Bài thảo luận kỹ thuật an toàn và môi trường

 1  BÀI THẢO LUẬN KỸ THUẬT AN TOÀN VÀ MÔI TRƯỜNG Chủ đề: Nguyên lý làm việc của bình chữa cháy? Tại sao nó có thể dập đám cháy nguyên nhân do xăng ? Thao tác sử dụng bình chữa cháy? ================***================ A/ Nội dung chính I/ Bình chữa cháy và nguyên lý làm việc của bình chữa cháy. II/ Cháy nguyên nhân do xăng và dập tắt bằng bình chữa cháy. III/ Các thao tác sử dụng bình chữa cháy. B/ Nội dung chi tiết I/ Bình chữa cháy và nguyên lý làm việc của bình chữa cháy. 1/ Các chất chữa cháy thông dụng: a-NƯỚC: Là chất dùng để chữa cháy thông dụng, vì có sẵn trong thiên nhiên, sử dụng đơn giản và chữa được cho nhiều loại đám cháy. Dùng nước có 2 tác dụng: 1- Nước có khả năng thu nhiệt lớn, có tác dụng làm lạnh. 2- Nước bốc hơi (1lít nước thành 1.720 lít hơi) nên tạo thành màng ngăn ôxy với vật cháy có tác dụng làm ngạt. * Lưu ý: Không dùng nước chữa các đám cháy xăng dầu vì xăng dầu nhẹ hơn nước, không hòa tan trong nước nên gây cháy lan. Ở những đám cháy có điện, phải ngắt điện mới chữa cháy bằng nước. b-CÁT: - Cát cũng như nước, cát dùng để chữa cháy rất phổ biến vì sử dụng đơn giản, dễ kiếm và có hiệu quả đối với nhiều đám cháy. Tác dụng chữa cháy của cát là làm ngạt và có khả năng ngừng trệ phản ứng cháy. Đối với chất lỏng cháy, cát còn có tác dụng ngăn cháy lan, dùng cát đắp thành bờ. - Để dùng cát chữa cháy cần chứa cát thành bể, hố trước các kho. Bố trí sẳn xẻng, xô, khi có cháy sử dụng được nhanh chóng.  c-BỌT C - Bọt có bề mặt c AL2(SO d-BÌNH - CO2 c thiết bị, dụng cụ Trọng lư 2Kg = 5 3Kg = 7 5Kg = 1 7Kg = 2 e-BÌNH B - Bột kh khí nên điều kiệ - Bột kh cháy cá 2/ Bình 2.1/ Bìn Bình ch HỮA CHÁY tác dụng hất cháy, 4)3 + 6Na KHÍ CO2: hữa cháy h hồ sơ… c đề phòng ợng bình ,1Kg 8s ,3Kg 8s 9Kg 9s 1Kg 12s ỘT KHÔ: ô có tính n khi phun v n thiếu ôx ô dùng ch c thiệt bị đ chữa chá h chữa ch ữa cháy bằ : chữa các đ liên kết tạ HCO3 + iệu quả ca hữa cháy v như đeo g CO2 thôn ăng là các ào vùng c y thì phản ữa cháy tấ iện thế dư y và nguy áy. ng bột kh ám cháy c o thành mà 6H2O = 2A o nhất ở c ề điện thế iăng tay, đ g thường: h ly và làm háy nó đẩ ứng cháy t cả những ới 50kv. ên lý làm ô 2  hất lỏng n ng ngăn g L(OH)3 ác đám ch 380V trở i ủng (vì k loãng, v y ôxy vùng được kìm đám cháy việc. hư xăng d iữa chất c + 3 Na2SO áy trong b xuống, nế hí CO2 ch ì tỷ trọng b cháy ra k hãm. chất rắn, Bình chữa ầu, vì bọt n háy với ôx 4 + 6H2O uồng kín, u 380V trở ưa lọc kỹ ột nặng h hu vực kh lỏng, khí h cháy bằng hẹ hơn nổ y. + 6CO2 máy móc lên phải c các tạp ch ơn ôxy kh ác, cháy tr óa chất và khí i trên và các ó ất). ông ong chữa  Hệ thốn chữa ch 2.2/ Cấ a/ Bình */ Cấu T C Nga, Ba bóp cũn hãm kẹp T g phun ch áy bằng kh u tạo và n chữa chá tạo. hân bình l ụm van là Lan…), h g đồng thờ chì bảo đ rong bình ất í guyên lý l y bằng CO àm bằng th m bằng hợ ay kiểu va i là tay xá ảm chất lư và dưới va Bình ch àm việc c 2 ép đúc, h p kim đồn n lò xo né ch (bình c ợng bình. n là ống n 3  ữa cháy x ủa bình ch ình trụ đứn g có cấu t n 1 chiều ủa Trung Q hựa cứng e đẩy Bình ch ữa cháy g thường ạo kiểu va thường đó uốc, Nhậ dẫn Cacbo ữa cháy tự được sơn m n vặn 1 ch ng, có cò b t Bản…). nic lỏng r động àu đỏ. iều (bình c óp phía tr Tại đây có a ngoài. ủa ên, cò chốt  4  Ở trên cụm van có một van an toàn, van làm việc khi áp suất trong bình tăng quá mức quy định van sẽ xả khí ra ngoài đảm bảo an toàn. Loa phun bằng kim loại hay cao su, nhựa cứng và được gắn với khớp nối bộ van qua một ống thép cứng hoặc ống xifong mềm. Bình thường được sơn màu đỏ (trừ bình của Ba Lan sơn màu trắng và bình loại CDE của Trung Quốc sơn màu đen). Trên thân bình có nhãn ghi đặc điểm của bình, cách sử dụng... 1- Cụm van – quai xách 2- Chốt hãm – kẹp chì 3- Đai ốc vòi 4- Van an toàn 5- Đai ốc cụm van 6- Ống dẫn trong 7- Chất chữa cháy CO2 8- Thân bình 9- Vòi 10- Tay cầm phun 11- Gài vòi 12- Loa phun Cấu tạo của bình chưa cháy bằng khí cacbonic */ Nguyên lý làm việc: tự phun. Khí CO2 được nén chặt trong bình với áp suất cao sẽ chuyển sang thể lỏng nên khi chữa cháy chỉ vặn van hay rút chốt bóp cò là khí CO2 sẽ phun ra dập tắt đám cháy. Cơ chế chữa cháy (tác dụng) của CO2 là làm loãng nồng độ hơi chất cháy trong vùng cháy và bên cạnh đó nó còn có tác dụng làm lạnh do CO2 ở dạng lỏng khi bay hơi sẽ thu nhiệt.  5  */ Phạm vi sử dụng. Bình chữa cháy bằng Dioxit cacbon thường được dùng để dập các đám cháy thiết bị điện tử, đồ vật quý hoặc thực phẩm vì khi phun không lưu lại chất chữa cháy (CO2) trên vật cháy nên không làm hư hỏng thêm vật. Bình loại này thích hợp cho các đám cháy buồng, phòng, hầm, nơi kín khuất gió, không hiệu quả với đám cháy ngoài hay nơi thoáng gió vì CO2 khuyếch tán nhanh trong không khí. Không dùng đioxit cacbon để dập các đám cháy than hay kim loại nóng đỏ, vì: CO2 + C = 2CO CO2 + M = MO + CO CO là khí độc và rất dễ nổ. b/ Bình chữa cháy bằng bột */ Cấu tạo. 1- Cụm van – quai xách 2- Chốt hãm – kẹp chì 3- Đai ốc cụm van 4- Ống dẫn trong 5- Khí đẩy (N2) 6- Bột 7- Thân bình 8- Áp kế 9- Đai ốc vòi 10- Vòi 11- Gài vòi 12- Loa vòi Cấu tạo bình dập cháy bằng bột, loại xách tay khí đẩy chung Bình dập (chữa) cháy bằng bột gồm hai loại: - Loại có bình khí đẩy riêng, bình khí đẩy có thể đặt ở trong (bình MF - Trung  6  Quốc) hoặc ngoài bình bột (bình OPX - Nga). - Loại không có bình khí đẩy