Bài giảng Vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lý

HOÏC VIEÄN CHÍNH TRÒ KV II VI PHAÏM PHAÙP LUAÄTVAØ TRAÙCH NHIEÄM PHAÙP LYÙ I. VI PHAÏM PHAÙP LUAÄT 1- Khaùi nieäm vi phaïm phaùp luaät 2- Caùc yeáu toá caáu thaønh vi phaïm phaùp luaät 3- Phaân loaïi vi phaïm phaùp luaät 1- Kh¸i niÖm vi ph¹m ph¸p luËt Hµnh vi Tr¸i ph¸p luËt Cã lçi Do chñ thÓ cã n¨ng lùc TNPL thùc hiÖn X©m h¹i QHXH ®­îc PL b¶o vÖ Moâi giôùi hoân nhaân ôû TP HCM 2- C¸c yÕu tè cÊu thµnh vi ph¹m ph¸p luËt MÆt kh¸ch quan MÆt chñ quan Chñ thÓ Kh¸ch thÓ Vi ph¹m ph¸p luËt Phan loai VPPL 1, Baø A coù moät vöôøn saàu rieâng roäng 3000m2 nhöng khoâng laøm haøng raøo. Toái 20/12/2006 C vaø D ruû nhau vaøo vöôøn baø A taâm söï, C bò saàu rieâng rôi truùng ñaàu gaây thöông taät vôùi tyû leä 30%. 2, H, 45 tuoåi, bò beänh taâm thaàn, raát thích aên khoai nöôùng. Tröa 12/11/2005, H ñaõ ñoát nhaø haøng xoùm ñeå nöôùng khoai. 3, Anh Huỳnh (42 tuổi, ở xã Phước Nghĩa, H.Tuy Phước, Bình Định) có vợ là chị Bốn (37 tuổi). Do nghi ngờ vợ mình ngoại tình nên giữa hai vợ chồng thường xuyên xảy ra mâu thuẫn. Tối 31/5/2006, Huỳnh nằm đợi sẵn trong nhà, khi chị Bổn vừa mở cửa vào thì Huỳnh chồm dậy dùng dao lê đâm vào ngực của vợ. Nạn nhân kêu cứu và được hàng xóm kịp thời đến can ngăn, đưa vào bệnh viện cấp cứu. Theo bệnh án, chị Bổn bị tràn dịch màng phổi phải, tỷ lệ thương tật 21%. 4, Tối 27/4/2006, K (26 tuổi, quê ở Đồng Nai) điều khiển xe ben đi từ đường Nguyễn Thị Định (Q.2) hướng ra xa lộ Hà Nội, khi qua khỏi cầu Giồng Ông Tố, K cho xe lấn trái, vượt lên trên xe ô tô đang chạy phía trước không may đụng trực diện vào xe gắn máy do anh T điều khiển đi chiều ngược lại. Tai nạn anh T chết ngay tại chỗ. Thảo luận nhóm Lớp chia làm 4 nhóm. Thời gian làm việc: 10 phút; Trình bày 5 phút. Nhiệm vụ các nhóm như sau: Nhóm 1: Theo đồng chí, các trường hợp sau đây có phải là VPPL không? Tại sao? Nhóm 2: Trình bày khái niệm và các yếu tố thuộc mặt khách quan của vi phạm pháp luật? Trình bày các yếu tố thuộc mặt khách quan trong các VPPL nêu trên? Nhóm 4: Trình bày về mặt chủ quan của VPPL? Nêu khái niệm yếu tố lỗi trong mặt chủ quan của VPPL và so sánh các loại lỗi? Xác định lỗi của các VPPL nêu trên. Nhóm 3: Trình bày về chủ thể và khách thể của VPPL. Xác định chủ thể và khách thể trong các VPPL nêu trên? 2.1- MÆt kh¸ch quan cña vi ph¹m ph¸p luËt * Kh¸i niÖm: Lµ nh÷ng biÓu hiÖn ra bªn ngoµi cña VPPL * C¸c yÕu tè thuéc mÆt kh¸ch quan cña VPPL: - Hµnh vi tr¸i ph¸p luËt (hµnh ®éng, kh«ng hµnh ®éng) - HËu qu¶ - Mèi quan hÖ nh©n - qu¶ gi÷a hµnh vi vµ hËu qu¶ - Các yếu tố khách quan khác: thời gian, địa điểm, công cụ, phương tiện VPPL v.v.. TH1 2.2- Mặt chủ quan của VPPL *Khái niệm: Mặt chủ quan của VPPL là những biểu hiện tâm lý bên trong của chủ thể VPPL. * Các