Bài giảng Trọng tài thương mại

TRỌNG TÀI THƯƠNG MẠIThS Nguyễn Thị Ngọc HươngI. TRANH CHAÁP THÖÔNG MAÏI: 1. Khái niệm:Tranh chấp thương mại là những mâu thuẫn (bất đồng hay xung đột) về quyền và nghĩa vụ giữa các bên trong quá trình thực hiện các hoạt động thương mại.Yêu cầu khi giải quyết các tranh chấp thương mại:Nhanh chãng, thuËn lîi, kh«ng lµm h¹n chÕ, caûn trë c¸c ho¹t ®éng kinh doanh.Kh«i phôc vµ duy trì c¸c quan hÖ hîp t¸c, tÝn nhiÖm giöõa c¸c bªn trong kinh doanh.Giöõ bÝ mËt kinh doanh, uy tÝn cña c¸c bªn trªn th­¬ng tr­êng.Kinh tÕ nhÊt (Ýt tèn kÐm nhÊt)I. TRANH CHAÁP THÖÔNG MAÏI: : 2. Hình thức giải quyết tranh chấp TM:Thương lượngHòa giải Trọng tài thương mạiTòa ánII.GiẢI QUYẾT TRANH CHẤP BẰNG TRỌNG TÀI THƯƠNG MẠI2.1.Khái niệm: Trọng tài là phương thức giải quyết tranh chấp phát sinh trong hoạt động thương mại được các bên thỏa thuận và được tiến hành theo trình tự, thủ tục tố tụng do Pháp luật quy địnhII.GiẢI QUYẾT TRANH CHẤP BẰNG TRỌNG TÀI THƯƠNG MẠI2.2. Đặc điểm:Nhân danh ý chí các bên, không nhân danh quyền lực tư pháp của Nhà nước.Trọng tài chỉ xét xử một lần, phán quyết của trọng tài có giá trị chung thẩm và có hiệu lực bắt buộc thi hành đối với các bên tranh chấp. Thủ tục tố tụng trọng tài đơn giản, mềm dẻo, linh hoạt và không công khai.II.GiẢI QUYẾT TRANH CHẤP BẰNG TRỌNG TÀI THƯƠNG MẠI2.3. Thẩm quyền:- Giải quyết các tranh chấp phát sinh trong hoạt động thương mại theo thỏa thuận của các bên- Hoạt động thương mại là việc thực hiện một hay nhiều hành vi TM của cá nhân, tổ chức kinh doanh như:mua bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ; phân phối;đại diện, đại lý thương mại; ký gửi; thuê, cho thuê; thuê mua; xây dựng; tư vấn; kỹ thuật; li - xăng; đầu tư; tài chính, ngân hàng; bảo hiểm; thăm dò, khai thác; vận chuyển hàng hoá, hành khách bằng đường hàng không, đường biển, đường sắt, đường bộ và các hành vi thương mại khác theo quy định của PL.II.GiẢI QUYẾT TRANH CHẤP BẰNG TRỌNG TÀI THƯƠNG MẠI2.3. Nguyên tắc:Các bên có thoả thuận trọng tài.Khi giải quyết tranh chấp, Trọng tài viên phải:độc lập, khách quan, vô tư, căn cứ vào pháp luật tôn trọng thoả thuận của các bên Giải quyết 1 lầnII.GiẢI QUYẾT TRANH CHẤP BẰNG TRỌNG TÀI THƯƠNG MẠI2.4. Trình tự, thủ tục tố tụng trọng tài:1.Đơn kiện và thụ lý đơn kiện2.Tự bảo vệ của bị đơn.3.Thành lập hội đồng trọng tài tại TT trọng tài.4.Chuẩn bị giải quyết 5.Hoà giải6.Tổ chức phiên họp giải quyết tranh chấp và quyết định trọng tài2.4. Thủ tục tố tụng trọng tài:2.4.1. Đơn kiện và thụ lý đơn kiệnNguyên đơn nộp cho TT trọng tài: - Đơn khởi kiện; - Bản sao thỏa thuận trọng tài; - Bản sao các chứng từ, tài liệu; - Tạm ứng phí trọng tàiTrung tâm Trọng tài thụ lý và gửi cho bị đơn bản sao đơn kiện của nguyên đơn, tên Trọng tài viên của nguyên đơn chọn và danh sách Trọng tài viên của Trung tâm Trọng tài2.4. Thủ tục tố tụng trọng tài:2.4.2. Tự bảo vệ của bị đơnSau thời gian 30 ngày kể từ khi nhận được bản sao đơn kiện, Bị đơn gửi cho Trung tâm Trọng tài: - bản tự bảo