Bài giảng Thị trường yếu tố lao động

THỊ TRƢỜNG YẾU TỐ LAO ĐỘNG • Cầu LĐ • Cung LĐ • Cân bằng S-D lđ CẦU LAO ĐỘNG - Cầu thứ phát - Phụ thuộc vào w - Đƣờng cầu lao động của hãng dốc xuống - MRPL = MPL * MR - MRPL = MPL * P ( khi thị trƣờng hàng hóa là cạnh tranh hoàn hảo) CẦU LĐ • KN: CÇu L§ lµ đại lƣợng phản ánh sè l•îng L§ mµ ng•êi chñ s½n lßng vµ cã kh¶ n¨ng thuª m•ín ë c¸c møc tr¶ c«ng (l•¬ng)  nhau trong 1 kho¶ng tgian n®Þnh(c¸c yÕu tè kh¸c kh«ng ®æi) • CÇu vÒ L§ lµ cÇu thø ph¸t(cÇu dÉn xuÊt) • §•êng cÇu vÒ L§ còng dèc xuèng vµ ph¶n ¸nh luËt cÇu vÒ L§ w ↑(↓) => DLĐ↓(↑) CÇu thø ph¸t(dÉn xuÊtph¸t sinh sau vµ phô thuéc vµo cÇu hµng ho¸, dÞch vô) Cầu lđ là cầu thứ phát v× nã phô thuéc vµo vµ ®•îc dÉn xuÊt tõ møc s¶n l•îng ®Çu ra víi CP ®Çu vµo cña DN mµ môc tiªu lµ IIMAX . Muèn IIMAX th× c¸c DN l¹i dùa vµo cÇu cña ng•êi TD ®Ó X§ + L•îng H2 mµ DN ph¶i cung cho t2 + Chi phí cho L§(møc tiÒn c«ng) LUẬT CẦU VỀ LAO ĐỘNG w ↑(↓) => DLĐ↓(↑) Mức lƣơng (w) thay đổi dẫn đến có sự vận động Dọc theo đƣờng Cầu ( I đến II) W L W1 L1 W2 L2 DI II GIỚI HẠN GIÁ CẢ SLĐ * gi¸ trÞ t• liÖu TD tèi thiÓu mµ 1 L§ cÇn cã • cã ®iÒu tiÕt: TLTDmin (lƣơng quy ®Þnh) • kh«ng cã ®iÒu tiÕt: (tiÒn c«ng)min mµ ng•êi L§ chÊp nhËn * giíi h¹n tèi ®a gi¸ c¶ SL§ W ≤ MRP MRP và MPP 1. Sản phẩm doanh thu cận biên • KN: Sản phẩm doanh thu cận biên là doanh thu thu thêm đƣợc khi SD thêm 1 đơn vị L • Công thức MRP =ΔTR/ΔL = ΔTR/ΔQ . ΔQ/ΔL = MR.MP 2. Sản phẩm hiện vật cận biên • KN: Sản phẩm hiện vật cận biên là sp tăng thêm khi SD thêm 1 đơn vị L • Công thức MPP =ΔQ/ΔL = MP => KL: nếu là thị trƣờng CTHH =>MRP = MPP.P Nguyên tắc thuê lao động • Nếu MRPL> W: thuê thêm lao động • Nếu MRPL< W: thuê ít lao động hơn • Nếu MRPL= W: số lƣợng lao động đạt tối ƣu tại đó tối đa hóa lợi nhuận - CM: Để ΠMAX XĐ Q tại MR = MC MC = W/ MP => MC = MR => W = MR.MP MRP =ΔTR/ΔL = ΔTR/ΔQ . ΔQ/ΔL = MR.MP => KL: W = MRP L CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG TỚI CẦU LĐ • Cầu về hàng hóa trên thị trƣờng hàng hóa TD • Năng suất LĐ: Sự thay đổi trong công nghệ Cầu lao động tăng thì đường cầu dịch chuyển sang phải (từ D thành DL1) Cầu lao động giảm thì đường cầu dịch chuyển sang trái (từ DL thành DL2) ĐỒ THỊ SỰ THAY ĐỔI VỀ CẦU LĐ W L W1 L1 W2 L2 D E S W L D1 D2 ĐƢỜNG CẦU LAO ĐỘNG CỦA HÃNG CHÍNH LÀ ĐƢỜNG MRP L Q P TR MRPL 0 5 2 10 10 1 10 2 20 10 2 14 2 28 8 3 17 2 34 6 4 19 2 38 4 5 20 2 40 2 6 20 2 40 0 7 18 2 36 - 4 ĐƢỜNG MRP P.A CẦU LĐ CỦA DN Thị trƣờng lao động là cạnh tranh • Đƣờng cầu lao động của hãng chính là đƣờng sản phẩm doanh thu cận biên của lao động • Hình dáng của đƣờng cầu LĐ phụ thuộc vào cả w và MRPL 0 1 2 3 4 5 6 10 8 6 4 2 MRPL = dL W* W,MRP MP↓ CUNG LAO ĐỘNG • Kn: Cung lđ lµ sè l•îng L§ mµ ng•êi L§ cã kh¶ n¨ng vµ s½n sµng cho thuª ë c¸c møc tiÒn c«ng kh¸c nhau trong mét khoảng thêi gian n®Þnh nào đó( các ntố khác không đổi) • Lƣợng cung lđ là sè l•îng L§ mµ ng•êi L§ cã kh¶ n¨ng vµ s½n sµng cho thuª ë một møc tiÒn c«ng nhất định trong mét khoảng thêi gian nào đó( các ntố khác không đổi) • Lùc l•îng L§XH =  ng•êi ®ang L§ hoÆc t×m kiÕm viÖc lµm LUẬT CUNG VỀ LAO ĐỘNG w ↑(↓) => L ↑ (↓) Mức lƣơng (w) thay đổi dẫn đến có sự vận động