Chương II Nghiệp vụ phát hành tiền & điều tiết lưu thông tiền tệ

9/23/2012 1 1 2 Giảng viên: Ths Nguyễn Tiến Trung 3 BƯỚC 1 : THIẾT KẾ MẪU CÁC LOẠI TIỀN Có tính thẩm mỹ Dễ nhận biết Tiện dụng Ứng dụng kỹ thuật tiên tiến, khả năng chống giả cao Giảng viên: Ths Nguyễn Tiến Trung 4 BƯỚC 2: CHẾ BẢN IN, ĐÚC TIỀN Ứng dụng công nghệ tiên tiến Đầy đủ nội dung chi tiết theo bản mẫu thiết kế. 9/23/2012 2 Giảng viên: Ths Nguyễn Tiến Trung 5 Trách nhiệm của nhà máy in đúc tiền:  Chuẩn bị đủ thiết bị, kỹ thuật, các vật liệu để in tiền  In, đúc tiền đúng số lượng, chất lượng và loại tiền, đảm bảo thông số kỹ thuật của từng loại tiền  Tiền thành phẩm phải được đóng gói, chuyển giao cho NHNN theo quy định BƯỚC 3: TỔ CHỨC VÀ QUẢN LÝ VIỆC IN, ĐÚC TIỀN Giảng viên: Ths Nguyễn Tiến Trung 6 Trách nhiệm của nhà máy in đúc tiền:  Lập hồ sơ theo dõi lý lịch từng loại tiền. Hạch toán kịp thời chính xác việc in, đúc tiền  Theo dõi, bảo quản sp hỏng, lỗi, để tiêu hủy theo quy định BƯỚC 3: TỔ CHỨC VÀ QUẢN LÝ VIỆC IN, ĐÚC TIỀN Giảng viên: Ths Nguyễn Tiến Trung 7 Trách nhiệm của NHNN:  Ban hành quy chế liên quan đến việc in đúc tiền (Thiết kế, chế bản, tiêu chuẩn kỹ thuật, công nghệ bảo mật, mã khóa an toàn nguồn thiết bị, vật liệu…)  Theo dõi chặt chẽ quá trình in, đúc tiền, báo cáo kết quả in đúc tiền hàng năm cho thủ tướng chinh phủ, đồng thời gửi bộ tài chính, bộ công an để phối hợp giám sát BƯỚC 3: TỔ CHỨC VÀ QUẢN LÝ VIỆC IN, ĐÚC TIỀN Giảng viên: Ths Nguyễn Tiến Trung 8 BƯỚC 3: TỔ CHỨC VÀ QUẢN LÝ VIỆC IN, ĐÚC TIỀN Trách nhiệm của Bộ Tài Chính:  Kiểm tra chứng từ, sổ sách việc hạch toán in đúc tiền của NHNHVN  Chủ trì phối hợp với Bộ công an, NHNN để xây dựng quy chế in, đúc tiền, trực tiếp giám sát quá trình in, đúc tiền. 9/23/2012 3 Giảng viên: Ths Nguyễn Tiến Trung 9 BƯỚC 3: TỔ CHỨC VÀ QUẢN LÝ VIỆC IN, ĐÚC TIỀN Trách nhiệm của Bộ Tài Chính:  Kiểm tra chứng từ, sổ sách việc hạch toán in đúc tiền của NHNHVN  Chủ trì phối hợp với Bộ công an, NHNN để xây dựng quy chế in, đúc tiền, trực tiếp giám sát quá trình in, đúc tiền. 10 Giảng viên: Ths Nguyễn Tiến Trung 11 1. BẢO QUẢN TIỀN Tiền mới in, đúc (tiền mới) là tài sản có giá trị, phải được bảo quản an toàn tuyệt đối:  Trách nhiệm bảo quản tiền của nhà máy in tiền  Trách nhiệm bảo quản tiền của NHNN  Trách nhiệm bảo quản tiền của các TCTD Để việc bảo quản được thực hiện tốt, cần có hệ thống kho tiền và chế độ quản lý kho tiền chặt chẽ, nghiêm ngặt. Giảng viên: Ths Nguyễn Tiến Trung 12 2. VẬN CHUYỂN TIỀN Phạm vi và trách nhiệm vận chuyển tiền:  Vận chuyển tiền từ nhà máy đến tổng kho  Vận chuyển tiền giữa tổng kho và chi kho  Vận chuyển tiền từ chi kho đến các kho quỹ của các TCTD. 9/23/2012 4 Giảng viên: Ths Nguyễn Tiến Trung 13 2. VẬN CHUYỂN TIỀN Phương tiện và nguyên tắc vận chuyển tiền:  Phương tiện vận chuyển  Nguyên tắc vận chuyển: (Lệnh điều chuyển, Bảo vệ & áp tải, Bí mật hành trình) Giảng viên: Ths Nguyễn Tiến Trung 14 2. VẬN CHUYỂN TIỀN Bảo vệ việc vận chuyển tiền:  Trách nhiệm của Bộ công an  Trách nhiệm của Chính quyền các cấp 15 Giảng viên: Ths Nguyễn Tiến Trung 16 PHÁT HÀNH TIỀN (ISSUING MONEY): Phát hành tiền là đưa tiền in sẵn từ trong kho vào lưu thông để đáp ứng các nhu cầu tiền mặt của nền kinh tế – xã hội:  Cơ quan phát hành tiền: NHNN Việt Nam  Kỹ thuật phát