Mục tiêu của phân tích SWOT là:
• Phát triển dựa vào các điểm mạnh
• Loại bỏ các điểm yếu
• Khai thác tốt các cơ hội
• Giảm thiểu tác động của các nguy cơ
Đưa ra các mục tiêu chính sách ưu tiên dựa
trên việc phân tích chiến lược: SO –ST –WO -WT
48 trang |
Chia sẻ: lylyngoc | Lượt xem: 1898 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Chương 4: Đánh giá & phân tích chính sách môi trường, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
CHƯƠNG 4:
ĐÁNH GIÁ & PHÂN TÍCH
CHÍNH SÁCH MÔI TRƯỜNG
TS. LÊ VĂN KHOA
Chöông 4: Ñaùnh giaù & phaân tích CSMT
4.1. Phöông phaùp ñaùnh giaù CSMT
4.1.1. Giới thiệu chung
4.1.2. Những tiêu chí giá trị cho việc đánh
giá CSMT
4.1.3. Sử dụng tiêu chí tính hiệu quả để
đánh giá một CSMT
4.1.4. Các bước phân tích một CSMT
4.2. Moâ hình phaân tích ‘triad network’
4.3. Phaân tích SWOT
4.1.1. Giới thiệu chung
- Các mẫu (model) đánh giá khác nhau thường
cần phải bổ sung cho nhau, và
- Một mẫu đánh giá chính xác chỉ phù hợp cho
từng trường hợp cụ thể.
4.1. Phương pháp đánh giá CSMT
- Mẫu đánh giá các thành quả của mục tiêu (goal-
achievement model):
- “có phải các kết quả đạt được phù hợp với
mục tiêu đặt ra không ?”
- Mẫu đánh giá người liên đới (stakeholder
model) xuất phát từ đối tượng bị tác động bởi
chính sách và/hoặc liên quan đến việc thực hiện
chính sách.
- Mẫu đánh giá ngoài mục tiêu (goal-free evaluation);
- “những trông đợi, mong muốn từ phía người
liên đới hoặc từ nhu cầu của họ là gì?”
Cũng có thể nhóm các phương pháp đánh giá
vào trong 03 phương pháp sau:
- mẫu đánh giá tính hiệu quả (effectiveness
model),
- mẫu đánh giá về kinh tế (economic model)
và
- mẫu đánh giá chuyên ngành (professional
models).
Mức độ thứ ba là việc phân loại chất lượng của
những tác động
- Mẫu đánh giá khác thích hợp cho việc đánh
giá công cụ chính sách môi trường là “việc
đánh giá tác động phụ” (side-effect evaluation).
Trong phương pháp này những tác động của công
cụ đã chọn được chia ra đầu tiên thành những tác
động trông đợi và không trông đợi.
Mức độ kế tiếp phân tích những tác động xảy ra
hoặc bên trong hoặc bên ngoài vùng mục tiêu
(target area).
Những
tác động
Trông đợi Không
trông đợi
Trong vùng
mục tiêu
Ngoài vùng
mục tiêu
Trong vùng
mục tiêu
Ngoài vùng
mục tiêu
Lợi ích
Ví dụ: chất
lượng môi
trường
được cải
thiện
Lợi ích Tác động
lên:
Ví dụ: chất
lượng môi
trường
Tác động
lên:
Ví dụ: -
khuyến
khích về đổi
mới hay phổ
biến;
-Thương
mại
- Sử dụng
tài nguyên
Thiệt hại Thiệt hại
Do thời gian giữa hành động và tác động cuối cùng
của chính sách môi trường thường thì rất dài do vậy
không phải tất cả các tác động có thể được đánh giá ở
bất kỳ thời điểm nào.
- Nhân tố thực hiện (actors), có thể là các cơ quan
thực hiện chính sách và đối tượng tiếp nhận
(addressees) là mục tiêu của các chính sách;
- Đầu vào (inputs);
- Sản phẩm (outputs); và
- Kết quả (outcomes).
