Chuyên đề Một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh của công ty lương thực cấp I Lương Yên

- 1 - Luận văn Một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh của công ty lương thực cấp I Lương Yên - 2 - MỤC LỤC Lời nói đầu ....................................................................................................... 6 Chương I .......................................................................................................... 8 Nâng cao hiệu quả kinh doanh là nhiệm vụ cơ bản và lâu dài của các doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường. .................................................................. 8 I. Hiệu quả, vai trò và các nhân tố ảnh hưởng tới hiệu quả kinh doanh thương mại. ................................................................................................. 8 1. Khái niệm hiệu qủa, và phân loại hiệu quả kinh doanh. ........................ 8 1.1. Khái niệm ...................................................................................... 8 1.2 Phân loại hiệu quả kinh doanh ( Hiệu quả kinh tế) ....................... 11 2. Các nhân tố ảnh hưởng tới hiệu quả. ................................................... 15 2.1 Nhóm nhân tố bên trong doanh nghiệp.......................................... 15 2.2. Nhóm nhân tố ngoài doanh nghiệp. .............................................. 18 3. Vai trò nâng cao hiệu quả kinh doanh đối với các doanh nghiệp trong cơ chế thị trường. .................................................................................... 22 II. Những chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh doanh. .................................. 23 1.Nhóm chỉ tiêu hiệu quả tổng hợp. ........................................................ 23 2. Nhóm chỉ tiêu hiệu quả vốn lưu động. ................................................ 25 3. Nhóm chỉ tiêu đánh giá hiệu sử dụng lao động. .................................. 26 III. Phương pháp đánh giá hiệu quả kinh doanh. ................................... 26 1. Các quan điểm cơ bản trong đánh giá hiệu quả kinh doanh. ................ 26 1.1 Đảm bảo tính toàn diện và tính bộ phận trong việc nâng cao hiệu quả kinh doanh. .................................................................................. 27 1.2. Kết hợp hài hoà lợi ích cá nhân, lợi ích tập thể và lợi ích của toàn xã hội, lợi ích trước mắt với lợi ích lâu dài, lợi ích trung ương với lợi ích địa phương. ................................................................................... 27 1.3. Đảm bảo thống nhất giữa nhiệm vụ chính trị-xã hội, với nhiệm vụ kinh doanh trong việc nâng cao hiệu quả thương mại. ........................ 27 1.4 Đánh giá hiệu quả kinh doanh phải căn cứ cả vào mặt hiện vật lẫn mặt giá trị hàng hoá. ........................................................................... 28 2. Phương pháp luận đánh giá hiệu quả kinh doanh. ............................... 28 2.1. Phương pháp so sánh tuyết đối. .................................................... 29 2.2 Phương pháp so sánh tương đối. ................................................... 29 IV. Một số biện pháp cơ bản nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh ...... 29 1. Tăng cường chiến lược quản trị kinh doanh và phát triển doanh nghiệp. ............................................................................................................... 30 - 3 - 2. Nghiên cứu kiểm soát nắm bắt nhu cầu của thị trường để đề ra những phương án kinh doanh cụ thể. ................................................................. 30 3. Tổ chức tốt quá trình tiêu thụ hàng hoá trên thị trường. ...................... 31 Chương II ....................................................................................................... 32 Phân tích hiệu quả kinh doanh ở công ty lương thực cấp I Lương Yên ................. 32 A. Giới thiệu chung về Công ty. .................................................................... 