Cầu cá nhân va cầu thị trường
Cầu cá nhân ?Tác động thu nhập và tác động thay thế ?Cầu thị trường ?Các ngoại tác hệ thống
Bạn đang xem nội dung tài liệu Cầu cá nhân va cầu thị trường, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright
Năm học 2005 - 2006
Kinh tế Vi mô Bài phát 4
Đặng Văn Thanh 10/09/2005 1
Chương 4
Cầu cá nhân và
cầu thị trường
10.9.2005 2
Đặng Văn Thanh
Các chủ đề thảo luận
Cầu cá nhân
Tác động thu nhập và tác động thay thế
Cầu thị trường
Các ngoại tác hệ thống
Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright
Năm học 2005 - 2006
Kinh tế Vi mô Bài phát 4
Đặng Văn Thanh 10/09/2005 2
10.9.2005 3
Đặng Văn Thanh
Cầu cá nhân
Xác định đường cầu của một cá nhân về
một sản phẩm là chỉ ra những số lượng
khác nhau của sản phẩm này mà người
tiêu dùng sẽ mua khi giá của nó thay đổi
(các yếu tố khác không đổi)
Liệu giữa chúng có mối quan hệ nghịch
biến như tiên nghiệm?
10.9.2005 4
Đặng Văn Thanh
Tác động của sự thay đổi giá
Thực phẩm (đơnvị/tháng)
Quần áo
(đơn vị/tháng)
4
5
6
U2
U3
A
B
D
U1
4 12 20
Giả định:
•I = $20
•PC = $2
•PF = $2, $1, $.50
10
Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright
Năm học 2005 - 2006
Kinh tế Vi mô Bài phát 4
Đặng Văn Thanh 10/09/2005 3
10.9.2005 5
Đặng Văn Thanh
Đường giá cả – tiêu dùng
Tác động của sự thay đổi giá
Thực phẩm (đơn vị/tháng)
Quần áo
(đơn vị/tháng)
4
5
6
U2
U3
A
B
DU1
4 12 20
Đường giá cả – tiêu dùng là tập hợp
những phối hợp tối ưu khi giá một hàng
hoá thay đổi, các yếu tố khác không đổi.
10.9.2005 6
Đặng Văn Thanh
Tác động của sự thay đổi giá
Đường cầu
Đường cầu cá nhân chỉ ra số
lượng một loại hàng mà người
tiêu dùng sẽ mua ứng với mỗi
mức giá của nó.
Thực phẩm (Đơn vị/tháng)
Giá thực phẩm
H
E
G
$2.00
4 12 20
$1.00
$.50
Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright
Năm học 2005 - 2006
Kinh tế Vi mô Bài phát 4
Đặng Văn Thanh 10/09/2005 4
10.9.2005 7
Đặng Văn Thanh
Tác động của sự thay đổi giá
Hai đặc tính quan trọng của đường cầu
1) Độ thoả dụng có thể thay đổi khi di
chuyển dọc theo đường cầu.
2) Ở mỗi điểm trên đường cầu, người tiêu
dùng sẽ tối đa hóa thỏa dụng bằng cách
thỏa mãn điều kiện là MRS bằng với tỷ
giá của hai mặt hàng.
10.9.2005 8
Đặng Văn Thanh
Tác động của sự thay đổi giá
Thực phẩm (đơn vị/tháng)
Giá thực phẩm
H
E
G
$2.00
4 12 20
$1.00
$.50
Đường cầu
•E: Pf/Pc = 2/2 = 1 = MRS
•G: Pf/Pc = 1/2 = .5 = MRS
•H:Pf/Pc = .5/2 = .25 = MRS
Khi giá giảm: Pf/Pc & MRS cũng giảm theo
Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright
Năm học 2005 - 2006
Kinh tế Vi mô Bài phát 4
Đặng Văn Thanh 10/09/2005 5
10.9.2005 9
Đặng Văn Thanh
Tác động của sự thay đổi thu nhập
Thực phẩm (đơn vị/tháng)
Quần áo
(đơn vị/tháng)
Đường thu nhập – tiêu dùng
3
4
A U1
5
10
B
U2
D7
16
U3
Giả định: Pf = $1
Pc = $2
I = $10, $20, $30
Đường thu nhập – tiêu
dùng là tập hợp những
phối hợp tối ưu khi thu
nhập thay đổi, các yếu
tố khác không đổi.
