Công nghệ bán lẻ

Chương 3. Công nghệ bán lẻ 1. Các hệ thống công nghệ bán lẻ 1.1. Các yếu tố cấu thành hệ thống công nghệ bán lẻ Hệ thống công nghệ bán lẻ là bộ phận cấu thành quan trọng của hoạt động bán lẻ, có ảnh hưởng đặc biệt quan trọng đến kết quả/ hiệu quả bán hàng của doanh nghiệp trên thị trường mục tiêu. Hệ thống công nghệ bán lẻ là tổng hợp các yếu tố về cônghệ bán hàng, sức lao động và điều kiện cơ sở vật chất nhằm tạo ra môi trường và tương tác thuận lợi nhất với khách hàng để thực hiện việc bán hàng và thoả mãn tốt nhất nhu cầu mua hàng của khách hàng. Hệ thống công nghệ bán lẻ được cấu thành từ các yếu tố chính sau đây: - Qui trình công nghệ bán hàng: là các thao tác và trình tự thực hiện các thao tác của người bán trong một lần bán hàng. Qui trình công nghệ bán sẽ được cụ thể hoá tuỳ theo phương pháp bán hàng mà doanh nghiệp lựa chọn, phù hợp với thị trường/khách hàng mục tiêu, đặc điểm của mặt hàng kinh doanh, sự phát triển của khoa học kỹ thuật và công nghệ ứng dụng trong lĩnh vực thương mại, đặc điểm cạnh tranh trên thị trường ... Qui trình công nghệ bán được xác định hợp lý tạo điều kiện cho việc nâng cao năng suất lao động của NVBH, nâng cao chất lượng phục vụ khách hàng, sử dụng hợp lý điều kiện cơ sở vật chất phục vụ cho quá trình bán hàng. - Tổ chức lao động của NVBH: đây là nội dung liên quan trực tiếp đến sử dụng yếu tố sức lao động của quá trình bán lẻ. Nội dung cơ bản của tổ chức lao động bán lẻ là xác định định mức lao động cho từng loại NVBH, phân công thời gian biểu làm việc của NVBH một cách hợp lý theo thời gian (trong ngày, trong tuần). Để tổ chức hợp lý lao động của NVBH, cần căn cứ vào đặc điểm của mặt hàng kinh doanh, tập quán mua hàng và xu hướng phân bố dòng khách hàng theo thời gian tại khu vực hoạt động, một số điều kiện khác (điều kiện tự nhiên, hạ tầng công nghê..) - Điều kiện cơ sở vật chất bao gồm việc qui hoạch không gian công nghệ và đảm bảo thiết bị công nghệ bán hàng. Qui hoạch không gian công nghệ bao gồm việc xác định các bộ phận diện tích phục vụ quá trình bán hàng về cơ cấu, qui mô và vị trí bố trí chúng trong tổng thể không gian hoạt động của doanh nghiệp, trong đó trọng tâm là qui hoạch không gian của các phòng bán hàng. Đảm bảo thiết bị công nghệ bao gồm việc xác định cơ cấu, số lượng từng loại thiết bị phục vụ cho các khâu, các nội dung hoạt động khác nhau của quá trình bán hàng. Qui hoạch không gian công nghệ và đảm bảo thiết bị công nghệ cần dựa trên qui hoạch