32 I.Quá trình hình thành và phát triển của Công ty. ................................. 32 II. Cơ cấu tổ chức của công ty lương thực cấp I Lương Yên ................. 35 1.1. Chức năng: ................................................................................... 37 1.2. Nhiệm vụ: .................................................................................... 37 2. Chức năng nhiệm vụ của phòng kinh doanh........................................ 38 2.1. Chức năng: ................................................................................... 38 2.2. Nhiệm vụ: .................................................................................... 39 3. Chức năng nhiệm vụ của trung tâm kho. ............................................. 40 3.1. Chức năng. ................................................................................... 40 3.2. Nhiệm vụ: .................................................................................... 41 4. Chức năng nhiệm vụ của phòng kỹ thuật đầu tư.................................. 42 4.1. Chức năng: ................................................................................... 42 4.2. Nhiệm vụ: .................................................................................... 42 5. Chức năng nhiệm vụ của phòng tài chính kế toán. .............................. 43 5.1. Chức năng: ................................................................................... 43 5.2 Nhiệm vụ: ..................................................................................... 43 6. Chức năng nhiệm vụ của phân xưởng sản xuất chế biến ..................... 44 6.1. chức năng..................................................................................... 44 6.2. Nhiệm vụ: .................................................................................... 45 III. Một số đặc điểm kinh tế kỹ thuật chủ yếu của công ty lương thực cấp I Lương Yên ảnh hưởng tới việc nâng cao hiệu quả kinh doanh thương mại. ............................................................................................... 45 1. Nhiệm vụ hoạt động kinh doanh. ........................................................ 45 2. Đặc điểm mặt hàng kinh doanh và nguồn cung ứng của Công ty. ....... 46 2.1. Đặc điểm mặt hàng kinh doanh của Công ty. ............................... 46 2.2. Đặc điểm nguồn cung ứng hàng hoá. ........................................... 47 3. Đặc điểm khách hàng của Công ty. ..................................................... 48 4. Đối thủ cạnh tranh của Công ty. .......................................................... 49 B. Phân tích thực trạng kinh doanh ở công ty lương thực cấp I Lương Yên. ... 50 I.Tình hình kinh doanh chung của Công ty trong những năm qua. ...... 50 - 4 - 1. Tình hình kinh doanh chung của Công ty............................................ 50 2. Tình hình thực hiện nghĩa vụ của Công ty đối với Nhà nước. ............. 54 II. Phân tích tình hình thực hiện từng hiệu quả kinh doanh thương mại nói chung của công ty lương thực cấp I Lương Yên. .............................. 55 1. Lợi nhuận ròng. .................................................................................. 55 2. Doanh thu tiêu thụ. ............................................................................. 58 III. Chỉ tiêu hiệu quả sử dụng các yếu tố cơ bản của quá trình kinh doanh. ........................................................................................................ 60 1. Chỉ tiêu sử dụng vốn cố định. ............................................................. 60 2. Chỉ tiêu sử dụng vốn lưu động. ........................................................... 61 3. Chỉ tiêu hiệu quả lao động. ................................................................. 62 IV. Đánh giá chung về hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty . ... 63 1. Về công tác kinh doanh. ..................................................................... 