Việc đánh giá bao gồm các yếu tố và mối quan hệ
nhân quả sau:
Nhu cầu –
của XH,…
Tác động – lên môi
trường, sức khỏe,…
Kết quả– Những tác động
lên hành vi của con người/
nhóm mục tiêu
Mục tiêu Đầu vào
– Nguồn
tài lực
Hoạt
động
Sản phẩm–
Giải pháp
chính sách
khác nhau
Hiệu lực – Những tác
động của giải pháp lên
hành vi con người, môi
trường, KT-XH
Quá
trình
chính
sách
Câu hỏi
đánh
giá
Tính thích
hợp? – Có phải
mục tiêu thỏa
đáng với nhu
cầu?
Hiệu suất hay hiệu quả chi
phí ? – Có phải mục tiêu đạt được
ở chi phí thấp nhất ?
Hiệu quả ? – Có phải kết quả hay tác
động đáp ứng mục tiêu của các giải pháp ?
Thế giới
bên
ngoài
Hình. Khung đánh giá cho CSMT (modified from EEA, 2000; Nagarajan and Vanheukelen, 1997)
4.1.2. Những tiêu chí giá trị cho việc đánh giá CSMT
Tính thích hợp
(relevance)
Có phải những mục tiêu của chính sách đề cập đến những vấn đề môi trường
chính?
Nhìn chung, tiêu chí này thì bình thường, nhưng trong quy luật hay ở dạng đặc
biệt thì có thể có vấn đề khi sử dụng nó.
Tính tác động
(Impact)
Người ta có thể xác định những tác động do các chính sách và việc thực hiện nó
gây ra?
Tất cả các tác động có thể xem như nằm trong khuôn khổ của tiêu chí này, bất
chấp chúng xảy ra trong hoặc ngoài vùng mục tiêu.
Tính hiệu quả
(Effectiveness)
Những kết quả nhận được đáp ứng với mục tiêu định trước của các chính sách
ở mức độ nào?
Tính bền vững
(Sustainability)
Có phải những tác động duy trì theo cách mà chúng có một tác động kéo dài
lên tình trạng môi trường?
Qua tiêu chí này, những tác động bên ngoài vùng mục tiêu và những tác động
không trông đợi có thể tạo ra những vấn đề mới cũng có thể được xem xét.
Tính linh hoạt
(flexibility)
Có phải chính sách giải quyết được vấn đề khi những điều kiện thay đổi?
Khả năng dự
báo
(Predictability)
Có phải việc quản trị, các sản phẩm và kết quả của chính sách có thể thấy
trước?
Do đó, có thể điều chỉnh chúng ?
Một số tiêu chí kinh tế cho việc đánh giá các CSMT
Hiệu suất
(efficiency)
(chi phí-lợi ích)
Có phải những lợi ích tương xứng với chi phí?
Cả lợi ích và chi phí được định giá bằng tiền.
Hiệu suất
(chi phí-hiệu quả)
Có phải kết quả biện minh được cho việc sử dụng tài nguyên?
Có thể những kết quả đạt được với việc sử dụng tài nguyên ít hơn?
Một số tiêu chí khác
Tính hợp pháp
(legitimacy)
Những cá nhân và cơ quan như NGO, các tổ chức liên quan, các công
ty chấp nhận CSMT ở mức độ nào?
Tính minh bạch
(transparency)
Các sản phẩm, kết quả và quá trình thực hiện các CSMT được quan
sát ở mức độ nào đối với người ngoài cuộc?
Tính công bằng
(equity)
Kết quả và chi phí của CSMT được phân phối như thế nào?
Có phải tất cả nhóm liên đới có khả năng như nhau để tham dự và ảnh
hưởng đến quá trình quản trị?
Baûo veä moâi tröôøng laø moät quaù trình ñoäng vaø lieân
tuïc.
Ngöôøi thöïc hieän chính saùch/chöông trình caàn phaûi
lieân tuïc ñaùnh giaù hieäu quaû – söï thaønh coâng cuûa
chính saùch, sau töøng giai ñoaïn thöïc hieän ñeå xem noù
coù ñaït ñöôïc nhöõng muïc ñích ñeà ra ñoái vôùi giai ñoaïn
ñoù hay khoâng.
4.1.3. Sử dụng tiêu chí tính hiệu quả
(effectiveness)
để đánh giá một CSMT
- Theo doõi thöôøng xuyeân vaø phaùt huy söï thaønh coâng ñoù
- Chæ ra nhöõng yù töôûng môùi cho coâng taùc BVMT, kieåm
soaùt vaø giaûm thieåu oâ nhieãm.
