lựa
1. Xác định
vấn đề
2. Chọn
loại hình
quyết định
Mô hình ra quyết định dựa trên lý trí
4. Chọn
giải pháp
tốt nhất
5. Thực hiện
giải pháp
đã chọn lựa
6. Đánh giá
kết quả
của quyết định
5 BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HNMcShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.
I e
M
B
A
I e
M
B
A
Các cơ hội noío tiếng bị bỏ lỡ
Hầu hết các trường quay Hollywood
studios từ chối kịch bản của Brian
Helgeland (“Câu chuyện về một hiệp
sĩ”). Họ đã sai lầm khi xem xét lời đề
nghị làm một bộ phim kể về một gã
điền chủ ti tiện người Anh trong thế kỷ
14 thiết tha mong muốn trở thành một
hiệp sĩ, bộ phim sử dụng nhạc Rock
của những năm 1970 và phản ánh các
đề tài đương đại về tuổi trẻ, tự do và
bình đẳng.
© Photofest
6 BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HNMcShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.
I e
M
B
A
I e
M
B
A
Các thách thức của việc xác định vấn đề
Các định kiến về mặt nhận
thức:
Các cơ chế chú ý được lựa
chọn
Ảnh hưởng từ người khác
Hình thái tinh thần
Các kỹ năng chuẩn đoán:
Xác định vấn đề dưới dạng
giải pháp
© Photofest
7 BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HNMcShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.
I e
M
B
A
I e
M
B
A
Xác định vấn đề một cách hiệu quả
Hiểu biết những giới hạn
về nhận thức và chuẩn
đoán
Hiểu về hình thái tinh thần
Thảo luận tình huống với
các đồng nghiệp – nhìn
thấy các triển vọng khác
nhau © Photofest
8 BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HNMcShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.
I e
M
B
A
I e
M
B
A Xử lý thông tin
Đánh giá việc
chọn thời điểm
Lý trí: Con người có thể xử lý tất cả các thông
tin
Lý trí: Các chọn lựa được đánh giá một cách
đông thời
Mục tiêu Lý trí: Rõ ràng, tương thích, đồng thuận trênhết
OB: Mơ hồ, mẫu thuẫn, thiếu đồng thuận
OB: Con người chỉ có thể xử lý lượng thông
tin bị hạn chế
OB: Các chọn lựa được dấnh giá tuần tự
more
Tiến hành các lựa chọn:
quan điểm lý trí & quan điểm của OB
9 BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HNMcShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.
I e
M
B
A
I e
M
B
A Chẩt lượngthông tin
Các mục tiêu
của quyết định
Lý trí: Con người lệ thuộc vào các thông tin
thực tế
Lý trí: Tối đa hóa – Lựa chọn tối ưu
Các tiêu
chuẩn
Lý trí: Đánh giá dựa vào các tiều chuẩn tuyệt
đối
OB: Đánh giá dựa vào các ưa thích ngầm
OB: Lệ thuộc vào các thông tin bị bóp méo
theo cảm giác
OB: Vừa ý – một giải pháp “vừa đủ tốt”
Tiến hành các lựa chọn:
quan điểm lý trí & quan điểm của OB ( tiếp tục)
10 BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HNMcShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.
I e
M
B
A
I e
M
B
A
Ra quyết định theo trực giác
Khả năng nhận biết sự tồn tại của một vấn đề
hay một cơ hội để lựa chọn ra hành động tốt
nhất mà không viện dẫn lý lẽ về ý thức.
Được dẫn dắt bởi các kiến thức ngầm
Sử dụng trực giác để hoàn thành quá trình lý
trí
11 BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HNMcShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.
I e
M
B
A
I e
M
B
A
Chọn lựa các giải pháp một cách hiệu quả
Đánh giá một cách có hệ
thống các phương án
Cân bằng giữa các tác
động về tình cảm và lý trí
Kế hoạch kịch bản
© Corel Corp. With permission
12 BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HNMcShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.
I e
M
B
A
I e
M
B
A
Cam kết bất hợp lý
Cam kết bất hợp lý diễn ra khi
chính phủ Anh tiếp tục tài trợ
cho may bay siêu âm sau khi
thấy rõ nó không có khả năng
thương mại. Một số các học
giả gọi cam kết bất hợp lý với
tên “Ảo tưởng Concorde”
© Corel Corp. With permission
13 BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HNMcShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.
I e
M
B
A
I e
M
B
A
Các nguyên nhân của “leo thang cam kết”
Tự biện hộ
Ảo tưởng của kẻ
đánh bạc
Những kẻ mù tri giác
Các chi phí kín
© Corel Corp. With permission
14 BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HNMcShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.
I e
M
B
A
I e
M
B
A
Sự tham gia của nhân viên
Mức độ ảnh hưởng của nhân viên
đến việc tổ chức và thực hiện công
việc của họ.