chung của khu vực bố trí cửa hàng, loại hình cơ sở bán lẻ, phương pháp bán hàng, đặc điểm mặt hàng kinh doanh,… 1.2. Các dạng hệ thống công nghệ bán lẻ Theo đặc điểm phối hợp giữa các yếu tố của hệ thống công nghệ bán lẻ và sự tương tác với khách hàng, có hai dạng hệ thống công nghệ bán lẻ sau đây 1.2.1. Hệ thống công nghệ kín- truyền thống Mô hình tương tác giữa các yếu tố của hệ thống công nghệ bán lẻ với khách hàng được thể hiện ở sơ đồ 3.1 Quan hệ tương tác trực tiếp Quan hệ tương tác gián tiếp Sơ đồ 3.1. Hệ thống công nghệ bán lẻ kín- truyền thống Đặc điểm cơ bản của hệ thống công nghệ bán lẻ này là các yếu tố tham gia hệ thống công nghệ về phía người bán được liên kết thành khối có sự tách biệt tương đối với khách hàng; sự tương tác chủ yếu trong quá trình mua bán là giữa khách hàng với nhân viên bán hàng. Việc tổ chức các yếu tố về hàng hoá, không gian, trang thiết bị chủ yếu hướng về yêu cầu quản lý và đáp ứng yêu cầu của người bán, chưa thật sự chú ý đến các yêu cầu toàn diện trong quá trình mua hàng của khách hàng. 1.2.1. Hệ thống công nghệ mở- tiến bộ Với sự phát triển nhận thức về vai trò của khách hàng: lấy khách hàng làm trung tâm, tạo những điều kiện thuận tiện nhất cho quá trình mua hàng của khách hàng; các doanh nghiệp bán lẻ đã phát triển hệ thống mở -tiến bộ, với những thay đổi trong kết cấu các yếu tố tham gia quá trình bán lẻ lẻ và sự tương tác của khách hàng với các yếu tố này. Mô hình hệ thống này được thể hiện ở sơ đồ 3.2 sau. Trong hệ thống này, khách hàng được tiếp cận trực tiếp với các yếu tố cấu thành hệ thống công nghệ, tạo được sự chủ động, thuận tiện cho quá trình mua của họ. Việc tổ chức các yếu tố cấu thành hệ thống công nghệ chú ý đến khách hàng, với tư cách là đồng chủ thể của quá trình bán lẻ, là chủ thể giữ vai trò trung tâm mà người kinh doanh phải hướng đến để thoả mãn không chỉ nhu cầu về hàng hoá, mà là nhu cầu toàn diện khi họ đi mua hàng. Hàng hoá Sức lao động của NVBH Trang thiết bị bán hàng Khách hàng Ứng xử tâm lý Thời gian Không gian Cường độ + Chi phí Quan hệ tương tác trực tiếp Sơ đồ 3.2. Hệ thống công nghệ bán lẻ mở- tiến bộ Các hệ thống công nghệ bán lẻ này sẽ được nghiên cứu, sử dụng cụ thể trong các công nghệ bán lẻ được áp dụng tại các loại hình cơ sở kinh doanh bán lẻ. 2. Công nghệ bán lẻ 2.1. Công nghệ bán lẻ truyền thống HiÖn nay ë n­íc ta, ph­¬ng ph¸p b¸n hµng truyÒn thèng vÉn cßn phæ biÕn. Theo ph­¬ng ph¸p nµy, mäi ho¹t ®éng mua hµng cña kh¸ch hµng ®Òu diÔn ra th«ng