Dọc theo đƣờng Cung ( I đến II) W L W1 L1 W2 L2 D I II ST CUNG LAO ĐỘNG • Đường cung lao động cá nhân có xu hướng vòng về phía sau. - ảnh hưởng thay thế(SE): w↑=> giá nghỉ ngơi ↑=> thay thế làm việc cho nghỉ ngơi, thời gian làm việc ↑ - ảnh hưởng thu nhập(IE): w↑=>I↑=> mua nhiều hàng hóa hơn, thời gian nghỉ ngơi ↑, thời gian làm việc ↓ - Nếu SE>IE, đƣờng cung lao động dốc lên - Nếu SE<IE, đƣờng cung lao động vòng về phía sau • Đường cung lao động thị trường thường là dốc lên (cộng chiều ngang các đƣờng cung lao động của các cá nhân) Số giờ làm việc/ngày Tiền lƣơng Đƣờng cung lao động L CÁC YẾU TỐ ẢNH HƢỞNG CUNG LĐ • Áp lực về kinh tế • Nhu cầu về lđ • Sự thay đổi của công nghệ • Tâm lý XH • Phạm vi thời gian Cung lao động tăng, đƣờng cung dịch chuyển SL thànhSL1. Cung lao động giảm, đƣờng cung dịch chuyển SL thànhSL2. Lƣợng cung lao động D S SẢN PHẨM DOANH THU CẬN BIÊN Số giờ làm việc Lương ($/giờ) MRPL = MPLx P Thị trường lao động cạnh tranh( P = MR) MRPL = MPL x MR Thị trường lao động độc quyền (P>MR) CÂN BẰNG CUNG CẦU LAO ĐỘNG • Thị trƣờng lao động cạnh tranh • Thị trƣờng lao động độc quyền - độc quyền bán - độc quyền mua - độc quyền song phƣơng Đƣờng cung lao động khi thị trƣờng lao động là cạnh tranh Cung lao động của hãng là hoàn toàn co giãn và hãng có thể thuê tất cả lao động mà hãng muốn tại mức tiền lƣơng w* w SLW* Lƣợng cung lđ THỊ TRƢỜNG LĐ CẠNH TRANH QUYẾT ĐỊNH THUÊ LAO ĐỘNG Lượng lao động w MRPL = DL L* Hãng tối đa hóa lợi nhuận sẽ thuê L* tại MRPL = w W* SCân bằng trong thị trƣờng lđ cạnh tranh Lượng lao động Lượng lao động Giá lao Động W Giá lao Động W D 100 SL = ME = AE 10 10 50 MRPL = dL Quan s¸t 1) Cty chấp nhận p= $10. 2) S = AE = ME = $10 3) ME = MRP = 50 MỨC LƢƠNG THEO QUY ĐỊNH • Wqđ > W W Wqđ thất nghiệp DL = MRPL DL = MRPL P * MPL CÂN BẰNG THỊ TRƢỜNG LAO ĐỘNG SL = AE SL = AE Số lượng công nhân Số lượng công nhân Lương Lương ThÞ tr•êng ®Çu ra c¹nh tranh ThÞ tr•êng ®Çu ra ®éc quyÒn wC LC wM LM vM A B CÂN BẰNG THỊ TRƢỜNG LĐ • Cân bằng trong thị trường hàng hóa là cạnh tranh - DL (MRP) = SL - Wc = MRPL - MRPL = P * MPL -Thị trường hiệu quả • Cân bằng trong thị trường hàng hóa là độc quyền – MR < P – MRP = MR * MPL – Thuê LM tại mức wM – vM = lợi ích biên của người tiêu dùng – wM = chi phí biên của hãng – Sử dụng ít hơn mức sản lượng hiệu quả w1 L1 Nếu nghiệp đoàn muốn LMAX được thuê thì chọn A. Nếu nghiệp đoàn muốn tối đa hóa tổng lương thì cung cấp tại L2 với mức lương W2 SL DL MR THỊ TRƢỜNG LAO ĐỘNG ĐQ BÁN Số lượng công nhân w A L* w* Nếu nghiệp đoàn muốn đạt mức lương cao hơn thì hạn chế thành viên ở L1 với đơn giá W1. Điều này giúp nghiệp đoàn tối đa hóa tô kinh tế L2 w2 THỊ TRƢỜNG LAO ĐỘNG ĐQ MUA ME SL = AE MRPL L* LC Đơn vị lao động Giá WC W* Hãng thuê L* khi ME=MRPL tƣơng ứng với L* và trả mức lƣơng W*. THỊ TRƢỜNG LAO ĐỘNG ĐỘC QUYỀN SONG PHƢƠNG Số lượng công nhân w DL = MRPL MR 5 10 15 20 25 10 20 40 SL = AE ME 25 19 Mức lương có thể wC ĐỘC QUYỀN SONG PHƢƠNG L w DL = MRPL MR 5 10 15 20 25 10 20 40 SL = (AE) ME 25 19 wC – Khi không có quyền lực độc quyền của công đoàn Thuê L = 20 tại MRP = ME và w = $10/giờø – Mục tiêu của công đoàn MR = SL tại L = 25 và w = $19/giờ