- Chæ ra nhöõng lónh vöïc caàn thieát phaûi caûi thieän.
- Kieåm tra söï tuaân thuû vôùi caùc qui ñònh phaùp luaät cuûa
nhaø nöôùc
- Xaùc ñònh chính xaùc taát caû caùc giaûi phaùp boå sung cho
chöông trình.
- Duy trì vieäc caäp nhaät thoâng tin cho caùc thaønh vieân thöïc
hieän chöông trình.
Vieäc ñaùnh giaù hieäu quaû cuûa chính saùch/chöông trình
BVMT seõ giuùp cho:
Bước 1: Xác định các mục tiêu.
Có 03 bước để đánh giá tính hiệu
quả:
Bước 2. Xác định các tác động của chính
sách
Bước 3. Kết hợp những tác động do
chính sách tạo ra với các mục tiêu để xác
định tính hiệu quả
Bước 1: Xác định các mục tiêu = “điều gì mà
chính sách trông đợi đạt được ?”
(1) Mục tiêu nào chúng ta cần tập trung
vào?
(2) Bản chất của các mục tiêu là gì?
Nếu mục tiêu mơ hồ, không xác định được thì
thay cho việc đánh giá định lượng chủ quan =
đánh giá định tính.
(4) Mục tiêu có khuynh hướng thay đổi theo thời
gian ?
Sẽ là vấn đề khi gắn những mục tiêu cũ trong những
hoàn cảnh mới.
Phụ thuộc vào mục đích của việc đánh giá và nguồn
lực có trong tay, người ta có thể chọn những mục
tiêu ban đầu, mục tiêu chỉnh sửa hay cả hai.
(3) Phạm vi thời gian của mục tiêu?
Không phải tất cả các tác động có thể được đánh
giá tại thời điểm chúng ta mong muốn. Khi đó việc
đánh giá sẽ trở thành đánh giá những tiền đề cho
tính hiệu quả.
Việc này liên quan đến hai hoạt động:
Bước 2. Xác định các tác động của chính
sách
(2) xác định những thay đổi do chính sách gây ra ở
mức độ nào mà không phải từ các yếu tố khác như
phát triển kinh tế, triển khai một công nghệ mới hay
do áp lực của nhóm liên đới.
(1) phát hiện những gì đã xảy ra trong khu vực
điều chỉnh (target area), và
- Nếu một mục tiêu không đạt được, có phải (bản thân)
chính sách hoặc mục tiêu là một vấn đề chăng?
Bước 3. Kết hợp những tác động do chính sách
tạo ra với các mục tiêu để xác định tính hiệu quả
Có một số thách thức được đặt ra như sau:
- Nếu một mục tiêu đạt được, có phải đó là dấu hiệu của
một chính sách thành công hay là một mục tiêu mơ hồ
không?
- Trong một số trường hợp, khi mục tiêu không đạt được
không phải chính sách đó kém thành công mà là mục tiêu
có quá nhiều tham vọng.
- Nếu một mục tiêu đạt quá mức đề ra, có phải có một
hiểm hoạ của một thành tựu vượt mức (over
achievement) không ?
Coù theå chia vieäc ñaùnh giaù CSMT laøm 5 böôùc
chính cuøng vôùi moät soá caâu hoûi gôïi yù soaïn cho moãi
böôùc.
Đoâi luùc khoâng theå traû lôøi taát caû caùc caâu hoûi cuûa
moãi böôùc, vaø ñoâi luùc coù theå coù nhöõng thoâng tin coù
giaù trò khoâng lieân quan ñeán caùc caâu hoûi naøy
nhöng noù giuùp ích vieäc ñaùnh giaù quaù trình vaø keát
quaû thöïc hieän moät chính saùch/bieän phaùp .