10.9.2005 10
Đặng Văn Thanh
Tác động của sự thay đổi thu nhập
Thực phẩm (đơn vị/tháng)
Giá thực phẩm
Khi thu nhập tăng, từ
$10 lên $20, lên $30,với
giá cả cố định, đường cầu
của người tiêu dùng sẽ
dịch chuyển sang phải.
$1.00
4
D1
E
10
D2
G
16
D3
H
Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright
Năm học 2005 - 2006
Kinh tế Vi mô Bài phát 4
Đặng Văn Thanh 10/09/2005 6
10.9.2005 11
Đặng Văn Thanh
Cầu cá nhân
Những thay đổi về thu nhập
Khi thu nhập gia tăng sẽ làm dịch chuyển
đường ngân sách sang phải, tiêu dùng gia tăng
dọc theo đường thu nhập – tiêu dùng.
Đồng thời, thu nhập gia tăng sẽ làm dịch
chuyển đường cầu sang phải.
10.9.2005 12
Đặng Văn Thanh
Cầu cá nhân
Khi đường thu nhập - tiêu dùng có độ
dốc dương:
Lượng cầu tăng khi thu nhập tăng.
Độ co giãn của cầu theo thu nhập dương.
Đây là hàng thông thường.
Hàng thông thường - Hàng cấp thấp
Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright
Năm học 2005 - 2006
Kinh tế Vi mô Bài phát 4
Đặng Văn Thanh 10/09/2005 7
10.9.2005 13
Đặng Văn Thanh
Cầu cá nhân
Khi đường thu nhập - tiêu dùng có độ
dốc âm:
Lượng cầu giảm khi thu nhập tăng.
Độ co giãn của cầu theo thu nhập âm
Đây là hàng cấp thấp.
Hàng thông thường - Hàng cấp thấp
10.9.2005 14
Đặng Văn Thanh
Hàng thông thường và hàng cấp thấp
Hamburger
(Đơn vị/tháng)
Bít tết
(Đơn vị/tháng)
15
30
U3
C
Đường thu nhập – tiêu dùng
tuy nhiên hamburger trở
thành hàng cấp thấp khi
đường thu nhập – tiêu
dùng quay hướng vào
trong, giữa B và C.
105 20
5
10
A
U1
B
U2
Cả hamburger và bít tết đều là hàng
thông thường trong đoạn A và B...
Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright
Năm học 2005 - 2006
Kinh tế Vi mô Bài phát 4
Đặng Văn Thanh 10/09/2005 8
10.9.2005 15
Đặng Văn Thanh
Cầu cá nhân
Đường Engel
Đường Engel phản ánh mối quan hệ giữa
lượng hàng hóa tiêu thụ với thu nhập.
Nếu là hàng hóa thông thường, đường Engel
có độ dốc dương (dốc lên).
Nếu là hàng hóa cấp thấp, đường Engel có độ
âm (dốc xuống).
10.9.2005 16
Đặng Văn Thanh
Đường Engel
Thực phẩm
(Đơn vị/tháng)
30
4 8 12
10
Thu nhập
($/tháng)
20
160
Đối với hàng hóa
thông thường,
đường Engel dốc
lên trên
Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright
Năm học 2005 - 2006
Kinh tế Vi mô Bài phát 4
Đặng Văn Thanh 10/09/2005 9
10.9.2005 17
Đặng Văn Thanh
Đường Engel
Đối với hàng cấp
thấp, đường Engel
dốc xuống
Hàng cấp thấp
Hàng thông thường
Thực phẩm
(đơn vị/tháng)
30
4 8 12
10
Thu nhập
($/tháng)
20
160
10.9.2005 18
Đặng Văn Thanh
Cầu cá nhân
1) Hai hàng hóa là thay thế cho nhau nếu giá
của một hàng hóa tăng (giảm) sẽ làm cho
lượng cầu của hàng hóa kia tăng (giảm).
