Vấn đề vốn để khởi sự doanh nghiệp luôn là sự đau đầu của bất kỳ ai muốn bước chân vào thương trường. Bạn không có sẵn vốn để đầu tư vào những yếu tố như máy móc, thiết bị sản xuất, thiết bị văn phòng, tin học, viễn thông và các động sản khác . hoặc để dành vốn vào mục đính kinh doanh khác. Cho thuê tài chính sẽ là kênh tín dụng hữu hiệu giúp bạn giải quyết những khó khăn đó. Thuê tài chính là một hình thức đang được áp dụng phổ biến ở nhiều nước trên thế giới như Mỹ, Nhật Bản, Ðức, Thụy Ðiển, Úc.
13 trang |
Chia sẻ: haohao89 | Lượt xem: 1884 | Lượt tải: 2
Bạn đang xem nội dung tài liệu Cho thuê tài chính doanh nghiệp, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Cho thuê tài chính doanh
nghiệp
Vấn đề vốn để khởi sự doanh nghiệp luôn là sự đau đầu của bất
kỳ ai muốn bước chân vào thương trường. Bạn không có sẵn vốn
để đầu tư vào những yếu tố như máy móc, thiết bị sản xuất, thiết
bị văn phòng, tin học, viễn thông và các động sản khác ... hoặc
để dành vốn vào mục đính kinh doanh khác. Cho thuê tài chính
sẽ là kênh tín dụng hữu hiệu giúp bạn giải quyết những khó khăn
đó. Thuê tài chính là một hình thức đang được áp dụng phổ biến
ở nhiều nước trên thế giới như Mỹ, Nhật Bản, Ðức, Thụy Ðiển,
Úc... Loại hình cho thuê tài chính đã được một số công ty tài
chính đưa ra thị trường tài chính vào những năm cuối những năm
50 đầu những năm 60 của thế kỷ 20 với tên gọi là thuê tài chính
(finance lease....).
Đầu thập kỷ 50 của thế kỷ này, giao dịch thuê mua đã có những
bước nhảy vọt. Nhằm đáp ứng nhu cầu vốn trung và dài hạn,
nghiệp vụ tín dụng thuê mua hay còn gọi là thuê tài chính được
sáng tạo ra trước tiên ở Mỹ vào năm 1952. Sau đó nghiệp vụ tín
dụng thuê mua phát triển sang châu âu và phát triển mạnh mẽ tại
đó từ những năm của thập kỷ 60. Tín dụng thuê mua cũng phát
triển mạnh mẽ ở Châu Á và nhiều khu vực khác từ đầu thập kỷ
70. Ngành công nghiệp thuê mua có giá trị trao đổi chiếm khoảng
350 tỷ USD vào năm 1994. Hiện nay ở Mỹ, ngành thuê mua thiết
bị chiếm khoảng 25 - 30% tổng số tiền tài trợ cho các giao dịch
mua bán thiết bị hàng năm của các doanh nghiệp. Nguyên nhân
chính thúc đẩy các hoạt động cho thuê tài chính phát triển nhanh
là do nó thể hiện hình thức tài trợ có tính chất an toàn cao tiện
lợi, và hiệu quả cho các bên giao dịch.
Tại Việt Nam nghiệp vụ cho thuê tài chính hay còn gọi là tín dụng
thuê mua đã được ngân hàng NN-VN cho áp dụng thí điểm bởi
quyết định số 149/QĐ - ngân hàng5 ngày 17/5/1995. Đến ngày
02/05/20001 Chính phủ đã ban hành Nghị định 16/NĐ-CP về tổ
chức và hoạt động của Công ty cho thuê tài chính.
Lợi ích của kênh tín dụng này
Cho thuê tài chính (finance leasing) là một dạng cho thuê máy
móc, thiết bị và động sản. Người ta còn gọi là cho thuê thiết bị.
Tiếng Anh là “leasing”. Ở Mỹ, người ta cho thuê xe hơi, máy bay,
xe tải, tàu hoả, hoang tàu thuỷ và tàu thuỷ, máy vi tính, máy
photocopy, máy fax,…Tập đoàn IBM tại Mỹ còn cho thuê cả máy
vi tính. Hiện nay, Vietnam Airlines đã thuê máy bay của TEAC,
AirFrance,…
Trong khi các doanh nghiệp đang gặp khó khăn về thủ tục thế
chấp tài sản khi vay vốn ở các ngân hàng thì việc có mặt của các
công ty cho thuê tài chính đã mở ra nhiều thuận lợi cho các
doanh nghiệp.