vệ kèm theo các chứng cứ; - chọn trọng tài viên trong danh sách của TT Trọng tài .Bị đơn có thể phản bác toàn bộ hoặc 1 phần nội dung kiện của nguyên đơnBị đơn có thể gửi đơn kiện lại2.4. Thủ tục tố tụng trọng tài:2.4.3. Thành lập HĐTT tại TT trọng tàiNếu bị đơn không chọn Trọng tài viên thì trong thời hạn 7 ngày, kể từ ngày hết hạn quy định, Chủ tịch Trung tâm Trọng tài chỉ định Trọng tài viên trong TTTT cho bị đơn.Các Trọng tài viên đại diện các bên phải chọn Trọng tài viên thứ ba có tên trong danh sách làm Chủ tịch Hội đồng Trọng tài Nếu không chọn được thì Chủ tịch Trung tâm TT sẽ chỉ định 1 Trọng tài viên theo quy định PL 2.4. Thủ tục tố tụng trọng tài:2.4.3. Chuẩn bị giải quyếtCác Trọng tài viên phải nghiên cứu hồ sơ; xác minh, thu thập chứng cứ, tìm hiểu nội dung vụ việc. Hội đồng Trọng tài có quyền gặp các bên để nghe các bên trình bày ý kiến. 2.4. Thủ tục tố tụng trọng tài:2.4.4. Hòa giảiHội đồng Trọng tài hoà giải thành thì ra quyết định công nhận hoà giải thành. Biên bản hoà giải thành phải được các bên và các Trọng tài viên ký. Quyết định công nhận hoà giải thành của Hội đồng Trọng tài là chung thẩm và được thi hành 2.4. Thủ tục tố tụng trọng tài:2.4.4. Tổ chức phiên họp giải quyết TCGiấy triệu tập gửi cho các bên trước 30 ngàyQuyết định trọng tài của HĐTT được lập theo đa số, ý kiến thiểu số được ghi vào biên bản. Quyết định trọng tài có thể được công bố ngay tại phiên họp cuối cùng hoặc sau đó, nhưng không quá 60 ngày, kể từ ngày kết thúc phiên họp cuốiQĐ trọng tài được gửi cho các bên ngay sau ngày công bố và có hiệu lực ngay2.5 Sửa chữa quyết định trọng tàiTrong thêi h¹n 15 ngµy, kÓ tõ ngµy nhËn ®­îc quyÕt ®Þnh träng tµi, mét bªn cã thÓ yªu cÇu Héi ®ång Träng tµi söa chữa những lçi vÒ tÝnh to¸n, lçi ®¸nh m¸y, lçi in hoÆc những lçi kü thuËt kh¸c. Trong thêi h¹n 30 ngµy, kÓ tõ ngµy nhËn ®­îc yªu cÇu, Héi ®ång Träng tµi tiÕn hµnh söa chữa vµ phải th«ng b¸o cho bªn kia.2.6. Quyền yêu cầu hủy QĐ Trọng tài:Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận quyết định TT, nếu có bên không đồng ý thì có quyền làm đơn gửi Toà án tỉnh nơi HĐTT ra quyết định trọng tài, để yêu cầu huỷ quyết định TT. Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày thụ lý, Toà án mở phiên toà để xét đơn yêu cầu huỷ quyết định TT. Nếu Hội đồng xét xử không huỷ quyết định trọng tài thì quyết định trọng tài được thi hành Toµ ¸n ra quyÕt ®Þnh huû QuyÕt ®Þnh träng tµi trong c¸c tr­êng hîp sau :Kh«ng cã thoaû thuËn träng tµi;Thoaû thuËn träng tµi v« hiÖu; Thµnh phÇn Héi ®ång Träng tµi, tè tông träng tµi kh«ng phï hîp víi thoaû thuËn cña c¸c bªn;Vô tranh chÊp kh«ng thuéc thÈm quyÒn cña HĐTT; Bªn yªu cÇu chøng minh ®­îc trong qu¸ trình giaûi quyÕt vô tranh chÊp Träng tµi viªn vi ph¹m nghÜa vô cña mình;QuyÕt ®Þnh träng tµi tr¸i víi lîi Ých c«ng céng cña Nhaø nöôùc ViÖt Nam.2.7. Thi hành quyết định Trọng tàiSau thêi h¹n 30 ngµy, kÓ tõ ngµy hÕt thêi h¹n thi hµnh quyÕt ®Þnh träng tµi, nÕu mét bªn kh«ng tù nguyÖn thi hµnh, bªn ®­îc thi hµnh quyÕt ®Þnh träng tµi cã quyÒn lµm ®¬n yªu cÇu c¬ quan thi hµnh ¸n cÊp tØnh n¬i cã trô së, n¬I c­ tró hoÆc n¬i cã tµi saûn cña bªn thi hµnh, thi hµnh quyÕt ®Þnh träng tµi.