Chương 3: Các mô hình kinh doanh thương mại điện tử

1Chương 3: Các mô hình kinh doanh TMĐT ThS. Trần Trí Dũng 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 2Nội dung Case: BLUE NILE INC. 1. Phân lọai hình thức TMĐT 2. Các thành phần trong TMĐT 3. Các mô hình kinh doanh TMĐT 4. Một số website TMĐT Thực hành: Mua hàng trực tuyến (sách, quần áo, đồ lưu niệm,…) 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 3Case: BLUE NILE INC. đang thay đổi ngành công nghiệp trang sức như thế nào
Giới thiệu: – Blue Nile Inc. (www.bluenile.com) được thành lập năm 1999 – Chuyên bán kim cương (diamond) và đồ trang sức (jewelry) trực tuyến. 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 4Case: BLUE NILE INC. đang thay đổi ngành công nghiệp trang sức như thế nào (tt)
Họat động: – Loại bỏ được những cửa hàng & các trung gian, từ đó giảm giá sản phẩm (35% so với đối thủ) – Cung cấp nhiều thông tin hơn so với cửa hàng truyền thống – Đưa ra sự xếp hạng (rating) cho các sản phẩm – Hiển thị giá nhằm giúp khách hàng có thể so sánh giá với các cửa hàng khác – Đưa ra sự bảo đảm sẽ hòan tiền lại trong 30 ngày 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 5Case: BLUE NILE INC. đang thay đổi ngành công nghiệp trang sức như thế nào (tt)
Thành quả: – Đứng thứ 7 trong danh sách những công ty trang sức hàng đầu nước Mỹ, năm 2004 – Đạt doanh số $210 triệu năm 2006. Để đạt được doanh số này thì:
TMTT: 200 cửa hàng và 1,800 nhân viên
TMĐT: 115 nhân viên và một nhà kho rộng 10,000 (square-foot) – Mức tăng doanh số hàng năm khỏang 40% 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 6Case: BLUE NILE INC. đang thay đổi ngành công nghiệp trang sức như thế nào (tt)
Những bài học: – Blue Nile cung cấp những tiện ích trong TMĐT như: catalogs điện tử, công cụ tìm kiếm, giỏ mua hàng và một số dịch vụ khác – Giảm chi phí vận hành (operating costs) và tăng khả năng tiếp cận thị trường, Blue Nile nhanh chóng gia tăng thị phần và lọai nhiều đối thủ khác ra khỏi cuộc chơi. 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 71. Phân lọai hình thức TMĐT
Theo đối tượng tham gia: 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ Chính phủ (Government) Doanh nghiệp (Business) Người tiêu dùng (Consumer) Chính phủ (Government G2G (Cộng tác) G2B (Thông tin) G2C (Thông tin) Doanh nghiệp (Business) B2G (Đấu thầu) B2B (Sàn giao dịch) B2C (Bán lẻ) Người tiêu dùng (Consumer) C2G (Đóng thuế) C2G (So sánh giá) C2C (Đấu giá) 81. Phân lọai hình thức TMĐT (tt)
Theo hình thức dịch vụ: – Chính phủ điện tử – Ngân hàng điện tử – Giáo dục điện tử.