qua ng­êi b¸n hµng, kh¸ch hµng bÞ h¹n chÕ tiÕp xóc trùc tiÕp víi hµng ho¸, kh¶ n¨ng lùa chän hµng ho¸ cña kh¸ch hµng còng bÞ h¹n chÕ, gi÷a ng­êi b¸n vµ ng­êi mua bÞ ng¨n c¸ch bëi c¸c thiÕt bÞ tr­ng bµy như quầy, tủ. NVBH hoạt động trong phạm vi không gian xác định (gọi là nơi công tác bán hàng). Qui trình một lần bán hàng được thực hiện theo mô hình sau: Sơ đồ 3.3. Qui trình công nghệ bán truyền thống Hàng hoá Sức lao động của NVBH Trang thiết bị bán hàng Khách hàng Ứng xử tâm lý Thời gian Không gian Cường độ + Chi phí Đón tiếp khách- Tìm hiểu nhu cầu mua hàng Chào hàng – Tư vấn cho khách hàng Chuẩn bị hàng giao Thanh toán- Giao hàng cho khách hàng Tiễn khách, tạo ấn tượng sau bán Kết thúc lần bán ¦u ®iÓm chñ yÕu cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ sù tiÕp xóc trùc tiÕp cña kh¸ch hµng víi ng­êi b¸n, ph¸t huy ­u thÕ marketing giao tiÕp trùc tiÕp, ®ång thêi do ng¨n c¸ch gi÷a ng­êi b¸n vµ ng­êi mua nªn b¶o vÖ an toµn cho hµng ho¸ vµ dÔ kiÓm so¸t ng­êi b¸n hµng. Nh­ng râ rµng, ph­¬ng ph¸p b¸n hµng truyÒn thèng cã nhiÒu h¹n chÕ: kh«ng t¹o cho kh¸ch hµng tiÕp xóc vµ t×m hiÓu trùc tiÕp víi hµng ho¸, kh¶ n¨ng lùa chän hµng ho¸ kh«ng cao, chi phÝ thêi gian mua hµng cña kh¸ch hµng kh¸ lín, n¨ng suÊt lao ®éng cña nh©n viªn b¸n hµng thÊp, vµ do ®ã hiÖu qu¶ b¸n hµng còng kÐm. 2.2. C«ng nghÖ b¸n kh¸ch hµng tù phôc vô : C«ng nghÖ ®­îc ¸p dông phæ biÕn trong c¸c siªu thÞ, cßn ®­îc gäi lµ c«ng nghÖ b¸n tù phôc vô. §©y lµ ph­¬ng ph¸p b¸n hµng trong ®ã, ng­êi mua tù do tiÕp cËn hµng ho¸ ®Ó ngá trong gian hµng cña cöa hµng trªn c¸c thiÕt bÞ thÝch hîp, tù m×nh xem xÐt vµ lùa chän hµng ho¸ mµ kh«ng cÇn sù gióp ®ì cña ng­êi b¸n, tr¶ tiÒn mua hµng ë n¬i thu tiÒn ®Æt ë lèi ra cña gian hµng. Trong b¸n hµng tù phôc vô, chøc n¨ng ng­êi b¸n ®¬n gi¶n, chØ lµ cè vÊn cho kh¸ch hµng, bµy hµng, vµ kiÓm tra sù an toµn cña hµng ho¸ trong gian hµng. §iÓm kh¸c biÖt c¬ b¶n cña c«ng nghÖ b¸n tù phôc vô víi c«ng nghÖ b¸n truyÒn thèng lµ t¹o ra kh«ng gian më cña gian b¸n hµng, kh«ng cßn sù ng¨n c¸ch gi÷a khu vùc ho¹t ®éng cña ng­êi b¸n víi khu vùc ho¹t ®éng cña kh¸ch hng (trõ khu vùc thanh to¸n- giao hµng); qua ®ã t¹o ®­îc sù tù do, thuËn tiÖn tèi ®a trong viÖc tiÕp cËn víi hng ho¸ ®Ó lùa chän vµ quyÕt ®inh mua ë kh¸ch hàng. Ngoµi ra do viÖc thanh to¸n- giao hµng ®­îc tiÕn hµnh tËp trung nªn ®­îc thùc hiÖn bëi c¸c m¸y thu tÝnh tתn hiÖn ®¹i (m¸y tÝnh, m¸y ®äc thÎ tÝn dông..) Qui tr×nh b¸n hµng theo c«ng nghÖ nµy nh­ sau S¬ ®å 3.4. Qui tr×nh b¸n