4.1.4. Caùc bước phaân tích moät chính saùch/bieän
phaùp kieåm soaùt oâ nhieãm moâi tröôøng
05 bước phaân tích moät chính saùch/
bieän phaùp kieåm soaùt oâ nhieãm moâi tröôøng
Böôùc 1: Tìm hieåu noäi dung quaù trình hình thaønh chính saùch /bieän
phaùp KSON - Phaân tích heä thoáng (network analysis)
Böôùc 2: Moâ taû nhöõng noäi dung chính trong chính saùch/bieän
phaùp KSON
Böôùc 3: Phaân tích keát quaû (outcome) cuûa chính saùch moâi tröôøng
Böôùc 4: Phaân tích quaù trình thöïc hieän
Böôùc 5: Xaây döïng nhöõng giaûi phaùp chính saùch môùi
Böôùc 1: Tìm hieåu noäi dung quaù trình hình thaønh chính
saùch /bieän phaùp KSON - Phaân tích heä thoáng (network
analysis)
1. Nhaân vaät (actor) naøo lieân quan ñeán vieäc hình
thaønh chính saùch/bieän phaùp KSON ?
Phaân bieät giöõa nhöõng cô quan hoaïch ñònh chính
saùch:
•- Ai laø ñoäng löïc chính thuùc ñaåy vieäc thöïc hieän
chính saùch?
•- Ai phaûi gaùnh chòu nhöõng haäu quaû xaáu töø chính
saùch?
•- Vaø ai ñöôïc lôïi töø chính saùch naøy?
Caàn laøm roõ hoï ôû nhöõng caáp khaùc nhau: ñòa phöông,
quoác gia vaø thaäm chí coù theå caáp quoác teá.
Bieän luaän taïi sao baïn xem nhaân vaät naøy quan
troïng hôn nhaân vaät kia?
Phaân tích baèng caùch ñaët mình “hoaù thaân” vaøo vò
trí cuûa nhöõng nhaân vaät naøy.
2. Haõy moâ taû söï khaùc bieät giöõa nhaân vaät
chính (core actors) vaø nhaân vaät phuï
(peripheral actors)
•Nhaân vaät naøo coù nhieàu quyeàn löïc hôn?
3. Phaân tích moái quan heä giöõa nhöõng
nhaân vaät chính trong heä thoáng chính saùch
(policy network).
• Coù caùc moái quan heä naøo, loaïi taøi nguyeân (nhaân
vaät löïc) naøo ñöôïc trao ñoåi?
• Caùch öùng xöû-“luaät chôi” (rules of the games) naøo
ñöôïc xaùc ñònh laø quan troïng trong vieäc giaûi quyeát vaán
ñeà?
- Khi naøo chính saùch ñoù ñöôïc xaây döïng, khi naøo noù hoaøn
taát?
- Coù theå chæ ra ñöôïc nhöõng ñaëc ñieåm khaùc nhau trong
töøng giai ñoaïn xaây döïng chính saùch?
- Nhöõng nhaân vaät naøo lieân quan ñeán caùc giai ñoaïn khaùc
nhau vaø taïo thay ñoåi kòp thôøi?
- Nhöõng yeáu toá naøo taïo neân söï khaùc nhau giöõa nhöõng
giai ñoaïn ñoù vaø laø yeáu toá beân trong hay beân ngoaøi?
4. Ñöa ra ñaùnh giaù caùc giai ñoaïn khaùc nhau
trong quaù trình xaây döïng chính saùch cho
ñeán nay
- Coù theå söû duïng caû hai thuaät ngöõ: thuaät ngöõ chung vaø nhöõng
thuaät ngöõ veà ñònh löôïng trong khi lieät keâ caùc muïc tieâu.
- Cuõng coù theå phaân bieät caùc muïc tieâu theo möùc ñoä giaûm phaùt thaûi
vaø nhöõng muïc tieâu cuï theå khaùc döïa treân nhöõng lónh vöïc phuï khaùc
chaúng haïn nhö: taùi söû duïng, hieäu quaû naêng löôïng,…
- Baïn cuõng coù theå nghó ñeán caùc muïc tieâu lieân quan ñeán nhöõng
nhoùm/ngaønh saûn xuaát, daân cö cuï theå naøo ñoù.
Böôùc 2: Moâ taû nhöõng noäi dung chính trong chính
saùch/bieän phaùp BVMT
Chính saùch naøy bao goàm: nhöõng bieän phaùp, coâng cuï vaø
chieán löôïc khaùc nhau. Vieäc moâ taû vaø phaân tích chính saùch
lieân quan vôùi nhöõng caâu hoûi sau:
1. Nhöõng muïc tieâu vaø muïc ñích cuûa chính saùch BVMT cuûa
chính phuû laø gì?