Theo công nghệ kết nối mạng: – Thương mại điện tử hữu tuyến – Thương mại điện tử vô tuyến (TMĐT di động). 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 92. Các thành phần trong TMĐT
Người tham gia & các thành phần của TMĐT
Các giao dịch trong chợ điện tử 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 10 2. Các thành phần trong TMĐT (tt)
Người tham gia & các thành phần của TMĐT:  Người mua/khách hàng  Người bán  Sản phẩm và dịch vụ  Sản phẩm số hóa  Cơ sở hạ tầng  Front end  Back end  Trung gian  Đối tác kinh doanh  Các dịch vụ hỗ trợ 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 11 2. Các thành phần trong TMĐT (tt)
Người tham gia & các thành phần của TMĐT (tt): – Front end
The portion of an e-seller’s business processes through which customers interact, including the seller’s portal, electronic catalogs, a shopping cart, a search engine, and a payment gateway – Back end
The activities that support online order fulfillment, inventory management, purchasing from suppliers, payment processing, packaging, and delivery 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 12 2. Các thành phần trong TMĐT (tt)
Người tham gia & các thành phần của TMĐT (tt): – Trung gian
Đối tượng thứ 3 hoạt động giữa người bán và người mua – Các dịch vụ hỗ trợ
Các dịch vụ nhằm đảm bảo độ tin cậy và tạo lòng tin cho các đối tượng tham gia giao dịch. 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/13 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/14 15 2. Các thành phần trong TMĐT (tt)
Các giao dịch trong TMĐT: Nguồn: Turban, 2006 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 16 3. Các mô hình kinh doanh TMĐT
Cửa hàng điện tử/trực tuyến (storefront) – Website bán sản phẩm trực tuyến. – Dạng B2C – Các kỹ thuật chính của storefront: catalog điện tử, giỏ mua hàng, công cụ tìm kiếm, thanh tóan trực tuyến,... – Các ví dụ: www.walmart.com, www.bestbuy.com, www.thegioididong.com,... 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 3. Các mô hình kinh doanh TMĐT (tt) Jeff Bezos - CEO Amazon.com: Năng khiếu là bẩm sinh, lựa chọn mới phức tạp! Tôi mạo muội dự đoán rằng khi bạn trở thành cụ già 80 tuổi, trong những phút giây tự vấn lặng lẽ, hồi tưởng về cuộc đời đã qua, bạn sẽ nhìn lại một loạt những lựa chọn của mình. Rốt cuộc, con người mà bạn trở thành chính là những gì bạn đã lựa chọn. Bạn hãy tự tạo nên câu chuyện kỳ thú cho cuộc đời mình. (Trích bài phát biểu của ông Jeff Bezos tại lễ khai giảng Đại học Princeton, 2010) 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/17 18 3. Các mô hình kinh doanh TMĐT (tt)
www.amazon.com – Nhà bán lẻ trực tuyến – Thành lập năm 1994 – Cung cấp hàng triệu sản phẩm cho hơn 17 triệu người trên 160 nước trên thế giới – Ban đầu chỉ bán sách, nhưng sau đó danh mục hàng hóa liên tục được mở rộng 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 19 3. Các mô hình kinh doanh TMĐT (tt)
www.amazon.com – Nhà bán lẻ trực tuyến – Việc tìm kiếm và mua hàng đơn giản: tìm kiếm, chọn lựa, add vào giỏ mua hàng và thanh tóan – Riêng biệt hóa để phục vụ khách hàng trở lại: tạo một CSDL lưu lại các giao dịch trước đó của khách hàng 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 20 3. Các mô hình kinh doanh TMĐT (tt)
www.amazon.com – Trang chủ (New user) 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 21 3. Các mô hình kinh doanh TMĐT (tt)
www.amazon.com – Trang chủ 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 22 3. Các mô hình kinh doanh TMĐT (tt)
www.amazon.com – Trang profile cá nhân 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 23 3. Các mô hình kinh doanh TMĐT (tt)
www.amazon.com – Chọn sản phẩm & add vào giỏ mua hàng 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 24 3. Các mô hình kinh doanh TMĐT (tt)
www.amazon.com – Thanh tóan 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 25 3. Các mô hình kinh doanh TMĐT (tt)
www.amazon.com – Thanh tóan 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 26 3. Các mô hình kinh doanh TMĐT (tt)
www.amazon.com – Add vào giỏ mua hàng 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 27 3. Các mô hình kinh doanh TMĐT (tt)