yếu tố thuộc mặt chủ quan của VPPL Loãi Ñoäng cô Muïc ñích Kh Thể 2.2.1- Yếu tố lỗi + Khái niệm lỗi: Laø traïng thaùi taâm lyù phaûn aùnh thaùi ñoä tieâu cöïc cuûa chuû theå ñoái vôùi: Haønh vi traùi PL Haäu quaû do HV ñoù gaây ra Trên cơ sở xem xét lý trí và ý chí của chủ thể, lỗi của chủ thể được xác định bao gồm: 1, Lỗi cố ý 2, Lỗi vô ý Cố ý trực tiếp Cố ý gián tiếp Vô ý do quá tự tin Vô ý do cẩu thả + Các loại lỗi Baûng phaân tích, so saùnh caùc loaïi loãi Baûng phaân tích, so saùnh caùc loaïi loãi (tiếp) 2.2.2- Động cơ và mục đích Ñoäng cô Muïc ñích 2.3- Chủ thể của vi phạm pháp luật * Khái niệm: CAÙ NHAÂN Chuû theå TOÅ CHÖÙC Coù naêng löïc traùch nhieäm phaùp lyù Thực hiện hành vi VPPL MCQ * Năng lực TNPL của chủ thể 2.4- Kh¸ch thÓ cña vi ph¹m ph¸p luËt * Kh¸i niÖm: Lµ c¸c quan hÖ x· héi ®­îc ph¸p luËt b¶o vÖ nh­ng bÞ hµnh vi VPPL x©m h¹i. * ý nghÜa: TÝnh chÊt vµ tÇm quan träng cña kh¸ch thÓ x¸c ®Þnh møc ®é nguy hiÓm cña VPPL 3- Phân loại vi phạm pháp luật Tiêu chí phân loại: căn cứ vào mức độ nguy hiểm của hành vi và các quan hệ xã hội mà VPPL xâm hại đến. Các loại VPPL: 3.1- Vi phạm hình sự 3.2- Vi phạm hành chính 3.3- Vi phạm dân sự 3.4- Vi phạm kỷ luật II. TRAÙCH NHIEÄM PHAÙP LYÙ 1- Đặc điểm của trách nhiệm pháp lý 2- Định nghĩa trách nhiệm pháp lý 3- Phân loại trách nhiệm pháp lý I- ĐẶC ĐIỂM CỦA TNPL Tích cực Tiêu cực Bổn phận, chức trách ? So saùnh 2 tình huoáng: 1. A có một trại gà gần 2000 con. Do dịch cúm H5N1 lan rộng, để tránh lây lan nên UBND Quận 2 quyết định cưỡng chế tiêu hủy tòan bộ số gà trong trại gà của A 2. Tuy đã có quy định cấm vận chuyển gia cầm vào Tp.HCM, B vẫn vận chuyển gần 2000 con gà và đã bị đội Quản lý thị trường cưỡng chế xử phạt 5 triệu đồng cùng với việc bị tiêu hủy tòan bộ số gà đó. ÑAËC ÑIEÅM CUÛA TRAÙCH NHIEÄM PHAÙP LYÙ CÔ SÔÛ TNPL LAØ VI PHAÏM PHAÙP LUAÄT LÀ VIEÄC AÙP DUÏNG CHEÁ TAØI ÑOÁI VÔÙI CHUÛ THEÅ VI PHAÏM PHAÙP LUAÄT LAØ NHÖÕNG BIEÄN PHAÙP CÖÔÕNG CHEÁ: MANG TÍNH TRÖØNG PHAÏT/ MANG TÍNH KHOÂI PHUÏC DO CÔ QUAN NHAØ NÖÔÙC COÙ THAÅM QUYEÀN AÙP DUÏNG VPPL hành chính ->TN hành chính VPPL hình sự -> TN hình sự VPPL dân sự -> TN dân sự TNPL là sự lên án của NN và xã hội đối với chủ thể VPPL Những biện pháp cưỡng chế có tính chất phòng ngừa, ngăn chặn VPPL thì không phải là biện pháp trách nhiệm pháp lý Đây là mối quan hệ không thể tách rời giữa TNPL và NN 2. ÑÒNH NGHÓA TNPL: Trách nhiệm pháp lý là hậu quả bất lợi do Nhà nước áp dụng đối với chủ thể vi phạm pháp luật, theo đó chủ thể vi phạm pháp luật phải gánh chịu những biện pháp cưỡng chế được quy định ở chế tài các quy phạm pháp luật. 3- Ph©n lo¹i tr¸ch nhiÖm ph¸p lý Traùch nhieäm Phaùp lyù Traùch nhieäm daân söï Traùch nhieäm Hình söï Traùch nhieäm Haønh chính Traùch nhieäm Kyû luaät Traùch nhieäm Vaät chaát