63 2. Về hoạt động tài chính ........................................................................ 64 3. Về sản xuất và dịch vụ. ....................................................................... 65 4. Công tác đầu tư xây dựng cơ bản: ....................................................... 66 5. Về công tác tổ chức. ........................................................................... 66 6.Một số công tác khác. .......................................................................... 67 Chương III ................................................................................................... 68 Một số hướng hoạt động và biện pháp cơ bản nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh của công ty lương thực cấp I Lương Yên. ............................................ 68 I. Mục tiêu và định hướng hoạt động kinh doanh của Công ty trong những năm tới. .......................................................................................... 68 1. Mục tiêu kinh tế chủ yếu năm 2002. ................................................... 68 2. Một số giải pháp chính........................................................................ 69 2.1 Giải pháp về tổ chức: .................................................................... 69 2.2.Giải pháp trong sản xuất kinh doanh. ............................................ 69 2.3. Công tác đầu tư năm 2002: .......................................................... 70 II. Một số biện pháp cơ bản nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty lương thực cấp I Lương Yên. .................................... 71 1. Nâng cao chât lượng công tác nghiên cứu thị trường. ......................... 71 1.1. Thành lập tổ chuyên trách công tác nghiên cứu thị trường như là một bộ phận trực thuộc phòng kinh doanh. ......................................... 71 1.2. Thực hiện tốt kế hoạch xây dựng chiến lược thị trường................ 73 1.3. Tăng cường đâu tư cho công tác nghiên cứu thị trường ................ 75 1.4. Hoàn thiện công tác nghiên cứu thị trường. .................................. 76 2. Khai thác một cách tối đa các nhân tố nội lực của công ty .................. 78 - 5 - 3. Xây dựng con người một cách hợp lý để nâng cao hiệu quả sử dụng lao động........................................................................................................ 79 4. áp dụng thành tựu mới của khoa học- kỹ thuật vào hoạt động sản xuất- kinh doanh của Công ty. ......................................................................... 82 5. Tận dụng các nguồn vốn và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn. .............. 84 5.1. Tận dụng các nguồn vốn. ............................................................. 84 5.2. Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn. .................................................. 85 6. Tăng cường tiết kiệm chi phí. ............................................................. 87 Kết luận ............................................................................. 89Tài liệu tham khảo ....................................................................................................................... 90 - 6 - LỜI NÓI ĐẦU Trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội Nhà nước ta nhấn mạnh: Đến năm 2020 đưa nước ta cơ bản trở thành một nước công nghiệp. Đi lên từ một nước nông nghiệp lạc hậu nên Đảng ta rất chú trọng tới phát triển nông nghiệp, coi nông nghiệp là mặt trận hàng đầu trong quá trình tạo vốn và tích luỹ vốn ban đầu cho quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước Trong công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, phát triển kinh tế trong những năm qua và trong thời gian tới Nhà nước ta luôn luôn nhận định:" Doanh nghiệp Nhà nước có vai trò chủ đạo trong nền kinh tế, là lực lượng vật chất quan trọng và là công cụ để Nhà nước định hướng và điều tiết vĩ mô đối với nền kinh tế. Doanh nghiệp Nhà nước giữ vị trí then chốt, đi đầu ứng dụng khoa học và công nghệ , nêu gương về năng