Trong nền kinh tế kế hoạch hoá tập trung chúng ta chưa đánh giá hết
được vai trò thiết yếu của việc sử dụng vốn nên dẫn đến hiện tượng sử dụng
vốn còn nhiều hạn chế, các doanh nghiệp nhà nước hoạt động trong cơ chế
này được bao tiêu cung ứng, chính vì thế hiệu quả sử dụng vốn không được
chú ý đến, do đó không mang lại hiệu quả, lãng phí nguồn nhân lực. Hiện nay,
đất nước ta bước vào thời kỳ đổi mới, cùng với việc chuyển dịch cơ chế quản
lýkinh doanh đó là việc mở rộng quyền tự chủ, giao vốn cho các doanh
nghiệp tự quản lý và sử dụng theo hướng lời ăn lỗ thì chịu. Bên cạnh đó, nước
ta đang trong quá trình hội nhập kinh tế, các doanh nghiệp đang đối mặt với
cạnh tranh gay gắt và điều này đã tạo cơ hội, thách thức cho các doanh nghiệp
trong quá trình sản xuất kinh doanh. Đối với những doanh nghiệp năng động,
sớm bắt nhịp cơ chế thị trường đã sử dụng vốn có hiệu quả còn những doanh
nghiệp khó khăn trong tình trạng sử dụng vốn. Và có thể nói, vốn là một yếu
tố quan trọng quyết định đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh
nghiệp. Vốn là chìa khóa, là điều kiện tiền đề cho các doanh nghiệp thực hiện
các mục tiêu kinh tế là lợi nhuận, lợi thế và an toàn. Vì vậy, việc nâng cao
hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh không còn là khái niệm mới mẻ nhưng nó
luôn đặt ra trong suốt quá trình hoạt động của doanh nghiệp.
60 trang |
Chia sẻ: franklove | Lượt xem: 1808 | Lượt tải: 2
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Chuyên đề Phương pháp và cách thức điều hành doanh nghiệp trong lĩnh vực tài chính công ty xây dựng công trình hàng không (ACC) thuộc tổng công ty bay dịch vụ Việt Nam - Bộ Quốc phòng, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C
1
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
KHOA
TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG
Đề tài: Phương pháp và cách thức điều hành doanh
nghiệp trong lĩnh vực tài chính Công ty xây dựng công
trình hàng không (ACC) thuộc Tổng công ty bay dịch vụ
Việt Nam- Bộ Quốc phòng
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C
2
Lời mở đầu
Trong nền kinh tế kế hoạch hoá tập trung chúng ta chưa đánh giá hết
được vai trò thiết yếu của việc sử dụng vốn nên dẫn đến hiện tượng sử dụng
vốn còn nhiều hạn chế, các doanh nghiệp nhà nước hoạt động trong cơ chế
này được bao tiêu cung ứng, chính vì thế hiệu quả sử dụng vốn không được
chú ý đến, do đó không mang lại hiệu quả, lãng phí nguồn nhân lực. Hiện nay,
đất nước ta bước vào thời kỳ đổi mới, cùng với việc chuyển dịch cơ chế quản
lý kinh doanh đó là việc mở rộng quyền tự chủ, giao vốn cho các doanh
nghiệp tự quản lý và sử dụng theo hướng lời ăn lỗ thì chịu. Bên cạnh đó, nước
ta đang trong quá trình hội nhập kinh tế, các doanh nghiệp đang đối mặt với
cạnh tranh gay gắt và điều này đã tạo cơ hội, thách thức cho các doanh nghiệp
trong quá trình sản xuất kinh doanh. Đối với những doanh nghiệp năng động,
sớm bắt nhịp cơ chế thị trường đã sử dụng vốn có hiệu quả còn những doanh
nghiệp khó khăn trong tình trạng sử dụng vốn. Và có thể nói, vốn là một yếu
tố quan trọng quyết định đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh
nghiệp. Vốn là chìa khóa, là điều kiện tiền đề cho các doanh nghiệp thực hiện
các mục tiêu kinh tế là lợi nhuận, lợi thế và an toàn. Vì vậy, việc nâng cao
hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh không còn là khái niệm mới mẻ nhưng nó
luôn đặt ra trong suốt quá trình hoạt động của doanh nghiệp.