hành tiền: Xuất quỹ Nghiệp vụ phát hành 9/23/2012 5 Giảng viên: Ths Nguyễn Tiến Trung 17 Quỹ Dự trữ phát hành Trung ương (Tổng kho ) Quỹ Dự trữ phát hành chi nhánh (Chi kho) Quỹ nghiệp vụ phát hành Quỹ tiền mặt của các TCTD (Ngân quỹ giao dịch ) Tiền mặt đang lưu hành SƠ ĐỒ TÓM TẮT VIỆC PHÁT HÀNH TIỀN Giảng viên: Ths Nguyễn Tiến Trung 18 THU HỒI VÀ TIÊU HỦY TIỀN Tiền được sử dụng trong lưu thông qua năm tháng sẽ bị rách nát, hao mòn, làm cho việc giao dịch thanh toán gặp khó khăn, trở ngại, và sẽ được thu hồi. Khi không đủ tiêu chuẩn lưu thông nó sẽ được tiêu huỷ Các loại tiền được tiêu hủy  Tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông  Tiền bị đình chỉ lưu thông Giảng viên: Ths Nguyễn Tiến Trung 19 THU HỒI VÀ TIÊU HỦY TIỀN Thời gian và địa điểm tiêu huỷ tiền  Thời gian : Hàng năm hoặc 6 tháng một lần  Địa điểm : Tại kho tiền của NHNN Phương thức tiêu huỷ tiền  Cắt nhỏ, xé vụn  Phân huỷ bằng dung dịch hóa chất  Đốt cháy thành tro Giảng viên: Ths Nguyễn Tiến Trung 20 TIỀN MẪU, TIỀN LƯU NIỆM * Tiền mẫu: là đồng tiền chính thức của một nước, một nhóm nước, được sử dụng làm mẫu (SPECIMEN) để đối chứng, không được sử dụng trong lưu thông * Tiền lưu niệm: là đồng tiền giấy, hoặc tiền kim loại được phát hành cho mục đích sưu tập, lưu niệm, dự trữ hoặc những mục đích khác. Loại tiền này được thiết kế riêng để phân biệt với tiền lưu hành. - Tiền lưu niệm bằng dấu hiệu có mệnh gía lớn - Tiền lưu niệm đúc bằng vàng 9/23/2012 6 Giảng viên: Ths Nguyễn Tiến Trung 21 NGUYÊN TẮC PHÁT HÀNH TIỀN  Nguyên tắc cân đối  Cân đối giữa tốc độ phát triển kinh tế với tốc độ tăng trưởng tiền tệ: Cân đối cung – cầu tiền tệ  Cân đối tiền - hàng  Cân đối cơ cấu các loại tiền trong lưu thông. Giảng viên: Ths Nguyễn Tiến Trung 22 NGUYÊN TẮC PHÁT HÀNH TIỀN * Nguyên tắc bảo đảm  Bảo đảm bằng vàng (Gold Ensure)  Bảo đảm bằng tín dụng – hàng hóa (Credit Commodity Ensure)  Bảo đảm bằng trái phiếu Chính phủ (Government Bond Ensure)  Bảo đảm bằng ngoại tệ mạnh * Nguyên tắc quản lý tập trung thống nhất Giảng viên: Ths Nguyễn Tiến Trung 23 NGUYÊN TẮC PHÁT HÀNH TIỀN Phát hành tiền qua kênh tín dụng đối với hệ thống NH trung gian: Cho các NHTM và các TCTD vay vốn dưới nhiều hình thức khác nhau. Phát hành tiền qua kênh tín dụng đối với CP: Mua trái phiếu CP hoặc tạm ứng cho NSNN. Phát hành tiền qua kênh thị trường hối đoái: Mua ngoại tệ trên thị trường để giử ổn định tỷ giá. Giảng viên: Ths Nguyễn Tiến Trung 24 NGUYÊN TẮC PHÁT HÀNH TIỀN * Trường hợp 1: Nếu cung vượt cầu với khối lượng lớn, làm tỷ giá giảm xuống quá thấp, NHTW sẽ MUA ngoại tệ vào đểû kéo tỷ giá lên. NHTW sử dụng vốn phát hành để mua ngoại tệ khi được Chính phủ đồng ý  * Trường hợp 2: Nếu cầu ngoại tệ vượt cung với số lượng lớn và kéo dài, dẫn đến tỷ giá tăng lên quá cao thì NHTW sẽ BÁN ngoại tệ để thiết lập sự cân bằng cung cầu, nhờ đó giữ cho tỷ giá không tăng quá cao. 9/23/2012 7 Giảng viên: Ths Nguyễn Tiến Trung 25 NGUYÊN TẮC PHÁT HÀNH TIỀN * Phát hành tiền qua kênh thị trường mở:  Thị trường mở là thị trường mua bán ngắn hạn chứng từ có giá do NHTW tổ chức và thực hiện với các ngân hàng thương mại, các tổ chức tín dụng.  Khi cần phát hành tiền qua kênh này, NHTW sẽ thông báo MUA chứng từ có giá cho các NHTM biết để họ đăng ký BÁN cho NHTW theo phương thức đấu thầu.