Tuy nhiên vấn đề đặt ra là mặc dù có mặt đã lâu nhưng thực sự
cho thuê tài chính là khái niệm còn khá mới mẻ với nhiều doanh
nghiệp. Ít doanh nghiệp hiểu được rằng cho thuê tài chính là hình
thức tài trợ tín dụng thông qua cho thuê các loại tài sản, máy
móc, thiết bị, phương tiện vận chuyển… là nhu cầu mà các doanh
nghiệp, các nhà đầu tư mong muốn để đổi mới máy móc, thiết bị,
hiện đại hóa công nghệ sản xuất kinh doanh. Đặc trưng của
phương thức này là - đơn vị cho thuê là chủ sở hữu tài sản sẽ
chuyển giao tài sản cho người thuê, tức là người sử dụng tài sản
được quyền sử dụng và hưởng dụng những lợi ích kinh tế mang
lại từ các tài sản đó trong một thời gian nhất định. Người thuê có
nghĩa vụ trả một số tiền cho chủ tài sản tương xứng với quyền sử
dụng và quyền hưởng dụng. Điều này cũng nói lên việc cấp tín
dụng dưới hình thức cho thuê tài chính không đòi hỏi sự bảo đảm
tài sản có trước, tạo cho doanh nghiệp tiếp cận hình thức cấp tín
dụng mới, vừa giải tỏa được áp lực về tài sản làm đảm bảo nếu
phải vay ở ngân hàng. Ngoài ra, các công ty cho thuê tài chính có
thể mua tài sản của doanh nghiệp và cho thuê lại tài sản đó nếu
doanh nghiệp thiếu vốn lưu động do đã tập trung vốn để đầu tư
mua sắm tài sản cố định. Như vậy doanh nghiệp vừa có tài sản
để sử dụng lại vừa có vốn lưu động để sản xuất kinh doanh.
Loại hình này rất thích hợp cho doanh nghiệp vừa và nhỏ bởi vì
với ưu điểm không phải thế chấp tài sản, các doanh nghiệp khi
thuê tài chính không bị vướng thủ tục thế chấp tài sản nếu phải
vay vốn ở các ngân hàng.
Một số vấn đề chính
Cho thuê tài chính là một định chế mới được coi như là một
phương thức giúp doanh nghiệp phát triển hơn trên thương
trường. Khi đi thuê tài chính có hai vấn đề chính được đặt ra.
Theo chế độ kế toán hiện hành, món nợ phải ghi vào bảng cân
đối, còn tài sản thuê không phải ghi. Đối với số tiền mà bên thuê
phải chi trả thì cơ quan thuế coi nó như một chi phí khấu hao.
Ở Mỹ và Nhật, thuê leasing có hai loại:
- Thuê chỉ để sử dụng (operate lease, thường được dịch là thuê
vận hành
- Thuê tài chính (financial leasing), còn gọi là “thuê để rồi mua”.
Và Ngân hàng nhà nước gọi là “hoạt động tín dụng trung và dài
hạn”.
Dù leasing loại nào thì cái khác nhau chính là thời gian người
thuê định sử dụng. Về hình thức pháp lý, ở Mỹ và Nhật, người ta
chia ra hai loại hợp đồng:
1/ Hợp đồng không nâng đỡ người cho thuê (non leverage
lease) có hai bên ký là người cho thuê và người thuê. Một bên
mua thiết bị cho bên kia thuê; bên kia cam kết sẽ trả tiền khi sử
dụng.
Bên thuê lựa chọn thiết bị với một nhà sản xuất, bàn bạc về giá
cả, điều kiện bảo hành, giao nhận và ký hợp đồng mua bán. Bên
cho thuê trả tiền mua thiết bị bằng tiền của mình hay đi vay.
2/ Hợp đồng có nâng đỡ người cho thuê (leverage lease)có
ba bên ký kết và mỗi bên có thể có nhiều người khác can dự.
Hợp đồng này dành cho các thiết bị đắt tiền. Bên thuê chọn thiết
bị, bàn bạc với nhà sản xuất về giá cả, bảo hành, giao hàng. Bên
cho thuê trả khoảng 20% trị giá thiết bị và trở thành chủ nhân của
thiết bị đó. Bên thuê có thể rủ thêm những người khác để trả số
20% kia và được hưởng các ưu đãi thuế liên quan đến thiết bị.