Công ty xây dựng công trình hàng không (ACC) thuộc Tổng công ty bay
dịch vụ Việt Nam- Bộ Quốc phòng, là một trong những doanh nghiệp thành
công trong ngành xây dựng. Vài năm trở lại đây trên công trường xây dựng
mở rộng thêm nhiều công trình mang tầm cỡ quốc gia như: đường hầm xuyên
đèo Hải Vân, Cảng hàng không Liên Khương ở Đà Lạt, Công trường 1B Nội
Bài... Đây chính là những cơ hội phát triển thuận lợi cho ngành công nghiệp
xây dựngViệt Nam. Tuy nhiên, thị trường xây dựng to lớn như trên nếu không
tận dụng được sẽ có thể trở thành khó khăn, thử thách đối với nhiều doanh
nghiệp xây dựng trong nước mà đặc biệt là các công ty, xí nghiệp xây dựng
quốc doanh vốn cần giải quyết những vấn đề còn vướng mắc: Trang thiết bị
lạc hậu, trình độ công nghiệp, trình độ quản lý... Ngoài ra với phương pháp và
cách thức điều hành doanh nghiệp trong lĩnh vực tài chính, đặc biệt hiệu quả
sử dụng vốn trong các doanh nghiệp xây dựng nói riêng cũng như các doanh
nghiệp khác trong nền kinh tế nói chung ngày càng trở nên cấp thiết.
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C
3
Nhận thấy vấn đề quan trọng đó, sau một thời gian thực tập ở công ty
ACC, được sự giúp đỡ trực tiếp của kế toán tổng hợp - thượng úy Cao Văn
Kế và các cán bộ khác trong công ty đã cung cấp một tài liệu cần thiết cùng
với sự hướng dẫn của Ths. Phan Thị Hạnh tôi đã tiến hành phân tích những
mặt mạnh cũng như mặt hạn chế cần được khắc phục trong công việc quản lý
và sử dụng vốn kinh doanh của công ty trong những năm gần đây.
Bài chuyên đề đã được hoàn thành, song còn có gặp một số vấn đề mà
thời gian nghiên cứu lại có hạn, nên không tránh khỏi những thiếu sót. Tôi rất
mong sự góp ý của giáo viên hướng dẫn và ban lãnh đạo Công ty ACC.
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C
4
Chương I
Cơ sở lý luận về vốn và hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp
trong nền kinh tế thị trường
1.1. Vốn và vai trò của vốn trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh
nghiệp
1.1.1. Khái niệm về vốn
Trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh, bất kỳ một doanh nghiệp
nào muốn tồn tại và phát triển được đều cần phải có nguồn tài chính đủ mạnh,
đây là một trong ba yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp có thể duy trì hoạt
động của mình. Chủ thể kinh doanh không chỉ có vốn mà còn phải biết vận
động không ngừng phát triển đồng vốn đó.
Vốn là một khối lượng tiền tệ nào đó được đưa vào lưu thông nhằm mục
đích kiếm lời. Nhưng suy cho cùng là để mua sắm tư liệu sản xuất và trả
công cho người lao động, nhằm hoàn thành công việc sản xuất kinh doanh
hay dịch vụ nào đó với mục đích là thu về số tiền lớn hơn ban đầu. Do đó vốn
mang lại giá trị thặng dư cho doanh nghiệp.