Söï khaùc bieät veà thôøi gian vaø möùc ñoä nghieâm ngaët giöõa muïc tieâu
chính saùch vôùi yeâu caàu cuûa moâi tröôøng. Chính phuû giaûi quyeát
nhöõng vaán ñeà naøy ra sao?
Söï ruûi ro, söï chaäm treã, coù öu tieân khaùc quan troïng hôn, söï chuù
troïng khaùc nhau giöõa nhöõng ngöôøi ra chính saùch vaø nhöõng nhaø
khoa hoïc?
Söï caïnh tranh vaø hôïp taùc quoác teá, caùc coâng öôùc, thoaû thuaän
quoác teá ?
2. Nhöõng muïc tieâu trong chính saùch BVMT lieân quan nhö theá
naøo vôùi nhöõng yeâu caàu cuûa caùc chuyeân gia moâi tröôøng ?
4. Chính saùch ñaõ aùp duïng nhöõng coâng cuï naøo ñeå
thöïc hieän caùc muïc tieâu chung vaø nhöõng muïc tieâu cuï
theå?
3. Muïc tieâu cuûa chính saùch phaûi thöïc hieän trong bao
laâu?
- Khi naøo thì muïc tieâu chính saùch thaønh hieän thöïc?
- Muïc tieâu coù thay ñoåi trong thôøi gian thöïc hieän
khoâng vaø do nguyeân nhaân gì?
5. Nhöõng loaïi ñieàu kieän vaø hoaøn caûnh naøo caàn ñaùp
öùng, theo lyù thuyeát, ñeå thöïc hieän thaønh coâng caùc coâng
cuï chính saùch?
Coù phaûi hieäu quaû troâng ñôïi cuûa caùc coâng cuï chính saùch
naøy phuï thuoäc vaøo hoaøn caûnh kinh teá, phaùt trieån coâng
ngheä, caùc chính saùch KT-XH lieân quan hoaëc nhöõng
ñieàu kieän khaùc?
6. Nhöõng nhaân vaät khaùc nhau (chính phuû, chính
quyeàn ñòa phöông, coâng nghieäp, nhaø maùy) coù traùch
nhieäm gì trong quaù trình xaây döïng vaø thöïc hieän chính
saùch?
Caùc traùch nhieäm naøy ñöôïc thoaû maõn ra sao (coù
nhöõng thoûa thuaän gì vôùi nhau vaø phaân chia traùch
nhieäm nhö theá naøo) ?
7. Loaïi heä thoáng giaùm saùt naøo ñaõ ñöôïc aùp duïng ñeå
theo doõi söï thaønh coâng muïc tieâu trong quaù trình hình
thaønh vaø thöïc thi chính saùch?
- Ai laø ngöôøi chòu traùch nhieäm trong vieäc giaùm saùt?
- Taàn suaát vaø ñoä chính xaùc giaùm saùt?
- Coù phaûi vieäc giaùm saùt döïa treân nhöõng chæ soá lieân
quan?
- Nôi naøo thieáu caùc döõ lieäu?
Phaân tích caùc taùc ñoäng vaø tính hieäu quaû cuûa chính saùch
theo caùc muïc tieâu ñaõ ñöôïc xaùc ñònh.
Chuùng ta giôùi haïn vieäc phaân tích keát quaû cuûa chính
saùch vaø xem xeùt coù ñuû döõ lieäu ñeå ruùt ra keát luaän veà
vieäc hoaøn thaønh nhöõng muïc tieâu ñeà ra.
Böôùc 3: Phaân tích keát quaû (outcome) cuûa
chính saùch moâi tröôøng
1. Keát quaû cuûa chính saùch döïa treân caùc taùc ñoäng ñeán
haønh vi ñoái töôïng/nhoùm, moâi tröôøng, KT&XH cho
ñeán nay laø gì ?
2. Caùc muïc tieâu ñeà ra trong chính saùch ñaït ñöôïc ôû
möùc naøo cho ñeán nay (tính hieäu quaû)?
Haõy ñöa ra soá lieäu minh hoïa cho nhaän ñònh cuûa baïn.
