Chuyên đề 2 Tổ chức và cấu trúc ngân hàng thương mại

CHUYÊN ĐỀ 2 Tổ chức và cấu trúc ngân hàng thương mại 1 Giảng viên: PGS. TS Trương Quang Thông Đại học Kinh tế TP.HCM Nội dung  Ngân hàng và họat động kinh doanh của ngân hàng  Tổ chức và quản trị của ngân hàng điển hình.  Ngân hàng quốc tế. 2 Ngân hàng và họat động kinh doanh của ngân hàng Định nghĩa ngân hàng theo Luật CH Pháp: Ngân hàng là những doanh nghiệp (entreprises) hoặc cơ sở làm nghề thường xuyên nhận của công chúng, dưới hình thức ký thác hoặc hình thức khác, những khoản tiền mà nó dùng vì lợi ích của mình, vào nghiệp vụ chiết khấu, nghiệp vụ tín dụng hoặc nghiệp vụ tài chính. 3 Định nghĩa ngân hàng theo Luật HCQ Hoa Kỳ Ngaân haøng ñöôïc ñònh nghóa nhö moät coâng ty laø thaønh vieân cuûa Coâng ty Baûo hieåm Tieàn göûi Lieân bang (FDIC). Laø toå chöùc taøi chaùnh cung caáp moät danh muïc caùc dòch vuï taøi chaùnh ña daïng nhaát, ñaëc bieät laø tín duïng, tieát kieäm vaø dòch vuï thanh toaùn, vaø thöïc hieän nhieàu chöùc naêng taøi chaùnh nhaát so vôùi baát kyø toå chöùc kinh doanh naøo trong neàn kinh teá. 4 Định nghĩa ngân hàng theo Luật các Tổ chức tín dụng (Việt Nam) • Toå chöùc tín duïng : doanh nghieäp ñöôïc thaønh laäp ñeå hoaït ñoäng kinh doanh tieàn teä, laøm dòch vuï ngaân haøng vôùi noäi dung nhaän tieàn göûi vaø söû duïng tieàn göûi ñeå caáp tín duïng vaø cung öùng caùc dòch vuï thanh toaùn. • Ngaân haøng : laø toåà chöùc tín duïng ñöôïc thöïc hieän toaøn boä caùc hoaït ñoäng ngaân haøng vaø caùc hoaït ñoäng kinh doanh khaùc coù lieân quan. 5 Như vậy, ngân hàng là gì? • Ngân hàng là một lọai hình doanh nghiệp • Họat động của ngân hàng thương mại là họat động kinh doanh • Ngân hàng thương mại là một trung gian tín dụng • Ngân hàng thương mại là một lọai hình doanh nghiệp đặc biệt 6 Ngân hàng và các qui chế đặc thù dành cho ngân hàng  Qui cheá veà an toaøn trong hoaït ñoäng kinh doanh  Qui cheá veà thöïc thi chính saùch tieàn teä  Qui cheá veà phaân phoái tín duïng  Qui cheá baûo veä khaùch haøng vaø ngöôøi ñaàu tö  Qui cheá thaønh laäp ngaân haøng 7 Các đặc điểm của một ngân hàng nhỏ  Họat động tập trung vào cộng đồng doanh nghiệp nhỏ và vừa và dân cư với những số tiền ký thác tương đối nhỏ.  Quan hệ chặt chẽ giữa lãnh đạo ngân hàng, người đứng đầu các bộ phận và nhân viên.  Ngân hàng thường chịu sự ảnh hưởng bởi những thay đổi kinh tế-xã hội của địa phương.  Cơ hội việc làm và mối quan hệ chặt chẽ với khách hàng 8 Các đặc điểm của một ngân hàng lớn điển hình  Thuộc quyền kiểm soát của một công ty mẹ  Năng lực điều hành của người lãnh đạo cao nhất  Do qui mô, địa bàn họat động rộng lớn, các rủi ro nhiều khi chỉ bộc lộ sau một thời gian  Các lợi thế so với ngân hàng nhỏ:  Đa dạng hóa về sản phẩm và địa lý  Ít phụ thuộc vào 1 ngành, khu vực riêng lẻ  Lợi thế huy động vốn với chi phí thấp  Lợi thế khi tiếp cận một thị trường mới 9 Các lọai hình cấu trúc tổ chức trong ngân hàng  Ngân hàng đơn nhất (Unit Bank)  Ngân hàng chi nhánh (Branch Bank) 10 Ngân hàng đơn nhất  Là lọai hình ngân hàng lâu đời nhất.  Cung cấp tất cả các dịch vụ từ một văn phòng.  Hầu hết các ngân hàng đều bắt đầu từ một ngân hàng đơn nhất. 11 Ngân hàng chi nhánh  Dịch vụ ngân hàng được cung cấp bởi 1 hội sở và các chi nhánh.  Sự phát triển các chi nhánh do áp lực phục vụ khách hàng, mở rộng thị phần và cạnh tranh với các đối thủ.  Công việc của chi nhánh thường được quyết định bởi hội sở chính trên cơ sở phân quyền. 12 Kiểm soát việc thành lập chi nhánh  Sự khác biệt giữa Mỹ và Tây Âu.  