Chương trình thống kê sinh học IRRISTAT ứng dụng trong thiết kế thí nghiệm và phân tích phương sai ANOVA

Trường Đại học Nông nghiệp I Hà Nội Bộ môn Cây lương thực – Khoa Nông học Giới thiệu Chương trình thống kê sinh học IRRISTAT ứng dụng trong thiết kế thí nghiệm và phân tích phương sai ANOVA Người trình bày: Hoàng Việt Cường Hà Nội, tháng 8 - 2007 Giới thiệu Chương trình IRRISTAT Là chương trình ứng dụng cho nghiên cứu sinh học của viện lúa IRRI. Gồm nhiều ứng dụng cơ bản như: 1/. Thiết kế ô thí nghiệm (CRD, RCBD, Slit-plot,…) 2/. Phân tích phương sai ANOVA cho các thí nghiệm. 3/. Thống kê cơ bản, hồi quy, tương quan, thống kê một Nhân tố - nhiều nhân tố, vẽ đồ thị, thống kê QTLs…. Khởi động chương trình IRRISTAT Từ màn hình máy tính có thể Click vào biểu tượng của chương trình: Hoặc có thể vào: Start – Programs – IRRISTAT5.0 - IRRISTAT Click vào biểu tượng của IRRISTAT Màn hình chính của chương trình IRRISTAT Phần 1: Thiết kế ô thí nghiệm với IRRISTAT Thí nghiệm một nhân tố: - Hoàn toàn ngẫu nhiên: CRD - Khối ngẫu nhiên đầy đủ: RCB - Ô vuông Latinh: Latin square Thí nghiệm hai nhân tố: - Khối ngẫu nhiên: RCB - Ô lớn ô nhỏ: Split - plot Chọn Utilities – Randomization and Layout… - Factorial Designs Chọn Open liên tục… Chọn Yes Gõ tên thiết kế Chọn kiểu ô thiết kế Tên nhân tố chính Số công thức Số lần nhắc lại Click tiếp vào đây Thiết kế kiểu Split-plot (có thêm nhân tố phụ) Sau đó nháy OK Kết quả thu được cho thiết kế theo RCB Kết quả thu được cho thiết kế theo Split-plot Phần 2: Nhập và xử lý số liệu với IRRISTAT A/. Nhập số liệu và xử lý với thí nghiệm một nhân tố (RCB) 1/. Nhập số liệu Từ màn hình IRRISTAT chính chọn: Window – Data Editor Cách 1: Nhập trực tiếp số liệu trong IRRISAT Chọn biểu tượng NEW Hoặc chọn: File - new… Nhập các giá trị TB của các lần nhắc lại với các chỉ tiêu theo dõi (VD: CER, GS,..) Thêm kí tự $ vào sau tên Công thức Cách 2: Nhập số liệu trong Excel giống như trong IRRISTAT Chọn File – Import data… - Excel Workbook Chọn tên file Excel đã tạo cho chạy IRRI Chọn Open IRRISTAT sẽ kết nối và nhập dữ liệu từ file Excel Kết quả vẫn cho ra màn hình như khi nhập trực tiếp trong IRRISTAT Ưu điểm của nhập số liệu từ Excel - Cách nhập dữ liệu từ Excel vào dễ làm hơn vì các thao tác soạn thảo cũng như tính toán được hỗ trợ hiệu quả. - Cách nhập này cũng có hiệu suất về công việc cao hơn rất nhiều, tiết kiệm được thời gian. - Nếu cần chỉnh sửa thì làm việc trong Excel sẽ tốt hơn, chính xác hơn làm trực tiếp trong IRRISTAT. 2/. Chạy kết quả với thí nghiệm một nhân tố (RCB) - Từ màn hình chính của IRRISTAT chọn: Analysis – Balanced ANOVA (BAOV) Sau đó đến cửa sổ Open General File Command - Gõ một tên file bất kì - Chọn Open Tên File Chọn Open Chọn tiếp Yes Cửa sổ Open Data File xuất hiện Chọn tiếp File số liệu lúc trước - Open Chọn File cần Open Xuất hiện hộp thoại Balanced Analysis of Variance CT$ và N.lai add vào Factors và ANOVA Model Specification Các chỉ tiêu add vào Analysis Variates Chọn Options và gõ vào Heading nội dung thí nghiệm sau đó nháy OK Kết quả B/. Nhập và xử lý số liệu với thí nghiệm được thiết kế theo Ô lớn – Ô nhỏ (Split - plot) 1/. Nhập số liệu: Số liệu được nhập tương tự như phần nhập số liệu của thí nghiệm một nhân tố. Ngoài các cột cơ bản trên còn có thêm một cột nhân tố phụ (ô lớn). Thực hiện các thao tác như đối với xử lý trong thí nghiệm thiết kế theo khối ngẫu nhiên RCB: - Vào Analysis - Balances ANOVA - Chọn tạo file (*.gfc) - Chọn mở file số liệu (*.sys) - Thiết lập các thông số tại cửa sổ lệnh Thực hiện các thao tác như chạy RCB đến màn hình sau chuyển sang các lựa chọn: Add CT$, PHOTON$, N.Lai vào ô Factor và Anova Model Specification Add CER, GS.. Vào Analysys Variates Chọn CT$ và Photon$ sau đó nháy vào Product; CT$ và N.lai cũng làm vậy Chọn Options và gõ vào Heading nội dung thí nghiệm Vào Effect để điều chỉnh sai số Chọn CT$ sau đó chọn Specify Error Chọn CT$*N.lai Nháy OK Sau đó đổi tên CT$*N.lai thành Error(A) Chọn OK để kết thúc Kết quả Kết thúc chạy IRRISTAT Kết quả thu được ứng dụng: LSD0,05 CV% SE TB (mean) F thực nghiệm Xác suất của sự kiện Ho …