Công nghệ chế biến dầu thực vật

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ ĐỒNG NAI KHOA CÔNG NGHỆ MÔN CÔNG NGHỆ CHẾ BIẾN DẦU THỰC VẬT GV: TRẦN THỊ HÀ ĐT: 0916 889 557 Email: Hatran2207@gmail.com Đồng Nai, Tháng 8/2012 CHƯƠNG 3: CÔNG NGHỆ KHAI THÁC DẦU THÔ MỤC ĐÍCH Lấy tối đa lượng dầu Đảm bảo chất lượng dầu thô Công nghệ Con người SƠ ĐỒ CÔNG NGHỆ Hạt có dầu Sơ chế Nghiền Trích ly Ép sơ bộ Chưng sấy Ép Thu hồi dung môi Lọc Lọc Dầu thô SƠ CHẾ NGUYÊN LIỆU Vận chuyển Sàng/rây Bóc vỏ Vận chuyển Sàng, rây Phân loại về kích thước Loại tạp chất Đảm bảo độ đồng đều hạt Kiểm tra lưới sàn Bóc tách vỏ Giảm hao hụt Tăng chất lượng Thuận lợi  nghiền, cán Mè, nành, cải  không bóc vỏ Độ ẩm Độ đồng đều Hạt trước tách vỏ Độ ẩm*** 7 – 8% Tỷ lệ nhân/vỏ là 70% Đồng đều về kích thước Yêu cầu sau bóc tách Vỏ tách ra: 90 – 92% Nhân không vỡ nát SP sau tách vỏ Độ ẩm nhân 7 – 8% Vỏ trong nhân 1 – 2% Nhân vỡ: 6% Nhân lẫn theo vỏ: 0,3%. Nguyên tắc Vỏ cứng  nén, cắt Vỏ mềm, giòn đập, nén Vỏ dai  cắt, đập Phương pháp Ma sát với bề mặt nhám Va đập lên bề mặt rắn Cắt hạt bằng cơ cấu dao Nén ép trong khe giữa các trục quay NGHIỀN, CÁN THÀNH BỘT Mục đích Phá vỡ cấu trúc mô, tế bào Thuận lợi chế biến cơ, nhiệt Nghiền búa, nghiền dĩa, nghiền trục Yêu cầu bột Độ mịn, tơi xốp Kích thước Độ ẩm NL Chỉ tiêu 60-65% lọt sàng 1mm Tỷ lệ vỏ lẫn trong bột Chỉ số acid và mùi HẤP CHƯNG SẤY Mục đích Thay đổi t/c khối bột Dầu dễ thoát Độ nhớt giảm Giảm chất mùi, độc tố Khác Dầu Hấp Sấy Chưng Khuấy đảo QUÁ TRÌNH CHƯNG SẤY 60oC, W: 9-11% Lực liên kết dầu giảm Làm ẩm, đun nóng bột Nước phân bố đều Bột nghiền trương nở Tính dẻo tăng Lực ép Dầu thoát ra Hơi nước Đun nóng, sấy khô bột 105oC, W: 9-11% Biến tính protein Giảm độ nhớt Vô hoạt enzym Dầu linh động Dễ hư hỏng Dầu thoát ra Dầu sau chưng sấy Ép ngay CÁC CHẾ ĐỘ CHƯNG SẤY Chưng sấy khô Bột có độ ẩm cao Gia nhiệt gián tiếp Thoát ẩm nguyên liệu Sấy gián tiếp (105 – 1250C) Chưng sấy ẩm Bột có độ ẩm thấp Gia nhiệt gián tiếp Tăng W (80-850C) YẾU TỐ Ả/H QT CHƯNG SẤY CHƯNG SẤY Kích thước bột Chiều cao lớp bột Cường độ đảo trộn Nhiệt độ Độ ẩm bột Thời gian Ép Mục đích Thay đổi t/c khối bột Sự tạo áp lực trong lòng ép Sự chuyển động NL trong lòng ép Cấu tạo của máy ép EP ĐK ép Máy HĐ liên tục và đủ NL Chất lượng nguyên liệu Loại tạp chất Chỉ tiêu Bã: vàng đều, bóng nhẵn Dầu bã: 7 – 11%. Độ ẩm NL 2 – 3 %. LỌC Loại bỏ tạp chất lơ lửng Nhiệt độ thấp Tách sáp, gum Nhiệt độ cao Hiệu suất cao 2-2.5kg/cm2 45-800C Bã ép Chế biến Bảo quản CHƯƠNG 4: KYÕ THUAÄT