Nếu gạt bỏ nguồn gốc bóc lột của Tư bản chủ nghĩa trong công thức T –
H – SX - - H’ – T’ của C.Mác thì có thể xem đây là một công thức kinh doanh,
chủ thể kinh doanh dùng vốn của mình dưới hình thức tiền tệ mua những
TLSX để tiến hành quá trình sản xuất ra sản phẩm, hàng hoá theo nhu cầu của
thị trường rồi đem những thành phẩm hàng hoá này bán cho khách hàng trên
thị trường để thu được một lượng tiền tệ lớn hơn số ban đầu bỏ ra.
Theo quan điểm của Mác, vốn (tư bản) là giá trị đem lại giá trị thặng dư,
là một đầu vào của quá trình sản xuất. Định nghĩa này mang một tầm khái
quát lớn, nhưng do bị hạn chế bởi điều kiện khách quan lúc bấy giờ nên Mác
đã quan niệm chỉ có khu vực sản xuất vật chất mới tạo ra giá trị thặng dư cho
nền kinh tế. Cùng với sự phát triển của nền kinh tế, các nhà khoa học đại diện
cho các trường phái khác nhau đã có bổ sung thêm các yếu tố mới cũng được
coi là vốn.
Theo Paul.A.Samuelson- nhà kinh tế học của trường phái “Tân cổ điển”
đã thừa kế các quan niệm của trường phái “cổ điển” về yếu tố sản xuất để
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C
5
phân chia các yếu tố đầu vào của quá trình sản xuất thành ba bộ phận là: đất
đai – lao động – vốn. Theo ông vốn là các hàng hoá được sản xuất ra để phục
vụ cho quá trình sản xuất mới.
Sau này David Begg có bổ sung thêm về định nghĩa của vốn, theo ông:
vốn bao gồm có vốn hiện vật (tiền, các giấy tờ có giá trị của doanh nghiệp).
Nhìn chung cả Samuelson và Begg đều có chung một thống nhất cơ bản về
vốn là các yếu tố đầu vào phục vụ cho quá trình sản xuất kinh doanh.
Tuy vậy, quan điểm này cho thấy vốn vẫn bị đồng nhất với Tài sản của
doanh nghiệp. Thực chất vốn là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ Tài sản của
doanh nghiệp huy động vào quá trình sản xuất nhằm mục đích sinh lời.
Trong nền kinh tế thị trường hiện nay, vốn được quan niệm là toàn bộ
những giá trị ứng ra ban đầu và các quá trình sản xuất tiếp theo của doanh
nghiệp. Khái niệm này không những chỉ ra vai trò là một yếu tố đầu vào của
quá trình sản xuất mà còn đề cập tới sự tham gia của vốn không chỉ bó hẹp
trong một quá trình sản xuất và tái sản xuất liên tục, suốt thời gian tồn tại của
doanh nghiệp, từ khi bắt đầu quá trình sản xuất đầu tiên cho tới chu kỳ sản
xuất cuối cùng.
Như vậy, muốn tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh doanh nghiệp
nào cũng cần phải có một lượng vốn nhất định. Trong nền kinh tế thị trường
vốn là điều kiện tiên quyết, có ý nghĩa quyết định tới mọi khâu trong quá trình
sản xuất kinh doanh. Vốn kinh doanh là điều kiện để duy trì sản xuất, đổi mới
thiết bị công nghệ, mở rộng quy mô sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm,
tăng việc làm và thu nhập cho người lao động.
Ta cũng cần phân biệt giữa tiền và vốn. Muốn có vốn thì thường phải có
tiền, nhưng có tiền thì chưa hẳn được gọi là vốn. Tiền muốn được coi là vốn
phải thoả mãn những điều kiện sau:
- Tiền phải đại diện cho một lượng hàng hoá nhất định tức phải được
đảm bảo bằng một lượng hàng hoá có thực.
- Tiền phải được tích tụ và tập trung đến một lượng nhất định. Sự tích tụ
và tập trung của tiền phải đạt một mức độ tối thiểu nào đó thì mới đủ sức để
đầu tư cho một dự án kinh doanh nào đó dù là nhỏ nhất. Nếu tiền nằm rải rác
khắp nơi, không được gom thành khoản thì cũng không làm được việc gì.