riêng mà nạp khí trực tiếp vào bình bột (bình MFZ - Trung Quốc). Bình chữa dập (cháy) dạng bột khô của Trung Quốc ký hiệu MFZ (BC) hay MFZL (ABC) là loại bình dập cháy có tính cơ động cao, dùng khí nitơ N2 nạp ở trong bình đẩy bột ra ngoài. Các bình được làm bằng thép chịu áp lực. Bình khí đẩy được nối với bình bột bằng một ống xifong. Khí đẩy thường là Nitơ, Cacbonic, Cacbon hiđrô halogen...Cụm van gắn liền nắp đậy,có thể tháo ra nạp lại bột, khí sau khi sử dụng. Van khoá có thể là van bóp hay van vặn, van khoá được kẹp chì . Đồng hồ áp lực khí đẩy có thể có (bình MFZ - Trung Quốc) hoặc không có (bình MF - Trung Quốc). Loa phun bằng kim loại hoặc nhựa, cao su; kích cỡ tuỳ thuộc từng loại bình. ống xifong ngoài có thể cứng hay mềm, chiều dài tuỳ thuộc loại bình. Bình sơn màu đỏ trên có nhãn ghi đặc điểm, cách sử dụng. - Bột chữa cháy silicom hóa (bột BC hoặc ABC) và khí được đóng kín trong bình nên khó bị ẩm, đóng cục, thời gian bảo quản dài và an toàn. - Nhiệt độ bảo quản từ -10độ C đến 55độ C. - Khi phun áp lực giảm xuống tương đối ổn định, thời gian chữa cháy có hiệu quả tương đối dài. - Bột chữa cháy không độc, vô hại với người, gia súc và môi trường. */ Nguyên lý làm việc - Bột khô có tính năng là cách ly và làm loãng, vì tỷ trọng bột nặng hơn ôxy không khí nên khi phun vào vùng cháy nó đẩy ôxy vùng cháy ra khu vực khác, cháy trong điều kiện thiếu ôxy thì phản ứng cháy được kìm hãm. - Bột khô dùng chữa cháy tất cả những đám cháy chất rắn, lỏng, khí hóa chất và chữa cháy các thiệt bị điện thế dưới 50kv. */ Phạm vi sử dụng - Sử dụng an tòan, tin cậy, thao tác đơn giản, dễ kiểm tra, hiệu quả chữa cháy cao. - Với loại bình bột loại ABC dùng để dập hầu hết các loại đám cháy chất rắn, lỏng, khí. - Với loại bình bột BC cũng có thể dập hầu hết các loại đám cháy chất lỏng, khí, tuy nhiên đối với đám cháy chất rắn hiệu quả không cao. - Dập đám cháy thiết bị điện có điện lưu tới 380v.  7  - Không nên bố trí dùng bình bột để dập các đám cháy thiết bị có độ chính xác cao. - Bình phù hợp trong các trường hợp đám cháy dầu mỏ và các chế phẩm sản phẩm dầu mỏ. II/ Cháy nguyên nhân do xăng và dập tắt bằng bình chữa cháy. Tại sao không dùng nước chữa đám cháy nguyên nhân do xăng? Muốn dập tắt đám cháy cần 2 nguyên tắc: - Thu hẹp phạm vi cháy - Loại bỏ điều kiện gây cháy ( O2) Î Khi dùng nước dập tắt đám cháy nguyên nhân do xăng: Xăng nhẹ hơn nước nên: - Đám cháy lan nhanh theo dòng nước - Không thể tách O2 ra khỏi đám cháy Ö Không dùng nước chữa đám cháy nguyên nhân do xăng Î Khi dùng bình chữa cháy: ***/ Bình CO2 CO2 là làm loãng nồng độ hơi chất cháy trong vùng cháy và bên cạnh đó nó còn có tác dụng làm lạnh do CO2 ở dạng lỏng khi bay hơi sẽ thu nhiệt.  