TINH LUYEÄN DAÀU THÖÏC VAÄT MUÏC ÑÍCH Loaïi taïp chaát Taêng chaát löôïng Thaønh phaàn Muøi vò Maøu saéc Veä sinh PHÖÔNG PHAÙP Y/c saûn phaåm Ñ/k saûn xuaát Nguyeân lieäu Hoùa lyù Hoùa hoïc Vaät lyù COÂNG NGHEÄ CON NGÖÔØI SƠ ĐỒ QUY TRÌNH SẢN XUẤT Xử lý sơ bộ Dầu mỡ thô Làm nóng chảy Hydrat hóa H2O/dd điện ly Trung hòa NaOH Rửa dầu Nước Sấy dầu Tẩy màu Đất/than Pck Lọc Bã Khử mùi Hơi quá nhiệt/Pck Lọc Dầu tinh luyện LOAÏI TAÏP CHAÁT XÖÛ LYÙ SÔ BOÄ TAÙCH GUM XÖÛ LYÙ SÔ BOÄ Daàu thoâ Gia nhieät 60-70 0 C Xaû caën Khuaáy 15-20ph nöôùc muoái, nöôùc noùng (1/3 so vôùi daàu) Laéng, ly taâm 1h Kieåm tra treân phieán kính: tuûa ôû xô taùch PP thöïc hieän Naønh: AV, keo ít  khoâng Meø, döøa  NaCl 10%, 80oC Phaûn öùng Thuûy phaân Löôïng nöôùc, nöôùc muoái saïch TRUNG HOØA Loaïi taïp chaát Loaïi acid beùo töï do Nöôùc xaø phoøng + daàu trung hoaø (thu hoài daàu baèng boàn phaân ly) Daàu môõ thoâ (sau khi loaïi taïp chaát) Röûa nöôùc laàn 2 70-80 0 C Röûa nöôùc laàn 1 60-70 0 C Ly taâm, taùch xaø phoøng Ly taâm, taùch nöôùc laàn 1 Ly taâm, taùch nöôùc laàn 2 Daàu trung hoaø Daàu ñaït tieâu chuaån Taåy maøu Phoøng KCS: thöû maøu, kieåm tra veát xaø phoøng, AV Daàu khoâng ñaït tieâu chuaån Trung hoaø 60-70 0 C Dung dòch NaOH: 12 – 160Be Xöû lyù nhuõû: NaCl baõo hoøa T=90-100 0 C Baõ xaø phoøng + taïp chaát khaùc Nöôùc noùng (3 - 5%) T= 80-90 0 C Nöôùc noùng (3 - 5%) T= 80-90 0 C Sô ñoà quy trinh saûn xuaát khaâu trung hoaø töøng meû Ring regular 0 = 140-144 AV < 0,3 XP: khoâng ñoåi maàu PP •Löôïng tuøy AV •T=900C Xuùt 12 0 Be Daàu thoâ troän thuyû löïc Ly taâm taùch baõ Daàu ñaõ trung hoaø Daàu röûa nöôùc laàn 1 Daàu röûa nöôùc laàn 2 Ly taâm röûa nöôùc l 1 Nöôùc noùng 90 0 C Ly taâm röûa nöôùc l 2 TAÅY MAÀU •Loïc caën •Löu löôïng NL vaøo 2000-3000l •Thuyû hoaù hôi gum (tuyø daàu) •T daàu = 80-90 0 C Aùp löïc maùy 0.5 - 1 bar Caën xaø boâng •Môû van nöôùc ñaùy maùy nöôùc treân maùy, •ñeå taùch baõ toát, laâu dô Chænh van eùp daàu ra ñeå daàu vöøa ñuû trong (P<2 bar) Nöôùc röûa 1 (vaøo boàn phaân ly) Ring regular 0 = 120-128 Thænh thoaûng môû van nöôùc ñaùy maùy Chænh van eùp daàu ra ñeå daàu vöøa ñuû trong (P<bar) Nöôùc röûa 2 Ring regular 0 = 120-128 Chænh van eùp daàu ra ñeå daàu vöøa ñuû trong (P<bar) Sô ñoà coâng ngheä khaâu trung hoaø daàu lieân tuïc TRUNG HOØA Nhieät ñoä trung hoaø Noàng ñoä kieàm Löôïng kieàm Toác ñoä khuaáy: 4020 Nhuõ töông beàn Xaø phoøng nhoû Phaù nhuõ Hao huït RÖÛA DAÀU Nhieät ñoä 80 - 900C Nước rửa 3 - 5 % Rửa liên tục (3 lần) Ly tâm để phân ly