Mức độ của việc điều khiển quá trình
ra quyết định
Sự tham gia của nhân viên có các
hình thức và mức độ khác nhau
15 BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HNMcShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.
I e
M
B
A
I e
M
B
A
Cao
Trung bình
Thấp
Các mức độ tham gia của nhân viên
Sự tham gia mức độ cao Các nhân viên có toàn quyền ra
quyết định (ví dụ: các nhóm làm
việc tự quản/SDWTs)
Tham vấn toàn bộ Các nhân viên đưa ra các kiến nghị
(ví dụ: chia sẻ lợi nhuận)
Tham vấn có chọn lọc Các nhân viên cung cấp thông tin
nhưng không biết đến vấn đề
16 BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HNMcShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.
I e
M
B
A
I e
M
B
A
Mô hình về sự tham gia của nhân viên
Lợi ích tiềm năng của
sự tham gia
Các yếu tố
trong sự tham gia
Sự tham gia
của nhân
viên
• Xác định vấn đề tốt
hơn
• Đưa ra nhiều giải
pháp hơn và tố hơn
• Dường như chọn lựa
được giải pháp tốt
nhất
• Tận tâm thực hiện
quyết định hơns
17 BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HNMcShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.
I e
M
B
A
I e
M
B
A
Các yếu tố trong sự tham gia
Nguồn
kiến thức
Cam kết thực
hiện quyết định
• Nhân viên có kiên thức liên quan
nhiều hơn người lãnh đạo
• Nhân viên có thể không muốn thực
hiện nhiệm vụ nếu không đựoc tham
gia
Rủi ro xung đột
• Tiêu chuẩn của nhân viên phù hợp
với mục tiêu của công ty
• Nhân viên đồng thuận
Cấu trúc
quyết định
• Vấn đề mới và phức tạp (còn gọi là
quyết định không lập trình)
More employee involvement is better when:
18 BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HNMcShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.
I e
M
B
A
I e
M
B
A
Chuẩn bị
Ấp ủ
Ý tưởng
xuất hiện
Thẩm tra
Mô hình qui trình sáng tạo
19 BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HNMcShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.
I e
M
B
A
I e
M
B
A
Tính cách của người sáng tạo
Có mức thông minh trên trung bình
Kiên trì
Có kiến thức và kinh nghiệm thích hợp
Suy nghĩ mang tính phát kiến
20 BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HNMcShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.
I e
M
B
A
I e
M
B
A
Môi trường làm việc sáng tạo
Định hướng học tập
Khuyến khích các thử nghiệm
Khoan dung với những lỗi lầm
Kích thích bản năng
Ý nghĩa nhiệm vụ, quyền tự quyết, phản hồi
Trao đổi cởi mở và cấp đủ nguồn lực
Tin cậy trong nhóm và các cam kết của dự
án
21 BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HNMcShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.
I e
M
B
A
I e
M
B
A
Các hoạt động sáng tạo tại EDS
Những nhân viên tại trung
tâm đổi mới vũ trụ ADS gần
Detroit thường chơi đồ chơi
để sản sinh ý tuởng mới.
“Chúng tôi đều rất hợp tác,
sáng tạo và có cảm hứng, và
đồ chơi là nền để kích thích
quá trình suy nghĩ “, một nhân
viên tại công ty dịch vụ máy
tính nói.©M. Richardson II/The Detroit News
22 BUS 540 Organizational Behaviour (OB) HNMcShane/Von Glinow OB 3e © 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc.
I e
M
B
A
I e
M
B
A
Các hoạt động sáng tạo
• Xem lại các
dự án bị bỏ
bẵng
• Cùng người
khác phát
hiện các vấn
đề
Xác định lại
vấn đề
• Kể chuyện
• Các hoạt
động nhệ
thuật
• Phân tích về
hình thái
Chơi mang
tính liên tưởng
• Các nhóm
khác nhau
• Các phiên họp
cung cấp
thông tin
• “Triển lãm
thương mại”
nội bộ
Cross-
Pollination
© 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved.McGraw-Hill/Irwin
Ra quyết
định và tính
sáng tạo
© 2005 The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved.McGraw-Hill/Irwin
Solutions to
Creativity
Brainbusters
C H A P T E R