Bài giảng Thị trường tài chính - Nguyễn Vĩnh Hùng

TS Nguyễn Vĩnh HùngTHỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNHTS. NGUYỄN VĨNH HÙNGTS Nguyễn Vĩnh HùngNội dung nghiên cứu:Sự hình thành thị trường tài chínhCơ cấu thị trường tài chínhThị trường tiền tệThị trường vốn TS Nguyễn Vĩnh HùngSự hình thành TTTC Sự xuất hiện nhu cầu giao lưu vốnThiếu vốn (cầu )Thừa vốn ( cung ) Sự xuất hiện các giấy tờ có giáMua BánHình thành thị trường tài chính TS Nguyễn Vĩnh HùngKhái niệm và phân loại TTTC Thị trường mua bán các giấy tờ có giá nhằm giải quyết nhu cầu giao lưu vốn trong nền kinh tế. Các yếu tố cấu thành của một TTTC :Chủ thể cầuChủ thể cungTài sản tài chính TS Nguyễn Vĩnh HùngPhân loạiCăn cứ vào tính chất các loại chứng khoán Thị trường nợThị trường vốnCăn cứ vào thời gian Thị trường ngắn hạnThị trường dài hạnTS Nguyễn Vĩnh HùngThị trường tiền tệKhái niệm: Là thị trường mua bán các giấy tờ có giá ngắn hạn nhằm giải quyết nhu cầu vốn ngắn hạn trong nền kinh tế . Vốn ngắn hạn chủ yếu là vốn dành cho nhu cầu thanh toánTS Nguyễn Vĩnh HùngThị trường tiền tệCơ cấuTheo nghĩa hẹp, thị trường tiền tệ => Thị trường liên ngân hàngMua bán ngoại tệ (thị trường ngoại hối)Mua bán nội tệ Theo nghĩa rộng, thị trường tiền tệ bao hàm thị trường mua bán các giấy tờ có giá ngắn hạn. TS Nguyễn Vĩnh HùngThị trường tiền tệChủ thể: Các tổ chức tài chính Trung gian tài chínhKinh doanh tiền tệ, tín dụngNgân hàng trung ươngQuản lý nhà nướcThực hiện chính sách tiền tệ quốc giaTổ chức đấu thầu phát hành tín phiếu kho bạcTS Nguyễn Vĩnh HùngĐối tượng TiềnVàngChứng chỉ tiền gởi tiết kiệmKỳ phiếu ngân hàngHợp đồng tín dụng ngắn hạnThương phiếu Tín phiếu kho bạcChứng khoán dài hạn có thời đáo hạn còn lại dưới một nămThị trường tiền tệTS Nguyễn Vĩnh HùngCác nghiệp vụ giao dịch Vay và cho vay giữa các NHTM Diễn ra trên thị trường liên ngân hàngVay và cho vay trực tiếp bằng tiền Chiết khấu và cầm cố các giấy tờ có giá Mua bán các giấy tờ có giáPhương thức đấu thầu, tập trung, khối lượng lớnThị trường tiền tệTS Nguyễn Vĩnh HùngThị trường tiền tệHoạt động NHTWNghiệp vụ cho vay (tái chiết khấu các giấy tờ có giá) Nghiệp vụ thị trường mở (sự tham gia mua - bán giấy tờ có giá của NHTW trên thị trường tiền tệ). TS Nguyễn Vĩnh HùngThị trường vốnCơ cấu thị trường vốn Thị trường chứng khoán TS Nguyễn Vĩnh HùngKhái niệm  Mua bán chứng khoán trung dài hạn nhằm giải quyết nhu cầu vốn đầu tư phát triển của nền kinh tế.TS Nguyễn Vĩnh HùngPhân loạiXét về cơ cấu tổ chức: Thị trường sơ cấp: thị trường phát hànhThị trường thứ cấp: thì trường mua bán lại chứng khoánTS Nguyễn Vĩnh HùngPhân loạiXét về cách thức tổ chức mua bán: Thị trường tự doThị trường chính thức (tập trung/sàn giao dịch)Thị trường OTC (phi tập trung)Xét về các loại hàng hoáThị trường trái phiếu nhà nướcThị trường trái phiếu doanh nghiệpThị trường cổ phiếuTS Nguyễn Vĩnh HùngChủ thể tham giaNgười phát hành chứng khoán( người cần vốn)Nhà nướcCác công ty cổ phầnCác doanh nghiệpNgười đầu tư chứng khoán:Cá nhânQuỹ đầu tưNgười môi giới chứng khoán:Môi giới mua Môi giới bánTS Nguyễn Vĩnh HùngChủ thể tham giaNgười kinh doanhĐầu tư CKĐiều hoà thị trường Người bảo lãnh phát hành CKTS Nguyễn Vĩnh HùngChủ thể tham giaNgười tổ chức thị trường: SGD CKTổ chức mua bán CK đúng luật phápCung cấp kịp thời và chính xác cho các nhà đầu tư thông tin về kinh doanh CKNgười