hµng theo c«ng nghÖ tù phôc vô TÝnh tiªn tiÕn cña c«ng nghÖ nµy lµ ë chç: - Ph©n ®Þnh hîp lý nhÊt chøc n¨ng gi÷a c¸c nh©n viªn gian hµng vµ kh¸ch hµng khi thùc hiÖn c¸c thao t¸c phôc vô. - Sö dông tèi ®a kh¶ n¨ng ®éc lËp cña kh¸ch hµng khi xem xÐt vµ lùa chän hµng ho¸, trªn c¬ së ®ã t¨ng nhanh qu¸ tr×nh b¸n hµng, n©ng cao tr×nh ®é v¨n minh vµ hiÖu qu¶ th­¬ng m¹i. - TiÕt kiÖm thêi gian mua hµng cña kh¸ch hµng do t¨ng diÖn tÝch tr­ng bµy, giíi thiÖu hµng. Kh¸ch hµng kh«ng bÞ h¹n chÕ vÒ xem xÐt vµ lùa chän hµng ho¸. - T¨ng diÖn tÝch tr­ng bµy hµng ho¸, cho phÐp më réng mÆt hµng kinh doanh, t¹o ®iÒu kiÖn tho¶ m·n nhu cÇu mua hµng ®ång bé cña kh¸ch hµng. Do ®ã gi¶m tæng quÜ thêi gian mua hµng, gi¶m tÇn sè mua hµng cña kh¸ch hµng. -Ph­¬ng ph¸p b¸n hµng nµy ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ: t¹o tiÒn ®Ò kh¸ch quan ph¸t triÓn l­u chuyÓn hµng ho¸, tËn dông diÖn tÝch doanh nghiÖp, gi¶m lùc l­îng lao ®éng, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, gi¶m chi phÝ l­u th«ng, n©ng cao lîi nhuËn. tõ nh÷ng hiÖu qu¶ dÞch vô vµ kinh tÕ kÓ trªn, ph­¬ng ph¸p b¸n hµng tù phôc vô lµm t¨ng c­êng hiÖu lùc marketing, t¹o lîi thÕ c¹nh tranh. TiÕp vµ h­íng dÉn kh¸ch vµo cöa hµng T­ vÊn vµ gióp kh¸ch chän hµng Thanh to¸n tiÒn, giao hµng cho kh¸ch hµng KÕt thóc lÇn b¸n Trong c«ng nghÖ b¸n hµng tù phôc vô cÇn chuÈn bÞ tèt hµng ho¸ ®Ó kh¸ch hµng lùa chän vµ thanh to¸n tiÒn hµng, hng ho¸ cÇn cã m· sè-m· v¹ch ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc c¬ giíi ho¸, tù ®éng ho¸ qu¸ tr×nh c«ng nghÖ trong cöa hµng, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, c«ng suÊt thiÕt bÞ vµ diÖn tÝch doanh nghiÖp, ®ång thêi, t¨ng dù tr÷ trong gian hµng vµ gi¶m dù tr÷ ë phßng b¶o qu¶n. 2.3. C«ng nghÖ b¸n hµng tù chän (quÇy hµng ®Ó ngá) Trong ph­¬ng ph¸p nµy, kh¸ch hµng tù do tiÕp cËn vµ t×m hiÓu hµng ho¸ t¹i c¸c n¬i c«ng t¸c b¸n hµng. Ng­êi b¸n h­íng dÉn kh¸ch, chuÈn bÞ hµng ho¸ mµ kh¸ch hµng lùa chän, thanh to¸n tiÒn hµng trùc tiÕp ë n¬i b¸n - cöa hµng thùc phÈm, ë bµn bao gãi (cöa hµng c«ng nghÖ ), hoÆc ë n¬i thu tiÒn tËp trung trong gian hµng. Qui tr×nh b¸n hµng theo c«ng nghÖ nµy ®­îc thùc hiÖn theo s¬ ®å 3. 