www.amazon.com – Thanh tóan 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 28 3. Các mô hình kinh doanh TMĐT (tt)
www.amazon.com – Shipping 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 29 3. Các mô hình kinh doanh TMĐT (tt)
www.amazon.com – Thông tin thanh tóan 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 30 3. Các mô hình kinh doanh TMĐT (tt)
Siêu thị điện tử/trực tuyến (e-mall) – Dạng B2C – Trung tâm mua sắm trực tuyến, bao gồm nhiều cửa hàng trực tuyến (storefront) – Ví dụ: www.hawaii.com, www.shopping.yahoo.com, www.vatgia.com,... 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 31 3. Các mô hình kinh doanh TMĐT (tt)
Yahoo! – Shopping page 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 32 3. Các mô hình kinh doanh TMĐT (tt)
Yahoo! – Choosing a product 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 33 3. Các mô hình kinh doanh TMĐT (tt)
Yahoo! – Choosing a product 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 34 3. Các mô hình kinh doanh TMĐT (tt)
Yahoo! – Choosing a product 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 35 3. Các mô hình kinh doanh TMĐT (tt)
Các lọai cửa hàng và siêu thị điện tử (B2C) – General stores/mall & Specialized stores/mall
Amazon.com, Yahoo.com,… & Laptopsaigon.com, Fashionmall.com,… – Regional & global stores – Pure-play online organizations & click-and-mortal
Amazon.com & Walmart.com 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 36 3. Các mô hình kinh doanh TMĐT (tt)
Các lọai chợ điện tử (B2B) – Private e-marketplaces
Sell-side e-marketplace: one-to-many
Buy-side e-marketplace: many-to-one – Public e-marketplaces
Được sở hữu bởi một thành viên khác, và phục vụ nhiều người bán & nhiều người mua
Thường được gọi là sàn giao dịch (Exchange) – Các ví dụ: www.gm.com, www.cisco.com, www.dell.com 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 37 3. Các mô hình kinh doanh TMĐT (tt)
Các lọai chợ điện tử (B2B) 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 38 3. Các mô hình kinh doanh TMĐT (tt)
Các dạng giao dịch B2B (tt) 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 39 3. Các mô hình kinh doanh TMĐT (tt)
Các dạng giao dịch B2B (tt) 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 40 3. Các mô hình kinh doanh TMĐT (tt)
Các dạng giao dịch B2B (tt) 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 41 3. Các mô hình kinh doanh TMĐT (tt)
Mô hình đấu giá: – Đấu giá – Đấu giá trực tuyến – Định giá động (dynamic pricing) – Ví dụ: www.ebay.com, www.dellauction.com, www.worldcallexchan ge.com 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 42 3. Các mô hình kinh doanh TMĐT (tt)
Các hình thức đấu giá: – Một người bán & nhiều người mua
Đấu giá (forward auction)
Đấu giá kín (sealed-bid auction) – First-price sealed-bid auction – Second-price sealed-bid auction (Vickrey auction) 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 43 3. Các mô hình kinh doanh TMĐT (tt)
Các hình thức đấu giá (tt): – Một người mua & nhiều người bán
Đấu giá ngược (reverse auction)
Mô hình khách hàng định giá (name-your-price auction) 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 44 3. Các mô hình kinh doanh TMĐT (tt)
Các hình thức đấu giá (tt): – Một người mua & nhiều người bán
Đấu giá ngược: – Chủ yếu là hình thức B2B và G2B Nguồn: Turban, 2006 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 45 3. Các mô hình kinh doanh TMĐT (tt)
Các hình thức đấu giá (tt): – Một người mua & nhiều người bán
Mô hình khách hàng tự định giá (name-your- price auction) – Khách hàng đưa ra giá cho 1 sản phẩm mà họ có nhu cầu mua tới nhiều các nhà cung cấp – NCC cân nhắc khả năng cung và quyết định có thực hiện giao dịch không – Ví dụ: www.priceline.com 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 46 3. Các mô hình kinh doanh TMĐT (tt)
Các hình thức đấu giá (tt): – Nhiều người bán & nhiều người mua (double auction)
Kết quả sẽ dựa trên giá đặt mua và giá mà người bán đề ra
Áp dụng nhiều trong sàn giao dịch chứng khóan 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 47 3. Các mô hình kinh doanh TMĐT (tt)
Các hình thức đấu giá (tt): – Uư và nhược điểm của đấu giá trực tuyến?