8  ***/ Bình bột: Bột khô có tính năng là cách ly và làm loãng, vì tỷ trọng bột nặng hơn ôxy không khí nên khi phun vào vùng cháy nó đẩy ôxy vùng cháy ra khu vực khác, cháy trong điều kiện thiếu ôxy thì phản ứng cháy được kìm hãm. III/ Các thao tác sử dụng bình chữa cháy. Đọc hướng dẫn, nắm kỹ tính năng tác dụng của từng loại bình để bố trí dập các đám cháy cho phù hợp. 1/ Bình chữa cháy bằng CO2 */ Cách sử dụng: +/ Nên lắp đặt một hệ thống báo động trong văn phòng, gia đình +/ Trang bị bình chữa cháy trong các góc nhà, nơi dễ phát hoả. +/ Lập tức di chuyển ra ngoài bằng cách bò khi thấy có khói. +/ Nhanh chóng lấy bình chữa cháy gần nhất bằng tay thuận của bạn. +/ Bình tĩnh đặt bình xuống đất, một tay giữ bình, một tay rút chốt an toàn.  9  +/ Hướng loa vào gốc lửa, tầm phun xa hiệu quả nhất là 1,5m. Đứng trên chiều gió Một tay bóp mạnh mỏ vịt ở nắp bình, một tay cầm vòi xịt */ Chú ý: Khi phun phải tắt hẳn mới ngừng phun Khi dập các đám cháy chất lỏng phải phun phủ lên bề mặt cháy, tránh phun xục xuống chất lỏng. Khi phun tuỳ thuộc vào từng đám cháy mà chọn vị trí, khoảng cách đứng phun cho phù hợp. Không nên sử dụng bình để dập các đám cháy ngoài trời. Nếu dùng, khi phun phải chọn đầu hướng gió. Đề phòng bỏng lạnh. Chỉ được cầm vào phần nhựa, cao su trên vòi và loa phun. Trước khi phun ở phòng kin, phải báo cho mọi người ra hết khỏi phòng, phải dự trù lối thoát ra sau khi phun. b/ Bình chữa cháy bằng bột */ Cách sử dụng: -/ Đối với loại xách tay: - Chuyển bình tới gẩn địa điểm cháy. - Lắc xóc vài lần nếu là bình bột loại khí đẩy chung với bột (MFZ). - Giật chốt hãm kẹp chì.  10  - Chọn đầu hướng gió hướng loa phun vào gốc lửa. - Giữ bình ở khoảng cách 4 – 1,5 m tuỳ loại bình. - Bóp van để bột chữa cháy phun ra. - Khi khí yếu thì tiến lại gần và đa loa phun qua lại để dập tắt hoàn toàn đám cháy. -/ Đối với bình xe đẩy - Đẩy xe đến chỗ có hỏa hoạn, kéo vòi rulo dẫn bột ra, hướng lăng phun bột vào gốc lửa. - Giật chốt an toàn (kẹp chì), kéo van chính trên miệng bình vuông góc với mặt đất. - Cầm chặt lăng phun chọn thuận chiều gió và bóp cò, bột sẽ được phun ra. */. Chú ý - Khi phun phải đứng ở đầu hướng gió (cháy ngoài); đứng gần cửa ra vào (cháy trong). - Khi phun phải tắt hẳn mới ngừng phun. - Khi dập các đám cháy chất lỏng phải phun bao phủ lên bề mặt cháy, tránh phun xục trực tiếp xuống chất lỏng đề phòng chúng bắn ra ngoài, cháy to hơn. - Khi phun tuỳ thuộc vào từng đám cháy và lượng khí đẩy còn lại trong bình mà chọn vị trí, khoảng cách đứng phun cho phù hợp. - Bình chữa cháy đã qua sử dụng cần để riêng tránh nhầm lẫn. - Khi phun giữ bình ở tư thế thẳng đứng./.