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C
6
- Khi đã đủ về lượng, tiền phải được vận động nhằm mục đích sinh lợi.
Cách vận động và phương thức vận động của tiền tuỳ thuộc vào phương thức
đầu tư kinh doanh.
1.1.2. Cơ cấu của vốn
Để tiến hành các hoạt động sản xuất kinh doanh, cung cấp dịch vụ… hay
hoạt động bất cứ ngành nghề gì khác các doanh nghiệp cần phải có một lượng
vốn nhất định. Số vốn kinh doanh đó được biểu hiện dưới dạng tài sản. trong
hoạt động tài chính của doanh nghiệp, quản lý vốn kinh doanh và sử dụng vốn
kinh doanh có hiệu quả là yếu tố quan trọng nhất có tính chất quyết định đến
mức độ tăng trưởng hay suy thoái của doanh nghiệp. Do vậy để nâng cao hiệu
quả sử dụng vốn kinh doanh ta cần phải nắm rõ về vốn, đặc điểm của nó ra
sao.
1.1.2.1. Vốn cố định
Trong quá trình sản xuất kinh doanh, sự vận động của vốn cố định được
gắn liền với hình thái biểu hiện vật chất của nó là Tài sản cố định. Vì vậy khi
nghiên cứu về vốn cố định trước hết phải dựa trên cơ sở tìm hiểu về tài sản cố
định. Tư liệu sản xuất được chia thành hai bộ phận là đối tượng lao động và
tư liệu lao động.
Điểm nổi bật của tư liệu lao động là chúng có thể tham gia một cách trực
tiếp hoặc gián tiếp vào nhiều chu kỳ sản xuất. Trong quá trình đó mặc dù tư
liệu lao động bị hao mòn nhưng chúng vẫn giữ nguyên hình thái vật chất ban
đầu. Chỉ khi nào chúng bị hư hỏng hoàn toàn hoặc không còn lợi ích kinh tế
thì khi đó chúng mới bị thay thế. Tài sản cố định trong các doanh nghiệp là
những tư liệu lao động có giá trị lớn tham gia một cách trực tiếp vào quá trình
sản xuất của doanh nghiệp qua nhiều chu kỳ sản xuất. Một tư liệu lao động để
thoả mãn là tài sản cố định phải có đồng thời hai tiêu chuẩn cơ bản sau:
- Phải có thời gian sử dụng tối thiểu từ một năm trở lên
- Phải đạt một mức tối thiểu nhất định nào đó về giá trị (tiêu chuẩn này
thường xuyên được điều chỉnh cho phù hợp với từng thời kỳ). Hiện nay ở
nước ta quy định là > 5 triệu đồng.
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C
7
Nếu phân loại theo hình thái vật chất thì tài sản cố định có hai loại: tài
sản cố định hữu hình và tài sản cố định vô hình
+ Tài sản cố định hữu hình là những tài sản có hình thái biểu hiện vật
chất cụ thể như: Nhà xưởng, máy móc, thiết bị, đất đai, vật tư…
+ Tài sản cố định vô hình là những tài sản không có hình thái vật chất cụ
thể như: bằng phát minh sáng chế, bí quyết, bản quyền, chi phí sáng lập doanh
nghiệp, lợi thế thương mại… Trong nền kinh tế thị trường để nâng cao khả
năng cạnh tranh thì việc đầu tư tài sản cố định vô hình là rất quan trọng.
Những chi phí đó cũng được quan niệm như giá trị ccủa một số tài sản cố
định và phải được thu hồi dần để mua sắm tài sản cố định mới.