2) Hai hàng hóa được là bổ sung cho nhau nếu
giá của một hàng hóa tăng (giảm) sẽ làm
giảm (tăng) lượng cầu của hàng hóa kia.
Hàng hóa thay thế và Hàng hóa bổ sung
Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright
Năm học 2005 - 2006
Kinh tế Vi mô Bài phát 4
Đặng Văn Thanh 10/09/2005 10
10.9.2005 19
Đặng Văn Thanh
Cầu cá nhân
Hàng hóa thay thế và Hàng hóa bổ sung
Nếu đường giá cả– tiêu dùng dốc xuống, hai
hàng hóa này được xem là thay thế cho nhau.
Nếu đường giá cả – tiêu dùng dốc lên, hai hàng
hóa này được xem là bổ sung cho nhau.
Hai hàng hóa có thể vừa bổ sung vừa thay
thế nhau!
10.9.2005 20
Đặng Văn Thanh
Tác động thu nhập và tác động thay thế
Việc giảm giá của một hàng hóa sẽ có hai tác
động: thay thế & thu nhập
Tác động thay thế
Người tiêu dùng có khuynh hướng mua nhiều
hàng hóa có giá rẻ hơn, và mua ít hàng hóa có
giá tương đối tương đối đắt hơn.
Tác động thu nhập
Sức mua thực của người tiêu dùng tăng lên khi
giá của một hàng hóa giảm.
Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright
Năm học 2005 - 2006
Kinh tế Vi mô Bài phát 4
Đặng Văn Thanh 10/09/2005 11
10.9.2005 21
Đặng Văn Thanh
Tác động thu nhập và tác động thay thế
Tác động thay thế
Tác động thay thế là sự thay đổi số lượng tiêu
dùng của một hàng hóa gắn liền với thay đổi
giá của hàng hóa đó với mức thỏa dụng không
đổi.
Khi giá của một hàng hóa giảm, tác động thay
thế luôn làm tăng lượng cầu hàng hóa đó.
10.9.2005 22
Đặng Văn Thanh
Tác động thu nhập và tác động thay thế
Tác động thu nhập
Tác động thu nhập là sự thay đổi số lượng tiêu
dùng của một hàng hóa do sức mua thay đổi,
với mức giá không đổi.
Khi thu nhập thực tăng, lượng cầu hàng hóa có
thể tăng hoặc giảm.
Ngay cả đối với hàng hóa cấp thấp, tác động
thu nhập ít khi ảnh hưởng mạnh hơn tác động
thay thế.
Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright
Năm học 2005 - 2006
Kinh tế Vi mô Bài phát 4
Đặng Văn Thanh 10/09/2005 12
10.9.2005 23
Đặng Văn Thanh
Tác động thu nhập và tác động thay thế:
Hàng hóa thông thường
Thực phẩm
(đơn vị/tháng)O
Quần áo
(đơn vị/tháng)
R
F1 S
C1 A
U1
Tác động thu nhập, EF2,
( từ D sang B) giá tương
đối vẫn không đổi nhưng
sức mua tăng.
Tác động thu nhập
C2
F2 T
U2
B
Khi giá lương thực giảm, tiêu
dùng tăng là F1F2 do người tiêu
dùng di chuyển từ A sang B.
ETổng tác động
Tác động
thay thế
D
Tác động thay thế, F1E,
(từ điểm A tới D), giá tương đối
thay đổi nhưng thu nhập thực
(độ thỏa dụng) vẫn không đổi.
10.9.2005 24
Đặng Văn Thanh
Đường cầu thông thường và
đường cầu bù đắp
Thực phẩm (đơn vị/tháng)
Giá thực phẩm
B
A
G
Pf1
F1 E
Đường cầu
thông thườngPf2
F2
Đường cầu bù đắp
Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright
Năm học 2005 - 2006
Kinh tế Vi mô Bài phát 4
Đặng Văn Thanh 10/09/2005 13
10.9.2005 25
Đặng Văn Thanh
Thực phẩm
(đơn vị/tháng)O
R
Quần áo
(đơn vị/tháng)
F1 SF2 T
A
U1
E
Tác động
thay thế
D
Tổng tác động
Do thực phẩm là hàng cấp thấp,
tác động thu nhập là nghịch biến.
