Đại cương về độc tố học môi trường

ĐẠI CƯƠNG VỀ ĐỘC TỐ HỌC MÔI TRƯỜNG Environment is full of toxins Định nghĩa Độc học môi trường là một ngành khoa học nghiên cứu mối quan hệ phức tạp giữa chất độc và môi trường (đất, nước, con người, hệ sinh thái…) Độc học môi trường là một ngành học liên quan đến các ngành khác như hóa học, lý học, sinh học, sinh thái học, sinh hoá học, sinh lý học, dược học thậm chí cả địa lý, lịch sử… Con người và mối hiểm họa từ các chất thải độc hại Các lĩnh vực áp dụng Đánh giá tác động môi trường Cảnh báo, dự báo khả năng biến đổi môi trường Giám sát, quan trắc môi trường Quản lý môi trường Công nghệ Luật môi trường LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN NGÀNH ĐỘC TỐ HỌC MÔI TRƯỜNG Trước 1960: hình thành khái niệm độc học môi trường (Minamata, Dioxin VN) Thập niên 70: sự phát triển vượt bực của khoa học kỹ thuật trong hóa phân tính môi trường 1970-1980: Khẳng định rõ ràng mối liên quan giữa chất độc trong môi trường và hậu quả của nó lên sinh vật, chuỗi thức ăn và sức khỏe con người. (Dioxin Seveso) Minamata - Japan 1400 người chết 2000 người bị ảnh hưởng Dioxin - Vietnam Seveso - Ý LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN NGÀNH ĐỘC TỐ HỌC MÔI TRƯỜNG Năm 1979 Uûy ban bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA - Environmental Protection Agent – www.epa.gov) và Uûy ban Môi trường châu Aâu (CEE) ban hành những qui định đầu tiên trong việc chấp thuận các sản phẩm hóa học theo khía cạnh môi trường. Vào những năm cuối thập niên 80, ngành độc tố học môi trường bắt đầu được đưa vào nghiên cứu và giảng dạy trong các trường đại học. Một số sách chuyên ngành cũng bắt đầu được xuất bản kể cả tạp chí Độc học môi trường (Environmental Toxicology). LIÊN QUAN GIỮA ĐỘC TỐ HỌC MÔI TRƯỜNG VÀ CÔNG NGHIỆP HOÁ CHẤT Ngành công nghiệp hóa chất vô cơ phát triển vũ bão vào giữa thế kỷ 19 Đến đầu thế kỷ 20, công nghiệp hóa chất hữu cơ, đặc biệt đứng đầu là công nghiệp hóa dầu. Cho tới cuối thế kỷ 20, sau đại chiến thế giới lần thứ nhất, các công ty hóa chất tập trung phát triển các sản phẩm dân dụng: công nghiệp nhựa, sơn dầu, chất tẩy rửa và bảo vệ thực vật được ưu tiên và phát triển với tốc độ không ngừng. KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ ĐỘC HỌC Chất độc - Toxin Thử nghiệm độc học (Toxicity test): Giám sát chất độc Khử độc - Detoxification Cường độ tiếp xúc: acute, chronic KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ ĐỘC HỌC Chỉ số giới hạn ngưỡng TLV (Threshold limit value) Chỉ số giới hạn an toàn TEL (Threshold effect level) Chỉ số giới hạn không an toàn PEL (Probable effect level) LC50: Median lethal concentration EC50: Median effect concentration LOEC - Lowest observed effect concentration NOEC - No observed effect concentration Bài tập Sinh viên vẽ sơ đồ mối quan hệ giữa LC50, NOEC và LOEC