Söû duïng caû döõ lieäu chung veà vieäc giaûm phaùt thaûi
trong quoác gia vaø nhöõng döõ lieäu ñaëc bieät, neáu nhö
ñöa ra nhieàu muïc ñích khaùc (ví duï: caùc ngaønh saûn
xuaát, caùc nhaân vaät, bieän phaùp, coâng cuï,...).
3. Nhöõng muïc tieâu naøo khoâng theå ñaùnh giaù söï
thaønh coâng cuûa noù?
Coù phaûi do thieáu döõ lieäu, xaây döïng muïc tieâu khoâng
roõ raøng hoaëc do nhöõng lyù do khaùc?
4. Nhöõng taùc ñoäng khoâng troâng ñôïi naøo (xaõ hoäi
hoaëc kinh teá) gaây trôû ngaïi tôùi söï phaùt trieån cuûa xaõ
hoäi?
Moät vaøi nhaân toá beân ngoaøi cuõng goùp phaàn vaøo söï thaønh coâng
hoaëc thaát baïi cuûa chính saùch, vaø khoâng phaûi taát caû ñeàu lieân
quan ñeán caùc hoaït ñoäng xaây döïng vaø thöïc hieän chính saùch
cuûa caùc cô quan moâi tröôøng.
Böôùc 4: Phaân tích quaù trình thöïc hieän
Phaân tích quaù trình thöïc hieän caùc chính saùch ñeå tìm nguyeân
nhaân chính trong thaønh coâng hoaëc thaát baïi cuûa chính saùch.
Thöïc söï, muïc tieâu cuûa chính saùch ñöôïc ñaùp öùng khoâng
nhaát thieát phaûi coù moái quan heä nhaân quaû vôùi caùc coâng cuï
vaø bieän phaùp thöïc hieän.
2. Nhöõng nhaân vaät chính khaùc nhau trong heä thoáng
chính saùch giöõ vai troø gì trong quaù trình thöïc hieän döï
aùn?
- Coù phaûi nhöõng ñoái töôïng naøy öùng xöû nhö döï kieán?
- Coù phaûi nhöõng ñoái töôïng naøy phaûn öùng vôùi caùc coâng
cuï vaø bieän phaùp ñaõ thöïc hieän nhö ñöôïc döï kieán?
1. Coù phaûi caùc coâng cuï vaø bieän phaùp ñeà ra ñaït hieäu
quaû vaø thaønh coâng (saûn phaåm)?
ÔÛ ñaâu vieäc thöïc hieän bò trì treä vaø nguyeân nhaân?
3. Coù nhöõng phaùt trieån ngoaøi döï kieán (veà kinh teá,
xaõ hoäi vaø chính trò) gaây trôû ngaïi cho quaù trình thöïc
thi chính saùch hay khoâng?
Coù theå ñaùnh giaù ñöôïc keát quaû cuûa caùc aûnh höôûng
beân ngoaøi naøy leân quaù trình thöïc hieän chính saùch
vaø/hoaëc keát quaû thöïc hieän vaø leân thaønh töïu cuûa
caùc muïc tieâu ñeà ra.
5. Baïn coù theå ñöa ra keát luaän veà thaønh coâng hoaëc thaát baïi
cuûa chính saùch moâi tröôøng trong vieäc ñaït ñöôïc nhöõng muïc
tieâu ñeà ra ?
Neáu khoâng, nhöõng hoaït ñoäng nghieân cöùu boå sung vaø döõ lieäu
(khung giaùm saùt, ñieàu tra phoûng vaán, nhöõng thoâng tin coâng
ngheä,..) naøo thì caàn thieát ñeå coù theå ruùt ra nhöõng keát luaän?
4. Coù phaûi söï phaùt trieån trong nöôùc bò caûn trôû hoaëc thuùc
ñaåy bôûi nhöõng phaùt trieån quoác teá?
Quaù trình thöïc hieän aùp duïng trong nöôùc ñaõ thay ñoåi nhö
theá naøo, taêng leân hoaëc bò giôùi haïn, bôûi nhöõng phaùt trieån
quoác teá ñoù?
