Bài giảng Vai trò của ngành nông nghiệp

NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM NỘI DUNG NHỮNG VẤN ĐỀ THEN CHỐT SƠ LƯỢC QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN VAI TRÒ CỦA NÔNG NGHIỆP VAI TRÒ Cung cấp lương thực, thực phẩm Cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp chế biến Cung cấp lao động cho các ngành khác Tích lũy vốn Laø thò tröôøng cuûa caùc ngaønh 1.2 Đặc điểm của sản xuất nông nghiệp: Ruộng đất là tư liệu sản xuất đặc biệt Đối tượng của sản xuất nông nghiệp là những sinh vật. Sự hoạt động của lao động và tư liệu sản xuất có tính thời vụ Sản xuất nông nghiệp được tiến hành trên một địa bàn rộng lớn và mang tính khu vực. Đặc điểm riêng của nông nghiệp Việt Nam Thuận lợi Nằm trong khu vực nhiệt đới gió mùa nên có nhiều thuận lợi Đất đai màu mỡ, có nhiều loại đất thích hợp cho trồng nhiều loại cây lương thực, cây công nghiệp… Có nguồn LĐ dồi dào, có khả năng tiếp thu nhanh những thành tựu KH-CN mới, có kinh nghiệm sản xuất nông nghiệp. Khó khăn Thường xảy ra thiên tai, khí hậu ẩm nên dễ phát sinh sâu bệnh gây hại mùa màng NS cây trồng, vật nuôi, NS LĐ, NS đất đai còn thấp Ruộng đất canh tác bình quân đầu người thấp và có xu hướng giảm dần LĐ NN còn chiếm tỷ trọng lớn, thu nhập và đời sống người LĐ còn thấp Những đặc điểm chủ yếu của nông nghiệp trên đây có ảnh hưởng nhiều đến những phương hướng và giải pháp phát triển nông nghiệp nước ta theo hướng tập trung, công nghiệp hóa, thâm canh hóa và sản xuất hàng hóa. II. NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ THEN CHOÁT TRONG QUAÙ TRÌNH PHAÙT TRIEÅN SAÛN XUAÁT NOÂNG NGHIEÄP Vaán ñeà sôû höõu & caûi caùch ruoäng ñaát Caùc nöôùc phaùt trieån: ñaát ñai thuoäc sôû höõu nhaø nöôùc, tö nhaân vaø coäng ñoàng Haàu heát caùc nöôùc ñang phaùt trieån: ñaát ñai thuoäc sôû höõu toaøn daân do nhaø nöôùc quaûn lyù CAÙC HÌNH THÖÙC SÔÛ HÖÕU 1- Trang trai qui moâ lôùn hieän ñaïi, CGH, töï ñoäng hoùa cao (Myõ, Myõ Latinh) 2- Ñoàn ñieàn troàng caây coâng nghieäp: chuû sôû höõu tröïc tieáp quaûn lyù hay thueâ quaûn lyù chuyeân nghieäp, thueâ lao ñoäng 3- Trang trai gia ñình qui moâ nhoû:chuû sôû höõu laø ngöôøi quaûn lyù, lao ñoäng laø caùc thaønh vieân trong gia ñình (AÙ, Phi, Myõ la tinh) 4- Taù ñieàn canh taùc treân ñaát thueâ cuûa ñòa chuû, chia hoa lôïi theo thoûa thuaän 5- Chuû ñaát soáng ôû ñoâ thò, sôû höõu ñaát noâng thoân, cho thueâ ñaát, cung caáp ñaàu vaøo, chia hoa lôïi (aù, Myû LT) 6- Trang traïi coâng xaõ: cuøng sôû höõu, cuøng laøm vieäc, chia hoa lôïi theo phong tuïc taäp quaùn coäng ñoàng ( Phi) 7- Noâng nghieäp taäp theå hoùa: ñaát ñai thuoäc sôû höõu toaøn daân, nhaø nöôùc quaûn lyù, chia saûn phaåm theo lao ñoäng ñoùng goùp (Lieân Xoâ, trung Quoác tröôùc 81, VN tröôùc 89) Caùc hình thöùc caûi caùch ruoäng ñaát: Nhaø nöôùc qui ñònh chuû ñaát phaûi cho thueâ ñaát trong thôøi gian toái thieåu laø 5 naêm. Qui ñònh dieän tích toái ña moãi caù nhaân ñöôïc quyeàn sôû höõu (hay söû duïng) Thu mua ñaát cuûa ñòa chuû, baùn reû cho daân Tòch thu ñaát cuûa ñòa chuû chia cho daân 2. Ñoåi môùi coâng ngheä trong noâng nghieäp: Chaët vaø ñoán caây; ñoát röøng laøm raåy Döôùi aùp löïc cuûa daân soá: Ñònh canh, ñònh cö Taêng vuï; xen canh  taêng dieän tích gieo troàng Luaân canh  taêng naêng suaát Thaâm canh  taêng naêng suaát Khai hoang, phuïc hoùa taêng dieän tích canh taùc ( dt canh taùc =dt gieo troàng!?) Hai höôùng hieän ñaïi hoùa noâng nghieäp cô baûn Coâng ngheä cô hoïc: Ñaàu tö nhieàu voán, trang bò cô giôùi hoùa Thích hôïp vôùi nhöõng nöôùc ñaát roäng, ngöôøit höa, voán doài daøo, kyõ thuaät cao: Myõ, Canada, UÙc, new zealand, Phaùp.. Coâng ngheä sinh hoïc: Ñaàu tö ít voán, ñaàu tö vaøo thuûy lôïi, gioáng môùi, phaân boùn môùi, phöông phaùp tröø saâu môùi, pp canh taùc môùi Thích hôïp vôùi nhöõng nöôùc ñaát chaät, ngöôøi ñoâng hau haïn cheá veà voán lieáng, kyõ thuaät ( Nhaät Baûn, NICs, Ñoâng Nam AÙ..) 3. Phaùt trieån cô sôû haï taàng vaø coâng trình phuùc lôïi ôû noâng thoân (ñieän, ñöôøng, tröôøng, traïm)ñeå giaûm bôùt söï bieät laäp, xoùa ñoùi giaûm ngheøo 4. Phaùt trieån caùc dòch vuï ôû noâng thoân - Dòch vuï taøi chính, tín duïng. - Baûo veä thöïc vaät. - Thuù y - Söûa chöõa noâng cuï. - Chuyeån giao coâng ngheä 5. Söï can thieäp cuûa nhaø nöôùc vaøo thò tröôøng noâng saûn Caùc chính saùch coù lôïi cho ngöôøi SX 1.Giaù saøn ñoái vôùi giaù thu mua noâng saûn 2.Mua vaøo khi giaù quaù thaáp 3.Trôï caáp trong hoaït ñoäng XK, NK 4.Thueá, haïn ngaïch haïn cheá nhaäp khaåu Caùc ch/saùch coù lôïi cho ngöôøi T/duøng Giaù traàn ñoái vôùi giaù baùn löông thöïc 2.Baùn ra khi giaù quaù cao 3.Trôï caáp trong hoaït ñoäng XK, NK 4.Thueá, haïn ngaïch haïn cheá xuaát khaåu 5. Chính sách của nhà nước tác động đến nông nghiệp: 5.1.Chính sách ruộng đất 5.2.Chính sách đầu tư 5.3.Chính sách thuế 5.4. Chính sách khoa học công nghệ 5.5 Chính sách giá cả và sản lượng 5.6.Chính sách tín dụng 5.7. Chính sách xã hội