Lợi ích đối với người bán
Lợi ích đối với người mua
Lợi ích đối với trung gian
Hạn chế của đấu giá trực tuyến 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 48 3. Các mô hình kinh doanh TMĐT (tt)
Các bước trong quá trình đấu giá – Bước 1: Tìm kiếm
Thông qua categories
Công cụ tìm kiếm
Auction aggregators (www.bidfind.com, www.bidx.com,...) – Bước 2:
Đăng ký và tạo profile
Mô tả sản phẩm
Giá khởi điểm, khỏang tăng, thời gian kết thúc,… 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 49 3. Các mô hình kinh doanh TMĐT (tt)
Các bước trong quá trình đấu giá (tt) – Bước 3: Đặt giá (bidding)
Theo dõi và đặt giá
Sniping
Proxy bids – Bước 4: Công tác sau đấu giá
Các thông báo
Feedback và rating
Hình thức thanh tóan
Shipping 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 50 3. Các mô hình kinh doanh TMĐT (tt)
eBay – Mô hình đấu giá trực tuyến – Tiền thân là AuctionWeb, thành lập năm 1995 – Đã thực hiện hơn 4 triệu phiên đấu giá. Mỗi ngày có khỏang 450,000 món hàng mới được thêm vào – Công ty thu thập một mức phí xét duyệt và một tỷ lệ % doanh số. 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 51 3. Các mô hình kinh doanh TMĐT (tt)
eBay – Mô hình đấu giá trực tuyến – Đầu tiên, người bán mô tả về sản phẩm đấu, giá ban đầu, ngày đóng phiên đấu giá,… – Tiến trình đấu giá bắt đầu khi người bán gởi các mô tả về món hàng cần bán và điền các thông tin đăng ký phù hợp – Nếu 1 phiên đấu giá thành công, seller và buyer sẽ thỏa thuận với nhau các vấn đề về giao hàng, vận chuyển, bảo hành, và các chi tiết khác. 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 52 3. Các mô hình kinh doanh TMĐT (tt)
eBay – Homepage 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 53 3. Các mô hình kinh doanh TMĐT (tt)
Mô hình cổng giao tiếp – Cơ hội tìm kiếm nhiều thứ tại cùng một nơi – Các ví dụ: www.yahoo.com, www.hotbot.com, www.about.com,... 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 54 3. Các mô hình kinh doanh TMĐT (tt)
Yahoo! - Homepage 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 55 4. Một số website TMĐT
Trên mạng tòan cầu: – Mô hình đấu giá (Auction model):
www.eBay.com
www.auctiontalk.com: Cung cấp các kết nối tới các phiên đấu giá khác và các sản phẩm được đấu giá tại nhiều địa chỉ trực tuyến khác nhau.
www.fsauctions.co.uk: Là một trong những địa chỉ web nổi tiếng nhất nước Anh. 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 56 4. Một số website TMĐT (tt)
Trên mạng tòan cầu: – Mô hình cổng giao dịch (Portal model):
www.google.com
www.yahoo.com 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 57 4. Một số website TMĐT (tt)
Trên mạng tòan cầu: – Mô hình khách hàng định giá (Name-your- price model):
www.priceline.com: Là đơn vị đầu tiên và giữ bằng sáng chế ra mô hình khách hàng tự định giá.
www.ticketsnow.com: Địa chỉ này cho mọi người khả năng đấu giá để có được giá thấp hơn cho vé của họ. 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 58 4. Một số website TMĐT (tt)
Trên mạng tòan cầu: – Mô hình so sánh giá (Comparision pricing model):
www.deja.com
www.bottomdollar.com: Là một trong những địa chỉ đầu tiên cung cấp dịch vụ so sánh giá. Địa chỉ sẽ tìm giá thấp hơn trong 1 phạm vi rộng các sản phẩm bán lẻ, bao gồm các hàng điện tử gia dụng, phần mềm, sách, thiết bị quay phim, đồ chơi và các thứ khác. 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 59 4. Một số website TMĐT (tt)
Tại Việt Nam – Xúc tiến xuất khẩu (B2B):
www.vnemart.com.vn: cổng TMĐT của Chính phủ, nhằm giới thiệu hàng hóa xuất khẩu VN.
www.alibaba.com & www.ec21.com: là hai website dạng “sàn giao dịch” nơi tạo điều kiện cho người mua và người bán (đều là DN) gặp nhau. DNVN có thể tự đăng ký tham gia các sàn giao dịch này, với điều kiện phải biết tiếng Anh. 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 60 4. Một số website TMĐT (tt)
Du lịch – www.vietnamtourism.com: đây là website của Tổng cục Du lịch, có khá nhiều thông tin hấp dẫn về các địa điểm du lịch ở VN. – www.lonelyplanet.com: một website du lịch quốc tế với rất nhiều thông tin du lịch thú vị cho bạn khám phá, tuy nhiên, bạn cần biết tiếng Anh. 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 61 4. Một số website TMĐT (tt)
Mua sắm & tiêu dùng – www.vatgia.com – www.5giay.vn – www.megabuy.vn – www.thegioididong.com – www.golmart.com.vn 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/ 62 The end 23 January 2014 https://sites.google.com/site/dungtrantri/