5 sau S¬ ®å 3.5. Qui tr×nh b¸n hµng theo c«ng nghÖ tù chọn C«ng nghÖ nµy cã ­u ®iÓm: - Kh¸ch hµng ®­îc trùc tiÕp t×m hiÓu hµng ho¸, - Ng­êi b¸n hµng vÉn ph¶i thùc hiÖn mét sè thao t¸c nh­ giíi thiÖu hµng ho¸ vµ cung cÊp c¸c th«ng tin cho kh¸ch hµng vÒ hµng ho¸, - Gi¶m thêi gian kh¸ch hµng t×m hiÓu vÒ hµng ho¸, do ®ã t¨ng tèc ®é chu chuyÓn vµ l­u chuyÓn hµng ho¸, n©ng cao hiÖu qu¶ lao ®éng, gi¶m chi phÝ l­u th«ng. Ph­¬ng ph¸p nµy kÕt hîp mét sè yÕu tè cña ph­¬ng ph¸p b¸n hµng truyÒn thèng vµ tù phôc vô. 2.4. C«ng nghÖ b¸n hµng theo mÉu: Trong ph­¬ng ph¸p nµy, kh¸ch hµng cã kh¶ n¨ng tù m×nh hoÆc nhê cã sù gióp ®ì cña ng­êi b¸n chän hµng theo mÉu ®­îc tr­ng bµy ë gian hµng, tr¶ tiÒn mua hµng ë n¬i thu vµ nhËn hµng theo mÉu trùc tiÕp trong cöa hµng hoÆc theo h×nh thøc giao tËn nhµ, vµ kh¸ch hµng ph¶i tr¶ thªm tiÒn phôc vô. §Æc ®iÓm kh¸c biÖt cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ: Trong gian hµng chØ tr­ng bµy c¸c mÉu hµng b¸n, cßn dù tr÷ c«ng t¸c ®­îc t¸ch riªng. Do ®ã víi diÖn tÝch nhá, cã thÓ tr­ng bµy nhiÒu m¹t hµng, ®ång thêi kh¸ch hµng tî m×nh vµ nhanh chãng hiÓu biÕt vÒ hµng ho¸. Đón tiếp khách hàng Khách tự chọn hàng – Tư vấn cho khách hàng Thanh toán- Giao hàng cho khách hàng Tiễn khách, tạo ấn tượng sau bán Kết thúc lần bán Yªu cÇu vÒ chuÈn bÞ hng ho¸: ViÖc bao gãi ph¶i chØ râ tªn s¶n phÈm, lo¹i vµ ký hiÖu ng­êi s¶n xuÊt, gi¸ vµ mét sè th«ng tin kh¸c, vµ tuú theo mÉu hµng mµ ng­êi b¸n cè vÊn thªm cho kh¸ch hµng. T¸c dông cña ph­¬ng ph¸p b¸n hµng nµy lµ: Sö dông hîp lý diÖn tÝch doanh nghiÖp, gi¶m chi phÝ nh©n viªn b¸n hµng vµ gi¶m thêi gian mua hµng cña kh¸ch. Qui tr×nh b¸n hµng theo c«ng nghÖ nµy theo s¬ ®å 3.6 sau. C«ng nghÖ nµy th­êng ®­îc ¸p dông trong b¸n hµng ®iÖn tö-®iÖn l¹nh, ph­¬ng tiÖn ®i l¹i (« t«, xe m¸y..), hng ®å gç cã kÝch th­íc, khèi l­îng lín (gi­êng tñ..) S¬ ®å 3.6. Qui tr×nh b¸n hµng theo mÉu 2.5. B¸n hµng theo ®¬n ®Æt hµng: §©y lµ c«ng nghÖ b¸n hµng trong ®ã, cöa hµng nhËn ®¬n hµng theo ®iÖn tho¹i, m¹ng vi tÝnh,. ..hoÆc ë nh÷ng ®iÓm tiÕp nhËn, tiÕn hµnh chuÈn bÞ hµng ho¸ theo ®¬n vµ giao hµng ho¸ cho kh¸ch hµng t¹i nh÷ng vÞ trÝ yªu cÇu trong ®¬n hµng. Qui tr×nh b¸n hµng theo c«ng nghÖ nµy theo s¬ ®å 3.7 sau. Theo ph­¬ng ph¸p nµy, kh¸ch hµng cã thÓ mua ®­îc trän bé hµng ho¸ mµ kh«ng cÇn ®Õn cöa hµng, gi¶m ®Õn møc thÊp nhÊt thêi gian mua hµng. Cöa hµng t¨ng thªm lùc l­îng hµng ho¸ bæ sung, sö dông hîp lý lao ®éng do biÕn ®æi c­êng ®é dßng kh¸ch. S¬ ®å 3.7. Qui tr×nh b¸n hµng theo ph­¬ng ph¸p ®¬n ®Æt hµng Yªu cÇu khi triÓn khai c«ng nghÖ b¸n nµy lµ: - Ph¶i tæ chøc hÖ thèng tiÕp nhËn ®¬n hµng thËt thuËn tiÖn, c«ng t¸c chuÈn bÞ ®¬n hµng ph¶i khÈn tr­¬ng, vµ th«ng th­êng, ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông ®èi víi nh÷ng hµng ho¸ ®ång nhÊt vÒ tiªu chuÈn, Ýt ph¶i lùa