Khi tham gia vào quá trình sản xuất kinh doanh, sự vận động của tài sản
cố định có những đặc điểm sau:
- Về mặt hiện vật: tài sản cố định tham gia nhiều lần vào quá trình sản
xuất kinh doanh và nó bị hao mòn dần, bao gồm cả hao mòn hữu hình và hao
mòn vô hình. Nói cách khác, giá trị sử dụng sẽ giảm dần cho đến khi tài sản
cố định bị loại ra khỏi quá trình sản xuất kinh doanh.
- Về mặt giá trị: giá trị của tài sản cố định được chuyển dịch dần từng
phần vào giá trị sản phẩm mà nó tạo ra trong quá trình sản xuất.
Đặc điểm về mặt hiện vật và giá trị của tài sản cố định đã quyết định đến
đặc điểm chu chuyển của vốn cố định. Song quy mô của vốn cố định lại được
quyết định bằng quy mô tài sản cố định. Qua mối liên hệ đó ta có thể khái
quát những nét đặc thù về sự vân động của vốn cố định trong sản xuất kinh
doanh như sau:
- Vốn cố định tham gia vào nhiều chu kỳ sản xuất. Có đặc điểm này là do
tài sản cố định có thể phát huy trong nhiều kỳ sản xuất, vì vậy hình thái biểu
hiện bằng tiền của nó cũng được tham gia vào nhiều chu kỳ sản xuất tương
ứng.
- Vốn cố định luân chuyển dần dần, từng phần khi tham gia vào quá trình
sản xuất, giá trị của tài sản giảm dần. Theo đó vốn cố định cũng tách thành 2
phần: Một phần sẽ gia nhập vào chi phí sản xuất sản phẩm (dưới hình thức chi
phí khấu hao) tương ứng với giảm dần giá trị sử dụng của tài sản cố định.
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C
8
Phần còn lại của vốn cố định được cố định trong các chu kỳ sản xuất kế tiếp,
nếu như phần vốn luân chuyển dần dần được tăng lên thì phần vốn cố định
giảm tương ứng với mức suy giảm dần về giá trị sử dụng của tài sản cố định.
Kết thúc sự biến thiên nghịch chiều đó cũng là lúc tài sản cố định hết thời
gian sử dụng và vốn cố định cũng hoàn thành một vòng luân chuyển.
1.1.2.2. Vốn lưu động
Trong quá trình sản xuất kinh doanh bên cạnh tài sản cố định, doanh
nghiệp luôn có một tài sản nhất định nằm rải rác trong các khâu của quá trình
tái sản xuất: Dự trữ thiết bị sản xuất, phục vụ sản xuất, phân phối, tiêu thụ sản
phẩm. đây chính là tài sản lưu động của doanh nghiệp. Tài sản lưu động chủ
yếu nằm trong quá trình sản xuất của doanh nghiệp là các đối tượng lao động.
Đối tượng lao động khi tham gia vào quá trình sản xuất không giữ nguyên
hình thái vật chất ban đầu, bộ phận chủ yếu của đối tượng lao động sẽ tham
gia quá trình sản xuất tạo nên thực thể của sản phẩm, bộ phận khác sẽ hao phí
mất đi trong quá trình sản xuất. Đối tượng lao động chỉ tham gia vào một chu
kỳ sản xuất do đó toàn bộ giá trị của chúng được dịch chuyển một lần vào giá
trị sản phẩm và được thực hiện khi sản phẩm trở thành hàng hoá.
Bên cạnh một số tài sản lưu động nằm trong quá trình lưu thông, thanh
toán, sản xuất… thì doanh nghiệp còn có một số tư liệu khác như vật tư phục
vụ quá trình tiêu thụ, các khoản hàng gửi bán, các khoản phải thu…
Từ đó, ta có thể rút ra, vốn lưu động của doanh nghiệp là số tiền ứng
trước về tài sản lưu động sản xuất và tài sản lưu động lưu thông nhằm đảm
bảo cho quá trình tái sản xuất của doanh nghiệp được thực hiện một cách
thường xuyên liên tục.