Mở chi nhánh và vấn đề độc quyền  Các lý do của việc mở chi nhánh  Di dân thành thị-nông thôn  Sự hỗ trợ của các công cụ truyền tin  Sự đỗ vỡ của các ngân hàng nhỏ  Tăng trưởng kinh tế nói chung 13 Các ý kiến khác nhau về ngân hàng chi nhánh • Các ý kiến phản đối – Lo ngại về việc chi nhánh sẽ lọai bỏ các ngân hàng nhỏ – Tăng chi phí dịch vụ – Nguồn vốn khan hiếm từ địa phương có thể chảy về thành phố. • Các ý kiến ủng hộ: – Chi nhánh sẽ làm cho hiệu qủa họat động cao hơn. – Tăng tính sẵn sàng và tiện lợi cho khách hàng – Có thể thúc đẩy kinh tế nhanh hơn vì ngân hàng chi nhánh thường cho vay nhiều hơn – Giảm khả năng phá sản do ít phụ thuộc vào khu vực địa phương 14 Cấu trúc hệ thống ngân hàng quốc tế và các trung tâm hải ngoại  Caùc ngaân haøng chính quoác.  Caùc ngaân haøng ñaïi lyù (correspondent banks)  Caùc vaên phoøng ñaïi dieän thöôøng truù  Caùc chi nhaùnh ngaân haøng taïi nöôùc ngoaøi  Caùc trung taâm haûi ngoaïi (offshore centers) 15 Ngân hàng đại lý (correspondent banks)  Việc liên kết giữa các ngân hàng của các quốc gia khác nhau bằng việc duy trì tài khỏan đại lý lẫn nhau. Các ngân hàng lớn thường có các quan hệ đại lý với rất nhiều quốc gia nơi mà chúng không có cơ sở, chi nhánh của riêng mình.  Mục đích của ngân hàng đại lý: dễ dàng thực hiện các thanh tóan quốc tế cho khách hàng Ngân hàng đại lý (correspondent banks)  Nguoàn goác cuûa khaùi nieäm “correspondent”: vieäc truyeàn thoâng baèng thö tín, ñieän tín maø ngaân haøng söû duïng ñeå thanh toùan cho khaùch haøng.  Caùc dòch vuï khaùc cuûa ngaân haøng ñaïi lyù: tín duïng, thoâng tin, phaùt trieån quan heä khaùch haøng 17 Văn phòng đại diện thường trú (Resident Representative)  Giuùp ñôõ, hoã trôï cho khaùch haøng hoïat ñoäng taïi nöôùc ngoøai: chuû yeáu laø thoâng tin thöông maïi, ñaàu tö, theå cheá  Khoâng thöïc hieän caùc nghieäp vuï ngaân haøng 18 Chi nhánh nước ngòai  Do ngân hàng chính quốc sở hữu, đặt tại nước ngòai.  Chịu sự điều chỉnh của luật địa phương và luật tại chính quốc.  Các lợi ích của việc thiết lập chi nhánh: thanh tóan nhanh chóng, cung ứng các dịch vụ của một ngân hàng lớn mà ngân hàng nội địa chưa làm được 19 Ngân hàng 100% nước ngòai  Thông thường dưới hình thức TNHH MTV  Là một pháp nhân tại nước chủ nhà.  Cạnh tranh bình đẳng 20 Veà caùc thieân ñöôøng taøi chính, ngaân haøng haûi ngoaïi - Caùc trung taâm hoaït ñoäng chính: London, Paris, N-Y, Tokyo, Luxembourg - Caùc trung taâm haûi ngoaïi: Bahrain, Bahamas, Cayman Islands, HK, Panama, - Caùc ñoái taùc quan troïng: World Bank, MNC,.. 21 Về các thiên đường tài chính, ngân hàng hải ngoại o Thuế thu nhập rất thấp, thậm chí không áp dụng o Không thuế đánh vào cho tặng, thừa kế o Dịch vụ ngoại hối của các ngân hàng hải ngoại không chịu sự kiểm soát ngoại hối. o Bí mật ngân hàng nghiêm ngặt, áp dụng tài khoản vô danh hay tài khoản ký số. 22 Về các thiên đường tài chính, ngân hàng hải ngoại  Không có luật bắt buộc ngân hàng phải nắm “lý lịch” khách hàng.  Không có kiểm sóat các giao dịch tài chính.  Không có các cơ chế kiểm sóat họat động ngân hàng, nếu có thì rất lỏng lẻo.  Hình luật không dự liệu đến tội danh rửa tiền.  Không có chế độ kiểm sóat tài chính các công ty con của các công ty MNC. 23 Về các thiên đường tài chính, ngân hàng hải ngoại  Không có, hoặc nếu có thì rất yếu, các cơ chế kiểm sóat phòng chống tham nhũng, tội ác  Đồng tiền ổn định, tự do chuyển đổi ra ngoại tệ khác.  Cơ sở hạ tầng hoàn hảo (thông tin, nhân sự, hệ thống ngân hàng uy tín)  Chính phủ ổn định 24 25 Vùng biển Caribé nổi tiếng và các thiên đường ngân hàng 26 Thiên đường ngân hàng và nạn rửa tiền 27 Thank You