chän. TiÕp nhËn ®¬n ®Æt hµng cña kh¸ch TËp hîp ph©n lo¹i ®¬n ®Æt hµng ChuÈn bÞ hµng theo ®¬n ®Æt Giao hµng cho kh¸ch hµng TÝnh vµ thu tiÒn hµng cña kh¸ch hµng §ãn tiÕp, t×m hiÓu nhu cÇu cña kh¸ch H­íng dÉn kh¸ch chän hµng theo mÉu Thanh to¸n tiÒn mua hµng cho kh¸ch hµng ChuÈn bÞ hµng ®Ó giao cho kh¸ch hµng Giao hµng vµ kÕt thóc lÇn b¸n 2.6. B¸n hµng tËn nhµ kh¸ch hµng Theo ph­¬ng ph¸p nµy, NVBH chµo b¸n hµng tËn nhµ cña kh¸ch hng (door to door), hoÆc chän hµng tõ c¸c ph­¬ng tiÖn chë hµng ®Õn tËn ®Þa ®iÓm kh¸ch ë, tr¶ tiÒn hµng vµ c«ng phôc vô. Qui tr×nh b¸n hµng thùc hiÖn theo s¬ ®å sau S¬ ®å 3.8. Qui tr×nh b¸n hµng theo ph­¬ng ph¸p l­u ®éng §Æc ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ: Gi¶m kh¸ lín thêi gian mua hµng cho kh¸ch, do ®ã, hiÖu qu¶ dÞch vô cao h¬n khi mua ë cöa hµng. ChÝnh v× vËy, ph­¬ng ph¸p nµy th­êng ¸p dông ®èi víi hµng ho¸ cã nhu cÇu hµng ngµy, tÇn sè nhu cÇu cao, kh¸ch hng kh«ng cã yªu cÇu cao trong lùa chän vµ quyÕt ®Þnh mua. Ph­¬ng ph¸p b¸n nµy cã hiÖu qu¶ kinh tÕ cao do t¨ng l­u chuyÓn hµng ho¸, gi¶m chi phÝ l­u th«ng, t¨ng lîi nhuËn, gi¶m nhu cÇu m¹ng l­íi b¸n lÎ, ®Æc biÖt ®èi víi nh÷ng c¬ së cã ®Þa ®iÓm b¸n hµng kh«ng thuËn tiÖn, hoÆc c¸c khu vùc thÞ tr­êng d©n c­ ph©n bè ph©n t¸n. 3. Qui hoach mÆt b»ng c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ b¸n lÎ 3.1. Qui ho¹ch mÆt b»ng c«ng nghÖ cöa hµng bÊn lÎ (CHBL) 3.1.1. Nguyªn t¾c vµ c¨n cø qui ho¹ch mÆt b»ng c«ng nghÖ CHBL a. Kh¸i niÖm vµ nguyªn t¾c qui ho¹ch Qui ho¹ch mÆt b»ng c«ng nghÖ cöa hµng lµ mét trong nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña c«ng t¸c thiÕt kÕ. Qui ho¹ch mÆt b»ng cã thÓ n»m trong néi dung cña nhiÖm vô thiÕt kÕ, hoÆc thiÕt kÕ kü thuËt. Qui ho¹ch mÆt b»ng lµ qu¸ tr×nh tÝnh to¸n, ph©n bæ c¸c bé phËn diÖn tÝch hîp lý, ®¶m b¶o hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh c«ng nghÖ trong cöa hµng b¸n lÎ Qui ho¹ch mÆt b»ng c«ng nghÖ CHBL ph¶i ®¶m b¶o nh÷ng nguyªn t¾c sau: 1- §­êng ®i l¹i cña kh¸ch hµng trong phßng b¸n hµng kh«ng chång chÐo víi ®­êng vËn ®éng hµng ho¸. 2- §¶m b¶o mèi liªn hÖ thuËn tiÖn gi÷a c¸c c«ng ®o¹n cña qu¸ tr×nh c«ng nghÖ: ®¶m b¶o cù ly vËn chuyÓn hµng ho¸, thiÕt bÞ tõ c¸c bé phËn phô ®Õn n¬i b¸n ng¾n nhÊt. 3- §¶m b¶o cho ho¹t ®éng qu¶n trÞ qu¸ tr×nh c«ng nghÖ vµ kinh doanh trong cöa hµng ®­îc thuËn tiÖn: C¸c c¸n bé qu¶n trÞ cã thÓ theo dâi ho¹t ®éng cña c¸c nh©n viªn cöa hµng, thuËn tiÖn tiÕp xóc víi kh¸ch hµng. 4- Bè trÝ c¸c lo¹i diÖn tÝch ph¶i phï hîp víi c¸c ®Æc tÝnh kinh tÕ - kü thuËt cña c«ng nghÖ b¸n hµng vµ dÞch vô kh¸ch hµng: phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña hµng ho¸, ph­¬ng ph¸p b¸n hµng vµ dÞch vô kh¸ch hµng, ... 