điều hòa thị trường Thực hiện chức năng quản lý nhà nước về thị trường chứng khoán.TS Nguyễn Vĩnh HùngCông cụ ( hàng hóa )Chứng khoán: Là giấy tờ có giá xác nhận các quyền hợp pháp của người sở hữu chúng. CK có thể phát hành dưới hình thức : Bút toán Giấy tờĐặc điểm của CK:Tính sinh lờiTính rủi roTính chuyển nhượngTS Nguyễn Vĩnh HùngCông cụ ( hàng hóa )Các loại chứng khoán trên TTCKCổ phiếu: Là loại CKù xác nhận quyền sở hữu một phần vốn của người sở hữu cổ phiếu đối với CTCP. TS Nguyễn Vĩnh HùngCông cụ ( hàng hóa ) Trên TTCK có các loại CP sau đây:Căn cứ vào tính chất ưu đãi: Cổ phiếu ưu đãi Cổ phiếu thông thường Căn cứ vào tính chất ký chuyển nhượng Cổ phiếu ghi danh Cổ phiếu vô danhTS Nguyễn Vĩnh HùngCông cụ ( hàng hóa )Trái phiếu Là loại CK xác nhận quyền đòi nợ hợp pháp của người sở hữu trái phiếu đối với người phát hành. Trên TTCK có các loại TP sau đây:Căn cứ vào người phát hành: Trái phiếu chính phủ Trái phiếu doanh nghiệpTS Nguyễn Vĩnh HùngCông cụ ( hàng hóa )(Trái phiếu)Căn cứ vào cơ sở đảm bảo để phát hành: Trái phiếu phát hành có TS đảm bảo Trái phiếu phát hành dựa vào tín chấpCăn cứ vào tính chất lãi suất: Trái phiếu có lãi suất cố định Trái phiếu có lãi suất được chỉ số hóa theo lạm pháp, giá vàngCăn cứ vào tính chất ký chuyển nhượng Trái phiếu ghi danh Trái phiếu vô danhTS Nguyễn Vĩnh HùngCông cụ ( hàng hóa )Chứng khoán phái sinh ( hợp đồng tương lai, option)TS Nguyễn Vĩnh HùngCoå phieáuTraùi phieáuNgöôøi phaùt haønhTính chaát CKQuyeàn cuûa CKPhaân phoái TNThöù töï phaân phoáiThôøi gian löu thoâng CKMöùc ñoä ruûi roCTCP CK voánQuyeàn sôû höõuCoå töùcSau cuøngKhoâng xaùc ñònhCaoNN, DNCK nôïQuyeàn ñoøi nôïLaõi suaátTröôùc Xaùc ñònhThaápTS Nguyễn Vĩnh HùngNguyên tắcNguyên tắc niêm yết/đăng ký SGD chỉ tuyển chọn CK của những công ty đạt những tiêu chuẩn nhất định .Đảm bảo cho TT hoạt động ổn định và lành mạnhTT là nơi cung cấp thông tin đáng tin cậy TS Nguyễn Vĩnh HùngNguyên tắcNguyên tắc trung gian Bảo vệ tối đa quyền lợi của các nhà đầu tưGiúp cho TTCK hoạt động lành mạnh, ổn địnhTổ chức tốt sự giao dịch mua bán CK TS Nguyễn Vĩnh HùngNguyên tắcNguyên tắc công khai Cung cấp thông tin minh bạch cho các nhà đầu tưTạo sân chơi bình đẳng cho các nhà đầu tư Đảm bảo cho TT hoạt động lành mạnhTS Nguyễn Vĩnh HùngNguyên tắcNguyên tắc đấu giá Giá cả chứng khoán về cơ bản hình thành theo quan hệ cung cầu. Để xác định giá cả giao dịch của CK tuân thủ nguyên tắc đấu giáƯu tiên người mua giá caoƯu tiên người bán giá thấpTrong cùng một giá ưu tiên người đăng ký trước TS Nguyễn Vĩnh HùngVai trò TTTC  Thu hút, huy động các nguồn tài chính nhàn rỗi trong xã hộiThị trường tài chính tạo ra:Kênh trực tiếp, kênh gián tiếpThị trường sơ cấp, thị trường thứ cấpCác công cụ, chứng khoán TS Nguyễn Vĩnh HùngVai trò TTTC  Nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn tài chính.Vốn đầu tư tự do lưu chuyển qua các kênhCông chúng có nhiều cơ hội đầu tư, tự do lựa chọn các hình thức đầu tư và lĩnh vực đầu tư.TS Nguyễn Vĩnh HùngVai trò TTTC  Góp phần thực hiện chính sách tài chính - tiền tệ . TTTC giúp cho nhà nước thực hiện:Chính sách huy động vốnChính sách cổ phần hóa các DNNNChính sách tiền tệ TS Nguyễn Vĩnh HùngVai trò TTTC  Nâng cao hiệu quả thu hút vốn nước ngoàiTạo điều kiện nền kinh tế hội nhập Mở ra nhiều hình thức thu hút vốn nước ngoài ( đầu tư CK, đầu tư gián tiếp..)