Chuẩn bị bài phát biểu

Bµi 3  ChuÈn bÞ bµi ph¸t biÓuI. Nghiên cứu đặc điểm đối tượng1. Sự cần thiết phải nghiên cứu đối tượng- Đối tượng qui định việc:Xác định nội dungLựa chọn phương pháp, phương tiện tác độngNghiên cứu đặc điểm đối tượng2. Nội dung nghiên cứu đối tượng:Nghiên cứu đặc điểm về mặt xã hội – nhân khẩu: về thành phần xã hội – giai cấp, nghề nghiệp, học vấn, giới tính,... của đối tượng.Nghiên cứu đặc điểm về tư tưởng và tâm lý – xã hội: quan điểm, chính kiến, tâm trạng,...Nghiên cứu về nhu cầu, thị hiếu thông tin; thái độ của người nghe đối với nguồn thông tin,...II. Xác định mục đích, nội dung 1. Mục ®Ých bài ph¸t biÓu:Thông tinCung cấp kiến thức mớiHình thành,củng cố niềm tinCổ vũ tính tích cực xã hội của người ngheLưu ý: cần đặt ra mục đích vừa phải, phù hợpXác định mục đích có ý nghĩa định hướng đối với nội dung của bài nói 2. X¸c ®Þnh néi dung bµi ph¸t biÓu: Bài nãi ph¶i ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu sau vÒ néi dung:Phải mang đến cho người nghe những thông tin mới.Phải thiết thực, đáp ứng nhu cầu thông tin của một loại công chúng cụ thể.Phải mang tính thời sự, tính cấp thiết.Phải đảm bảo tính tư tưởng, chiến đấu.III. Lựa chọn, nghiên cứu và sử dụng tài liệu 1. Lùa chän nguån tµi liÖu - T¸c phÈm kinh ®iÓn cña chñ nghÜa M¸c-Lªnin, t­ t­ëng Hå ChÝ Minh; c¸c v¨n kiÖn cña §¶ng vµ Nhµ n­íc. - C¸c lo¹i tõ ®iÓn, s¸ch thèng kª. - C¸c s¸ch b¸o chuyªn kh¶o. - C¸c b¸o-t¹p chÝ chÝnh trÞ x· héi, t¹p chÝ chuyªn ngµnh. - Sæ tay tuyªn truyÒn, sæ tay b¸o c¸o viªn. - C¸c b¶n tin néi bé (th«ng tin tõ héi nghÞ b¸o c¸o viªn ®Þnh kú). - B¨ng ghi ©m, ghi h×nh. Lêi d¹y cña B¸c Hå: Nghe, hái, thÊy, xem, ghi. 2. §äc vµ nghiªn cøu tµi liÖu - §äc: §äc môc lôc, sau ®ã ®äc kü. - Ghi chÐp: Ghi tãm t¾t nh÷ng néi dung ®· ®äc. Cã thÓ bæ sung thªm nh÷ng ý kiÕn, nh÷ng lêi b×nh luËn cña m×nh. ThËn träng khi trÝch dÉn. 3. Một vài chú ý khi sử dụng tài liệu:Chọn tư liệu mới, có giá trị, có khả năng thu hút người nghe lớn nhất đưa vào bài nói.Chọn, sắp xếp tư liệu theo trình tự logic để hình thành đề cương.Chỉ sử dụng những tài liệu rõ ràng, chính xác, tin cậy.Khi sử dụng tài liệu mật, thông tin nội bộ cần xác định rõ vấn đề nào không được nói, hoặc chỉ nói đến đối tượng nào.IV. Lập đề cương bài ph¸t biÓuKết cấu của bài nói: Bµi nãi gồm 3 phần:Phần mở đầuPhần chínhPhần kết luận1. Phần mở đầu (1)1. Chức năng của phần mở đầu:Dẫn nhập cho chủ đề bài nóiLà phương tiện giao tiếp ban đầu với người nghe, kích thích sự hứng thú của người nghe đối với nội dung bài nói.2. Yêu cầu: Phải tự nhiên, gắn với các phần khác trong bố cục toàn bài cả về nội dung và phong cách ngôn ngữNgắn gọn, độc đáo và tạo sự hấp dẫnPhần mở đầu (2)3. Cách mở đầu và cấu trúc phần mở đầu3. 1. Mở đầu trực tiếp: giới thiệu thẳng vấn đề sẽ trình bày. Cách này ngắn, gọn, tự nhiên, dễ tiếp nhận và thích hợp với những bài phát biểu ngắn.Mở trực tiếp = nêu VĐ + giới hạn phạm vi VĐ3.2. Mở đầu gián tiếp: Mở (GT) = dẫn nhập + nêu VĐ + giới hạn phạm vi VĐCách mở đầu này tạo cho bài nói sự sinh động, hấp dẫn Giê ®©y, trong nhiÒu ph¹m vi giao tiÕp, chóng ta cã thÓ b¾t gÆp mét hiÖn t­îng l¹: tõ “Hµ Léi” xuÊt hiÖn víi tÇn sè rÊt cao. Ph¶i ch¨ng, thñ ®« Hµ néi ®· ®æi tªn? Ph¶i ch¨ng ng­êi ViÖt Nam ®· b¾t ®Çu ­a thÝch thãi quen nãi ngäng? C¶ hai lý do trªn ®Òu kh«ng ®óng. Tõ “Hµ Léi” chØ lµ c¸ch thÓ hiÖn Ên t­îng vÒ trËn lò lôt ch­a tõng cã trong 35 n¨m qua võa x¶y ra t¹i Hµ Néi c¸ch ®©y Ýt l©u.Phần mở đầu (3)Các phương pháp mở đầu gián tiếp:Phương pháp qui nạpPhương pháp diễn dịchPhương pháp tương đồngPhương pháp tương phản2. Phần chính1. Chức năng: Lµm râ nh÷ng t­ t­ëng chÝnh yÕu ®· ®­îc v¹ch ra ë phÇn më ®Çu; lôi cuốn ý nghĩ, kích thích tư duy bằng sức thuyết phục của logic trình bày2. Yêu cầuBố cục chặt chẽ, viÖc lập luận tu©n thñ những qui tắc, phương pháp nhất địnhĐảm bảo tính xác định, tính nhất quán và tính có luận chứngTính tâm lý, tính sư phạm3. Phần kết luận (1)1. Chức năng:Tổng kết những vấn đề đã nóiCủng cố và làm tăng ấn tượng về nội dung bài nóiĐặt ra những nhiệm vụ nhất định và kêu gọi hành động2. Yêu cầuNgắn gọn, giàu cảm xúcTự nhiên, không giả tạoPhần kết luận (2)3. Các cách kết luận chủ yếu và cấu trúc của nóCó nhiều phương pháp: mở rộng, ứng dụng, phê phán, tương ứng,...Cấu trúc: Kết luận = tóm tắt + mở rộngPhần mở rộng mang đặc trưng của phương phápVào đề và kết luận cho buổi nói chuyện là một kỹ xảo, thủ thuật V. Lùa chän ng«n ng÷ 1. ChÝnh x¸c 2. Ng¾n gän 3. DÔ hiÓu 4. Hay 5. Phï hîp