5- Bé phËn hµnh chÝnh - sinh ho¹t ph¶i thuËn tiÖn, vµ ph¶i bè trÝ riªng khái bé phËn diÖn tÝch c«ng nghÖ. b. C¨n cø qui ho¹ch 1- C¨n cø vµo qui m« vµ cÊu thµnh møc l­u chuyÓn hµng ho¸ C¨n cø vµo yÕu tè nµy ®Ó x¸c ®Þnh qui m« vµ c¬ cÊu diÖn tÝch cöa hµng Dù tÝnh sè l­îng vµ c¬ cÊu hµng b¸n Dù tÝnh ®èi t­îng kh¸ch hµng sÏ tiÕp cËn Lùa chän thêi gian vµ c¸ch thøc chµo hµng TiÕp cËn, chµo vµ b¸n hµng trùc tiÕp 2- C¨n cø vµo qu¸ tr×nh c«ng nghÖ trong cöa hµng b¸n lÎ Qu¸ tr×nh c«ng nghÖ trong cöa hµng b¸n lÎ lµ tËp hîp c¸c thao t¸c cã mèi liªn hÖ chÆt chÏ kÕ tiÕp nhau nh»m cung øng hµng ho¸ cho kh¸ch hµng víi tr×nh ®é tho¶ m·n cao nhÊt vµ chi phÝ Ýt nhÊt. Qu¸ tr×nh c«ng nghÖ qui ®Þnh vµ liªn kÕt néi dung, vÞ trÝ, thêi gian vµ trËt tù thùc hiÖn xö lý dßng hµng tõ khi hµng ho¸ ®Õn cöa hµng cho ®Õn khi b¸n cho kh¸ch. S¬ ®å c«ng nghÖ tæng qu¸t qu¸ tr×nh c«ng nghÖ trong cöa hµng nh­ sau (S¬ ®å 3.9). Tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm cña qu¸ tr×nh cung øng, hµng ho¸, vµ c¸c ph­¬ng ph¸p b¸n hµng mµ cã thÓ cã 3 kiÓu dßng c«ng nghÖ: (1)-Dßng hoµn chØnh bao gåm ®Çy ®ñ 4 c«ng ®o¹n; (2) - dßng ng¾n h¬n bao gåm 3 c«ng ®o¹n; (3)- dßng ng¾n nhÊt chØ 2 c«ng ®o¹n. S¬ ®å 3.9. Qu¸ tr×nh c«ng nghÖ trong cöa hµng b¸n lÎ Dßng (1) ¸p dông ®èi víi nh÷ng hµng ho¸ cã thÓ dù tr÷ mét sè ngµy t¹i cöa hµng trong ®iÒu kiÖn kho ph©n phèi c¸ch kh¸ xa cöa hµng, hoÆc hµng ho¸ ph¶i tr¶i qua giai ®o¹n biÕn ®æi mÆt hµng trong cöa hµng. Dßng (2) ¸p dông ®èi víi nh÷ng hµng ho¸ kh«ng thÓ hoÆc kh«ng cÇn dù tr÷ t¹i cöa hµng nh­ thùc phÈm t­¬i sèng,. .. Dßng (3) ¸p dông ®èi víi nh÷ng hµng ho¸ ®· ®­îc chuÈn bÞ s½n sµng ®Ó b¸n t¹i cöa hµng vµ trong nh÷ng ®iÒu kiÖn chØ cÇn nhËp hµng hµng ngµy mµ kh«ng cÇn dù tr÷. Qu¸ tr×nh c«ng nghÖ bao gåm c¸c nghiÖp vô cã tÝnh ®éc lËp t­¬ng ®èi. NghiÖp vô lµ phÇn ®ång nhÊt cña qu¸ tr×nh do mét sè nh©n viªn hoµn thµnh vµ thùc hiÖn nh÷ng t¸c ®éng nhÊt ®Þnh ®Õn ®èi t­îng ë mét vÞ trÝ c«ng t¸c víi mét thiÕt bÞ nµo ®ã. TiÕp nhËn hµng ho¸ Lµ nghiÖp vô cÇn thiÕt trong cöa hµng. Nã ®­îc thùc hiÖn kÕ tiÕp vµ ®ång thêi víi viÖc bèc dì hµng ho¸. Tæ chøc tiÕp nhËn hµng ho¸ ph¶i ®¶m b¶o kÞp thêi, nhanh chãng, vµ gi÷ g×n tèt chÊt l­îng. TiÕp nhËn hµng ho¸ phô thuéc vµo qu¸ tr×nh cung øng hµng ho¸ cña nguån hµng. N«i dung tiÕp nhËn hµng ho¸ bao gåm: tiÕp nhËn vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng. C¸c ph­¬ng ph¸p tiÕp nhËn hµng ho¸ ë cöa hµng th­êng lµ ®¬n gi¶n ®Ó cã thÓ ®­a hµng ho¸ vµo b¸n hoÆc b¶o qu¶n ®­îc ngay. Trong qu¸ tr×nh tiÕp nhËn, nÕu ph¸t hiÖn hµng ho¸ thõa, thiÕu hoÆc kh«ng ®¶m b¶o chÊt l­îng th× ph¶i lËp biªn b¶n ®Ó qui tr¸ch nhiÖm vËt chÊt gi÷a c¸c bªn. Sau khi giao nhËn hµng ho¸, ph¶i tiÕn hµnh h¹ch to¸n nghiÖp vô nhËp hµng ®Ó cung cÊp th«ng tin cho kiÓm so¸t qu¸ tr×nh cung øng. Hµng ho¸ sau khi tiÕp nhËn cã thÓ ®­îc chuyÓn th¼ng ra gian hµng ®Ó b¸n, hoÆc chuyÓn sang bé phËn chuÈn bÞ hµng, vµ phÇn lín chuyÓn sang phßng b¶o qu¶n ®Ó dù tr÷ th­êng xuyªn cho b¸n ra. B¶o qu¶n hµng ho¸ trong cöa hµng Tæ chøc b¶o qu¶n hµng ho¸ trong cöa hµng bao gåm: ph©n bè vµ chÊt xÕp hµng ho¸, ch¨m sãc vµ gi÷ g×n hµng ho¸. B¶o qu¶n hµng ChuÈn bÞ hµng b¸n B¸n hµng 2 3 1 TiÕp nhËn hµng §èi víi mçi lo¹i hµng ho¸ b¶o qu¶n trong cöa hµng, cÇn cè ®Þnh vÞ trÝ cña chóng cã tÝnh ®Õn kÝch th­íc, tÇn sè b¸n, khèi l­îng c«ng t¸c chuÈn bÞ hµng vµ ®iÒu kiÖn di chuyÓn hµng ho¸ ra gian hµng. Trong c¸c cöa hµng thùc phÈm, cÇn ph¶i bè trÝ c¸c thiÕt bÞ l¹nh ®Ó duy tr× chÕ ®é b¶o qu¶n b×nh th­êng cho hµng ho¸. ViÖc ¸p dông bao b× - thiÕt bÞ cho phÐp gi¶m bít ®¸ng kÓ thêi h¹n b¶o qu¶n hµng ho¸ trong cöa hµng, vµ do b®ã gi¶m ®­îc diÖn tÝch c¸c phßng dïng ®Ó dù tr÷ vµ b¶o qu¶n trong cöa hµng. Sö dông bao b× - thiÕt bÞ trong c¸c cöa hµng tæng hîp cã thÓ gi¶m ®­îc tõ 40- 60% diÖn tÝch phßng b¶o qu¶n, vµ t­¬ng øng t¨ng diÖn tÝch cña phßng b¸n hµng. ChuÈn bÞ hµng ®Ó b¸n Bao gåm c¸c nghiÖp vô: më bao b×, ph©n lo¹i, lµm s¹ch, pha läc, l¾p r¸p, chØnh lý, ®Þnh l­îng,.d¸n nh·n, bao gãi. ..§©y lµ nh÷ng nhiÖm vô hËu cÇn cña s¶n xuÊt hoÆc kho trong ®iÒu kiÖn hiÖn ®¹i. CÇn ph¶i tËp trung c¸c nghiÖp vô chuÈn bÞ hµng ®Ó b¸n cho phÐp sö dông c¸c thiÕt bÞ, diÖn tÝch, lao ®éng vµ vËt liÖu hiÖu qu¶ vµ phï hîp víi yªu cÇu cô thÓ cña tõng c«ng nghÖ b¸n hµng. ChuÈn bÞ hµng ho¸ ë t¹ng th¸i s½n sµng cho viÖc mua vµ tiªu dïng cña kh¸ch hµng cã ý nghÜa quan träng trong kinh doanh hiÖn nay. PhÇn lín hµng ho¸ ®­îc chuÈn bÞ bëi c¸c ngµnh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ c¸c kho trong hÖ thèng hËu cÇn th­¬ng m¹i. §iÒu nµy ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. Tuy nhiªn, cã mét bé phËn ®¸ng kÓ hµng ho¸ ®­a ®Õn m¹ng l­íi b¸n lÎ ch­a ®­îc chuÈn bÞ s½n sµng ®Ó b¸n, do ®ã, cÇn ph¶i tæ chøc chØnh lý, bao gãi trong cöa hµng ®Ó phï hîp h¬n víi ®Æc tÝnh nh cÇu cña c¸c nhãm k