Như vậy, dưới góc độ tài sản thì vốn lưu động được sử dụng để chỉ các
tài sản lưu động. Vốn lưu động chịu sự chi phối bởi tính luân chuyển của tài
sản lưu động, vốn lưu động luôn được chuyển hoá qua nhiều hình thái vật
chất khác nhau và chuyển hoá phần lớn vào giá trị sản phẩm, phần còn lại
chuyển hoá trong lưu thông. Quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp
diễn ra một cách thường xuyên liên tục nên vốn lưu động cũng tuần hoàn
không ngừng và mang tính chu kỳ. Vốn lưu động hoàn thành một vòng tuần
hoàn sau một chu kỳ sản xuất kinh doanh.
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C
9
Vốn lưu động là điều kiện vật chất không thể thiếu được của quá trình tái
sản xuất. Muốn cho quá trình tái sản xuất được liên tục thì yêu cầu đặt ra đối
với doanh nghiệp là phải có đủ vốn lưu động để đầu tư vào các tư liệu lao
động khác nhau, đảm bảo cho tư liệu lao động tồn tại một cách hợp lý, đồng
bộ với nhau trong một cơ cấu. Do đặc điểm của vốn lưu động là trong quá
trình sản xuất kinh doanh luân chuyển toàn bộ giá trị ngay trong một lần, sự
vận động tuần hoàn liên tục đã quyết định sự vận động của vốn lưu động.
+ Khởi đầu vòng tuần hoàn, vốn lưu động được dùng để mua sắm các
đối tượng lao động trong khâu dự trữ sản xuất. ở giai đoạn này vốn đã thay
đổi hình thái, từ vốn tiền tệ sang vốn vật tư (T- H)
+ Tiếp theo là giai đoạn sản xuất, các vật tư được chế tạo thành bán
thành phẩm, thành phẩm. ở giai đoạn này vốn vật tư chuyển hóa thành thành
phẩm (H- SX- - H’)
+ Kết thúc vòng tuần hoàn, sau khi sản phẩm được tiêu thụ vốn lưu động
lại được chuyển hoá sang hình thái vón tiền tệ như điểm xuất phát ban đầu (H’
- T’); (T’> T).
Trong thực tế, sự vận động của vốn lưu động không diễn ra một cách
tuần tự như mô hình lý thuyết trên mà các giai đoạn vận động của vốn được
đan xen vào nhau, các chu kỳ sản xuất được tiếp tục lặp lại, vốn lưu động
được tiếp tục tuần hoàn và chu chuyển.
Trong doanh nghiệp, việc quản lý tốt vốn lưu động có vai trò rất qaun
trọng. Muốn quản lý tốt vốn lưu động các doanh nghiệp phải phân biệt được
các bộ cấu thành của vốn lưu động để trên cơ sở đó đề ra được các biện pháp
quản lý với từng loại. Trên thực tế vốn lưu động của doanh nghiệp bao gồm
những bộ phận sau:
+ Tiền mặt và chứng khoán có thể bán được: tiền trong quỹ của doanh
nghiệp, các khoản tiền gửi không có lãi, chứng khoán bán được thường là các
thương phiếu…
+ Các khoản phải thu: trong nền kinh tế thị trường, việc mua bán chịu là
không thể tránh khỏi, và đây cũng là một chiến lược trong cạnh tranh của
doanh nghiệp. Các hoá đơn chưa được trả tiền thể hiện qua tín dụng thwong
mại và hình thành nên các khoản phải thu. Tín dụng thương mại có thể tạo
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C
10
nên uy tín, vị thế của doanh nghiệp trên thị trường đồng thời cũng có thể dẫn
tới rủi ro trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
+ Khoản dự trữ: việc tồn tại vật tư, hàng hoá dự trữ, tồn kho là bước đệm
cần thiết cho quá trình hoạt động thường xuyên của doanh nghiệp. Sự tồn tại
này trong quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp là hoàn toàn khách
quan.