Thuế sẽ được căn cứ trên tổng giá trị tài sản trong khi họ mới chỉ
bỏ ra khoảng 20% tổng giá trị thiết bị. Đây là sự nâng đỡ dành
cho bên cho thuê.
Bên thứ ba gồm một hay nhiều người cho vay, gọi là nhà đầu tư,
như các ngân hàng, các định chế tài chính. Họ sẽ bỏ ra số tiền
mua thiết bị còn lại. Khoản cho vay này được bảo đảm bằng bên
cho thuê thế chấp thiết bị kia hay nhận thẳng tiền cho thuê thiết bị
từ bên thuê.
Trường hợp mỗi bên có nhiều người tham gia, họ sẽ cử người
đại diện gọi là trustee và ký hợp đồng với nhau để thực hiện. Bên
thuê có khi cũng phải có người bảo lãnh để được thuê. Người
bảo lãnh có thể nằm trong tổ hợp của bên thuê hay là một ngân
hàng độc lập ở bên ngoài.
Trong loại hợp đồng đầu, có bốn yếu tố được thực hiện bởi ba
hay bốn thành phần là bên cho thuê, bên đi thuê, nhà sản xuất và
bảo trì (hai cái này có thể là một hoặc hai thành phần). Trường
hợp sau thì có thêm hai thành phần là nhóm người cho vay và
nhà bảo lãnh của bên thuê.
Tóm lại, hoạt động cho thuê tài chính là một loại hình tín dụng có
nhiều ưu điểm, đặc biệt phát huy hiệu quả trong hỗ trợ doanh
nghiệp nhỏ và vừa đầu tư chiều sâu, máy móc, thiết bị… để mở
rộng sản xuất. Các doanh nghiệp nhỏ và vừa, thường hạn chế về
vốn tự có, uy tín cũng như tài sản thế chấp dẫn đến khó tiếp cận
với nguồn vốn tài chính, nên đi thuê máy móc, thiết bị của công ty
cho thuê tài chính đã được nhiều doanh nghiệp thực hiện.
Hiện nay, các dịch vụ tài chính ngân hàng trên thị trường cạnh
tranh khá gay gắt, nhiều công ty cho thuê tài chính đã có những
phương thức khác nhau để thu hút khách hàng. Theo ông Trần
Văn Hưng, giám đốc một công ty cho thuê tài chính lớn của Việt
Nam nói: “Với ưu điểm nổi bật của cho thuê tài chính, chúng tôi
tin tưởng sẽ là bạn đồng hành của nhiều doanh nghiệp. Hiện nay,
chúng tôi đã thiết lập quan hệ với các nhà cung ứng, các khu
công nghiệp, các trung tâm thẩm định, bảo hiểm… những đơn vị
không thể thiếu khi cho thuê tài chính để hoạt động chặt chẽ, hiệu
quả hơn. Mặt khác, khi thực hiện thuê tài chính, doanh nghiệp
vẫn được quyền tự do lựa chọn loại máy móc thiết bị thuê, nhà
sản xuất, nhà cung ứng, đặc tính kỹ thuật, cách thức và thời gian
giao nhận, lắp đặt và bảo hành, giá cả tài sản thuê. Tùy từng thời
kỳ, mặt bằng lãi suất trên thị trường, hiệu quả của dự án và uy tín
của khách hàng, chúng tôi sẽ có mức lãi suất cho thuê ưu đãi và
hợp lý”.
Mặc dù công ty cho thuê tài chính có tác dụng cho các doanh
nghiệp như vậy nhưng hoạt động công ty tài chính thời gian vừa
qua vẫn còn nhiều hạn chế, chưa phát huy được khả năng, trong
khi nhu cầu về thuê máy móc, thiết bị của doanh nghiệp nhỏ và
vừa còn rất lớn. Nguyên nhân của hạn chế này là do môi trường
pháp lý về công ty tài chính chưa đầy đủ, chưa hoàn thiện. Thời
gian tới, khi cơ chế chính sách về hoạt động cho thuê tài chính
được hoàn thiện, các doanh nghiệp cần chủ động “đón đầu” để
phát huy tối đa lợi thế của kênh tín dụng này.