suất, chất lượng, hiệu quả kinh tế xã hội và chấp hành luật pháp. Từ các đặc điểm trên đã cho thấy, vai trò, vị trí và lợi thế của công ty lương thực cấp I Lương Yên- một doanh nghiệp Nhà nước- trong thời kỳ đổi mới và phát triển nền kinh tế của đất nước. Đây là một doanh nghiệp có tuổi đời gần 45 năm, trải qua những năm chiến tranh ác liệt luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ cung cấp lương thực thực phẩm cho bộ đội, cán bộ công nhân viên trên địa bàn Hà nội cũng như đất nước của Đảng và Nhà nước. Chuyển sang cơ chế thị trường, Công ty này đã bị chững lại có phần giảm sút hiệu quả trên một số lĩnh vực kinh doanh, thậm chí có một số đơn vị có nguy cơ giải thế hoặc sáp nhập do không trụ nổi,... vì vậy mà Công ty đã phải vật lộn để vượt qua trụ vững và ổn định để phát triển thành công ty đa chức năng Tuy nhiên sự phát triển đó chưa thực sự tương xứng với tiềm năng của một Công ty có bề dày gần nửa thế kỷ hoạt động trên lĩnh vực lương thực thực phẩm, với lợi thế của một thành phố lớn ở phía Bắc và các điều kiện để có thể - 7 - vươn lên phát triển thành một doanh nghiệp mạnh. Vì vậy việc nghiên cứu và tìm ra những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh và tìm hướng đi đúng đắn, ổn định và bền vững cho Công ty là một yêu cầu tất yếu và bức thiết. Là một sinh viên kinh tế được thực tập tại công ty lương thực cấp I Lương Yên - Một doanh nghiệp Nhà nước, trước tình hình kinh doanh và hiệu quả kinh doanh hiện tại của Công ty, cùng với những kiến thức đã được học tại trường đại học Kinh tế quốc dân và đặc biệt là sự hướng dẫn chỉ bảo tận tình của thầy giáo hướng dẫn: Phan Kim Chiến, em mạnh dạn nghiên cứu đề tài: "Một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh của công ty lương thực cấp I Lương Yên." Ngoài phần mở đầu và kết luận, chuyên đề thực tập tốt nghiệp gồm ba chương: Chương một: Nâng cao hiệu quả kinh doanh là nhiệm vụ cơ bản và lâu dài của doanh nghiệp trong cơ chế thị trường. Chương hai: Phân tích hiệu quả kinh doanh ở công ty lương thực cấp I Lương Yên. Chương ba: Một số phương hướng và biện pháp cơ bản nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh của công ty lương thực cấp I Lương Yên. - 8 - CHƯƠNG I NÂNG CAO HIỆU QUẢ KINH DOANH LÀ NHIỆM VỤ CƠ BẢN VÀ LÂU DÀI CỦA CÁC DOANH NGHIỆP TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG. I. HIỆU QUẢ, VAI TRÒ VÀ CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI HIỆU QUẢ KINH DOANH THƯƠNG MẠI. 1. Khái niệm hiệu qủa, và phân loại hiệu quả kinh doanh. 1.1. Khái niệm Ngày nay khi đề cập đến hiệu quả người ta vẫn chưa có một khái niệm thống nhất. Bởi vì, ở mỗi lĩnh vực, mỗi giác độ khác nhau người ta có những cách nhìn khác nhau về hiệu quả. Và thông thường khi nói đến hiệu quả kinh doanh nào đó thì người ta gắn ngay tên của lĩnh vực đó sau tên của hiệu quả ví dụ như hiệu quả kinh doanh, hiệu quả thương mại, hiệu quả đầu tư tài sản cố định,.... Để hiểu rõ thêm về vấn đề hiệu quả thì chúng ta phải xem xét vấn đề hiệu quả ở hai góc độ: vĩ mô và vi mô. Nhìn ở góc độ vĩ mô, người ta phân thành 3 lĩnh vực cơ bản: Kinh tế, chính trị và xã hội. Tương ứng với 3 lĩnh vực này là 3 phạm trù hiệu qủa: Hiệu quả kinh tế, hiệu qủa chính trị, hiệu quả xã hội. Hiệu qủa kinh tế. Nếu theo mục tiêu cuối cùng thì hiệu quả kinh tế là kết quả giữa thu về và chi phí bỏ ra để có hiệu qủa đó . Trong kết quả thu về chỉ là kết quả phản ánh mục tiêu tổng hợp như: doanh thu, lợi nhuận... Nếu theo từng yếu tố riêng từng yếu tố riêng lẻ thì hiệu qủa kinh tế thể hiện trình độ và khả năng sử dụng các yếu tố, nguồn lực kinh tế, nó là kết quả kinh tế thể hiện trình độ và khả năng sử dụng các yếu tố tham gia vào nền kinh tế. Lúc này hiệu qủa kinh tế là một chỉ tiêu chất lượng phản ánh trình độ lợi dụng các yếu tố, nguồn lực của nền kinh tế. Từ đó ta có thể xác định được sự phát triển của nền kinh tế thông qua hiệu quả kinh tế đạt được là cao hay thấp. - 9 - Hiệu quả xã hội và hiệu quả chính trị. Nếu đứng trên phạm vi toàn xã hội và nền kinh