Bệnh cây nông nghiệp - Tác nhân gây bệnh

TRƯỜNG ĐẠI HỌC AN GIANG KHOA NÔNG NGHIỆP & TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN BỆNH CÂY NÔNG NGHIỆP Tác nhân gây bệnh Ths. Võ Thị Hướng Dương Bộ Môn Khoa Học Cây Trồng 1 MỤC TIÊU 1 Nắm tác nhân gây bệnh không truyền nhiễm 2 2 Nắm cách gây hại của nấm NỘI DUNG 1. Tác nhân gây bệnh 2. Tác nhân phi sinh vật 3. Tác nhân sinh vật (Nấm gây bệnh cây) 3 4 Nguyên nhân nào làm cây sinh trưởng không bình thường ? 5 Dinh dưỡng không phù hợp Môi trường bất lợi Đất đai bất lợi 6 TÁC NHÂN GÂY BỆNH Môi trường bất lợi Gió Nhiệt độ Ẩm độ không khí Ánh sáng TÁC NHÂN PHI SINH VẬT 7 Đất đai bất lợi pH đất Ẩm độ (tùy cây, đất) Cấu trúc, tp cơ giới TÁC NHÂN PHI SINH VẬT 8 NGỘ ĐỘC PHÈN Chóp lá lúa bị vàng và cháy khô Rễ nhám, vàng nâu 9 Thiếu Cu: Gân lá mất màu xanh, lá héo dễ rụng Thiếu B: Lá non ở ngọn mất màu và suy yếu Thiếu S: Lá xanh nhạt, gân nhợt nhạt Thiếu Mn: Lá mất màu xanh, gân màu xanh đậm, Thiếu Ca: Chồi non mất màu xanh Thiếu Fe: Lá mất màu xanh, gân chính xanh, 10 YẾU TỐ DINH DƯỠNG Thiếu P: Cây lùn, xanh đậm, lá hẹp và dựng đứng Thiếu Mo: Lá xanh nhạt, có đốm, mặt dưới lá tiết nhựa Thiếu K: Lá có màu nâu, Mép lá cong dợn sóng Thiếu N: Cây lùn, lá dựng đứng màu xanh nhạt /vàng Thiếu Zn: Lá hẹp, nhỏ, mất màu xanh, đốm chết nhỏ, Thiếu Mg: Lá mất màu xanh, gân vẫn xanh, dễ rụng 11 TRIỆU CHỨNG THIẾU DINH DƯỠNG TRÊN LÁ TRÊN LÚA Thiếu đạm (đẻ nhánh ít) Thiếu lân Thiếu Kali (đầu lá bị khô) 12 TRÊN BẮP Thiếu lân Thiếu đạm Thiếu kali 13 TÁC NHÂN PHI SINH VẬT 5. Nguyên nhân khác • Thuốc trừ sâu bệnh nồng độ cao • Canh tác không thích hợp (pH, Thừa, thiếu ẩm độ trong đất) • Ngộ độc hữu cơ • Ô nhiễm không khí 14 15 Mycoplasma Tảo Virus Vi khuẩn Nấm Tuyến trùng Thực vật thượng đẳng KS 16 TÁC NHÂN GÂY BỆNH TÁC NHÂN SINH VẬT Bacteria Mycoplasma Fungus Viroids Virus Head of nematodes 17 NẤM - Là vsv nhân thực, không có diệp lục tố, đơn bào hay đa bào, dạng sợi Trên mặt môi trường rắn, nấm mọc thành khuẩn ty tròn Sợi nấm đa bào Sợi nấm đơn bào 18 NẤM -Lan truyền bằng bào tử, sợi nấm hay hạch nấm (nhờ tác nhân) Bào tử đính Bào tử phấn Bào tử chồi Bào tử động 19 NẤM - HẠCH NẤM Hạch nấm (Sclerotium) Hạch nấm Rhizoctonia solani gây khô vằn trên lúa 20 NẤM - Lưu tồn trên hạt giống, đất, xác bã thực vật, ký chủ phụ - Tính ký sinh: KS chuyên tính, bán KS, bán hoại sinh, hoại sinh - Xâm nhiễm qua lỗ hở tự nhiên (?), vết thương hoặc tự xn trực tiếp 21 NẤM – CÁCH XÂM NHIỄM Peronosclerospora maydis nảy mầm, xâm nhiễm vào cây Xâm nhiễm qua lỗ hở tự nhiên Xâm nhiễm trực tiếp 22 23 BỆNH ĐẠO ÔN TRÊN LÚA MỘT SỐ DẠNG BỆNH HẠI CHÍNH DO NẤM 24 DẠNG VẾT LỞ LOÉT ĐỐM VẾT Bệnh gỉ sắt hại đậu (Puccinia arachidis) 25 Bệnh ghẻ sao khoai tây (Spongospora subteriana Wallr) DẠNG BIẾN HÌNH DẠNG BIẾN MÀU Bệnh u sưng rễ bắp cải Plasmodiophora brasicae 26 Bệnh sọc lá (Peronosclerospora maydis) 27 28 Tác nhân gây bệnh cây Phi sinh vật Sinh vật Môi trường Đất đai Dinh dưỡng Nấm Sinh sản Lưu tồn Lan truyền TÓM TẮT TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Vũ Triệu Mân, Lê Lương Tề. 1998. Giáo trình bệnh cây Nông nghiệp. NXB Nông nghiệp 2. Phạm Văn Kim. 2000. Các nguyên lý về bệnh hại cây trồng. Trường Đại Học Cần Thơ. 3. Vũ Triệu Mân. 2007. Giáo trình bệnh cây đại cương 4. Vũ Triệu Mân. 2007. Giáo trình bệnh cây chuyên khoa 5. Agrios, G.N. 1997. Plant Pathology. Academic Press. 6. Ou, S.H. 1982. Rice Disease. Commonwealth Mycological Institute. 29 30 Xin Cảm Ơn