Döïa treân söï phaân tích veà tính hieäu quaû, thaønh töïu cuûa
muïc tieâu, söï thaønh coâng hoaëc thaát baïi cuûa vieäc thöïc
hieän chính saùch, noù coù theå laøm moâ hình cho nhöõng
quoác gia/ñòa phöông khaùc trong vieäc phaùt trieån caùc
chính saùch töông töï.
Muoán vaäy caùc ñeà xuaát phaûi khaû thi veà coâng ngheä, kinh
teá vaø xaõ hoäi.
Böôùc 5: Xaây döïng nhöõng bieän phaùp chính
saùch môùi
1. Haõy lieät keâ nhöõng yù töôûng môùi coù giaù trò veà caùc bieän phaùp, caùc
tieáp caän vaø caùc coâng cuï chính saùch, hoaëc nhöõng yù töôûng laøm
caùch naøo giaûi quyeát tình traïng toàn ñoäng trong vieäc thöïc hieän caùc
chính saùch hieän nay.
Lieân keát nhöõng yù töôûng môùi naøy vôùi nhöõng ñoái töôïng lieân quan
cuøng vôùi lòch trình thöïc hieän.
Neáu coù theå, ñaùnh giaù nhöõng ñeà xuaát goùp phaàn ñaït ñöôïc nhöõng
muïc tieâu ñeà ra.
Coù söï phaân chia traùch nhieäm trong vieäc hình thaønh vaø thöïc hieän
chính saùch.
Ñeå laøm ñöôïc vieäc naøy, ta phaûi döïa vaøo vieäc ñaùnh giaù nhöõng öu
khuyeát ñieåm cuûa chính saùch hieän haønh.
2. Nhöõng yù töôûng môùi naøy coù nhöõng öu vaø khuyeát ñieåm gì?
Nhöõng cô hoäi vaø nhöõng chi phí kinh teá hoaëc phi kinh teá laø gì?
(Noùi caùch khaùc: chuùng ñöôïc goïi laø phöông phaùp phaân tích
SWOT: nhöõng öu ñieåm, khuyeát ñieåm, cô hoäi vaø thaùch thöùc).
Chuù yù ñeán nhöõng chi phí xaõ hoäi lieân quan, nhöõng phaûn ñoái
maïnh meõ cuûa moät soá ngaønh ngheà trong xaõ hoäi, tính khaû thi veà
coâng ngheä, cô caáu toå chöùc.
3. Döôùi ñieàu kieän beân ngoaøi naøo thì nhöõng yù töôûng môùi ñaày
höùa heïn seõ thöïc hieän thaønh coâng? Nhöõng tieàm naêng aûnh höôûng
cuûa caùc nhaân toá beân ngoaøi nhö theá naøo (veà kinh teá, chính trò, xaõ
hoäi vaø coâng ngheä)?
4. Nhöõng yù töôûng môùi seõ thay theá moät vaøi bieän phaùp chính
saùch hieän höõu hoaëc coù theå xem laø moät phaàn boå sung cho chính
saùch hieän taïi ñöôïc khoâng?
4.2. Mô hình phân tích hệ thống ‘triad network’
Một đặc điểm quan trọng của việc tạo lập và thực
hiện chính sách đó là mối quan hệ những nhân tố
(actors) khác nhau.
Mối quan hệ giữa chính quyền (nhân tố chịu trách
nhiệm chính trong việc xây dựng và thực hiện chính
sách) và người gây ô nhiễm (nhân tố thường là mục
tiêu điều chỉnh của chính sách) rất quan trọng.
Tuy nhiên các mối quan hệ quan trọng khác: Nhân tố
xã hội dân sự, nhân tố kinh tế khác, thể chế khoa
học.
Đường dẫn và các mối quan hệ giữa các nhân tố này
ảnh hưởng cơ bản đến đầu ra (output), kết quả
(outcome) và tác động (impact) của những can thiệp
(intervention) của chính sách.
Sự hiểu biết về các mối liên quan này được chú ý khi
thực hiện một đánh giá chính sách.
Mối quan hệ & tương tác giữa chính quyền, doanh
nghiệp và xã hội dân sự trong quá trình xây dựng và
thực hiện chính sách -> policy network analysis
• What is stakeholder analysis?
• Stakeholder analysis is a technique used to identify and assess the importance of key
• stakeholders