Tuy nhiên, tác động thay thế lớn
hơn tác động thu nhập.
B
Tác động thu nhập
U2
Tác động thu nhập và tác động thay thế:
Hàng hóa cấp thấp
10.9.2005 26
Đặng Văn Thanh
Tác động thu nhập và tác động thay thế
Một trường hợp đặc biệt– Hàng Giffen
Tác động thu nhập về lý thuyết là đủ lớn để
tổng hai tác động làm lượng cầu giảm khi
giá giảm, đường cầu dốc lên.
Trường hợp này hiếm khi xảy ra và ít được
quan tâm trong thực tế.
Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright
Năm học 2005 - 2006
Kinh tế Vi mô Bài phát 4
Đặng Văn Thanh 10/09/2005 14
10.9.2005 27
Đặng Văn Thanh
Tác động của đánh thuế xăng
dầu và trả lại tiền
Giả định:
Thu nhập = $9,000/ năm
Giá xăng dầu = $1/gallon
t = $0.5/gallon
10.9.2005 28
Đặng Văn Thanh
Tác động của đánh thuế xăng dầu
và trả lại tiền
Tiêu thụ xăng
(gallons/năm)
Chi tiêu cho hàng
hóa khác ($)
A
C
•Xăng dầu = 1200 gallons
•Chi tiêu khác = $7800
U2
1200
Đường ngân sách ban đầu
BD
U1
900
Sau khi có
thuế xăng dầu
E
•Thuế: $.50/ gallon
•Xăng dầu = 900 gallons
J
F
H
Sau khi có thuế xăng dầu cộng với việc trả lại tiền
U3
•Trả lại $450
•Đường ngân sách mới
•Mức thỏa mãn của người tiêu dùng xấu đi
Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright
Năm học 2005 - 2006
Kinh tế Vi mô Bài phát 4
Đặng Văn Thanh 10/09/2005 15
10.9.2005 29
Đặng Văn Thanh
Cầu thị trường
Đường cầu thị trường
Là đường thể hiện mối quan hệ giữa số lượng
của một hàng hoá mà tất cả những người tiêu
dùng trên thị trường sẽ mua tương ứng với các
mức giá khác nhau của hàng hoá đó.
Là tổng cộng của các đường cầu cá nhân
Từ cầu cá nhân tới cầu thị trường
10.9.2005 30
Đặng Văn Thanh
Xác định đường cầu thị trường
1 6 10 16 32
2 4 8 13 25
3 2 6 10 18
4 0 4 7 11
5 0 2 4 6
Giá Cá nhân A Cá nhân B Cá nhân C Thị trường
($) (Đơn vị) (Đơn vị) (Đơn vị) (Đơn vị)
Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright
Năm học 2005 - 2006
Kinh tế Vi mô Bài phát 4
Đặng Văn Thanh 10/09/2005 16
10.9.2005 31
Đặng Văn Thanh
Tổng hợp để có đường cầu thị trường
Lượng
1
2
3
4
Giá
0
5
5 10 15 20 25 30
DB DC
Đường cầu thị trường
DA
Đường cầu thi trường được
xác định bằng cách cộng các
đường cầu cá nhân .
10.9.2005 32
Đặng Văn Thanh
Cầu thị trường
Hai đặc điểm quan trọng
1) Đường cầu thị trường sẽ dịch chuyển
sang phải khi có nhiều người tiêu dùng
tham gia thị trường.
2) Các nhân tố tác động đến các đường
cầu cá nhân sẽ cũng tác động đến đường
cầu thị trường.
Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright
Năm học 2005 - 2006
Kinh tế Vi mô Bài phát 4
Đặng Văn Thanh 10/09/2005 17
10.9.2005 33
Đặng Văn Thanh
Các ngoại tác hệ thống
Cho tới giờ, chúng ta đã giả định rằng cầu của
người tiêu dùng đối với một hàng hóa là độc lập
với người tiêu dùng khác.
Thực ra, cầu của một cá nhân có thể bị ảnh
hưởng bởi một số người khác – những người đã
mua hàng.
Nếu trường hợp trên xảy ra, thì tồn tại ngoại tác
hệ thống.
10.9.2005 34
Đặng Văn Thanh
Các ngoại tác hệ thống
Ngoại tác hệ thống thuận xảy ra nếu có
nhiều người mua hơn hoặc lượng cầu
của một cá nhân tăng lên khi lượng
mua của những người tiêu dùng khác
tăng.
Ngoại tác hệ thống nghịch là trường
hợp ngược lại.
Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright
Năm học 2005 - 2006
Kinh tế Vi mô Bài phát 4
Đặng Văn Thanh 10/09/2005 18
10.9.2005 35
Đặng Văn Thanh
Các ngoại tác hệ thống
Hiệu ứng trào lưu
Điều này ám chỉ đến lòng khao khát theo mốt,
là mong muốn có một hàng hóa do phần lớn
những người khác đều có nó.
Đây là mục tiêu chính của các chiến dịch tiếp
thị và quảng cáo (đối với các sản phẩm đồ
chơi, quần áo ).
10.9.2005 36
Đặng Văn Thanh
Cầu
Ngoại tác hệ thống thuận:
hiệu ứng trào lưu
Lượng
Giá
($/sản phẩm)
D20
20 40 60 80 100
D40 D60 D80 D100
Tác động
giá đơn thuần
$20
52
Tác động
tâm lý đám đông
Tuy nhiên do có nhiều
người mua hơn, nó trở
thành một trào lưu và
lượng cầu sẽ tăng hơn nữa.
$30
Giả sử giá giảm từ $30
xuống $20. Nếu không có
hiệu ứng trào lưu, lượng
cầu sẽ chỉ tăng tới 52.000
Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright
Năm học 2005 - 2006
Kinh tế Vi mô Bài phát 4
Đặng Văn Thanh 10/09/2005 19
10.9.2005 37
Đặng Văn Thanh
Các ngoại tác hệ thống
Hiệu ứng thích chơi trội
Hiệu ứng thích chơi trội nói lên mong
muốn được sở hữu những loại hàng
riêng biệt và duy nhất.
Lượng cầu của một hàng loại hàng
“chơi trội” càng nhiều hơn thì số
người có nó càng ít hơn.
10.9.2005 38
Đặng Văn Thanh
Ngoại tác hệ thống nghịch:
Hiệu ứng thích chơi trội
Lượng
Giá
($/sản phẩm)
Cầu
2
D2
$30,000
$15,000
14
Tác động giá đơn thuần
Lượng cầu ban đầu là D2,
khi người tiêu dùng cho rằng 2000
sẽ mua hàng hóa này.
4 6 8
D4
D6D8
Tuy nhiên, nếu người tiêu dùng cho
rằng 4.000 người sẽ mua hàng hóa này,
đường cầu sẽ dịch chuyển từ D2 sang D4 và
do tâm lý thích chơi trội lượng cầu sẽ giảm.
Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright
Năm học 2005 - 2006
Kinh tế Vi mô Bài phát 4
Đặng Văn Thanh 10/09/2005 20
10.9.2005 39
Đặng Văn Thanh
Ngoại tác hệ thống nghịch:
Hiệu ứng thích chơi trội
Lượng
2 4 6 8
Đường cầu là ít co giãn do hàng hóa
có tính “chơi trội”, lượng cầu sẽ
giảm nhiều nếu càng có nhiều người
mua hàng. Do đó lượng bán sẽ giảm.
Ví dụ: Đồng hồ Rolex.
Giá
(S/sản phẩm)
D2
$30,000
$15,000
14
D4
D6D8
Cầu
Tác động giá đơn thuần
Tác động thích chơi trội
Tác động ròng