Loaïi xaø phoøng Nhuõ daàu Laãn caën XP Loaïi chaát hoøa tan Định tính xà phòng SAÁY DAÀU Nhieät ñoä 105 - 1100C P thường/ck Taùch aåm TẨY MÀU Ẩm dầu 0,1 - 0,05%. Loại màu Chất hấp phụ CHẤT HẤP PHỤ Không ả/h dầu Hấp phụ ít dầu Hấp phụ tốt Dễ tìm Đất hoạt tính Than hoạt tính Quy trình Daàu ñaõ trung hoøa Taåy maøu T=100 0 C, P=76cmHg Hút chân không Loïc daàu T=70 0 C Troän hoãn hôïp Than hoaït tính (0.2% - 1%) Ñaát hoaït tính (0.1% - 3%) (15% - 20%) ñöa daàu veà ñeå troän Than vaø ñaát cho meû keá tieáp khuaáy 20 - 30' giaûi nhieät Caën ñaõ haáp phuï maøu (than + ñaát + daàu) Daàu ñaõ taåy KCS kieåm nghieäm Chaát löôïng * Daàu trong saùng * AV <= 0.4 mg KOH/g * R# 3 - 4 (töøng loaïi) SÔ ÑOÀ QUY TRÌNH COÂNG NGHEÄ KHAÂU TAÅY MAØU Khöû muøi Hydro hoùa THIEÁT BÒ TAÅY MAØU LỌC Loại chất hấp phụ Loại tạp chất Lưới lọc MÙI Chế biến Nguyên liệu Khử mùi Bảo quản Chất chống oxh: 5 cơ chế Acid citric 50% Hơi quá nhiệt /Pck Cháy dầu Dầu tràn SÔ ÑOÀ QUY TRÌNH COÂNG NGHEÄ KHAÂU KHÖÛ MUØI Khöû muøi Laømnguoäi ñeán 70 0 C Loïc daàu Daàu ñaõ khöû muøi KCS Kieåm nghieäm Daàu saùng, khoâng muøi AV< 0.1; PoV = 0 HL xaø phoøng <0.005% Maøu daàu: -Meø: R=1.5 max -Naønh:R = 2 max -Olein: R= 3max Hôi khoâ Daàu ñaõ taåy maøu Daàu môõ ñaõ hydro hoùa P=5-8mmHg T=220-250C t=2-2.5h Acid citric 50% Cho vaøo luùc: T=120-150 0 C Tyû leä 0.01% 150ml dd 50%/1000l daàu (0.02% (hoãn hôïp, TBHQ, HBT) cho vaøo khi t=100-120 0 C TBHQ: 10g d.döøa, 20g daàu khaùc BHT: 1000g/meû Daàu khoâng ñaït, khöû muøi laïi Khaâu hydrat hoaù : -Löôïng muoái -Nhieät ñoä;phaûn öùng, ñoä nhôùt, khuaáy troän -Toác ñoä khuaáy -Löôïng nöôùc noùng -Löôïng daàu: 2/3V boàn (khuaáy, hao huït) CAÙC VAÁN ÑEÀ CAÀN LÖU YÙ TRONG QUAÙ TRÌNH TINH LUYEÄN Khaâu taåy maøu: -Daàu: aåm, taïp chaát -Ñaát vaø than: löôïng, aåm, taïp chaát -Ñieàu kieän: nhieät ñoä, P, toác ñoä khuaáy Khaâu trung hoøa: -Löôïng NaOH -Noàng ñoä xuùt -Nhieät ñoä trung hoaø -Toác ñoä khuaáy Khaâu khöû muøi: -Chaân khoâng -Nhieät ñoä -Toác ñoä khuaáy - Löôïng hôi suïc HYDRO HÓA DẦU •Bản chất: H2 + chưa no  chất no hơn. •Tác dụng: giảm sự oxy hoá và trùng hợp của dầu  bảo quản ổn định hơn, không trở mùi. •Chú ý: •Chất xúc tác: bột Ni d= 0.05 - 0.1 mm. •Nhiệt độ quá trình: 200-2200C. •Lượng hydro: 70-74 m3/tấn. Dầu sau hydro hoá có: - Tính chất lý hoá thay đổi sâu sắc - Dạng đặc thành dạng cứng, đặc - Điểm nóng chảy tăng, IV giảm - Các acid béo chưa no giảm - Dầu tự nhiên thường có ở dạng đồng phân cis sau khi hydro hoá chuyển dạng trans có cấu trúc bền vững.