Ưu điểm của giải quyết tranh chấp TTThủ tục giải quyết đơn giản và nhanh.Bảo đảm bí mật (không công khai), điều này rất quan trọng đối với DN vì nó liên quan đến vấn đề uy tín, thương hiệu của DNCác trọng tài viên là những chuyên gia hàng đầuXét xử bằng cơ chế trọng tài chỉ một lần Quyết định của trọng tài buộc các bên phải thi hành ngay, nếu không sẽ được chuyển sang cơ quan thi hành án dân sự thi hành ĐỊA VỊ PHÁP LÝ CỦA TRUNG TÂM TRỌNG TÀI Là tổ chức phi chính phủ, có tư cách pháp nhân, có con dấu và tài khoản riêng.Được lập chi nhánh, văn phòng đại diện của trung tâmCƠ CẤU TỔ CHỨC CỦA TT TRỌNG TÀI Các trọng tài viên Ban điều hànhChủ tịchPhó chủ tịchTổng thư kýTHÀNH LẬP TRUNG TÂM TRỌNG TÀIĐơn xin phép thành lậpHọ và tên, địa chỉ, nghề nghiệp của các sáng lập viên (ít nhất là 5 sáng lập viên)Điều lệ của Trung tâm Trọng tàiVăn bản giới thiệu của Hội Luật gia Việt Nam.HỒ SƠ THÀNH LẬP TRUNG TÂM TRỌNG TÀITrong thời hạn 45 ngày kể từ ngày nhận hồ sơ hợp lệ, Bộ trưởng Bộ Tư pháp cấp Giấy phép thành lập Trung tâm Trọng tài và phê chuẩn Điều lệ của Trung tâm Trọng tài; (Nếu từ chối, phải trả lời bằng văn bản ,nêu rõ lý do)Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày nhận được giấy phép thành lập, phải đăng ký hoạt động tại Sở Tư pháp nơi Trung tâm Trọng tài đặt trụ sởNếu không đăng ký thì giấy phép bị thu hồi.THÀNH LẬP TRUNG TÂM TRỌNG TÀICông ty TNHH Bốn Muà có 5 thành viên là A,B,C,D,E. Vốn điều lệ của Công ty là 50 tỉ, với số vốn là 9 tỉ, B giữ chức vụ Phó Tổng GĐ công ty. Do bất hoà trong nội bộ, B xin rút khỏi Công ty và chuyển nhượng toàn bộ số vốn cho người bạn là T. Ông A (GĐ) và C (là PGĐ) không đồng ý. Ông C và ông B thỏa thuận giải quyết tranh chấp bằng Trọng tài, sau đó C nộp hồ sơ kiện tại Trung tâm trọng tài . Trọng tài thụ lý và mời các bên đến giải quyết và ra quyết định không cho phép B chuyển cho T, mà chỉ chào bán trong nội bộ DN tương ứng % vốn góp . Ông A không đồng tình với cách làm của C và B. Ai đúng, ai sai? Cách giải quyếtGiải quyết tranh chấp thương mại bằng hình thức trọng tài có 4 ưu thế so với giải quyết bằng con đường toà án. Thứ nhất là thủ tục giải quyết đơn giản và nhanh. Thứ hai là bảo đảm bí mật (xử kín) - điều này rất quan trọng đối với DN vì nó liên quan đến vấn đề uy tín, thương hiệu của DN. Thứ ba, các trọng tài viên là những chuyên gia hàng đầu. Ví dụ như Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam có tới 117 trọng tài viên trong nước và 6 trọng tài viên quốc tế. Họ đều là những chuyên gia đầu ngành của hầu hết các ngành trọng yếu. Trình độ các trọng tài viên thường là tiến sĩ, nếu thấp cũng là cao học. Ưu thế thứ tư, xét xử bằng cơ chế trọng tài chỉ một lần nên nó là chung thẩm. Quyết định của trọng tài buộc các bên phải thi hành ngay, nếu không sẽ được chuyển sang cơ quan thi hành án dân sự thi hành.