tế quốc dân thì hiệu quả xã hội và hiệu quả chính trị là những chỉ tiêu phản ánh ảnh hưởng của hoạt động kinh doanh đối với việc giải quyết các yêu cầu và mục tiêu chung của nền kinh tế và xã hội. Đây là chỉ tiêu phản ánh trình độ phát triển của nền kinh tế ở các mặt: Trình độ tổ chức sản xuất, trình độ quản lý, mức sống bình quân...Thực tế ở các nước tư bản cho thấy do hiệu quả chính trị và hiệu quả xã hội đi kèm dẫn đến hậu quả là thất nghiệp, khủng hoảng có tính chất chu kỳ, khoảng cách giàu nghèo là quá lớn...Tuy nhiên chúng ta không nên chú trọng tới hiệu quả xã hội và hiệu quả chính trị một cách quá thái vì chúng ta có bài học để lại từ thời bao cấp. Chung quy lại ở góc độ vĩ mô của nền kinh tế thì chỉ tiêu hiệu quả phản ánh đồng thời cả hai mặt: Định lượng và định tính, hai mặt này có quan hệ mật thiết với nhau. Trong những biểu hiện về định lượng nhằm đạt được các mục tiêu về xã hội- chính trị thì trong những biểu hiện của định tính lại nhằm đạt được những mục tiêu về kinh tế. Nhìn ở góc độ vi mô, từng doanh nghiệp riêng lẻ thì hiệu quả kinh tế đạt được biểu hiện qua phạm trù hiệu quả kinh doanh. Hiệu quả kinh doanh là một chỉ tiêu phản ánh đầy đủ các mặt của một quá trình kinh doanh của một doanh nghiệp. Cụ thể là: Hiệu quả kinh doanh là một phạm trù kinh tế phản ánh đầy đủ những lợi ích đạt đựơc từ các hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, trên cơ sở so sánh lợi ích thu được với chi phí bỏ ra trong suốt quá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Dưới góc độ này thì chúng ta có thể xác định được một các cụ thể và từ đó có thể tính toán so sánh được. Một cách hiểu khác dưới góc độ này là phạm trù hiệu qủa kinh doanh là một phạm trù cụ thể, nó đồng nhất và là biểu hiện trực tiếp của lợi nhuận, doanh thu,... thu được trong quá trình sản xuất kinh doanh. Ngoài ra nó còn biểu hiện mức độ phát triển của doanh nghiệp theo chiều sâu, phản ánh trình độ khai thác nguồn lực trong quá trình tái sản xuất nhằm thực hiện mục tiêu kinh doanh. Đến lúc này phạm trù kinh - 10 - doanh là một phạm trù trừu tượng. Nói một cách khác ta có thể biểu hiện hiệu quả kinh doanh là một chỉ tiêu phản ánh trình độ và khả năng quản lý của doanh nghiệp. Tuy nhiên khi xem xét bản chất của hiệu quả kinh doanh phải xem xét chúng trong mối quan hệ với kết quả kinh doanh. Dựa trên kết quả của hoạt động kinh doanh mới có thể xác định được hiệu quả kinh doanh. Việc đánh giá hiệu quả kinh doanh là một việc phức tạp vì bản thân kết quả kinh doanh và chi phí kinh doanh nhiều khi không được phản ánh chính xác. Nguyên do là chi phí và kết quả không được tính toán một cách chính xác do không được tính toán bằng các đơn vị thông thường (như uy tín, chi phí vô hình, ...). Và một đặc điểm rất quan trọng của hiệu quả kinh doanh là khái niệm phức tạp và khó khăn vì ngay ở khái niệm đã cho thấy hiệu quả kinh doanh được xác định bởi mối tương quan giữa hai đại lượng là kết quả hoạt động kinh doanh và chi phí bỏ ra để thực hiện các hoạt động kinh doanh đó. Thế mà cả hai đại lượng kết quả và chi phí đều khó xác định chính xác. Hiệu quả kinh doanh có thể bao gồm hiệu quả sản xuất và hiệu quả thương mại. Việc đánh giá và xác định hiệu quả kinh doanh thương mại cũng tương tự như việc xác định và đánh giá hiệu quả kinh doanh nhưng nó chỉ tính toán những chi phí và kết quả liên quan đến hoạt động tiêu thụ sản phẩm trên thị trường. Về kết quả hoạt động kinh doanh: Hầu như rất ít khi gặp doanh nghiệp xác định chính xác hiệu quả kinh doanh mà doanh nghiệp đạt được ở bất kỳ thời điểm nào. Nguyên nhân là do quá trình kinh doanh không trùng hợp nhau. Việc xác định kết quả hoạt động kinh doanh ở một thời điểm nào đó là rất khó khăn, tốn kém. Hàng hoá của doanh nghiệp đang lưu thông trên thương trường như đang vận chuyển trên đường, lưu kho hoặc gửi bán ở đơn vị bạn,... Khó có thể biết đã diễn ra hoạt động mua bán hay chưa. Bên cạnh đó trong kinh doanh nhiều khi hàng hoá được mua của ở chu kỳ kinh doanh này lại được bán ở chu kỳ kinh d