Từ những đặc điểm trên ta có thể phân biệt được sự khác nhau cơ bản
giữa vốn lưu động và vốn cố định:
Tên vốn Chức năng
Tính chất tham gia
vào Q.trình SX
Hình thức chuyển
hoá giá trị
Vốn cố định Tư liệu lao động Nhiều lần Chuyển dần
nhiều lần
Vốn lưu động Đối tượng lao động Một lần Chuyển toàn bộ
một lần
1.1.3. Vai trò của vốn trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh
nghiệp
Vốn là điều kiện tiên đề quyết định sự tồn tại và phát triển của doanh
nghiệp. Vốn là cơ sở xác lập địa vị pháp lý của doanh nghiệp, vốn đảm bảo
cho sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp theo mục tiêu đã định.
Về mặt pháp lý
Mỗi doanh nghiệp khi muốn thành lập thì điều kiện đầu tiên của doanh
nghiệp đó phải có 1 lượng vốn nhất định, lượng vốn đó tối thiểu phải bằng
lượng vốn pháp định, khi đó địa vị pháp lý mới được công nhận. Ngược lại
việc thành lập doanh nghiệp không thể thực hiện được ở trường hợp trong quá
trình hoạt động kinh doanh, vốn của doanh nghiệp không đạt điều kiện mà
pháp luật quy định, doanh nghiệp sẽ chấm dứt hoạt động như phá sản, sát
nhập vào doanh nghiệp khác…
Như vậy, vốn được xem là một trong những cơ sở qua trong nhất để đảm
bảo sự tồn tại tư cách pháp nhân của một doanh nghiệp trước pháp luật.
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C
11
Về mặt kinh tế
Trong hoạt động sản xuất kinh doanh, vốn là mạch máu của doanh
nghiệp quyết định sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Vốn không
những đảm bảo khả năng mua sắm máy móc thiết bị, dây chuyền công nghệ
phục vụ cho quá trình sản xuất mà còn đảm bảo cho hoạt động kinh doanh
diễn ra một cách liên tục, thường xuyên.
Vốn là yếu tố quyết định đến mở rộng phạm vi hoạt động của doanh
nghiệp. Để có thể tiến hành tái sản xuất mở rộng thì sau một chu kỳ kinh
doanh vốn của doanh nghiệp phải sinh lời, tức là hoạt động kinh doanh phải
có lãi đảm bảo cho doanh nghiệp được bảo toàn và phát triển. Đó là cơ sở để
doanh nghiệp tiếp tục đầu tư sản xuất, thâm nhập vào thị trường tiềm năng từ
đó mở rộng thị trường tiêu thụ, nâng cao uy tín của doanh nghiệp trên thương
trường.
Nhận thức được vai trò quan trọng của vốn như vậy thì doanh nghiệp
mới có thể sử dụng tiết kiệm có hiệu quả hơn và luôn tìm cách nâng cao hiệu
quả sử dụng vốn.
1.2. Hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường
Trước đây, trong cơ chế quản lý hành chính bao cấp, quan hệ giữa Nhà
nước với doanh nghiệp dựa trên nguyên tắc chi đủ, thu đủ. Nhà nước giao kế
hoạch mang tính pháp định cần chú ý về nguồn cung cấp, tiêu thụ, doanh
thu… Vì vậy các doanh nghiệp không có tính sáng tạo, chủ động trong sản
xuất kinh doanh. Do đó, quan niệm về hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh được
xác định dựa trên cơ sở: Mức độ thực hiện các chỉ tiêu pháp lệnh, sự tiết kiệm
trong giá thành sản phẩm, khối lượng giá trị sử dụng mà doanh nghiệp cung
cấp cho nền kinh tế. Đây chính là sự lẫn lộn giữa chỉ tiêu kết quả và chỉ tiêu